Nghệ thuật kinh doanh chứng khoán
IQ không phải là viên thuốc chữa bách bệnh
Gần 100 năm nay những cái mới lạ xuất hiện hàng ngày, từ sự đột phá dũng mãnh
của kinh tế đến sự phát triển của khoa học kỹ thuật, phần lớn đều dựa vào IQ của
con người.Chính vì thế mà mọi người quen quy những nhân tố dẫn đến thành công
cho IQ (trí lực, chỉ số thông minh). Những năm đầu của thế kỷ 21, các nhà tâm lý
học đã phát triển được hệ thống trắc nghiệm được hệ số thông minh IQ. Giáo dục
cũng xem IQ là mục đích trọng tâm để huấn luyện, bao gồm nâng cao khả năng
toán học và suy kuận logic. Mọi người đều coi IQ như một viên thuốc tiên chữa
bách bệnh.
Nhưng thực tế đã chững minh rằng: những học sinh có thành tích tốt ở trường chưa
chắc đã thành đạt trong cuộc sống sau này. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy: IQ
chỉ đóng góp 20% vào sự thành đạt của mỗi người.
Vậy rốt cuộc nhân tố quyết định đến sự thành đạt của một người là gì?
Rất nhiều dẫn chứng cho thấy: Những người có chỉ số EQ cao thường chiếm ưu thế
trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Từ chuyện tình yêu đến công việc, kinh doanh,
địa vị xã hội, v.v..., cơ hội luôn luôn lớn đối với họ.
Vậy EQ là gì? EQ là chỉ số nhạy cảm, bao gồm: Lòng nhiệt thành, sự nhạy cảm,
nghị lực và khả năng tự chủ.
Trong đầu tư tài chính nói chung, đầu tư CK nói riêng, EQ còn quan trọng hơn
nhiều, vì đây là lĩnh vực đặc biệt.
EQ đóng vai trò chính, quyết định việc đầu tư tài chính của bạn có thành công hay
không.
Đầu tư cổ phiếu rất đơn giản. Trở ngại để một nhà đầu tư không thể làm giàu
không phải vì không có điều kiện, cũng không phải vì không đủ kiến thức về tài
chính; mà chính vì người đó không điều khiển được cảm xúc của mình. Nói cách
khác: EQ của người đó không đủ. Rất tiếc là đại đa số nhà đầu tư tham gia TTCK
không điều khiển được cảm xúc của mình. Nhưng họ lại không muốn thừa nhận sự
thật đó, mà thường đi tìm nguyên nhân thất bại ở những nhân tố khác, ví dụ như
khả năng phân tích kém, thiếu thông tin, hay học chưa đến nơi đến chốn...
Vì sao trong đầu tư tài chính EQ lại quan trọng như vậy?
Trong giới đầu tư có một câu danh ngôn:" Điều duy nhất có thể dự đoán là... không
thể dự đoán."
Thông thường con người hành động dựa vào sự phán đoán của lý trí. Nhưng trong
thế giới đầu tư đầy ngẫu nhiên và không thể dự đoán, dường như lý trí của con
người bị bất lực. Vì vậy nhà đầu tư thường bị dẫn dắt bởi cảm xúc, thậm chí bị dẫn
dắt đến mức không thể thoát ra nổi mà không biết. Họ thường hành động theo cảm
tính, nhưng lại được ngụy biện bới những lập luận rất "hợp lý".
Đầu tư cổ phiếu đơn giản như đi xe đạp
Học bơi, đi xe đạp hay diễn thuyết không cần một sự thiên phú nào, vì đó là bản
năng sẵn có của con người. Chỉ cần gạt bỏ đi những trở ngại về tâm lý là hầu như
tất cả mọi người đều làm được một cách dễ dàng.
Học đi xe đạp, lên bục diễn thuyết hay bơi lặn trong nước không khác nhau bao
nhiêu. Đầu tiên chỉ cần bạn biết một số động tác cơ bản; sau đó quan trọng hơn cả
là khắc phục được sự sợ hãi, buộc bạn phải hành động. Tiếp theo, thông qua liên
tục luyện tập khiến bản thân học được các kỹ năng đó một cách rất tự nhiên. Học
đầu tư cổ phiếu cũng như vậy.
Hãy lấy việc học bơi làm ví dụ. Muốn học bơi bạn không cần đến trường học các
môn vật lý, thủy tĩnh học. Cũng không cần đến hiệu sách mua những quyển sách
đại loại như "Làm thế nào để bơi được trong vòng 30 ngày", hay là "Bí quyết học
bơi"...
Trình tự học bơi có thể chia thành 3 bước như sau:
-Trước tiên bạn cần nhờ một người đã biết bơi hướng dẫn cách quạt tay, đạp chân
như thế nào và phối hợp tay chân như thế nào khi bơi;
- Bước thứ hai là bạn cần khắc phục sự sợ hãi trong lòng, mạnh dạn xuống nước
luyện tập;
- Bước thứ ba là thông qua luyện tập, bạn không còn sợ khi xuống nước nữa, tay
chân hoạt động một cách tự nhiên. Như thế là bạn đã biết bơi.
Học đầu tư cổ phiếu cũng đúng như vậy. Bạn không cần đến trường đại học hay
viện nghiên cứu học những lý thuyết về quản lý tài chính, đầu tư học, phân tích cổ
phiếu hay những lý thuyết cao siêu khác. Cũng không cần học các kỹ xảo phân
tích, mô phỏng đầu tư trên giấy... Càng không cần đến những quyển sách dày cộp
như: "Thuật đầu tư", "Kỹ xảo đầu tư" hặc "Bí kíp làm giàu trên thị trường cổ
phiếu".
Trình tự học đầu tư cổ phiếu có thể chia làm 3 bước:
- Trước tiên cần hiểu rõ một số kiến thức cơ bản như: cổ phiếu là gì; mua cổ phiếu
ở đâu, mở tài khoản như thế nào; đến những thao tác mua bán cơ bản như cách đặt
lệnh, khớp lệnh v.v...
- Bước thứ hai là khắc phục trở ngại về tâm lý, đến công ty CK mở TK, yêu cầu
nhân viên công ty CK giới thiệu cho một vài cổ phiếu, sâu đó viết yêu cầu mua
một vài cổ phiếu.
- Bước thứ ba là luyện tập, luyện tập và luyện tập. Luyện tập cho đến khi bạn quen
với sự lên lên xuống xuống của thị trường cổ phiếu và hiểu được bản chất bất định
của TTCK.
Không ngừng luyện tập là chìa khóa khắc phục nỗi sợ hãi
Ba bước học đầu tư CK ở trên thoạt nhìn có vẻ đơn giản, nhưng trên thực tế lại vô
cùng khó khăn.
Một người mới tập bơi, trước khi xuống nước đã ghi nhớ hết các động tác trong
đầu. Nhưng mỗi khi đến gần mép nước hay bể bơi đều nảy sinh một nỗi sợ hãi vô
hình nào đó, dù thực tế ai cũng biết nước chẳng có gì đáng sợ. Nước là môi trường
không quen thuộc với họ nên không thể xác định được những tình huống có thể
xảy ra. Vì vậy khi mới tập bơi mọi người thường rất căng thẳng, sợ hãi. Thật khó
xóa bỏ nỗi sỡ hãi đó trong lòng, nên khi xuống nước chân tay thường luống cuống,
không nghe theo sự chỉ huy của bộ não nữa. Những động tác vốn đã được ghi nhớ
kỹ trong đầu nay bỗng chốc biến đi đâu mất hết.
Ai cũng biết phải thả lỏng người thì thân thể tự nhiên sẽ nổi trên mặt nước. Nếu
thêm những động tác phối hợp tay và chân thì cơ thể sẽ di chuyển về phía trước.
Nói thì đơn giản, nhưng những người mới tập bơi không làm được, chân tay không
điều khiển được, hễ cứ định bơi là chìm xuống nước.
Những người mới tập bơi thường hỏi một câu đại loại:"Làm thế nào để không sợ
khi xuống nước?". Đáp án rất đơn giản: Luyện tập, luyện tập và luyện tập.
Khi bạn không ngừng luyện tập, bạn sẽ quen dần với môi trường nước lạ lẫm, tâm
lý bạn sẽ dần dần ổn định trở lại, tay chân bắt đầu nghe theo sự chỉ huy của não.
Sau một thời gian luyện tập bạn sẽ không còn căng thẳng, sợ hãi nữa, chân tay và
cơ thể bạn không còn cứng nhắc nữa, cơ thể bạn cũng từ từ nổi trên mặt nước và
bạn có thể bơi về phía trước. Lại qua một thời gian luyện tập không ngừng nữa,
bạn bắt đầu học được cách thở, tư thế bơi cũng tự nhiên, dễ dàng và đẹp mắt hơn.
Lúc này bạn không còn sợ hãi nữa và bạn càng biết cách điều khiển cơ thể hơn.
Những người mới tham gia đầu tư cổ phiếu cũng không khác mấy những người
mới tập bơi. Khi mới bắt đầu, trong lòng họ nhất định lo lắng không yên. Đó là
điều khó tránh khỏi. Khi đối mặt với môi trường đầu tư không xác định, cơ bản là
họ không dám đầu tư. Vì chưa quen với thị trường cổ phiếu nên bất cứ một biến
động nhỏ nào cũng làm cho họ sợ toát mồ hôi hột. Tiền chứ có phải là giấy đâu,
phải vất vả lắm mới kiếm được! Chỉ cần nghe được một tin thất thiệt nào đó là họ
vội vàng bán hết cổ phiếu đi.
Vậy thì phải làm thế nào để không bị sợ hãi đến như vậy? Câu trả lời rất đơn giản:
Luyện tập, luyện tập, luyện tập. Thông qua thời gian dài luyện tập, dần dần bạn sẽ
quen với sự lên giá, xuống giá không ngừng của thị trường cổ phiếu, quen với môi
trường không xác định. Từ từ tâm lý bạn sẽ ổn định hơn, chiến thuật đầu tư của
bạn sẽ mạch lạc hơn, theo sự chỉ huy của bộ não, chứ không chịu sự chi phối của
cảm xúc nữa.
