» Khoa Học Xã Hội

» Giáo dục học

Nâng cao chất lượng giảng dạy chủ nghĩa xã hội khoa học trong các trường đại học ở Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

28
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết là làm sáng tỏ vai trò của việc giảng dạy Chủ nghĩa xã hội khoa học trong các trường đại học, chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế trong giảng dạy chủ nghĩa xã hội khoa học cho sinh viên, từ đó đề xuất ba giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy Chủ nghĩa xã hội khoa học trong các trường đại học hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nâng cao chất lượng giảng dạy chủ nghĩa xã hội khoa học trong các trường đại học ở Việt Nam hiện nay

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Nâng cao chất lượng giảng dạy chủ nghĩa xã hội khoa học trong các trường đại học ở Việt Nam hiện nay Improving the quality of teaching socialism science in universities in Vietnam today Nguyễn Thị Nhan Email: nguyenthinhan010187@gmail.com Trường Đại học Sao Đỏ Ngày nhận bài: 02/12/2019 Ngày nhận bài sửa sau phản biện: 26/3/2020 Ngày chấp nhận đăng: 30/3/2020 Tóm tắt Chủ nghĩa xã hội khoa học (CNXHKH) là một bộ phận của chủ nghĩa Mác - Lênin, là hệ tư tưởng chính trị của giai cấp công nhân, một trong những cơ sở lý luận cho việc hoạch định đường lối phát triển của cách mạng Việt Nam, cũng như trong sự nghiệp đổi mới đất nước hiện nay. Vì vậy, nghiên cứu và giảng dạy CNXHKH cho sinh viên trong các trường đại học luôn được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm. Bài viết là làm sáng tỏ vai trò của việc giảng dạy CNXHKH trong các trường đại học, chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế trong giảng dạy CNXHKH cho sinh viên, từ đó đề xuất ba giải pháp nhằm nâng cao chất lương giảng dạy CNXHKH trong các trường đại học hiện nay. Từ khóa: Chủ nghĩa xã hội khoa học; sinh viên; trường đại học. Abstract: Cientific socialism is a part of Marxism-Leninism, a political ideology of the working class, a theoretical basis for planning the development path of the Vietnamese revolution, as well as in current national renewal career. Therefore, the research and teaching of scientific socialism to students in universities are always of special interest to our Party and State. The paper is about clarifying the role of teaching scientific socialism in universities, pointing out achievements and limitations in teaching current scientific socialism, thereby proposing three solutions to improve the quality of teaching Socialism science in universities today. Kyewoks: Sciencetific socialism; student; university. 1. GIỚI THIỆU CHUNG trường tư tưởng kiên định, bản lĩnh chính trị vững vàng, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh làm Chủ nghĩa xã hội khoa học là hệ thống tri thức lý thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các luận có sự thống nhất giữa thế giới quan và phương thế lực thù địch. pháp luận biện chứng, luận giải một cách khoa học về quá trình nảy sinh cách mạng XHCN, hình thành Từ năm 2008 - 2019, việc giảng dạy các môn học và phát triển hình thái kinh tế - xã hội cộng sản Mác - Lênin trong các trường đại học, cao đẳng có chủ nghĩa, gắn liền với sứ mệnh lịch sử của giai sự thay đổi về phương thức theo chiều hướng giảm cấp công nhân nhằm giải phóng con người, giải về thời lượng bằng cách cắt bỏ các nội dung một phóng xã hội. Việc giảng dạy CNXHKH trong các cách cơ học. CNXHKH từ chỗ là môn học độc lập trường đại học mang đến cho sinh viên những giá có vị trí, đối tượng, phạm trù riêng, Bộ Giáo dục và trị tích cực như: (1) Góp phần xây dựng nhân sinh Đào tạo đã tích hợp với Triết học Mác - Lênin, Kinh quan cộng sản chủ nghĩa; (2) Giúp sinh viên có lập tế chính trị Mác - Lênin thành môn Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin. Nội dung Người phản biện: 1. PGS.TS. Nguyễn Ngọc Hà và thời lượng học được rút ngắn, trong đó chỉ tập 2. TS. Phạm Văn Dự trung vào một số nguyên lý, quan điểm cơ bản của 116 Tạp chí Nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190, Số 1 (68) 2020
LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC chủ nghĩa Mác - Lênin, không có phần liên hệ thực của Đảng, Nhà nước và các chủ thể tham gia giáo tiễn như khi là môn học độc lập. dục đại học hiện nay. Để việc dạy - học được hiệu quả, giảng viên đứng 2. THỰC TRẠNG GIẢNG DẠY CHỦ NGHĨA XÃ lớp phải có chuyên môn sâu về môn học. Những HỘI KHOA HỌC CHO SINH VIÊN TRONG CÁC nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin là TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở VIỆT NAM HIỆN NAY môn học tích hợp, do đó, quá trình tổ chức dạy - học cần phân công giảng viên đứng lớp có chuyên CNXHKH là nội dung học bắt buộc trong chương môn phù hợp với từng phần nội dung, ví dụ như: trình đào tạo chính khóa, luôn được các trường đại nội dung Triết học Mác - Lênin phải do giảng viên học quan tâm. Việc dạy - học nội dung CNXHKH thuộc chuyên ngành Triết học đảm nhiệm; nội dung trong những năm qua đã đạt được một số kết quả Chủ nghĩa xã hội khoa học phải do giảng viên thuộc đáng ghi nhận như: chuyên ngành Chủ nghĩa xã hội đảm nhiệm. Tuy - Chương trình giảng dạy CNXHKH được xây nhiên, do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách dựng bài bản, phù hợp quy định đào tạo theo quan, phần lớn các trường đại học đã phân công tín chỉ. một giảng viên đảm nhiệm giảng dạy cả ba phần Từ hướng dẫn xây dựng chương trình môn học của nội dung trong môn Những nguyên lý cơ bản của Bộ giáo dục và đào tạo, 100% các trường đại học đã chủ nghĩa Mác - Lênin [4]. Điều này tác động rất lớn xây dựng chương trình môn CNXHKH đúng theo quy tới tư tưởng, bản lĩnh chính trị, niềm tin của một bộ định về học chế tín chỉ, đầy đủ nội dung cơ bản theo phận không nhỏ giảng viên chuyên ngành CNXHKH yêu cầu môn học [3]. Một số trường đại học như: trong các trường đại học ở nước ta vào giá trị của Trường Đại học Hồng Đức, Trường Đại học Cần chủ nghĩa Mác - Lênin nói chung và xã hội và con Thơ… có định hướng tiếp tục hoàn thiện chương đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng, nhân dân trình, giáo trình môn CNXHKH theo từng chuyên ta lựa chọn. Đặc biệt việc yêu cầu một giảng viên ngành đào tạo trong năm học 2020 - 2021 [3]. giảng dạy cả môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin không tính đến tính chuyên sâu - Giảng viên đứng lớp có chuyên môn, áp dụng trong đào tạo đã gây ra áp lực, tâm lý chán nản cho phương pháp dạy học tích cực và phương tiện người dạy, ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng môn hiện đại vào giảng dạy. học. Đây cũng là một trong những nguyên nhân cơ Hiện nay, công tác chuẩn hóa đội ngũ giảng viên bản góp phần gia tăng tâm lý “chán học”, “ghét học” nhằm nâng cao chất lượng đào tạo được các trường các môn lý luận Mác - Lênin, trong đó có CNXHKH đại học đặc biệt chú trọng. Do đó, 80% giảng viên đối với không ít sinh viên trong các trường đại học giảng dạy môn CNXHKH là đúng chuyên ngành, thời gian qua… 20% còn lại có chuyên ngành gần. Số giảng viên Năm 2019, các môn khoa học Mác - Lênin đã được có trình độ thạc sĩ chiếm 87%, tiến sĩ 5% [2]. Hàng “trả lại tên”, CNXHKH được tách ra thành môn học năm, 100% trường đại học đều cử giảng viên tham độc lập. Tuy nhiên, sau một thời gian dài thực hiện gia chương trình tập huấn, bồi dưỡng về công tác việc giảng dạy theo hình thức “ghép, gộp”, nay các giảng dạy các môn Lý luận chính trị do Hội đồng Lý môn học được tách ra lại làm phát sinh những khó luận Trung ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức khăn mới về biên soạn chương trình, giáo trình, bồi [4]. Đây chính là cơ sở quan trọng, đảm bảo truyền dưỡng và bố trí công việc cho giảng viên… đạt kiến thức chuẩn xác trong công tác giảng dạy. Có thể nói 10 năm gần đây, việc tổ chức dạy - học Trong quá trình giảng dạy, phần lớn các giảng nội dung CNXHKH ở các trường đại học nước ta có viên đã sử dụng linh hoạt, phối hợp hài hòa giữa những hạn chế nhất định. Đội ngũ giảng viên gặp phương pháp dạy học truyền thống với các phương nhiều thách thức trong quá trình chuyển tải, trang pháp dạy học mới như tổ chức seminar, thảo luận bị cho sinh viên những giá trị cơ bản về CNXHKH. nhóm,… 100% giảng viên giảng dạy các môn khoa Do vậy, việc bảo vệ và giữ vững nền tảng tư tưởng học Mác - Lênin, trong đó có CNXHKH đã sử dụng của Đảng, xây dựng niềm tin vào chủ nghĩa xã hội, phương tiện dạy học hiện đại như máy tính, máy con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam cho chiếu đa năng… vào dạy học, từ đó, tăng tính sinh sinh viên cũng có nhiều khó khăn, hạn chế, đòi hỏi động, hấp dẫn, đồng thời thu hút sự chú ý của sinh phải có sự quan tâm cả về nhận thức và hành động viên vào bào học [3]. Tạp chí Nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190, Số 1 (68) 2020 117
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - Hoạt động dạy - học được tổ chức nghiêm túc tạo chuyên sâu mà ở các chuyên ngành gần như theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo về Triết học, Kinh tế chính trị…[4]. Giảng viên không giảng dạy các môn lý luận chính trị có chuyên môn sâu, dễ có hiện tượng hời hợt trong truyền đạt kiến thức, làm mất đi cái hay, cái đẹp Theo báo cáo tại Hội thảo khoa học quốc gia Nghiên cứu và giảng dạy các môn lý luận chính cũng như giá trị của môn học đối với người học. trị trong bối cảnh hiện nay, 100% các trường đại Đối với giảng viên, việc học tập nâng cao trình độ học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp đã thực chuyên môn còn nhiều hạn chế do nguyên nhân hiện nghiêm túc chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung khách quan và chủ quan. Đồng thời, do các trường ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc tổ chức dạy đại học thực hiện tự chủ, có khó khăn về tài chính, - học các môn Lý luận chính trị, trong đó có môn các trường đại học chỉ cử đại diện giảng viên đi dự CNXHKH [2]. Các trường đại học tổ chức giảng tập huấn hàng năm do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ dạy môn CNXHKH với 2 tín chỉ, 30 tiết học, có tổ chức, chiếm khoảng 15% [4]. chức thi đánh giá giữa và cuối học phần. + Một số trường hợp áp dụng phương pháp dạy - Bên cạnh những kết quả đạt được, vấn đề nghiên học và đánh giá kết quả môn học chưa phù hợp. cứu và giảng dạy CNXHKH trong các trường đại học những năm gần đây vẫn còn một số hạn chế, Việc áp dụng các phương tiện dạy học hiện đại là cụ thể: hoàn toàn phù hợp với thời kỳ hội nhập và Cách mạng Công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, có vô vàn các + Chương trình, giáo trình phục vụ cho việc dạy - luận điểm, các tư tưởng CNXHKH sâu sắc, hàm học nội dung CNXHKH chưa được biên soạn phù chứa những ẩn ý, đòi hỏi phải giải thích kỹ lưỡng. hợp với các chuyên ngành đào tạo cụ thể, còn Một số giảng viên lạm dụng công nghệ, chủ yếu chung chung. dùng sơ đồ hóa, trình chiếu nội dung, ít giảng giải Phần lớn các trường chỉ xây dựng một chương sẽ làm bài giảng trở lên sơ sài, mang tính hình trình giảng dạy CNXHKH, một sách giáo trình dùng thức [1]. chung cho các chuyên ngành đào tạo. Chương trình Bên cạnh đó, một số trường đại học tổ chức thi kết CNXHKH ngoài những nội dung cốt lõi bắt buộc, nó thúc môn CNXHKH bằng hình thức trắc nghiệm, cần có những nội dung mới, được mở rộng từ kiến khiến người học chỉ cần học thuộc một cách máy thức nền tảng phù hợp với từng chuyên ngành đào móc chứ không cần suy nghĩ, tìm tòi, khám phá. tạo. Cùng là giảng dạy nội dung CNXHKH nhưng Một bộ phận nhỏ giảng viên chỉ tập trung giảng dạy đối với mỗi đối tượng người học thuộc ngành đào nội dung thi, ít đào sâu, mở rộng kiến thức. Do vậy, tạo khác nhau phải có giáo trình viết riêng cho phù sự trì trệ và nông cạn trong giảng dạy CNXHKH là hợp, như vậy mới gắn được lý luận với thực tiễn, khó tránh khỏi. Tất cả vấn đề trên khiến người học nội dung giảng dạy mới gần gũi và dễ hiểu đối với cảm thấy nhàm chán, khô cứng, không hứng thú sinh viên. học CNXHKH và hạn chế khả năng gắn CNXHKH Do thời lượng hạn chế, sự khô cứng và thiếu với các lĩnh vực chuyên ngành. phần vận dụng đối với từng ngành đào tạo của 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT chương trình và giáo trình cho nên khi giảng dạy LƯỢNG GIẢNG DẠY CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA về những quan điểm cơ bản của CNXHKH, giảng viên thường gặp rất nhiều khó khăn. Một bộ phận HỌC TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở VIỆT không nhỏ giảng viên không mở rộng kiến thức, NAM HIỆN NAY vận dụng kiến thức thực tiễn làm ví dụ minh họa Một là, chú trọng và tiếp tục hoàn thiện chương mà chỉ giảng đúng những gì đã được viết ra trong trình, giáo trình môn học theo hướng phù hợp giáo trình chung cho mọi đối tượng, khiến người với từng chuyên ngành đào tạo. học cảm thấy nhàm chán và khó hiểu. CNXHKH là môn học trừu tượng, có tính lý luận + Một bộ phận nhỏ giảng viên giảng dạy môn cao, việc xây dựng chương trình, giáo trình môn CNXHKH chưa đúng chuyên môn, còn hạn chế học phải đảm bảo kiến thức cơ bản theo quy định trong học tập nâng cao trình độ. và phù hợp với đặc thù của từng chuyên ngành Hiện có khoảng 20% giảng viên đang tham gia học. Chương trình, giáo trình phù hợp là cơ sở để giảng dạy môn CNXHKH nhưng không được đào giảng viên mang đến cho người học những kiến 118 Tạp chí Nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190, Số 1 (68) 2020
LIÊN NGÀNH TRIẾT HỌC - XÃ HỘI HỌC - CHÍNH TRỊ HỌC thức chuyên sâu, vừa sức, gắn lý luận với thực thời phải sử dụng các trang thiết bị - điện tử vào tiến, tạo bầu không khí học tập nhẹ nhàng, hứng giảng dạy nhằm nâng cao tính thuyết phục, tính khởi. Để xây dựng được chương trình, giáo trình hấp dẫn, tính hiệu quả… trong các bài giảng. phù hợp, trên cơ sở những hướng dẫn, quy định Để sinh viên chủ động trong tiếp thu kiến thức, của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các trường đại học dễ dàng hiểu được những giá trị thực tiễn mà thành lập tổ biên soạn gồm những giảng viên có CNXHKH mang lại, các trường đại học nên tổ chức chuyên môn để biên soạn. Trong quá trình tổ chức cho sinh viên học tập một số nội dung môn học biên soạn cần tổ chức các buổi hội thảo, lấy ý kiến thông qua phương pháp trải nghiệm. Chẳng hạn, của giảng viên chuyên ngành, các khoa đào tạo, khi sinh viên học nội dung “đấu tranh giai cấp và người học và chuyên gia. Trước khi đưa vào giảng cách mạng xã hội chủ nghĩa”, có thể tổ chức cho dạy, chương trình, giáo trình cần được phản biện lại sinh viên tới thăm các di tích lịch sử kháng chiến ít nhất một lần bởi các chuyên gia đầu ngành. Hàng chống Pháp, chống Mỹ. năm, các trường đại học cần rà soát lại chương trình, giáo trình, tham khảo ý kiến của người học Việc kiểm tra, đánh giá giữa học phần có thể áp để có những điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với dụng bằng nhiều hình thức: giao nhiệm vụ cá nhân thực tiễn. hoặc làm theo nhóm hoặc những công trình nghiên cứu, những dự án nhỏ… Đánh giá sinh viên khi Hai là, chú trọng bồi dưỡng và nâng cao chất kết thúc học phần có thể thực hiện qua các hình lượng giảng viên. thức như tự luận, vấn đáp…căn cứ vào điều kiện Chất lượng giáo dục phần lớn phụ thuộc vào trình cụ thể từng trường nhưng phải đảm bảo để sinh độ, trách nhiệm và nghiệp vụ sư phạm của người viên được bày tỏ quan điểm, bộc lộ nhận định và thầy. Chủ nghĩa xã hội khoa học là một môn học hiểu biết của bản thân. vừa có tính khoa học, vừa có tính lý luận cao, do Tuy nhiên, các biện pháp nêu trên đòi hỏi phải có vậy nghiên cứu và giảng dạy CNXHKH là công sự quan tâm, tạo điều kiện của Đảng, Nhà nước, việc không hề đơn giản, đòi hỏi giảng viên phải có Bộ Giáo dục và Đào tạo, Ban Giám hiệu của các chuyên môn sâu, trách nhiệm với môn học. Do đó, trường đại học cả về chủ trương đổi mới chương các trường đại học phải khắc phục tình trạng “đào trình đào tạo, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ tạo một đằng, đi giảng một nẻo”, giảng viên giảng giáo viên, nguồn lực thực hiện, giám sát, kiểm tra dạy môn học này phải là người có trình độ từ Thạc việc thực hiện… sỹ chuyên ngành CNXHKH trở lên. Đồng thời, tạo điều kiện cho giảng viên được đi tập huấn hằng năm theo các chương trình của Hội đồng Lý luận Trung ương và Bộ Giáo dục và Đào tạo. TÀI LIỆU THAM KHẢO Giảng viên phải tích cực tham gia các khóa đào tạo [1] Tạ Thị Ngọc Lan (2019), Vận dụng phương nhằm nâng cao chuyên môn, nhất là các khóa đào pháp lý luận Mác - Lênin vào giảng dạy các tạo sau đại học, khắc phục tình trạng “cơm chấm môn lý luận chính trị, Tạp chí Lý luận chính trị cơm”; thường xuyên cập nhật kiến thức thông qua Công an nhân dân, số 61, tr.34. các phương tiện thông tin đại chúng, thông qua các [2] Bùi Văn Linh (2019), Nâng cao hiệu quả hội nghị, hội thảo, các kết quả nghiên cứu của các giảng dạy các môn lý luận chính trị trong công trình khoa học…[4], bởi lý luận Mác - Lênin các nhà trường, Hội thảo khoa học quốc gia muốn trở thành khoa học phải đặt nó vào “mảnh Nghiên cứu và giảng dạy các môn lý luận đất hiện thực” của mỗi quốc gia. Trong khi đó, thực chính trị trong bối cảnh hiện nay, Hà Nội, tiễn của thế giới và thực tiễn của đất nước đang ngày 7/11/2019, tr.97-100. thay đổi mạnh mẽ từng ngày. [3] Vương Thị Bích Thủy (2019), Nâng cao chất Ba là, tích cực đổi mới phương pháp dạy - học và lượng giảng dạy CNXHKH theo học chế tín đánh giá kết quả môn học chỉ, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Đà Thường xuyên đổi mới phương pháp giảng dạy Nẵng, số 45, tr.18. theo hướng giảng dạy tích cực, hai chiều, khắc phục cơ bản tình trạng độc thoại, đọc - chép; đồng Tạp chí Nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190, Số 1 (68) 2020 119
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC [4] Đỗ Thị Thạch (2019), Những thách thức tác Hội thảo khoa học quốc gia Đổi mới chương động và giải pháp góp phần nâng cao chất trình giảng dạy các môn khoa học Mác - lượng giảng dạy lý luận Mác - Lênin trong Lênin, Hà Nội, tháng 2/2019, tr.43-45. các trường đại học ở Việt Nam hiện nay, THÔNG TIN VỀ TÁC GIẢ Nguyễn Thị Nhan - Tóm tắt quá trình đào tạo, nghiên cứu (thời điểm tốt nghiệp và chương trình đào tạo, nghiên cứu): + Năm 2009: Tốt nghiệp Trường Đại học Sư phạm Hà Nội + Năm 2014: Tốt nghiệp Thạc sỹ Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội + Năm 2019: Tốt nghiệp Tiến sĩ tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - Công việc hiện tại: Phó Trưởng phòng Công tác Sinh Viên, Trường Đại học Sao Đỏ - Lĩnh vực quan tâm: Giáo dục trẻ em của gia đình công nhân trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vùng Đồng bằng sông Hồng - Email: nguyenthinhan010187@gmail.com - Điện thoại:0984 647 781 120 Tạp chí Nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Sao Đỏ, ISSN 1859-4190, Số 1 (68) 2020

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.