Đ bài: Ngh lu n xã h i v chi n tranh và hòa bìnhề ị ậ ộ ề ế
Bài làm
Có ai đó t ng h i tôi th này: đang s ng trong cu c s ng hòa bình, li u có khi nào b nừ ỏ ế ố ộ ố ệ ạ
nghĩ v chi n tranh không? Khi nghe đn đó tôi h i b t ng nh ng ngay sau đó tôi l i tề ế ế ơ ấ ờ ư ạ ự
ch t v n b n thân: có bao gi tôi nghĩ đn v n đ chi n tranh hay hòa bình, tò mò v nóấ ấ ả ờ ế ấ ề ế ề
khi mà cu c s ng có quá nhi u th khác thu hút tôi không nh ? D ng nh khái ni mộ ố ề ứ ỉ ườ ư ệ
chi n tranh và hòa bình ch còn hi n h u trong suy nghĩ c a tôi khi tôi h c l ch s hay cácế ỉ ệ ữ ủ ọ ị ử
tác ph m văn h c, đôi khi là b t g p trên tác ph m truy n hình nào đó, ch th thôi, khôngẩ ọ ắ ặ ẩ ề ỉ ế
h n. Ph i chăng con ng i ta đc s ng trong cu c s ng hòa bình, h ng phúc l i an sinhơ ả ườ ượ ố ộ ố ưở ợ
xã h i nên ng i ta vô tình quên đi nh ng giá tr c t lõi làm nên cu c s ng hay m t ph nộ ườ ữ ị ố ộ ố ộ ầ
l ch s đã qua, hay g n h n là nh ng gì v n đang h ng ngày, hàng gi di n ra trên thị ử ầ ơ ữ ẫ ằ ờ ễ ế
gi i nh ng ch ng bao gi ta đ ý đn c … đó là chi n tranh và hòa bình.ớ ư ẳ ờ ể ế ả ế
B n hi u chi n tranh và hòa bình theo nghĩa nào? Còn tôi, chi n tranh và hòa bình – đó làạ ể ế ế
hai m ng đi l p. N u nh hòa bình ch s bình an, vui v , không có b o lo n, đánh nhauả ố ậ ế ư ỉ ự ẻ ạ ạ
c p bóc thì chi n tranh l i v lên m t vi n c nh hoàn toàn trái ng c. Nói đn chi nướ ế ạ ẽ ộ ễ ả ượ ế ế
tranh là nói đn đánh nhau, h n lo n, khói súng, máu n c m t và sinh m ng con ng i.ế ỗ ạ ướ ắ ạ ườ
Ch v i m y t đó thôi h n ai cũng đã có nh ng hình dung cho riêng mình v chi n tranhỉ ớ ấ ừ ẳ ữ ề ế
cũng nh hòa bình trên th gi i.ư ế ớ
Các b n bi t đy, chi n tranh đt n c Vi t Nam đã đi xa nh ng h u qu nó đ l i thìạ ế ấ ế ở ấ ướ ệ ư ậ ả ể ạ
vô cùng l n và cũng nhi u n c trên th gi i chi n tranh v n còn. Chi n tranh- đó là bi uớ ề ướ ế ớ ế ẫ ế ể
hi n cao nh t c a mâu thu n không th hòa gi i, là s tham gia b ng vũ l c hai bên trệ ấ ủ ẫ ể ả ự ằ ự ở
lên. L ch s th gi i đã in đm hình nh c a bi t bao cu c chi n tranh, cu c chi n tranhị ử ế ớ ậ ả ủ ế ộ ế ộ ế
nào cũng tàn kh c và không gì có th bù đp n i. Có ai mà không bi t đc 2 cu c chi nố ể ắ ổ ế ượ ộ ế
tranh l n nh t th gi i mà ng i ta g i nó là Chi n tranh th gi i th nh t và Chi n tranhớ ấ ế ớ ườ ọ ế ế ớ ứ ấ ế
th gi i th hai, nh ng cu c chi n tranh đc coi là tàn kh c nh t trong l ch s v i sế ớ ứ ữ ộ ế ượ ố ấ ị ử ớ ự
tham gia c a các n c l n trên th gi i nh : M , Anh, Pháp, Liên Xô… R i có ai quênủ ướ ớ ế ớ ư ỹ ồ
đc nh ng đau th ng m t mát c a hai thành ph Hiroshima và Nagasaki c a Nh t B nượ ữ ươ ấ ủ ố ủ ậ ả
khi M th hai qu bom nguyên t xu ng trong th chi n th hai. C hai thành ph chỹ ả ả ử ố ế ế ứ ả ố ỉ
còn là m t đng đ nát v i mùi thu c n , máu n c m t kh p m i n i. Cu c chi n tranhộ ố ổ ớ ố ổ ướ ắ ắ ọ ơ ộ ế
Trung – Nh t đã c p đi bao m ng ng i tham gia vào cu c chi n đó. Nói v chi n tranhậ ướ ạ ườ ộ ế ề ế
th t thi u sót n u nh ta không nh c t i Vi t Nam- m t dân t c anh hùng đã hy sinh r tậ ế ế ư ắ ớ ệ ộ ộ ấ
nhi u (th ) trong các cu c chi n tranh l ch s . Trong su t m t nghìn năm B c thu c dânề ứ ộ ế ị ử ố ộ ắ ộ
t c ta đã ph i g ng mình lên đ ch ng l i quân Nam Hán, Nguyên Mông, quân Thanh…ộ ả ồ ể ố ạ
R i sau đó là cu c xâm l c c a th c dân Pháp, đ qu c M hùng m nh, hi u chi n. Baoồ ộ ượ ủ ự ế ố ỹ ạ ế ế
nhiêu cu c chi n tranh là b y nhiêu th i đi m đt n c l m than, nhân dân lo n l c, lyộ ế ấ ờ ể ấ ướ ầ ạ ạ
tán, ch t chóc. Đ k v h u qu mà chi n tranh gây ra thì có l không có m t t nào cóế ể ể ề ậ ả ế ẽ ộ ừ
th di n t đc h t. Ta th y m t ph n nào đó c a chi n tranh qua nh ng câu th c aể ễ ả ượ ế ấ ộ ầ ủ ế ữ ơ ủ
các nhà th kháng chi n:ơ ế
"Quê h ng ta t ngày kh ng khi pươ ừ ủ ế
Gi c kéo lên ngùn ng t l a hung tànặ ụ ử
Ru ng ta khô nhà ta cháyộ
Chó ng m t đàn………"ộ ộ
Đau th ng cho ng i ra đi, ám nh nh ng ng i l i, môi tr ng s ng b nh h ngươ ườ ả ữ ườ ở ạ ườ ố ị ả ưở
m t cách nghiêm tr ng là nh ng gì mà chi n tranh đ l i cho chúng ta khi đã vô tình đi quaộ ọ ữ ế ể ạ
m t th i đi m nào đó… Đn đây tôi t đt ra câu h i: chi n tranh tàn kh c là th , đauộ ờ ể ế ự ặ ỏ ế ố ế
th ng là th nh ng t i sao nó v n x y ra, quá kh , và ngay c th i đi m hi n t i?ươ ế ư ạ ẫ ả ở ứ ả ờ ể ệ ạ
Ph i chăng con ng i thích s ch t chóc? Đó ch c ch n không ph i. Chi n tranh là doả ườ ự ế ắ ắ ả ế
nh ng k c m đu, nh ng con ng i vì mu n th a mãn lòng tham c a mình, vì s ích kữ ẻ ầ ầ ữ ườ ố ỏ ủ ự ỷ
cá nhân mà d n quân đi gây chi n nh m giành l i ích t các vùng, qu c gia mà h đánhẫ ế ằ ợ ừ ố ọ
chi m. Có n c khai chi n t có n c ch ng tr , và th là các bên s d ng s c m nhế ướ ế ắ ướ ố ả ế ử ụ ứ ạ
quy n l c c a mình nh m giành chi n th ng cho mình. Đó cũng chính là m m m ng c aề ự ủ ằ ế ắ ầ ố ủ
các cu c chi n tranh trên th gi i. N u ph i dùng m t t đ nói v chi n tranh b n sộ ế ế ớ ế ả ộ ừ ể ề ế ạ ẽ
dùng t gì? Còn tôi, đó là đau th ng…ừ ươ
Trái ng c v i chi n tranh và cũng là khái ni m đc nh c đn nhi u nh t bên c nhượ ớ ế ệ ượ ắ ế ề ấ ạ
chi n tranh, đó là hòa bình. Hòa bình là tr ng thái m t vùng, m t qu c gia hay th m chíế ạ ộ ộ ố ậ
toàn c u s ng trong s an toàn, không ph i dùng vũ khí, vũ l c đ đu tranh v i các n cầ ố ự ả ự ể ấ ớ ướ
khác cũng nh không có vũ l c quân s t các qu c gia khác can thi p. Hòa bình là khaoư ự ự ừ ố ệ
khát c a t t c các dân t c chân chính trên th gi i. m t n c hòa bình con ng i cóủ ấ ả ộ ế ớ Ở ộ ướ ườ
c h i sinh s ng và phát tri n trong đi u ki n t t nh t, không ph i ch u n i đau m t mát,ơ ộ ố ể ề ệ ố ấ ả ị ỗ ấ
phân tán, chia li nh trong chi n tranh. Đ có đc hòa bình m i dân t c trên th gi iư ế ể ượ ọ ộ ế ớ
ch p nh n hi sinh t t c , tôi tin là nh v y. Vì hòa bình s mang l i cho m i ng i cu cấ ậ ấ ả ư ậ ẽ ạ ọ ườ ộ
s ng bình an trong lâu dài. Đó cũng là lý do t i sao trên th gi i hi n nay luôn có các tố ạ ế ớ ệ ổ
ch c và cá nhân lên ti ng b o v hòa bình và kêu g i m i ng i ng h hòa bình. B n cóứ ế ả ệ ọ ọ ườ ủ ộ ạ
bi t ng i giành gi i Nobel Hòa Bình năm 2014 v a qua là ai không? Bên c nh nhà v nế ườ ả ừ ạ ậ
đng chi n d ch ch ng n n bóc l t tr em n Đ Kailash Satyarthi thì cô bé Malalaộ ế ị ố ạ ộ ẻ ở Ấ ộ
Yousafzai lúc y m i 17 tu i đã dám đng lên đu tranh ch ng l i tay súng Taliban đấ ớ ổ ứ ấ ố ạ ể
giành quy n đi h c cho nh ng em gái vùng thung lũng Swat c a Pakistan n i b Talibanề ọ ữ ở ủ ơ ị
chi m đóng. V i hành đng dũng c m c a mình Malala đã chinh ph c hàng v n con timế ớ ộ ả ủ ụ ạ
yêu hòa bình trên th gi i. H n th em còn là ch nhân c a câu nói n i ti ng: "M c tiêuế ớ ơ ế ủ ủ ổ ế ụ
c a tôi không ph i là giành gi i Nobel hòa bình, m c tiêu c a tôi là hòa bình và m i trủ ả ả ụ ủ ọ ẻ
em đc đi h c". Đó ch là m t ng i trong hàng v n con ng i đang không ng ng đuượ ọ ỉ ộ ườ ạ ườ ừ ấ
tranh trong công cu c giành hòa bình, ch ng chi n tranh trên th gi i hi n nay.ộ ố ế ế ớ ệ
Hi n này có r t nhi u cách khác nhau đang đc các qu c gia trên th gi i th c hi nệ ấ ề ượ ố ế ớ ự ệ
nh m duy trì hòa bình ch ng các hành đng gây mâu thu n d n t i chi n tranh. Là m tằ ố ộ ẫ ẫ ớ ế ộ
h c sinh ch nhân t ng lai c a đt n c, th gi i b n có nh ng ki n th c ngh gì m iọ ủ ươ ủ ấ ướ ế ớ ạ ữ ế ứ ị ớ
đ góp ph n vào vi c b o v hòa bình th gi i? Theo tôi suy cho cùng thì nguyên nhânể ầ ệ ả ệ ế ớ
chi n tranh cũng là do con ng i v i con ng i v n còn s đ k l n nhau, v n s ng theoế ườ ớ ườ ẫ ự ố ỵ ẫ ẫ ố
ch nghĩa cá nhân. Lúc này tôi ch t nh đn m t câu th c a T H u:ủ ợ ớ ế ộ ơ ủ ố ữ
"Có gì đp trên đi h n th ,ẹ ờ ơ ế
Ng i v i ng i s ng đ yêu nhau".ườ ớ ườ ố ể
c mong v m t th gi i hòa bình s luôn là ni m khao khát cháy b ng c a m i ng iƯớ ề ộ ế ớ ẽ ề ỏ ủ ọ ườ
dân chân chính trên th gi i vì h hi u: "Hòa bình là đc h nh c a nhân lo i. Chi n tranhế ớ ọ ể ứ ạ ủ ạ ế
là t i ác".ộ
Bài s 2ố
Nhân ngày Th ng binh – Li t s 27/7, phóng viên đã nh n đc m t bài vi t r t c mươ ệ ỹ ậ ượ ộ ế ấ ả
đng c a đc gi Lê Th H ng (25 tu i, Chí Linh – H i D chia s câu chuy n vộ ủ ộ ả ị ươ ổ ả ư ẻ ệ ề
ng i b là th ng binh h ng 2/4 c a mình, bác Lê Tu n (nh p ngũ l n đu năm 1974,ườ ố ươ ạ ủ ấ ậ ầ ầ
l n 2 năm 1978, tham gia chi n đu và b th ng chi n tr ng Campuchia).ầ ế ấ ị ươ ở ế ườ
Bài vi t còn là nh ng suy nghĩ r t th t, r t chân th c v chi n tranh c a m t ng i trế ữ ấ ậ ấ ự ề ế ủ ộ ườ ẻ
tu i, ng i ch a h bi t th nào là chi n tranh. Hi n bài vi t đang lan truy n r t nhanhổ ườ ư ề ế ế ế ệ ế ề ấ
trên c ng đng m ng và gây xúc đng cho nhi u ng i.ộ ồ ạ ộ ề ườ
B em, 18 tu i vào b đi. Năm đó là 1974, chi n tranh đã vào h i cu i,b là l p tân binhố ổ ộ ộ ế ồ ố ố ớ
nên còn hu n luy n m t th i gian dài đ r i tuy n l a "đi B”. May m n thay, b ch aấ ệ ộ ờ ể ồ ể ự ắ ố ư
đn đt đi B thì chi n tranh k t thúc, 1977 b gi i ngũ tr v , c i v .ế ợ ế ế ố ả ở ề ướ ợ
Tháng 8/1978, ch c em ra đi, sau đó chit m t tháng, chú T – em trai ru t c a b em, cóị ả ờ ộ ư ộ ủ ố
l nh g i nh p ngũ. Chú v a nhát v a hi n, l i v a c i v nên b xin đi thay chú. Đtệ ọ ậ ừ ừ ề ạ ừ ướ ợ ố ấ
n c đang c n ng i đã có kinh nghi m, đn tình nguy n c a b đc ch p thu n ngay.ướ ầ ườ ệ ơ ệ ủ ố ượ ấ ậ
M em, ch và ông bà ti n b lên đng. Vài tháng sau, b đi K (chi n tr ngẹ ị ễ ố ườ ố ế ườ
Campuchia). Chuy n tàu đa b đi t H i Phòng, đn v b có h n 40 ng i H i Phòng,ế ư ố ừ ả ơ ị ố ơ ườ ả
vào đn Qu ng Tr còn 14 ng i. H nh y tàu vì đi B thì s n sàng nh ng đi K thì khác.ế ả ị ườ ọ ả ẵ ư
Th i gian đu còn có chút tin b v nhà, càng v sau càng bi n bi t. M y năm sau có gi yờ ầ ố ề ề ề ệ ấ ấ
báo t g i v , bà n i kh y xu ng tr c th m nhà. Su t tháng tr i bà mê man ch đòiử ử ề ộ ụ ố ướ ề ố ờ ỉ
ch ng g y đi tìm con, bà b o b em không th nào ch t đc.ố ậ ả ố ể ế ượ
M ôm ch gái em t căn nhà riêng v v i ông bà vì ch m quá, lên s i m xanh mẹ ị ừ ề ở ớ ị ố ở ủ ủ
vàng đã có l n thi p đi, chú mang ra góc gi ng đt, m khóc ng t, b ng th y cánh tayầ ế ườ ặ ẹ ấ ỗ ấ
ch v i lên, m l i ôm ch , chăm nuôi bú m m. Nh ng năm tháng y, b v n bi n bi tị ờ ẹ ạ ị ớ ữ ấ ố ẫ ề ệ
bên kia, không hay bi t gì v tình c nh bi đát c a con th , m già.ế ề ả ủ ơ ẹ
R i b b th ng trong m t l n đi h p giao ban bu i t i: đp trúng mìn, bàn chân d p nát,ồ ố ị ươ ộ ầ ọ ổ ố ạ ậ
đng đi đa v tr m quân y dã chi n gi a cánh đng hoang. S ti p t không k p, bác sĩồ ộ ư ề ạ ế ữ ồ ợ ế ế ị
y tá c a chân cho b , c a s ng, đng đi hát qu c bao nhiêu v n không át n i ti ng gàoư ố ư ố ồ ộ ố ẫ ổ ế
thét. R i 2 ngày sau b m i đc chuy n v Sài Gòn b ng tr c thăng, l n này n m vi n,ồ ố ớ ượ ể ề ằ ự ầ ằ ệ
c a thêm m t l n n a vì v t c a cũ b nhi m trùng. Đi u d ng thêm vài năm n a 1/3ư ộ ầ ữ ế ư ị ễ ề ưỡ ữ
chân ph i c a b đã không còn, m t m nh đn găm đùi và hai tai b đi c nh .ả ủ ố ộ ả ạ ở ị ế ẹ
B v nhà v i gi y ch ng th ng 2/4, m t s c 65%. Nh ng còn v đc đã là đi phúcố ề ớ ấ ứ ươ ấ ứ ư ề ượ ạ
cho c nhà mình, b k h i m i sang đc 1 tháng, chính tay b đã ph i gói hài c t c aả ố ể ồ ớ ượ ố ả ố ủ
b n mình đ tr c thăng mang v . Ngày b v , nét m t d d n h n, nh ng c n đau mêạ ể ự ề ố ề ặ ữ ằ ơ ữ ơ
s ng th nh tho ng v n tr l i, ch em nh t đnh không nh n b vì s cái n ng và cái chânả ỉ ả ẫ ở ạ ị ấ ị ậ ố ợ ạ
g b tháo ra l p vào m i sáng t i. Ngay c đn đi con trai c a ch , cháu ngo i c a b ,ỗ ố ắ ỗ ố ả ế ờ ủ ị ạ ủ ố
m i nhìn cái chân y nó đu khóc thét.ỗ ấ ề
B m t c tháng gi ch đ làm quen và ôm con gái mình vào lòng mà không làm nó s .ố ấ ả ờ ỉ ể ợ
Đúng, em là gái, em ch nhìn nh ng th xung quanh mình, em nhìn th y chi n tranh và h uỉ ữ ứ ấ ế ậ
qu c a nó trong su t 18 năm s ng bên b , nh ng l n s hãi đn run r y khi b em m tả ủ ố ố ố ữ ầ ợ ế ẩ ố ắ
v n tia máu lên nóng gi n vì nh ng đi u không l n lao gì, khi b em nh ng đêm rên rằ ậ ữ ề ớ ố ữ ỉ
trong vô th c vì m nh đn trong ng i, khi b em có nh ng l n đi xe máy h i qu t xe đãứ ả ạ ườ ố ữ ầ ơ ẹ
ngã vì không th dùng chân gi mà ch ng nh ng i ta đc.ế ả ố ư ườ ượ
B em ch a m t l n than vãn gì v chi n tranh, kêu ca gì v s đãi ng c a n c nhà choố ư ộ ầ ề ế ề ự ộ ủ ướ
nh ng ng i th ng b nh binh nh b , b v n b n tr i bán buôn ng c xuôi đ nuôiữ ườ ươ ệ ư ố ố ẫ ươ ả ượ ể
con h c hành.ọ
Em nh mãi m t l n l p 11, em h c kém b b đánh, đánh xong b nói r t nhi u, nh ngớ ộ ầ ớ ọ ị ố ố ấ ề ư
có m t câu em không th nào quên đc, b b o: "Ch em chúng mày đang đi h c b ngộ ể ượ ố ả ị ọ ằ
ti n x ng máu c a tao đây con ”. Đúng, chúng em t C p 1 cho đn h t Đi h c đuề ươ ủ ạ ừ ấ ế ế ạ ọ ề
đc mi n h c phí vì b là th ng binh.ượ ễ ọ ố ươ
