Nh ng bài thu c tr b nh hen suy n t
th c ễ ừ ự
ị ệ
ữ
ố
ph mẩ
ệ ạ ủ ph qu n, quá trình viêm này có s tham gia c a ự Hen suy n là b nh viêm m n tính nhi u t ở ế ả bào. ễ bào và nhi u thành ph n c a t ề ế ầ ủ ế ề
ộ ố ự ạ ơ ẩ ễ ệ ị c l ượ ạ ố ụ ữ ề Có m t s th c ph m kích ho t c n hen suy n. ễ Ng ằ i, cũng có m t s th c ph m có ích cho hen suy n. Vi c đi u tr hen suy n b ng ộ ố ự ề ẩ ễ ế i cho c th . Vì th , thu c theo Tây y, do s d ng dài h n, có th có nh ng tác d ng b t l ử ụ ạ ơ ể ấ ợ ng tây, vi c đi u tr nh ng b nh m n tính ngày càng đ ngày nay, k c nh ng n ượ c c Ph ươ ể ả ữ ạ ướ chú ý nhi u h n đ n nh ng ph ng thu c t ẩ ươ ữ ế ơ ể ị ữ ệ ệ c cây, th c ph m. ự ố ừ ỏ ề
• C g ng. T xa x a, ông cha ta đã bi
ố ế ừ ư ư ộ ị ừ t dùng g ng nh m t v thu c ch ng nôn. G ng, vì ho t ch t này ạ ế ừ ấ ố ẽ ạ ế ư ủ ừ ố ị ặ ủ ừ ừ ạ
ố ấ ừ ộ ố ứ ự ậ ở Ấ ứ ứ ế ễ ộ ễ ạ ễ ở ị ơ ữ c ti n hành trên 92 b nh nhân b hen suy n ệ ế ộ ừ ầ ỗ Iran. B nh nhân đ ệ ử ụ ừ ự ủ ệ ễ ặ ủ ừ v i ho t ch t chính y u có giá tr trong ch ng nôn là gingerol (có l ấ ị ớ ấ mà tên ti ng Anh c a G ng là Ginger). V đ c tr ng c a g ng cũng là do ch t gingerol. Ngoài gingerol, trong g ng còn có guineapigileum có ho t tính kháng hydroxytryptamine giúp ch ng nôn hi u qu . Ngày nay, m t s nghiên c u trong ngành ệ ả th c v t n Đ đã th y g ng có đ c tính kháng viêm giúp c ch đáp ng mi n d ch ặ ị thái quá trong hen suy n. H n n a, g ng cũng có ho t tính làm long đàm. M t nghiên ộ ừ c s d ng c u đ ượ ử ụ ứ ượ 150 mg b t g ng 3 l n m i ngày trong 2 tháng. Sau 2 tháng s d ng g ng đã có c i ả thi n đáng k tri u ch ng c a hen suy n là khò khè và n ng ng c. Khò khè gi m ả ể ệ 19,5% và n ng ng c gi m 52%. ứ ả ự ấ ậ ề ả ớ ặ ậ ể ố ệ ớ ế ế ấ ả ư ạ ơ ậ ằ ễ ấ ỗ ặ ộ ỗ ặ ố ỗ ỗ ầ i.
• M t ong. M t ong giúp làm loãng ch t đàm nh t trong ph qu n và t o đi u ki n d ễ ế ạ t, ch t nh y c a đàm nh t tích dàng đ t ng xu t đàm nh t ra ngoài. Nh b n đã bi ấ ầ ủ ư ạ ớ trong ph qu n ngăn c n oxy đi vào cũng nh ngăn ch n s đào th i CO2 ra ngoài. t ả ặ ự ả ụ c s d ng b ng cách pha trong Đi u này kích ho t c n suy n c p. M t ong có th đ ề ể ượ ử ụ c u ng hàng ngày (m t mu ng cà phê m t ong m i ngày) ho c m t mu ng cà phê n ộ ướ ố ậ m t ong pha v i n a mu ng cà phê b t qu u ng 1 l n m i ngày (sáng ho c t i). Cách ộ ớ ử ậ ế ố ỗ c c t g ng t t h n là dùng m t ong pha v i n t ớ ướ ố ừ ậ ố ơ
ươ
M t s bài thu c khác t th c ph m dùng trong hen suy n: ộ ố ố ừ ự ễ ẩ
i: t i. Hòa 10 – 15 gi t d ch t i trong n c m và u ng s
• D ch t ị
ọ ị ỏ ướ ấ ố ẽ ỏ d ch chi ế ị giúp làm gi m tri u ch ng hen suy n. ệ ả t xu t t ấ ừ ỏ ứ ễ
c u ng d n trong ngày. ế ướ ố ầ c c t c hành tây, 1 mu ng cà phê m t ong và 1/8 ỗ ướ ố ủ ậ mu ng cà phê tiêu đen. ỗ ỗ ợ i b tăng huy t áp. ử ế ướ c ép c i bó xôi (rau
• Húng qu :ế Cho 30 – 40 lá húng qu vào 1 lít n • H n h p: ỗ ợ hòa ¼ ly n ỗ • H n h p: ỗ ợ hòa tr n cam th o và g ng v i nhau. Dùng n a mu ng cà phê h n h p này v i 1 ly n ớ • H n h p: ỗ ợ pha 1 ly h n h p g m 2/3 n
ả ừ c s d ng ượ ử ụ ở ườ ị ồ ợ ộ c. Không đ ỗ c ép cà r t và 1/3 n ố ớ ng ướ ướ ả bina hay spinach). Ngày 3 l n, m i l n dùng 1 ly. ỗ ầ ầ ỗ ợ nghi n g ng, ngh , tiêu đen r i tr n v i m t ong cho s n s t. M i ngày ồ ộ ề ệ ậ ớ ỗ ệ ề ừ dùng 1 mu ng cà phê h n h p này.
• H n h p: ỗ
ỗ ợ
M t s bài thu c t th c ph m c a các n ộ ố ố ừ ự ủ ẩ c ướ
ớ ộ ậ ủ ượ ế ừ vài lát c hành thái m ng tr n v i m t ong dùng 3 – 4 i Anh cũng dùng v và lá cây ạ
• T i Anh, si-rô đ ỗ
ỏ ườ ỏ ạ ả ả c bào ch t ả ể ễ
• T i Úc, tinh d u khuynh di p đ ầ
ệ ượ ử ụ ễ ắ ơ ể ạ ấ ị ứ ả ộ ứ ễ ủ ạ ả ệ ệ t tinh d u khuynh di p pha loãng v i n ọ ớ ướ c ế ố ầ ầ
c khuyên ăn qu sung, v , nho có tác d ng làm i b hen suy n đ ễ ượ ườ ị ụ ậ ả ả gi m hen suy n.
• T i Ai C p, ng ễ
i b hen suy n s d ng lá
• T i Trung Hoa, cái nôi c a Y h c Đông ph
ạ l n m i ngày giúp c i thi n tình tr ng hen suy n. Ng ệ ầ b ch qu (ginkgo) đ làm gi m tình tr ng h t h i do d ng và hen suy n. ạ c s d ng đ làm gi m các tình tr ng khó ch u c a ị ủ ạ h hô h p và hen suy n. Lá khuynh di p ch a rutin, m t lo i bioflavonoid, giúp làm ệ ạ gi m tình tr ng viêm c a ph qu n. B nh nhân có th th v i n c trà nóng có pha ể ở ớ ướ ả tinh d u khuynh di p hay u ng vài gi ệ ệ nóng. ạ ả ạ ễ ử ụ ườ ị ươ ủ ọ ễ ng khuyên ng ứ ả ấ ả ệ ế ộ ậ ễ c m t ch ph m c t c n hen suy n. Vì trong ộ ầ ơ ớ ắ ơ ả ơ ượ ế ễ ẩ ộ ớ ộ ầ ủ ễ ượ i b b nh tim m ch, tăng huy t áp, ng i thi đ u th thao (s c dùng ẽ ườ ế ể ấ ườ ị ệ ng tính doping). trà trong vi c làm gi m hen suy n (lá trà có ch a theophylline, m t ch t có tác d ng ụ làm giãn ph qu n). M t cách khác là xào r cây ma hoàng v i m t ong, sau đó h n ỗ h p này tr n v i ph n c m qu m đ ợ thành ph n c a r cây ma hoàng có ephedrin, pseudoephedrin cho nên không đ bài thu c này cho ng ạ ố cho k t qu d ế ả ươ t dùng t i, tiêu đen, qu ỏ ạ ạ ế ườ
• T i Hy L p & La Mã. Ng ạ
ị ể ữ ổ ư ẩ i Hy L p & La Mã c x a đã bi ự ả ễ ế ắ ộ ẩ ả ượ ị ầ ạ c dùng r ng rãi nh là ph ươ ề ề ướ ấ ư ủ ả ạ ỏ ầ ế ễ ạ ọ ả ấ ữ ạ ự ấ ẩ ầ ả ạ ạ ể ả i Hy L p cũng khuy n cáo dùng trà đ ế t Nam) có tác d ng b ph và gi m tri u ch ng hen ế c ch bi n t ế ế ừ ạ ệ ả ượ ổ ạ ề ụ ệ ắ mi n B c Vi ứ ề ấ ồ c thu c Châu Âu. M i ngày u ng 2 ly cà phê, m i ly kho ng 200 mL có tác ả ộ ỗ ỗ ế và gi m trong đi u tr hen suy n. Nh ng th c ph m có v cay và hăng này có th thúc ấ ề c trong ph qu n, đi u này giúp làm s ch ch t nh y bít t c trong đ y s bài ti t n ẩ ự ề ế ướ ố ổ ng thu c c ph qu n. M t s th c ph m khác cũng đ ộ ố ự ế c ng t, ngò tây, c cà ri, c c i, b c hà (lo i b c hà truy n đi u tr hen suy n: cá n ạ ạ ị dùng tinh ch ra d u b c hà, không ph i lo i b c hà n u canh chua), nho khô, cháo ng viêm trong ph y n m ch. Nh ng th c ph m này có vai trò ki m soát hi n t ế ế ệ ượ qu n do làm loãng ch t nh y, làm giãn ph qu n và c i thi n ch c năng c a h hô ủ ệ ứ ệ ế ả h t thì là (thì là r t h p. Ng ấ ườ ấ thông d ng ứ ụ ở suy n. Thì là có ch a rutin, nhi u vitamin và khoáng ch t bao g m calcium và kali. ố c gi ả ấ i thích là trong cà phê có ch a ho t ch t t trên hen suy n. Đi u này đ ễ ứ ề ạ ễ • M t s n ộ ố ướ d ng t ố ụ xanthine có tác d ng làm giãn ph qu n. ượ ả ụ ế
ờ ố ứ ỏ th c ph m BS. Nguy n Hoàng Quân ễ S c kh e & Đ i s ng Ngu n : ồ Nh ng bài thu c tr b nh hen suy n t ố ị ệ ữ ễ ừ ự ẩ