7.1.5. ThÓ cÊp tÝnh
TiÕn triÓn nhanh, lan toan th©n.
Khëi ®Çu liÖt 2 ch©n råi lan lªn 2 tay, c¬ th©n, cæ, c¬ h« hÊp.
Cã nh÷ng trưêng hîp cã biÓu hiÖn gièng như héi chøng Landry,
diÔn tiÕn
®i lªn dÇn. Tö vong do tæn thư¬ng hanh tñy (tim ®Ëp nhanh thưêng
xuyªn, thë
kh«ng ®Òu hoÆc ngÊt ®ét ngét).
7.2. DiÔn tiÕn
LiÖt vßm hÇu cã thÓ diÔn biÕn theo 2 hưíng: hoÆc lanh tÝnh (chØ
khu tró
t¹i vïng hÇu) hoÆc lan réng nhanh chãng như thÓ cÊp tÝnh.
NÕu liÖt x¶y ra trÔ (30 - 70 ngay): chØ liÖt nhãm c¬ vËn nh·n.
Cã thÓ liÖt diÔn tiÕn qua 2 giai ®o¹n: khëi ®Çu liÖt vßm hÇu, råi
bÖnh khái
dÇn. Sau 20 - 30 ngay: liÖt l¹i lan réng ra toan th©n.
7.3. §iÒu trÞ
Quan träng nhÊt la phßng ngõa, ®iÒu trÞ ®óng møc va kÞp thêi bÖnh
b¹ch
hÇu.
HuyÕt thanh kh¸ng b¹ch hÇu: trÎ em 30.000 ®¬n vÞ, ngưêi lín
60.000 ®¬n
vÞ. Khi ®· cã triÖu chøng thÇn kinh, vÉn tiÕp tôc sö dông huyÕt
thanh ®iÒu trÞ,
nÕu lóc khëi ®Çu bÖnh nh©n chưa ®ưîc ®iÒu trÞ ®Çy ®ñ b»ng huyÕt
thanh.
B. VIªM NHIÒU D©Y THÇN KINH
§©y la bÖnh viªm nhiÒu d©y thÇn kinh lan táa, tæn thư¬ng ®ång
thêi ë
nhiÒu d©y thÇn kinh c¸ch xa nhau, tæn thư¬ng kh«ng ®èi xøng,
kh«ng ®ång bé,
biÓu hiÖn b»ng c¸c triÖu chøng ®au, liÖt va teo c¬. Trong giai ®o¹n
®Çu, bÖnh
gièng như viªm mét d©y thÇn kinh. Trong qu¸ tr×nh tiÕn triÓn, tæn
thư¬ng
nhiÒu d©y thÇn kinh gièng như trong bÖnh viªm ®a d©y thÇn kinh.
Nguyªn nh©n g©y bÖnh chÝnh x¸c va c¬ chÕ sinh bÖnh cßn ®ang
®ưîc
tranh luËn. C¸c nguyªn nh©n chiÕm tû lÖ hang ®Çu la viªm nót
quanh ®éng
m¹ch va c¸c bÖnh lý vÒ m¹ch m¸u, bÖnh tiÓu ®ưêng, bÖnh
porphyrie cÊp, bÖnh
phong, c¸c bÖnh vÒ nhiÔm ®éc, nhiÔm trïng. Cßn l¹i mét sè kh¸c
kh«ng râ
nguyªn nh©n.
VÒ bÖnh sinh, hiÖn cã 3 c¬ chÕ ®ưîc ®Ò cËp:
ư HiÖn tưîng thiÕu m¸u: ®ưîc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c bÖnh viªm nót
quanh
®éng m¹ch, c¸c bÖnh vÒ m¹ch m¸u, tiÓu ®ưêng, bÖnh amylose,
bÖnh
porphyrie.
452
Copyright@Ministry Of Health
ư HiÖn tưîng th©m nhiÔm va chÌn Ðp sîi thÇn kinh: hay thÊy trong
bÖnh
phong.
ư HiÖn tưîng rèi lo¹n dinh dưìng t¹i chç: x¶y ra nguyªn ph¸t
hoÆc thø
ph¸t sau qu¸ tr×nh thiÕu m¸u va chÌn Ðp.
ư C¸c yÕu tè t¹i chç tæn thư¬ng: ph©n tÝch ®ưîc c¸c yÕu tè nay rÊt
khã
1. L©M SaNG
1.1. BÖnh c¶nh chung
Khëi ®Çu ®ét ngét trong vai phót ®Õn vai giê víi c¸c triÖu chøng dÞ
c¶m,
®au kiÓu rÔ va th©n d©y thÇn kinh, Ýt khi xuÊt hiÖn c¸c triÖu chøng
cña d©y
thÇn kinh sä n·o. BÖnh tiÕn triÓn t¨ng dÇn.
TriÖu chøng vËn ®éng xuÊt hiÖn: gi¶m vËn ®éng, gi¶m ph¶n x¹ g©n
c¬.
Rèi lo¹n c¶m gi¸c kh¸ch quan kh«ng râ rÖt, x¶y ra chËm h¬n dÊu
vËn
®éng va khu tró ë vïng th©n c¸c d©y thÇn kinh bÞ tæn thư¬ng. C¸c
d©y thÇn
kinh thưêng bÞ tæn thư¬ng la: thÇn kinh h«ng khoeo ngoai bªn tr¸i
hoÆc 2 bªn,
thÇn kinh trô bªn ph¶i hoÆc thÇn kinh quay.
§Ó chÈn ®o¸n, dïng phư¬ng ph¸p kÝch thÝch dßng ®iÖn, ghi ®iÖn
c¬.
Khi cã tæn thư¬ng c¶ rÔ d©y thÇn kinh sÏ cã ph¶n øng t¨ng nhÑ
®¹m trong dÞch
n·o tñy.
DiÔn tiÕn tïy thuéc vao nguyªn nh©n va tuú thuéc ®iÒu trÞ, liÖt cã
thÓ
khái hoan toan hoÆc gi¶m mét phÇn hay ngưîc l¹i bÖnh nÆng dÇn
víi thư¬ng
tæn ngay mét lan réng h¬n.
1.2. ThÓ l©m sang theo nguyªn nh©n