Bài Th o lu nả ậ Môn: Tài Chính Công
Đ TÀI II: Ề
“Phân tích các vai trò c a tài chính công, liên h vi c phát huy các vai tròủ ệ ệ
đó VN hi n nay”ở ệ
Tài chính công ph n ánh h th ng các quan h kinh t d i hìnhả ệ ố ệ ế ướ
th c ti n t trong quá trình t ng phân ph i t ng ngu n l c tài chính qu cứ ề ệ ổ ố ổ ồ ự ố
gia bi u hi n thông qua các ho t đ ng thu, chi ti n đ hình thành và sể ệ ạ ộ ề ể ử
d ng các qu ti n t c a nhà n c và các ch th công quy n( qu công)ụ ỹ ề ệ ủ ướ ủ ể ề ỹ
nh m th c hi n các ch c năng kinh t - xã h i c a nhà n c trong vi cằ ự ệ ứ ế ộ ủ ướ ệ
cung c p hàng hoá d ch v công c ng cho xã h i không vì m c đích l iấ ị ụ ộ ộ ụ ợ
nhu n.ậ
I: VAI TRÒ C A TÀI CHÍNH CÔNGỦ
Đ có th đánh giá đ c vai trò c a tài chính công ta căn c vàoể ể ượ ủ ứ
nh ng tác đ ng c a nó đ i v i toàn b n n kinh t chính tr và xã h i c aữ ộ ủ ố ớ ộ ề ế ị ộ ủ
qu c gia trên nhi u góc đ khác nhau, đó cũng là căn c t ch c năng màố ề ộ ứ ừ ứ
tài chính công đ m nhi m. Vai trò t ng quát c a tài chính công đó là: Làả ệ ổ ủ
công c t p trung ngu n l c tài chính nh m đ m b o duy trì s t n t i vàụ ậ ồ ự ằ ả ả ự ồ ạ
ho t đ ng c a b máy nhà n c , là công c c a Nhà n c nhăm qu n lýạ ộ ủ ộ ướ ụ ủ ướ ả
kinh t th tr ng. C th nh sau:ế ị ườ ụ ể ư
TH NH TỨ Ấ :
TÀI CHÍNH CÔNG LÀ CÔNG C B O Đ M NGU N L C TÀIỤ Ả Ả Ồ Ự
CHÍNH CHO VI C DUY TRÌ S T N T I VÀ HO T Đ NG CÓ HI UỆ Ự Ồ Ạ Ạ Ộ Ệ
QU C A B MÁY NHÀ N C.Ả Ủ Ộ ƯỚ
GVHD:Ph m Xuân Thuạ ỷ SVTH: Nhóm 5 HK8B
1
Bài Th o lu nả ậ Môn: Tài Chính Công
Tài chính công là công c đ c l c trong tay nhà n c đ có th huyụ ặ ự ướ ể ể
đ ng các ngu n l c c a qu c gia, và t nh ng ngu n l c huy đ ng đ cộ ồ ự ủ ố ừ ữ ồ ự ộ ượ
s d ng cho các ho t đ ng c a b máy nhà n c th c hi n các ch c năngử ụ ạ ộ ủ ộ ướ ự ệ ứ
c a mình. Có th nói r ng đây là vai trò l ch s c a tài chính công xu tủ ể ằ ị ử ủ ấ
phát t n i t i c a ph m trù tài chính. M t nhà n c ra đ i, đ có th t nừ ộ ạ ủ ạ ộ ướ ờ ể ể ồ
t i duy trì ho t đ ng và th c hi n ch c năng nhi m v c a mình ph i cóạ ạ ộ ự ệ ứ ệ ụ ủ ả
ngu n l c tài chính đ chi tiêu, th c thi các k ho ch hành đ ng. Đ cồ ự ể ự ế ạ ộ ặ
bi t trong th i đ i kinh t xã h i phát tri n, vai trò c a nhà n c ngàyệ ờ ạ ế ộ ể ủ ướ
càng ch nên qu n tr ng thì ho t đ ng c a nhà n c càng thêm phongở ả ọ ạ ộ ủ ướ
phú, đa d ng, nhu c u chi tiêu c a chính ph do đó mà không ng ng tăngạ ầ ủ ủ ừ
lên c v quy mô và ph m vi. Ngu n đ ph c v cho các ho t đ ng chiả ề ạ ồ ể ụ ụ ạ ộ
tiêu đó đâu? Chính là t thu nh p công. Nhà n c t p trung các ngu nở ừ ậ ướ ậ ồ
l c tài chính vào ngân sách nhà n c là ch y u, ngoài ra còn t p trungự ướ ủ ế ậ
vào các qu tài chính khác c a nhà n c. Sau đó th c hi n ch c năng phânỹ ủ ướ ự ệ ứ
ph i và s d ng nh m duy trì m t cách hi u qu ho t đ ng c a mình vàố ử ụ ằ ộ ệ ả ạ ộ ủ
th c hi n các ch c năng kinh t xã h i. Tài chính công là công c tài chínhự ệ ứ ế ộ ụ
mà nhà n c s d ng đ th c hi n huy đ ng, t p trung các ngu n l c tàiướ ử ụ ể ự ệ ộ ậ ồ ự
chính qu c gia ( thu nh p công) nh m duy trì ho t đ ng c a mình trên cácố ậ ằ ạ ộ ủ
m t: kinh t , chính tr , văn hoá, xã h i, an ninh, qu c phòng…ặ ế ị ộ ố
Vai trò này đ c th hi n c th qua các ý đó tài chính công huyượ ể ệ ụ ể
đ ng ngu n l c tài chính cho ho t đ ng c a nhà n c, nhà n c s d ngộ ồ ự ạ ộ ủ ướ ướ ử ụ
ngu n l c đó trong ho t đ ng nh th nào?, vi c huy đ ng và phân ph iồ ự ạ ộ ư ế ệ ộ ố
ngu n tài chính đó h p lý hay ch a?ồ ợ ư
Tài chính công là công c đ c l c đ khai thác, đ ng viên và t pụ ắ ự ể ộ ậ
trung các ngu n l c tài chính, đáp ng đ y đ k p th i cho nhu c u chiồ ự ứ ầ ủ ị ờ ầ
tiêu mà nhà n c đã d tính và phát sinh. B t c nhà n c nào cũng sướ ự ấ ứ ướ ử
GVHD:Ph m Xuân Thuạ ỷ SVTH: Nhóm 5 HK8B
2
Bài Th o lu nả ậ Môn: Tài Chính Công
d ng tài chính công trong m i mô hình tài chính công đ ph c v choụ ọ ể ụ ụ
công vi c qu n lý và đi u hành n n kinh t - xã h i. Tài chính côngệ ả ề ề ế ộ
đ c s d ng đ huy đ ng m t ph n ngu n tài chính c a qu c giaượ ử ụ ể ộ ộ ầ ồ ủ ố
thông qua đóng góp b t bu c ho c t nguy n c a các ch th trong n nắ ộ ặ ự ệ ủ ủ ể ề
kinh t t o l p qu tài chính công. Các ngu n l c tài chính này đ c nhàế ạ ậ ỹ ồ ự ượ
n c huy đ ng t trong n i b n n kinh t qu c dân và t n c ngoài,ướ ộ ừ ộ ộ ề ế ố ừ ướ
t m i ho t đ ng và m i thành ph n kinh t , d i nhi u hình th c huyừ ọ ạ ộ ọ ầ ế ướ ề ứ
đ ng khác nhau( thu , phí, l phí b t bu c, công trái..) trong đó thu làộ ế ệ ắ ộ ế
công c ch y u nh t. Nh ng kho n huy đ ng này có th mang tính b tụ ủ ế ấ ữ ả ộ ể ắ
bu c ho c t nguy n hoàn tr ho c không hoàn tr , tuy nhiên tính khôngộ ặ ự ệ ả ặ ả
hoàn tr và b t bu c là ch y u.ả ắ ộ ủ ế
•Tài chính công phân ph i các ngu n l c tài chính đã đ c huyố ồ ự ượ
đ ng và t p trung hình thành qu công cho các nhu c u chi tiêu c a nhàộ ậ ỹ ầ ủ
n c theo nh ng quan h t l h p lý. Phân ph i s n ph m qu c dân theoướ ữ ệ ỷ ệ ợ ố ả ẩ ố
h ng tích lũy đ n đ nh và phát tri n kinh t đ ng th i cung c p cácướ ể ổ ị ể ế ồ ờ ấ
ngu n v n đ th a mãn các yêu c u v hàng hóa và d ch v công c ng màồ ố ể ỏ ầ ề ị ụ ộ
tài chính c a khu v c t nhân không th th c hi n đ c do m t s đ củ ự ư ể ự ệ ượ ộ ố ặ
đi m đ c bi t c a hàng hóa công. Ngoài ra phân ph i c a tài chính côngể ặ ệ ủ ố ủ
còn đ m b o duy trì ho t đ ng c a b máy nhà n c và đ m b o anả ả ạ ộ ủ ộ ướ ả ả
ninh qu c phòng. Nh v y các qu tài chính công v a đ m b o duy trì,ố ư ậ ỹ ừ ả ả
tăng c ng s c m nh c a b máy nhà n c, v a đ m b o thúc đ y phátườ ứ ạ ủ ộ ướ ừ ả ả ầ
tri n kinh t , th c hi n ch c năng xã h i c a nhà n c đ i v i các lĩnhể ế ự ệ ứ ộ ủ ướ ố ớ
v c, các đ i t ng trong n n kinh t .ự ố ượ ể ế
•Tài chính công là công c đ ki m tra giám sát đ b o đ m choụ ể ể ể ả ả
các ngu n tài chính đã đ c huy đ ng m t cách h p lý hay ch a, vi cồ ượ ộ ộ ợ ư ệ
phân ph i và s d ng đã ti t ki m và đ t hi u qu cao nh t không? Tố ử ụ ế ệ ạ ệ ả ấ ừ
GVHD:Ph m Xuân Thuạ ỷ SVTH: Nhóm 5 HK8B
3
Bài Th o lu nả ậ Môn: Tài Chính Công
đó nhà n c s có nh ng bi n pháp đi u ch nh, qu tài chính c a nhàướ ẽ ữ ệ ề ỉ ỹ ủ
n c luôn đ c huy đ ng nhanh nh t, chính xác h p lý nh t, đ m b oướ ượ ộ ấ ợ ấ ả ả
ngu n l c cho vi c duy trì t n t i và ho t đ ng có hi u qu c a b máyồ ự ệ ồ ạ ạ ộ ệ ả ủ ộ
nhà n c.ướ
TH IIỨ:
TÀI CHÍNH CÔNG LÀ CÔNG C QUAN TR NG TRONG QU N LÝỤ Ọ Ả
VÀ ĐI U TI T VĨ MÔ N N KINH T XÃ H I.Ề Ế Ề Ế Ộ
Vai trò này đ c th hi n thông qua vi c nhà n c đã khai thác,ượ ể ệ ệ ướ
v n d ng các công c tài chính đ đi u hành n n kinh t - xã h i, thúc đ yậ ụ ụ ể ề ề ế ộ ẩ
kinh t xã h i phát tri n. N n kinh t đ c bi t là kinh t th tr ng v iế ộ ể ề ế ặ ệ ế ị ườ ớ
nh ng u đi m v kh năng sáng t o ra hàng hoá, d ch v phong phú,ữ ư ể ề ả ạ ị ụ
th c hi n đ c s phát tri n th nh v ng. V kinh t , khuy n khích l cự ệ ượ ự ể ị ượ ề ế ế ự
l ng s n xu t phát tri n, thúc đ y quá trình tích lu và t p trung. Songượ ả ấ ể ẩ ỹ ậ
bên c nh đó cũng ch a đ ng hàng lo t các khuy t t t mà b n thân nóạ ứ ự ạ ế ậ ả
không t gi i quy t đ c nh : m t cân đ i cung c u gi a s n xu t vàự ả ế ượ ư ấ ố ầ ữ ả ấ
tiêu dùng gây ra l m phát, hu ho i môi tr ng t nhiên, chênh l ch giàuạ ỷ ạ ườ ự ệ
nghèo ngày càng sâu s c…chính vì v y c n thi t ph i có s qu n lý đi uắ ậ ầ ế ả ự ả ề
ti t c a nhà n c b ng nhi u công c khác nhau. Trong các công c qu nế ủ ướ ằ ề ụ ụ ả
lý đi u ti t c a nhà n c thì công c tài chính đóng vai trò quan tr ng chề ế ủ ướ ụ ọ ủ
y u.ế
* Tài chính công đóng vai trò quan tr ng trong vi c thúc đ yọ ệ ầ
chuy n d ch c c u kinh t , đ m b o kinh t tăng tr ng n đ nh và b nể ị ơ ấ ế ả ả ế ưở ổ ị ề
v ng. V i ch c năng phân b ngu n l c tài chính thông qua quá trình t oữ ớ ứ ổ ồ ự ạ
l p và s d ng qu công, tài chính công tác đ ng đ n vi c phân b và gópậ ử ụ ỹ ộ ế ệ ổ
ph n nâng cao hi u qu s d ng các ngu n tài chính trong toàn b n nầ ệ ả ử ụ ồ ộ ề
kinh t . Công c thu v i các m c thu su t và u đãi khác nhau đ i v iế ụ ế ớ ứ ế ấ ư ố ớ
GVHD:Ph m Xuân Thuạ ỷ SVTH: Nhóm 5 HK8B
4
Bài Th o lu nả ậ Môn: Tài Chính Công
t ng lo i s n ph m ngành ngh vùng lãnh th … tài chính công có vai tròừ ạ ả ẩ ề ổ
đ nh h ng đ u t đi u ch nh c c u n n kinh t kích thích ho c h n chị ướ ầ ư ề ỉ ơ ấ ề ế ặ ạ ế
phát tri n s n xu t kinh doanh theo t ng lo i s n ph m. V i vi c phân bể ả ấ ừ ạ ả ẩ ớ ệ ổ
ngu n tài chính cho đ u t xây d ng c s h t ng đ u t vào các ngànhồ ầ ư ự ơ ở ạ ầ ầ ư
ngh then ch t các công trình mũi nh n h tr tài chính cho cácề ố ọ ỗ ợ
thành ph n kinh t trong các tr ng h p c n thi t nh tr giá tr c pầ ế ườ ợ ầ ế ư ợ ợ ấ
… tài chính công góp ph n t o đi u ki n thu n l i cho phát tri n s n xu tầ ạ ề ệ ậ ợ ể ả ấ
kinh doanh hình thành và hoàn thi n c c u s n xu t c c u kinh t nh mệ ơ ấ ả ấ ơ ấ ế ằ
thúc đ y kinh t tăng tr ng. Cùng v i vi c thúc đ y kinh t tăng tr ngẩ ế ưở ớ ệ ẩ ế ưở
tài chính công còn có vai trò quan tr ng trong vi c bình n kinh t vĩ môọ ệ ổ ế
nh : đ m b o t c đ tăng tr ng kinh t h p lý, duy trì vi c s d ng laoư ả ả ố ộ ưở ế ợ ệ ử ụ
đ ng t l cao, h n ch s tăng giá đ t ng t đ ng lo t và kéo dài …ộ ở ỷ ệ ạ ế ự ộ ộ ồ ạ
Vai trò này đ c th c hi n thông qua các bi n pháp nh t o l p và sượ ự ệ ệ ư ạ ậ ử
d ng qu d tr qu c gia, qu h tr vi c làm đi u ch nh thu đi u ch nhụ ỹ ự ữ ố ỹ ỗ ợ ệ ề ỉ ế ề ỉ
chi tiêu chính ph , phát hành trái phi u …ủ ế
* V m t xã h i : Tài chính công đóng vai trò quan tr ng trong vi c th cề ặ ộ ọ ệ ự
hi n công b ng xã h i và gi i quy t các v n đ xã h i. Vai trò này đ cệ ằ ộ ả ế ấ ề ộ ượ
th hi n thông qua vi c s d ng các công c thu, chi c a tài chính côngể ệ ệ ử ụ ụ ủ
đ đi u ch nh thu nh p gi a các t ng l p nhân dân, gi m b t nh ng b tể ề ỉ ậ ữ ầ ớ ả ớ ữ ấ
h p lý trong phân ph i thu nh p, đ m b o công b ng và gi i quy t cácợ ố ậ ả ả ằ ả ế
v n đ xã h i, đáp ng đ c nh ng v n đ xã h i c a n n kinh t vĩ mô.ấ ề ộ ứ ượ ữ ấ ề ộ ủ ề ế
M t trong nh ng tiêu chí đ đánh giá m c đ phát tri n c a n n kinh tộ ữ ể ứ ộ ể ủ ề ế
xã h i đó là m c s ng c a dân c , m t b ng v văn hoá , phúc l i xã h i.ộ ứ ố ủ ư ặ ằ ề ợ ộ
Nhu c u v các hàng hoá d ch v công v i ch t l ng cao nh : giáo d c,ầ ề ị ụ ớ ấ ượ ư ụ
y t , văn hoá và các d ch v xã h i khác ngày càng tăng lên cùng v i sế ị ụ ộ ớ ự
phát tri n c a kinh t , văn minh c a xã h i đòi h i nhà n c ph i tăngể ủ ế ủ ộ ỏ ướ ả
GVHD:Ph m Xuân Thuạ ỷ SVTH: Nhóm 5 HK8B
5
