nhập môn Linux cho newbie phần 1

Chia sẻ: Thái Duy Ái Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

82
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luy n thi ch ng ch LPI 101 (phát hành 2). Ph n I Gi i thi u b i các nhà phát tri n developerWorks IBM, ngu n c a các cu n sách hư ng d n tuy t v i ibm.com/developerWorks D ch b i: Phan Vĩnh Th nh M cl c 1 Trư c khi b t đ u 1.1 V cu n sách hư ng d n này . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2 V tác gi . . . . . . ....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: nhập môn Linux cho newbie phần 1

Luy n thi ch ng ch LPI 101 (phát hành 2). Ph n I Gi i thi u b i các nhà phát tri n developerWorks IBM, ngu n c a các cu n sách hư ng d n tuy t v i ibm.com/developerWorks D ch b i: Phan Vĩnh Th nh
M cl c 1 Trư c khi b t đ u 5 1.1 V cu n sách hư ng d n này . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.2 V tác gi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2 Gi i thi u v bash 7 2.1 V (shell) . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 7 2.2 Có ph i b n đang ch y bash không? . ... . . . . . . . . . . 7 2.3 V bash . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 8 2.4 S d ng cd . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 8 2.5 Đư ng d n . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 8 2.6 Đư ng d n tuy t đ i . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 9 2.7 Đư ng d n tương đ i . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 9 2.8 S d ng .. . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 9 2.9 S d ng .., ti p theo . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 10 2.10 Ví d đư ng d n tương đ i . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 10 2.11 Hãy hi u . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 11 2.12 cd và thư m c nhà . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . 11 2.13 Thư m c nhà c a nh ng ngư i s d ng khác . . . . . . . . . . 12 3S d ng các câu l nh c a Linux 13 3.1 Gi i thi u ls . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3.2 Danh sách thư m c lo i dài . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 3.3 Danh sách thư m c lo i dài, ti p theo . . . . . . . . . . . . . . 14 3.4 Xem thư m c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 3.5 Danh sách inode và danh sách đ qui (recursive) . . . . . . . . 15 3.6 Hãy hi u inode, Ph n 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 3.7 Hãy hi u inode, ph n 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 3.8 Hãy hi u inode, Ph n 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 2
M CL C 3 3.9 mkdir . . .... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3.10 mkdir -p . .... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 3.11 touch . . . .... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 3.12 echo . . . .... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 3.13 echo và s chuy n hư ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 3.14 cat và cp ..... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 3.15 mv . . . ..... .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 4 To liên k t và xóa t p tin 21 4.1 Liên k t c ng . . . . . . . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . 21 4.2 Liên k t c ng, ti p theo . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . 21 4.3 Liên k t tư ng trưng . . . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . 22 4.4 Liên k t tư ng trưng, ti p theo .. ... . . . . . . . . . . . . 22 4.5 Sâu hơn v liên k t tư ng trưng, ph n1 . . . . . . . . . . . . 22 4.6 Sâu hơn v liên k t tư ng trưng, ph n2 . . . . . . . . . . . . 23 4.7 Sâu hơn v liên k t tư ng trưng, ph n3 . . . . . . . . . . . . 23 4.8 Sâu hơn v liên k t tư ng trưng, ph n4 . . . . . . . . . . . . 23 4.9 Sâu hơn v liên k t tư ng trưng, ph n5 . . . . . . . . . . . . 24 4.10 Sâu hơn v liên k t tư ng trưng, ph n6 . . . . . . . . . . . . 24 4.11 rm . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . 25 4.12 rmdir . . . . . . . . . . . . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . 26 4.13 rm và thư m c . . . . . . . . . .. ... . . . . . . . . . . . . 26 5 S d ng các ký t đ i di n (wildcard) 28 5.1 Gi i thi u v ký t đ i di n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 5.2 Gi i thi u v ký t đ i di n, ti p theo . . . . . . . . . . . . . . 28 5.3 Hi u v không tương ng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 5.4 Hi u v không tương ng, ti p theo . . . . . . . . . . . . . . . 29 5.5 Cú pháp đ i di n: * . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.6 Cú pháp đ i di n: ? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.7 Cú pháp đ i di n: [] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.8 Cú pháp đ i di n: [!] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.9 Đào sâu v đ i di n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.10 Đào sâu v đ i di n, ti p theo . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 5.11 Ngo c đơn "g p" ngo c kép . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
M CL C 4 6 T ng k t và các ngu n b tr 33 6.1 T ng k t . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 6.2 Các ngu n b tr . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 6.3 Ý ki n t phía b n . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 6.4 L i ghi cu i sách . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Chương 1 Trư c khi b t đ u 1.1 V cu n sách hư ng d n này Chào m ng đ n v i "Linux nh ng đi u cơ b n," cu n th nh t trong b n cu n sách hư ng d n giúp b n chu n b cho bài thi 101 c a LPI (Linux Professional Institute). Trong cu n sách hư ng d n này, chúng tôi s gi i thi u v i b n bash (v , shell, tiêu chu n c a Linux), ch cho b n cách s d ng thành th o các câu l nh cơ b n c a Linux như ls, cp và mv, gi i thích v inode, liên k t "c ng" và liên k t "tư ng trưng" (hard link và symbolic links) và nhi u th khác. Khi k t thúc cu n sách hư ng d n này b n s có ki n th c v ng vàng v nh ng đi u cơ b n khi s d ng Linux, và th m chí còn s n sàng b t đ u h c cơ b n v nhi m v qu n tr m ng Linux. Khi k t thúc chu i sách hư ng d n này (tám cu n t t c ), b n s có ki n th c c n thi t đ tr thành Qu n tr viên h th ng Linux và s n sàng đ t t i ch ng ch LPIC b c I c a Linux Professional Institute n u b n đã d đ nh như v y. Cu n sách hư ng d n này (Ph n I) nói riêng là lý tư ng v i nh ng "ngư i m i" v i Linux, ho c v i nh ng ngư i mu n xem l i ho c c i ti n s hi u bi t c a mình v nh ng khái ni m cơ b n c a Linux như sao chép (copying) và di chuy n (moving) t p tin, t o đư ng d n "c ng" và "tư ng trưng", và s d ng các câu l nh "ch bi n" văn b n cơ b n song song v i "băng chuy n" (pipeline) và "chuy n hư ng" (redirection). D c theo cu n hư ng d n này, chúng tôi s chia s v i các b n nh ng l i g i ý, l i mách nư c và mánh l i đ gi cho cu n hư ng d n thêm phong phú ("ngon ăn") và có tính th c d ng, th m chí cho c nh ng ai có kinh nghi m s d ng Linux đáng k . V i nh ng "ngư i b t đ u", nhi u tài li u c a cu n hư ng d n này s m i, nhưng v i 5
CHƯƠNG 1. TRƯ C KHI B T Đ U 6 nh ng ngư i s d ng Linux kinh nghi m có th tìm th y cu n hư ng d n này như m t cách tuy t v i đ "làm béo thêm" k năng Linux cơ b n. V i nh ng ai đã qua phát hành (release) 1 c a cu n hư ng d n này v i m c đích khác hơn là chu n b thi LPI, b n có kh năng không c n phát hành 2. Tuy nhiên, n u b n có d tính vư t qua kỳ thi LPI, b n nên lưu ý đ c b n đã ch nh s a này. 1.2 V tác gi Cư trú t i Albuquerque, New Mexico, Daniel Robbins là ki n trúc trư ng c a Gentoo Linux, m t b n phân ph i Linux cao c p. Tác gi còn vi t các bài báo, sách hư ng d n, nh ng l i mách nư c cho IBM developerWorks và Intel Developer Services và là tác gi đóng góp c a vài cu n sách, g m có Samba Unleashed và SuSE Linux Unleashed. Daniel thích thú s d ng th i gian v i v , Mary, và con gái, Hadassah. B n có th liên h v i Daniel qua t i drobbins@gentoo.org. V i nh ng câu h i k thu t v n i dung c a cu n hư ng d n này, liên h v i tác gi , Daniel Robbins, t i drobbins@gentoo.org.
Chương 2 Gi i thi u v bash 2.1 V (shell) N u b n đã t ng s d ng h đi u hành Linux, b n bi t khi đã đăng nh p, b n đư c đón chào b i d u nh c trông như sau: $ D u nh c b n th y nói riêng có th trông khác m t chút. Nó có th ch a tên máy, tên c a thư m c hi n th i, ho c c hai. Tuy nhiên, b t k là gi u nh c c a b n trông như th nào, có ký hi u đó là ch c ch n. Chương trình in d u nh c g i là "v " (shell), và r t có th v shell c a riêng b n là chương trình đư c g i bash. 2.2 Có ph i b n đang ch y bash không? B n có th ki m tra xem n u b n đang ch y bash hay không b ng cách gõ: $ echo $SHELL /bin/bash N u dòng trên cho ra l i ho c đáp l i không gi ng v i ví d , thì b n có th đang ch y v shell khác bash. Trong trư ng h p đó, ph n l n c a cu n hư ng d n này v n đư c áp d ng, nhưng chuy n qua bash r t có l i cho b n v i m c đích chu n b cho kỳ thi 101. (Cu n hư ng d n ti p theo trong chu i này, v qu n tr cơ b n, bao hàm vi c thay đ i v shell cho ngư i dùng b ng câu l nh chsh.) 7
CHƯƠNG 2. GI I THI U V BASH 8 2.3 V bash Bash, vi t t t c a "Bourne-again shell"1 , là v shell theo m c đ nh trên h u h t các h đi u hành Linux. Công vi c c a v shell là tuân theo các câu l nh c a ngư i dùng, vì th b n có th tác đ ng qua l i v i h đi u hành Linux c a b n. Khi b n nh p xong câu l nh, b n có th ch th cho v shell exit, thoát ra, hay logout, đăng xu t, t i th i đi m này b n s đư c đưa tr l i d u nh c đăng nh p. Nhân ti n, b n có th đăng xu t b ng cách gõ control-D t i d u nh c bash. 2.4 S d ng cd Như b n đã th y, nhìn ch m ch m vào d u nh c bash không ph i là đi u thích thú nh t trên th gian :). Vì v y, hãy b t đ u s d ng bash đ "đi d o" vòng quanh h th ng t p tin. T i d u nh c, gõ câu l nh sau (không gõ d u $ ): $ cd / Chúng ta v a nói v i bash r ng b n mu n làm vi c t i /, đư c bi t đ n như thư m c root ; t t c thư m c trên h th ng t o thành m t cây thư m c, và / đư c xem như thư m c cao nh t c a cây này, hay là g c r (root). cd thi t l p thư m c mà đó b n đang làm vi c, đư c bi t đ n như "thư m c hi n th i". 2.5 Đư ng d n Đ th y thư m c hi n th i c a bash, b n có th gõ: $ pwd / Trong ví d phía trên, đ i s / cho cd g i là đư ng d n (path). Đ i s thông báo cho cd bi t nơi chúng ta mu n đi đ n. Trong trư ng h p này nói 1 Chú thích c a ngư i d ch: Bourne-again shell là m t cách chơi ch ti ng Anh. "Bourne" đ c gi ng như borne (sinh ra, đ ra).
2.6. ĐƯ NG D N TUY T Đ I 9 riêng, đ i s / là đư ng d n tuy t đ i, có nghĩa là nó ch rõ m t v trí đ i v i g c (root) c a cây h th ng t p tin. 2.6 Đư ng d n tuy t đ i Dư i đây là m t s đư ng d n tuy t đ i khác: /dev /usr /usr/bin /usr/local/bin Như b n có th th y, t t c đư ng d n tuy t đ i có m t đi m chung là b t đ u v i /. V i đư ng d n /usr/local/bin, chúng ta thông báo cho cd chuy n vào thư m c /, sau đó thư m c usr dư i nó, và sau đó local và bin. Đư ng d n tuy t đ i luôn luôn nh n ra b i s b t đ u b ng /. 2.7 Đư ng d n tương đ i M t lo i đư ng d n khác là đư ng d n tương đ i. Bash, cd, và các câu l nh khác luôn luôn biên d ch nh ng đư ng d n này tương đ i v i thư m c hi n th i. Đư ng d n tương đ i không bao gi b t đ u v i m t /. Vì th , n u chúng ta đang trong thư m c /usr. $ cd /usr Sau đó, chúng ta có th dùng đư ng d n tương đ i đ thay đ i t i thư m c /usr/local/bin: $ cd local/bin $ pwd /usr/local/bin 2.8 S d ng .. Đư ng d n tương đ i có th ch a đ ng m t hay nhi u thư m c "..". Thư m c .. là thư m c đ c bi t ch t i thư m c "b ". Vì th , ti p t c ví d trên:
CHƯƠNG 2. GI I THI U V BASH 10 $ pwd /usr/local/bin $ cd .. $ pwd /usr/local Như b n có th th y, thư m c hi n th i c a chúng ta bây gi là /usr/local. Chúng ta đã "quay tr l i" m t thư m c, tương đ i v i thư m c hi n th i lúc đ u. 2.9 S d ng .., ti p theo Thêm vào đó, chúng ta có th thêm .. vào đư ng d n tương đ i đã có, cho phép đi t i m t thư m c n m "k bên" thư m c đang , ví d : $ pwd /usr/local $ cd ../share $ pwd /usr/share 2.10 Ví d đư ng d n tương đ i Đư ng d n tương đ i có th khá ph c t p. Sau đây là m t s ví d , các thư m c k t qu không đư c hi n th . Hãy th hình dung xem b n s đi t i đâu sau khi gõ nh ng câu l nh sau: $ cd /bin $ cd ../usr/share/zoneinfo $ cd /usr/X11R6/bin $ cd ../lib/X11 $ cd /usr/bin $ cd ../bin/../bin Bây gi , hãy th gõ chúng và xem b n đã hình dung đúng không :)
2.11. HÃY HI U . 11 2.11 Hãy hi u . Trư c khi k t thúc bài gi ng c a chúng ta v cd, có m t vài đi u tôi mu n đ c p đ n. Đ u tiên, có m t thư m c đ c bi t khác g i là ., có ý nghĩa "thư m c hi n th i". Trong khi thư m c này không đư c s d ng v i câu l nh cd, nó thư ng đư c s d ng đ th c thi m t s chương trình trong thư m c hi n th i, gi ng như sau: $ ./myprog ví d trên t p tin có th th c thi myprog n m t i thư m c hi n th i s đư c th c thi. 2.12 cd và thư m c nhà N u chúng ta mu n thay đ i t i thư m c nhà (home directory), có th gõ: $ cd Không có đ i s , cd s thay đ i t i thư m c nhà c a b n, s là /root cho ngư i dùng cao c p (superuser) và đi n hình là /home/username cho ngư i dùng bình thư ng. Nhưng n u chúng ta mu n ch rõ m t t p tin trong thư m c nhà thì sao? Có th là chúng ta mu n đưa t p tin như là đ i s cho câu l nh myprog. N u t p tin trú ng trong thư m c nhà, có th gõ: $ ./myprog /home/teppi82/myfile.txt2 Tuy nhiên, s d ng đư ng d n tuy t đ i như v y không ph i lúc nào cũng ti n l i. R t may, chúng ta có th s d ng ký t ∼ (d u ngã) đ làm vi c tương t : $ ./myprog ∼/myfile.txt 2 chú thích c a ngư i d ch: trong ví d này ngư i dùng có tên, username, là teppi82 ;)
CHƯƠNG 2. GI I THI U V BASH 12 2.13 Thư m c nhà c a nh ng ngư i s d ng khác Bash s khai tri n ký t ∼ đ ng m t mình đ ch thư m c nhà c a b n, nhưng b n cũng có th s d ng nó đ ch thư m c nhà c a nh ng ngư i s d ng khác. Ví d , n u chúng ta mu n ch đ n t p tin girls.txt trong thư m c nhà c a James, có th gõ: $ ./myprog ∼james/girls.txt