Phân biệt bệnh v
àng lùn, lùn
xoắn lá, lùn sọc đen hại lúa
Bệnh vàng lùn, lùn xoắn và lùn sọc đen là nh
ững bệnh
do vi-rút gây h
ại, rất nguy hiểm đối với cây a. Bệnh dễ
lây lan do các lo
ại rầy chích t từ y bệnh sang y
khỏe. Vì vậy, đnhận biết và h
ạn chế thiệt hại do bệnh
gây ra, xin giới thiệu một số đặc điểm nhận biết
ớng
dẫn quản lý các loại bệnh này.
Triệu chứng
Bệnh không truyền qua hạt giống, đất, nư
ớc, gió, vết
thương giới mà chlây lan thông qua rầy nâu, rầy l
trắng làm môi giới. Trên đ
ồng ruộng, thnhận dạng
bởi những điểm sau: Khi bbệnh, cây lúa thấp l
ùn hơn so
với bình thường, phân b tương đối đều trên c
ruộng.
N
ếu bệnh sớm, y lúa sẽ chết, nếu bị muộn, cây nghẹn
đòng trkhông thoát, nếu trổ được thì h
ạt đen lép, bộ rễ
vẫn phát triển bình thường.
* Đối với bệnh vàng lùn: Lá lúa t
xanh nhạt chuyển sang
vàng nhạt đến vàng cam rồi vàng khô. ới v
àng
trước, lần lượt đến các phía trên, vết vàng trên t
chóp vàng dần vào bẹ. Lá có khuynh hướng x
òe ngang,
bệnh làm gim chiều cao của chồi lúa và gi
ảm số chồi của
bi lúa mắc bệnh; ruộng a ngả sang màu vàng, chi
ều
cao cây không đồng đều.
* Đối với bệnh lùn xoắn lá: Cây lúa thấp l
ùn, lá và thân có
màu xanh đậm, non mới ra ngắn, xoắn, gợn sóng v
à
những u sưng. Cây đẻ nhánh nhiều hơn bình thư
ờng,
đôi khi mọc chồi trên đ
ốt thân. y bbệnh muộn, phát
triển được nhưng không trổ bông, nghẹn đòng ho
ặc hạt
lép, mép của loại bệnh này thường bị rách hình ch
V
hay gân lá bsưng to giống như những u bướu.
* Đối với bệnh lùn sọc đen: Cây a thấp l
ùn, thân
màu xanh đ
ậm, non mới ra ngắn, xoắn, gợn sóng
nhng u ng. Cây đ nhánh nhiu hơn b
ình
thường, đôi khi mc chồi trên đ
ốt thân. Cây b bệnh
muộn, phát triển được nhưng không trổ ng, nghẹn đ
òng
hoặc hạt lép. vẫn xoăn, nhưng mép không
rách. Khi
cây lúa giai đoạn vươn lóng, n
ếu bóc bẹ lúa quan sát kỹ
phần thân sẽ thấy những u sáp màu tr
ắng sữa chạy dọc
theo thân. Khi bnặng, những u sáp này chuyển sang m
àu
đen nên gọi là lùn sc đen.
Biện pháp xử lý
Đây là những bệnh hại rất nguy hiểm trên cây lúa mà hi
ện
nay chưa loại thuốc nào ch
ữa trị. Chphun trừ rầy để
ngừa bệnh và bằng những cách sau:
- S dụng giống kháng hoặc hơi kháng rầy để gieo cấy.
- Gieo smật độ vừa phải, hợp lý.
- Bón phân cân đối đạm, lân, kali.
- Không nên phun thu
ốc trừ sâu cuốn trong giai đoạn
40 ngày đầu sau khi sạ để bảo vệ thiên đ
ịch, tránh hiện
tượng bộc phát rầy giai đoạn sau.
- Đối với a cấy, ruộng nước, thể dùng d
u đdiệt
rầy: liều lượng 5 - 6 lít d
u gazol (hoặc dầu cặn)/ha nhễu
đều trên mặt nước, dùng cây gạt cho rầy rơi xu
ống dính
dầu chết.
- Sdụng thuốc hóa học: dùng m
ột trong các loại thuốc
sau:
+ Applaud 10BHN (Butyl, Difluent): dùng 1 - 1,2 kg/ha.
+ Bassa 50ND (Bassan, Vibasa, Bascide): dùng 1,5 lít/ha.
+ Applaud + Bassa: dùng 1 kg + 1 lít/ha
+ Applaud-Bas 27BTN: dùng 1 kg/ha.
+ Applaud-Mip 25BTN: 1,2 kg/ha.
+ Admire 50EC: dùng 0,4 lít/ha.
+ Actara 35WG: dùng 50 gam/ha.
+ Access 180EC: dùng 1 lít/ha.
- Ngoài ra có thể s dụng thuốc: Butyl, Marshall
Chú ý : Thuc có ảnh hưởng đến tôm, cá