
Đ bài: Ngh lu n xã h i v t m quan tr ng c a s c kh e đi v i m i ng iề ị ậ ộ ề ầ ọ ủ ứ ỏ ố ớ ỗ ườ
Bài làm
Có m t quy lu t “b t di b t d ch” c a cu c s ng, đó là “sinh, lão, b nh, t ”. Cho dù b nộ ậ ấ ấ ị ủ ộ ố ệ ử ạ
là ai, b n sinh ra trong hoàn c nh nào, b n giàu có hay không, b n là t ng th ng hay ch làạ ả ạ ạ ổ ố ỉ
m t ng i đánh giày thì b n cũng không th nào s ng ngoài quy lu t này. Riêng v i tôi, làộ ườ ạ ể ố ậ ớ
m t ng i đàn ông đã b c sang tu i 48, tôi c m nh n r t rõ quy lu t đó.ộ ườ ướ ổ ả ậ ấ ậ
Tôi r t thích m t câu chuy n, chuy n k r ng:ấ ộ ệ ệ ể ằ
Có m t chàng trai b đu i vi c. Anh r t hoang mang và tìm đn m t nhà thông thái. Anhộ ị ổ ệ ấ ế ộ
trình bày: “Th a ông, con v a b m t vi c. V y theo ông con nên làm th nào?”. Nhàư ừ ị ấ ệ ậ ế
thông thái li n h i “Con còn đi đc không?”, “D , đc”. Nhà thông thái l i h i ti pề ỏ ượ ạ ượ ạ ỏ ế
“Con còn nhìn th y gì không?”, “D , có”. “Con còn nghe đc không?”, “D , ch c ch nấ ạ ượ ạ ắ ắ
r i”. “V y, con còn nói đc không?”, “D , ông th y r i còn gì”. Cho đn lúc này thì nhàồ ậ ượ ạ ấ ồ ế
thông thái ch v vai chàng trai và k t lu n “V y thì con ch m t vi c mà thôi, có gì màỉ ỗ ế ậ ậ ỉ ấ ệ
con ph i lo s v y!”.ả ợ ậ
T câu chuy n này, tôi m i nh n ra r ng nh ng gì chúng ta đang có, chúng ta không hừ ệ ớ ậ ằ ữ ề
bi t quý tr ng. Có r t nhi u th chúng ta đang có chúng ta c m th y bình th ng thì đóế ọ ấ ề ứ ả ấ ườ
l i đang là ni m khao khát c a bi t bao ng i khác. M t trong s nh ng th quý giá nh tạ ề ủ ế ườ ộ ố ữ ứ ấ
mà cu c đi đã ban t ng cho ta, đó chính là s c kh e.ộ ờ ặ ứ ỏ
C m i l n ph i đi thăm ng i m trong b nh vi n là tôi l i s lên đu, lên chân, lên tayứ ỗ ầ ả ườ ố ệ ệ ạ ờ ầ
đ xem m i th c a mình có còn nguyên v n hay không. C m i l n đi vi ng đám ma, tôiể ọ ứ ủ ẹ ứ ỗ ầ ế
l i s lên ng c mình đ xem tìm mình còn đp m nh hay không. N u b n có d p vàoạ ờ ự ể ậ ạ ế ạ ị
phòng c p c u c a b nh vi n Vi t Đc (Hà N i) hay b nh vi n Ch R y (TP.H Chíấ ứ ủ ệ ệ ệ ứ ộ ệ ệ ợ ẫ ồ
Minh), b n s có c m nh n xem vi c mình đang kh e m nh th c s là có giá tr nh thạ ẽ ả ậ ệ ỏ ạ ự ự ị ư ế
nào.
Vào bu i sáng hay bu i chi u, m i b n vào các công viên, b n s th y “t c đng”.ổ ổ ề ờ ạ ạ ẽ ấ ắ ườ

Hàng ngàn ng i đang chen chúc trong nh ng kho ng không nh bé đ luy n t p s cườ ữ ả ỏ ể ệ ậ ứ
kh e và hít th nh ng phân t không khí trong lành và ít i c a thành ph đông đúc, nh nỏ ở ữ ử ỏ ủ ố ộ
nh p và đy khói b i.ị ầ ụ
N u có d p, m i các b n hãy vào thăm nh ng tr i d ng lão, b n s hình dung ra t ngế ị ờ ạ ữ ạ ưỡ ạ ẽ ươ
lai c a mình. B n có bao gi t ng t ng ra con ng i mình sau 20 năm n a, 30 nămủ ạ ờ ưở ượ ườ ữ
n a. Chúng ta s là nh ng c già còng l ng, đang b c nh ng b c đi c c k ch m rãi,ữ ẽ ữ ụ ư ướ ữ ướ ự ỳ ậ
có khi đang ng i trên xe đy, ng c nh ng ánh m t n ng n cùng v i nh ng ti ng thồ ẩ ướ ữ ắ ặ ề ớ ữ ế ở
n ng n .ặ ề
Gi đây, khi ng i vi t nh ng dòng ch này, tôi đang t ng t ng l i nh ng năm tháng khiờ ồ ế ữ ữ ưở ượ ạ ữ
tôi m i ch p ch ng b c vào đi khi m i m i tám đôi m i. Ngày y ch v i chi c xeớ ậ ữ ướ ờ ớ ườ ươ ấ ỉ ớ ế
đp l c c c, v i nh ng đng l ng bèo b t c a th i bao c p nh ng l i v i m t s c tr ,ạ ọ ọ ớ ữ ồ ươ ọ ủ ờ ấ ư ạ ớ ộ ứ ẻ
c m và nh ng tình c m trong sáng tr trung. Đó chính là s c tr .ướ ơ ữ ả ẻ ứ ẻ
Gi đây, đi u tôi mong c nh t là c m i ngày chi u đn đ đc v nhà quây qu nờ ề ướ ấ ứ ỗ ề ế ể ượ ề ầ
bên gia đình và ch i đùa v i các con c a mình. Nhà tôi trong m t ngõ nh c a thành phơ ớ ủ ở ộ ỏ ủ ố
Hà N i, bên c nh c a m t tr ng ti u h c lâu đi. C bu i chi u m y b con l i ch yộ ạ ủ ộ ườ ể ọ ờ ứ ổ ề ấ ố ạ ạ
sang sân tr ng, tôi l i đc hòa mình trong ti ng nô đùa, ti ng hét c a tr th , trong khiườ ạ ượ ế ế ủ ẻ ơ
đó mình thì đi d o, hít th không khí trong lành c a m t không gian tuy t di u.ạ ở ủ ộ ệ ệ
C u con trai đu c a tôi đã 12 tu i nên có v b t đu “ng i l n”, nh ng tôi l i có thêmậ ầ ủ ổ ẻ ắ ầ ườ ớ ư ạ
c u con trai th hai m i h n 3 tu i. R t nhi u ni m vui, h nh phúc và c m nh n c aậ ứ ớ ơ ổ ấ ề ề ạ ả ậ ủ
cu c s ng, v ch ng tôi đc h ng t ti ng c i và nô đùa c a c u con th hai. N u aiộ ố ợ ồ ượ ưở ừ ế ườ ủ ậ ứ ế
đó b c vào nhà tôi, h có th r t ng c nhiên khi th y nh ng đa con c a tôi c liên t cướ ọ ể ấ ạ ấ ữ ứ ủ ứ ụ
lên ti ng “b hâm điên”, b i vì đó là nh ng lúc tôi đc nói nh ng th linh tinh vô nghĩa,ế ố ở ữ ượ ữ ứ
đó là lúc tôi b t ch c chính con c a mình. B i vì tôi bi t, cái mà tôi mu n nh t lúc nàyắ ướ ủ ở ế ố ấ
chính là tu i tr , chính là s c tr thì tôi l i không th nào có đc, v y thì t i sao mình l iổ ẻ ứ ẻ ạ ể ượ ậ ạ ạ
không tìm cách “l a” mình, cách t t nh t chính là làm b n c a con thôi.ừ ố ấ ạ ủ
M t trong nh ng quà t ng “thiên phú” dành cho con ng i đó chính là s c m nh th ch t.ộ ữ ặ ườ ứ ạ ể ấ
B n không th nào dùng thái đ hay c mu n nào đó đ thay cho quy lu t gi i h n c aạ ể ộ ướ ố ể ậ ớ ạ ủ

c b p. B n có th có nh ng s c m nh c a tinh th n nh ng cũng có lúc tinh th n khôngơ ắ ạ ể ữ ứ ạ ủ ầ ư ầ
th đi u khi n đc c b p hay nh ng h th ng đang v n hành c th c a chúng ta.ể ề ể ượ ơ ắ ữ ệ ố ậ ơ ể ủ
Tôi nghĩ r ng đ th c s kh e m nh, tinh th n nh h ng r t nhi u đn s c kh e c aằ ể ự ự ỏ ạ ầ ả ưở ấ ề ế ứ ỏ ủ
chúng ta. N u b n th ng xuyên lo l ng ho c suy nghĩ tiêu c c, đó là cách h y ho i s cế ạ ườ ắ ặ ự ủ ạ ứ
kh e c a mình nhanh nh t. N u b n quá l m d ng s c kh e c a mình đ th c đêm nhi uỏ ủ ấ ế ạ ạ ụ ứ ỏ ủ ể ứ ề
h n, th a mãn thú vui tr c m t nhi u h n b n s t h y ho i chính mình.ơ ỏ ướ ắ ề ơ ạ ẽ ự ủ ạ
Đ th c s s ng kh e m nh, đi u tr c tiên b n ph i tr l i xem đi v i b n đi u gì làể ự ự ố ỏ ạ ề ướ ạ ả ả ờ ố ớ ạ ề
quan tr ng nh t? N u là “s c kh e” thì th t tuy t! B n hãy dành nhi u th i gian h n choọ ấ ế ứ ỏ ậ ệ ạ ề ờ ơ
vi c “s ng kh e m i ngày”. Bí quy t đ s ng kh e m nh đó là b n hãy s ng ch m l i.ệ ố ỏ ỗ ế ể ố ỏ ạ ạ ố ậ ạ
Đi ch m l i. Nhìn ng m nhi u h n. Ăn ch m l i, nói ch m l i. Th ch m l i và c mậ ạ ắ ề ơ ậ ạ ậ ạ ở ậ ạ ả
nh n cu c s ng càng ch m càng t t.ậ ộ ố ậ ố
Có ai đó khuyên b n “hãy nhanh lên, không thì m t c h i đy”, b n hãy m c k . B nạ ấ ơ ộ ấ ạ ặ ệ ả
thân cu c s ng c a chúng ta đã v i vã l m r i, đng nghe h . B n hãy dành nhi u th iộ ố ủ ộ ắ ồ ừ ọ ạ ề ờ
gian h n n a cho chính mình, bên tr th , hãy vào công viên nhi u h n n a và g n v iơ ữ ẻ ơ ề ơ ữ ầ ớ
thiên nhiên nhi u h n n a. C m i l n ra kh i n i thành, tôi l i nghĩ “không ch c mìnhề ơ ữ ứ ỗ ầ ỏ ộ ạ ắ
đã s ng lâu h n hay h nh phúc h n bác nông dân đang cày ru ng ngoài kia”, đó chính làố ơ ạ ơ ộ
n i có “ti ng g i hoang dã”, g n gũi v i b n ch t c a con ng i nh t. Có r t nhi u thơ ế ọ ầ ớ ả ấ ủ ườ ấ ấ ề ứ
b n có th kh e m nh mà không c n m t ti n, có r t nhi u th m t ti n, b n l i m t điạ ể ỏ ạ ầ ấ ề ấ ề ứ ấ ề ạ ạ ấ
s c kh e!ứ ỏ
Bài s 2ố
S c kh e là m t tr ng thái v th ch t c a m t con ng i khóe m nh, không b đau y u.ứ ỏ ộ ạ ề ể ấ ủ ộ ườ ạ ị ế
Khi có nó, ta không c m th y nó là quý giá nh ng khi ta m t nó, t c là khi ta b b nh t tả ấ ư ấ ứ ị ệ ậ
dày vò, ta không còn lành m nh nh tr c, ta m i nh n th y m t cách th m thía và đạ ư ướ ớ ậ ấ ộ ấ ủ
đy r ng s c kh e còn h n ti n b c, danh v ng mà không có th l c v t ch t, tinh th nầ ằ ứ ỏ ơ ề ạ ọ ể ự ậ ấ ầ
nào b ng nó đc và ch khi đó, ta m i h i ti c r ng t i sao mình l i có th đánh m tằ ượ ỉ ớ ố ế ằ ạ ạ ể ấ
ho c b ng lí do này, lý do khác m t c a cái to l n nh t trên đi.ặ ằ ộ ử ớ ấ ờ

Hãy trông chàng trai tr kia bên hàng xóm, thân hình v m v , th xác căng tràn nh a s ng,ẻ ạ ỡ ể ự ố
chân tay t ng ch ng nh c a m t l c sĩ s p ra đu tr ng; qu th c là m t pho t ngưở ừ ư ủ ộ ự ắ ấ ườ ả ự ộ ượ
s ng. Nh ng sau m t th i gian ng n, m i vui ch i v i b n bè, th c tr ng nh ng đêm dàiố ư ộ ờ ắ ả ơ ớ ạ ứ ắ ữ
đ đm say theo chén r u, cu c bài, chàng trai tr thành m t cái xác không h n, thânể ắ ượ ộ ở ộ ồ
hình ti u t y, m t h c hác, chân tay bi n đi các b p th t tròn mà ch còn m t l p da b cề ụ ắ ố ế ắ ị ỉ ộ ớ ọ
m t m th t tong teo. Chàng ta n m l đ su t ngày đ mà nghi n ng m v c a c i quýộ ớ ị ằ ừ ừ ố ể ề ẫ ề ủ ả
giá c a mình v a đánh m t: s c kh e. Chàng ta h i ti c th i k đp đ nào mà mình cònủ ừ ấ ứ ỏ ố ế ờ ỳ ẹ ẽ
là m t b c t ng đng v i ni m vui s ng lành m nh vô biên! Và khi ng i rũ v i tâmộ ứ ượ ồ ớ ề ố ạ ồ ủ ớ
th n m t m i, v i th xác y u đu i c a mình, chính lúc đó chàng ta m i c m th y mìnhầ ệ ỏ ớ ể ế ố ủ ớ ả ấ
đã quá d i kh .ạ ờ
Nh ng đi u nói trên nêu t rõ s quan tr ng l n lao c a s c kh e trong cu c đi c aữ ề ỏ ự ọ ớ ủ ứ ỏ ộ ờ ủ
chúng ta. Khi chúng ta m nh kh e, cu c đi th c vô cùng t i vui và m i công cu c dù toạ ỏ ộ ờ ự ươ ọ ộ
l n đn đâu ta cũng s d dàng th c hi n. Khi đau y u, cu c s ng s đen t i và bu nớ ế ẽ ễ ự ệ ế ộ ố ẽ ố ồ
n n, m t công vi c dù nh nhàng đn đâu đi v i ta cũng tr nên khó khăn, đy m tả ộ ệ ẹ ế ố ớ ở ầ ệ
nh c. Có đi u m a mai h n n a, là khi mình còn có s c kh e, mình không c m th y nóọ ề ỉ ơ ữ ứ ỏ ả ấ
quý giá và khi đánh m t nó, m i ti c nh nh ng đã mu n màng r i! L i nói trên khôngấ ớ ế ớ ư ộ ồ ờ
chút nào văn hoa, bóng b y mà ch a đy m t s th t hi n nhiên.ẩ ứ ầ ộ ự ậ ể
Đi v i m i ng i s ng trong xã h i hi n t i, thì gi là vàng b c, t c đ là quy t đnh,ố ớ ọ ườ ố ộ ệ ạ ờ ạ ố ộ ế ị
s c m nh v t ch t giúp chúng ta có m t cu c s ng sung túc h n và giúp ta v t quaứ ạ ậ ấ ộ ộ ố ơ ượ
nh ng s ng gió, n ng m a, đy b t tr c c a cu c đi, nh ng tai ng có th x y đnữ ươ ắ ư ầ ấ ắ ủ ộ ờ ữ ươ ể ả ế
b t thình lình cho b t c m t ai. S nghèo kh do thiên tai, h n hán, l t l i là nh ng b tấ ấ ứ ộ ự ổ ạ ụ ộ ữ ấ
ng trong đi s ng. Có s c kh e ta s đi phó đy hi u qu v i nh ng khó khăn đó. Taờ ờ ố ứ ỏ ẽ ố ầ ệ ả ớ ữ
hãy xem m t ng i luôn luôn vui v , l ch thi p, a k t giao v i m i ng i d gây c mộ ườ ẻ ị ệ ư ế ớ ọ ườ ễ ả
tình v i t t c ch vì h tràn đy s c kh e và t tin. V ph ng di n tinh th n và đoớ ấ ả ỉ ọ ầ ứ ỏ ự ề ươ ệ ầ ạ
đc, ng i có s c kh e có th có nhi u thu n l i quy t đnh s thành công c a m i vi c.ứ ườ ứ ỏ ể ề ậ ợ ế ị ự ủ ọ ệ
Trí thông minh c a h d dàng phát tri n, trí óc sáng su t thêm, s suy lu n mau l vàủ ọ ễ ể ố ự ậ ẹ
đúng đn.ắ
Tây ph ng có câu: “Khi thân hình ta y u đu i, thì nó đi u khi n ta nh ng khi ta kh eươ ế ố ề ể ữ ỏ

m nh, nó s n sàng vâng l i ta”. Tâm h n c a m t con ng i tráng ki n tr nên caoạ ẵ ờ ồ ủ ộ ườ ệ ở
th ng vì ta s n sàng tiêu di t nh ng t t ng đen t i, nh ng ác ý. Lòng yêu th ngượ ẵ ệ ữ ư ưở ố ữ ươ
đng lo i, kh năng l ng thi n s phát tri n đ đy. Bao nhiêu đc tính, t ng ch ngồ ạ ả ươ ệ ẽ ể ủ ầ ứ ưở ừ
không có gì t ng quan v i s c l c th ch t c a ta nh ng phân tích kĩ, chúng ta th y k tươ ớ ứ ự ể ấ ủ ư ấ ế
qu t t nhiên c a m t s c m nh t t đp. Ch ng th mà ng i ta đã nói: “M t tâm h nả ấ ủ ộ ứ ạ ố ẹ ẳ ế ườ ộ ồ
lành m nh trong m t th ch t tráng ki n” đó sao. S c kh e làm phát sinh ta chí khí hàoạ ộ ể ấ ệ ứ ỏ ở
hùng, s t tin, s can tr ng, lòng dũng khí, hăng say làm vi c và chi n đu.ự ự ự ườ ệ ế ấ
Đúng v y, lúc ta còn có s c kh e tràn đy, ta không th y rõ tác d ng c a nó và ta d dàngậ ứ ỏ ầ ấ ụ ủ ễ
phung phí, nh ti n b c c m trên tay. Th c tr n đêm, vui ch i v i b n bè, m i mê ănư ề ạ ầ ứ ọ ơ ớ ạ ả
nh u ch i b i t ngày này sang ngày khác có bi t đâu r ng sau cu c vui ch i vô b y, làậ ơ ờ ừ ế ằ ộ ơ ổ ấ
m t s tr ng r ng c a tâm h n. Th xác giày vò, thân hình ti u t y, đu óc l đ, t iộ ự ố ỗ ủ ồ ể ề ụ ầ ừ ừ ố
tăm. Ta v n nghe nhi u ng i than th : “Nay tôi đau y u tôi m i bi t r ng tr c kia, khiẫ ề ườ ở ế ớ ế ằ ướ
mình có đ s c kh e là m t ni m h nh phúc vô biên!" Và r i h thèm: “Th c không làmủ ứ ỏ ộ ề ạ ồ ọ ự
sao tìm l i đc s m nh m vui s ng thu tr c!”. Rõ ràng s c kh e là c a c i quýạ ượ ự ạ ẽ ố ở ướ ứ ỏ ủ ả
nh t trên đi đi v i m i ng i. Do v y, chúng ta c n coi tr ng và gi gìn nó.ấ ờ ố ớ ỗ ườ ậ ầ ọ ữ
Bài s 3ố
M i con ng i trên th gi i này đu có nh ng th quý giá cho riêng mình. Đc bi t điỗ ườ ế ớ ề ữ ứ ặ ệ ố
v i nh ng con ng i đang trong tình tr ng ph i đi m t v i t th n, đc s ng – đi v iớ ữ ườ ạ ả ố ặ ớ ử ầ ượ ố ố ớ
h – đã là đi u quý giá nh t. Ch c ch n có r t nhi u ng i khi đc h i s nói r ng b nọ ề ấ ắ ắ ấ ề ườ ượ ỏ ẽ ằ ạ
bè, gia đình, tình yêu, hôn nhân, cu c s ng n đnh, l ng cao… là nh ng th quý giáộ ố ổ ị ươ ữ ứ
nh t. Nh ng cũng ch c ch n r ng không nhi u ng i nh n ra đc r ng quý giá nh tấ ư ắ ắ ằ ề ườ ậ ượ ằ ấ
đi v i m t ng i không ph i là nh ng th y, quý giá nh t đi v i m t ng i chính làố ớ ộ ườ ả ữ ứ ấ ấ ố ớ ộ ườ
nh ng th giúp h có đc b n bè, gia đình, tình yêu… Đó là s c kh e, th i gian và cữ ứ ọ ượ ạ ứ ỏ ờ ơ
h i.ộ
Vì sao nói s c kh e, th i gian và c h i là quý giá nh t trong cu c s ng?ứ ỏ ờ ơ ộ ấ ộ ố
B i con ng i ch c n n m ch c trong tay ba th đó s có th t o ra m t cu c s ng t tở ườ ỉ ầ ắ ắ ứ ẽ ể ạ ộ ộ ố ố
đp, s hoàn thi n đc nhân cách và góp ph n giúp xã h i đi lên.ẹ ẽ ệ ượ ầ ộ