Quản lý chất thải rắn - phương pháp xử lý rác thải

Ả

Ấ

ƯƠ

Ử   NG PHÁP X  LÝ

Ả Ắ QU N LÝ CH T TH I R N ­ PH RÁC TH IẢ

Vi

ạ

ả ở ệ ộ

ả ườ ừ ẩ i.ngày

ừ

ơ ả ạ ộ ư ả ả ấ ữ ệ ố  0,35 ­ 0,8 kg/ng ả c th i ra t ạ ộ

ượ ứ ố ủ i. Cùng v i m c s ng c a nhân dân ngày càng đ

ộ ớ ệ

ớ ề ữ

ề ử ể ầ ộ ấ

ả i, trong đó có Vi

ả ế ớ  Th c t

ở ầ ệ ặ ỏ ự ế ệ ư ư ở ệ t Nam. ử ớ

ố ả ự ỉ ả ầ ấ ậ ườ

ư

ặ ự ư ế ồ ượ ữ ệ ề

ộ ườ ề

ữ ớ

ệ ạ ể t b  hi n đ i đ  ph c v  t ữ ẫ ủ

ẹ ữ ệ ỷ ệ ạ ả

i.

ự ạ I/   Th c Tr ng Rác Th i  t Nam: ị  ả Ở ệ ộ t Nam, t c đ  phát sinh rác th i tùy thu c vào t ng lo i đô th  Vi   ấ ế ủ   ừ ộ t y u c a . Rác th i là s n ph m t và dao đ ng t ụ ộ ố ị ượ    các ho t đ ng s n xu t, kinh doanh, d ch v , sinh cu c s ng đ ủ ặ ạ   i trí c a con ho t ho c các ho t đ ng khác nh  khám ch a b nh, vui ch i gi ườ c nâng cao và công ng   ượ ạ   ả ộ c t o cu c công nghi p hoá ngày càng phát tri n sâu r ng, rác th i cũng đ ạ ứ ạ   ra ngày càng nhi u v i nh ng thành ph n ngày càng ph c t p và đa d ng. ố ở ỏ X  lý rác th i đã và đang tr  thành m t v n đ  nóng b ng     các qu c gia trên th  gi ế ộ   ề ả    vi c qu n lý và x  lý rác th i m c dù đã có nhi u ti n b , ự ố ắ    khu v c đô c  g ng nh ng ch a ngang t m v i nhu c u đòi h i. Hi n nay,  ạ ị ớ th  m i ch  thu gom đ a đ n bãi chôn l p t p trung đ t kho ng 60­65%, còn   ở ạ ng. Còn  i rác th i xu ng ao h , sông ngòi, bên đ l    khu v c nông thôn, rác ơ   ắ ậ ứ ể ữ ả ầ c thu gom, nh ng đi m v t rác tràn ng p kh p n i. th i h u nh  không đ ữ   ạ ượ Ở ệ ệ  khu v c khám ch a b nh, m c dù đã có nhi u b nh vi n đ t đ c nh ng ệ ướ ệ ả ể ế   ng xanh, ng theo h ti n b  đáng k  trong vi c c i thi n đi u ki n môi tr ệ ụ ố ụ ế ị ệ ạ   t cho vi c khám s ch, đ p cùng v i nh ng thi ấ ậ   ch a b nh c a nhân dân, song v n còn nh ng b t c p trong vi c thu gom và ả ấ tiêu hu  rác th i, nh t là ch t th i có các thành ph n nguy h i. Đây cũng   ơ ề ẩ chính là nguy c  ti m  n đ i v i môi tr ố

ả

ầ ng và con ng ườ ế ả

ọ ạ ữ ứ ề

ấ ố ớ ơ Rác th i có m i nguy c  cao ch  khi con ng ử ệ ệ ệ ề ạ

ứ

ữ

ẻ ớ

ả ẽ ườ Ở ướ i.   n ể ệ ư ấ ồ ượ ướ Ở ộ ệ c c ng đ ng quan tâm. các n

ệ ạ

ở ỏ ề ướ ự ề ườ  nh ng n

ụ ả

c a hàng.  ố ắ ồ ướ ờ ạ ợ i l

1

ả ả ả ộ ườ ườ ế   ỉ i không quan tâm đ n ư ố ớ ả   công tác qu n lý thu gom và x  lý đ i v i chúng. N u nh  nh ng nhà qu n ộ   ậ ỡ lý, nhà khoa h c t o đi u ki n giúp đ  và nâng cao nh n th c cho c ng ọ ế ậ   ệ ặ ồ t là t o đi u ki n cho h  ti p c n đ ng, cho các nhà doanh nghi p và đ c bi ượ ạ   ử ớ ệ ử ệ ộ ớ v i công ngh  x  lý và  ng x  v i rác m t cách thân thi n, thì ng c l i, ụ ụ ạ ồ ộ   i cho con rác th i s  là m t trong nh ng ngu n tài nguyên quý giá ph c v  l ạ   c ta, vi c làm này còn r t m i m , vi c thu gom và phân lo i ng ể   ử ụ c phát tri n rác đ  tái s  d ng ch a đ ộ ữ   ệ vi c thu gom và phân lo i rác đã tr  thành m t vi c làm bình th ng, nh ng Ở ữ ở ử   c này túi đ ng rác đ u do các gia đình b  ti n mua  ữ   ậ ồ ỏ ả dân chúng coi rác th i không ph i là đ  b  đi mà c  g ng t n d ng nh ng ạ   ứ th  còn có ích nh m đem l c, đ ng th i làm trong s ch i ích cho Nhà n ố ườ môi tr Trung bình 1 ng ằ ủ ọ ng s ng c a h . ệ ườ i Vi t Nam th i ra kho ng 200kg rác th i m t năm

ạ ệ ỉ ệ T  l thu gom rác th i t Nam đ t kho ng 31%.

ả ệ ử ả ở  Vi ả

ườ ề ấ

ề ề ộ

ứ ố ớ ế ấ ặ ớ ấ ề ế ấ

ề ệ ủ ế ữ ử ả ả ả ả   ạ ệ Hi n tr ng qu n ặ   ư ậ ồ ộ lý, x  lý rác th i kém hi u qu  đã và đang gây d  lu n trong c ng đ ng, đ t ệ ặ ề   ra nhi u thách th c đ i v i nhi u c p, ngành, đ c bi ng. t là ngành môi tr ộ ớ ả ả i quy t v n đ  này không ph i m t s m m t chi u, vì chúng Tuy nhiên, gi   ả   ấ ậ ả ố i ta đang ph i đ i m t v i r t nhi u khó khăn, b t c p và nh t là thi u gi ồ ộ pháp đ ng b .  ệ   Nh ng khó khăn ch  y u v  vi c qu n lý và x  lý rác th i kém hi u

ấ ố ớ

ộ ừ c huy đ ng t

ồ ỗ ợ ủ

ử ạ ầ ượ i c n đ ứ  ch c Qu c t ệ ch c phi chính ph . Hi n nay, nhi u đ a ph

ấ này l ổ ủ ư

ấ ả ầ ườ ươ ệ ng l

c.

ộ ậ ử ứ ử ệ ượ ề ệ

ư ỏ ế

ỷ ả

ấ ạ ươ ự ự

ồ ả ề ạ ị ệ

ứ ệ ộ ố ệ ử ừ ả ố ớ ưở ả ể ậ ệ ụ ố ớ ả

ự ườ ư ệ ặ ậ ả

ng th c thi pháp lu t ch a thu n l ộ ủ ả

ử ự ả ị

ệ ự ả ệ ệ ấ

ư ạ ị

ng ti n đ  th c hi n công tác này.

ệ ố ợ

ề ộ ươ  kinh phí và ph ử ọ ả ạ

ư ồ ả ự ả ươ ườ ứ ạ ộ ng

ệ ụ ẻ

ế ả ể ổ ứ ệ ể ế ế ơ ị

ệ ự

ụ ả ặ

ị ươ ệ ỉ

ệ ề ố ượ ươ ế ị ư

ng d ch v  cũng còn ch a cao. Bên c nh đó, các đ a ph ấ ấ ị  các đ a ph ụ ơ ở ạ ụ ể ử ả ấ ị

2

ử ụ ở ượ ử ượ ệ ế qu :ả ả   ả ầ ư ồ  cho công tác x  lý rác th i, nh t là đ i v i rác th i ­ Ngu n kinh phí đ u t ầ ư ồ ố ấ ớ ộ ạ    các ngu n ngân đ c h i là r t l n. V n đ u t ỡ ủ ố ế ướ   , ngu n giúp đ  c a các  c a các t c, h  tr sách nhà n ề ủ ị ở ỉ ổ ứ  t nh ta đã Chính ph  và t   ng  ự ầ ư ạ    cho vi c xây d ng bãi có quy ho ch bãi chôn l p rác, nh ng kinh phí đ u t ế ạ ệ ả   i thi u nên chôn l p và x  lý rác th i theo yêu c u b o v  môi tr ự không th c hi n đ ự   ­ Nh n th c v  vi c thu gom x  lý rác th i đ i v i cán b , nhân viên tr c ấ   ế ng không nh  đ n ch t ti p làm công tác này còn ch a cao, làm  nh h ử ượ ng và hi u qu  phân lo i, thu gom, v n chuy n, x  lý và tiêu hu  rác l   ư ả ng, doanh nghi p ch a th c s  quan tâm th i. M t s  lãnh đ o c p đ a ph   ư   ứ ộ ế đ n vi c x  lý rác th i. Vi c tuyên truy n giáo d c ý th c c ng đ ng ch a ơ ộ sâu r ng, t    đó đã gây s c ép không đáng có đ i v i các c  quan qu n lý chuyên ngành. ậ ậ ợ   i m c dù có Lu t B o v  môi ­ Môi tr ề ườ   tr ng; Chính ph  và các B  ngành đã có nhi u văn b n ban hành liên quan ả ở ế  khu v c thành th , nông thôn, đ n vi c qu n lý thu gom và x  lý rác th i    ả ệ ấ   ư khu v c s n xu t công nghi p, b nh vi n nh ng các văn b n này ch a th m ư   ệ ươ ờ ố ng, doanh nghi p, lãnh đ o ch a sâu vào đ i s ng xã h i. Nhi u đ a ph ể ự ệ ầ ư quan tâm đ u t ộ ự ả   ­ Các gi i pháp x  lý rác th i ch a đ ng b , s  ph i h p liên ngành còn kém ủ ả ả ệ   hi u qu  trong m i công đo n qu n lý rác th i. Ho t đ ng giám sát c a các ị ở ấ ơ ng còn  c p đ a ph c  quan ch c năng trong lĩnh v c b o v  môi tr   ệ ố   ứ ậ ỏ l ng l o, còn thi u các bi n pháp giáo d c nâng cao nh n th c và h  th ng    ch c, cá nhân, đ n v  tham gia ch  tài hi u qu  đ  có th  khuy n khích các t vào lĩnh v c này. ả ự t là rác ­ Năng l c cung c p các d ch v  qu n lý rác th i nói chung và đ c bi ả ộ ạ ở ng mà ng, doanh nghi p không ch  thi u v  s  l th i đ c h i  ị ấ ượ ng còn khó ch t l ế ậ ố ớ ớ ti p c n v i các c  s  cung c p d ch v  đ  x  lý rác th i, nh t là đ i v i rác ả ộ ạ th i đ c h i. ả ỉ ệ  T  l c x  lí và tái s  d ng rác th i không đ t Nam chi m l ớ ng l n Vi

ạ ủ

ả

II/ Tác H i C a Rác Th i:

ồ ế

ẽ ườ

ự ườ ưở ả ướ ế ạ ấ ớ ế ủ ng tr c ti p c a rác th i tr

ậ ữ c h t là môi tr ữ ừ ườ Ả i.  nh h ồ ộ

ậ ệ

ố ườ ng l n t

ư ưở ể

ữ ư ơ ồ ớ ớ ứ ề ữ ạ

ể

ễ

ổ ồ i v i l ả ng rác v a ph i thì môi tr ng rác kh ng l ư ượ ử ả  ấ    thì s  làm cho môi

ỗ ộ ượ c l ặ năng t ườ tr

ử ụ   ợ ể i đ  khai thác s  d ng N u không xem rác là ngu n tài nguyên có l ẻ  ứ ứ ng và s c kho mà v t rác b a bãi thì rác s  gây tác h i r t l n cho môi tr ứ   ng và s c con ng ỏ ơ kh e  c ng  đ ng. Các bãi t p trung rác không nh ng là nh ng n i gây ô   ỗ ệ   ổ ị ễ  d ch b nh, n i ru i mu i và các vi sinh v t gây b nh nhi m mà còn là các  ỏ ủ ể ả   i dân, là m i nguy sinh sôi phát tri n  nh h i s c kh e c a ng ồ ủ ộ ự ồ ạ ạ i, phát tri n và b n v ng c a c ng đ ng dân c  trong vùng. h i cho s  t n t ượ   ướ ễ ừ c (t c Ô nhi m n  các kênh, r ch, sông) do l u tr  lâu dài không đ ấ ạ   ki m soát, chôn l p t i ch  (các vùng trũng, các bãi rác ch a đ c x  lý). ớ ườ ừ ấ ng đ t có kh Ô nhi m đ t: V i m t l ượ ạ ớ ượ ẽ ạ ự  làm s ch. Ng ễ ườ ủ ế ừ ắ ấ ồ ng không khí: Ch t khí b t ngu n ch  y u t bãi

ả .  chôn l p ch t th i

ệ ấ

ị ễ ử

ả ạ ng t

ớ ờ ố ả ỹ ả hoang hóa, làm tăng chi phí x  lí rác th i. ưở h ấ m t đi c nh quan sinh thái và m  quan c a TP.

ả ị ị

ấ ầ

ẫ ấ ế ả

ng ngày càng ô nhi m n ng. ễ Ô nhi m môi tr ấ ấ ấ   ệ ẹ ễ Ô nhi m rác th i làm đ t đai nông nghi p b  thu h p, tăng di n tích đ t ả   ả  Ô nhi m t ả ẽ ừ  rác th i s  làm  nh ấ ủ ẫ ư   i đ i s ng sinh ho t và s n xu t c a dân c  nông thôn l n TP. Làm ủ ủ ủ ạ   Các lo i rác th i khó b  phân h y hay hoàn toàn không b  phân h y sinh ẽ ộ ẫ ượ   ng i lâu d n d n đ n chúng s  tr n l n vào trong đ t làm cho l ấ ẽ  ậ ộ ố ơ ế   ướ ẽ ả ễ c. Ô nhi m ngu n n ng đ n ấ ưở ắ ỏ ườ ẽ ả c s   nh h ng ru t, b nh xu t huy t, viêm mũi, m t đ

ượ ộ ệ ạ ồ ạ ượ

ồ ế i tràn lan, không đ ủ

ồ

3

ẻ ỹ ể ộ ̣ ả ả ở ư ế ộ ọ ồ ạ h c t n t ấ ữ ch t h u c  trong đ t gi m đi và m t s  vi sinh v t cũng s  gi m, đ t s ạ b c màu và không canh tác đ ệ ư ệ các b nh nh : B nh đ ả Ngoài ra, rác th i sinh ho t t n t c thu gom thì nó   ế ố ố ưở ẽ ả   i s ng văn hóa, v  m  quan c a vùng nông thôn và ng đ n l cũng s   nh h ổ   ậ ệ ể ế ề đi u ki n ti p c n đ  nâng cao và phát tri n c ng đ ng trong vùng, tính  n ế ề ề ị    nông thôn , v  xã h i trong vùng bi gi m. N u nh  rác th i  đ nh v  kinh t

ế ứ ưở ẽ ả ứ   ng đ n ý th c c quan tâm đúng m c thì ít nhi u cũng s   nh h

ử

ươ

ỏ ng lai. ả ng pháp x  lý – tái ch  rác th i:

ề ố ượ ổ ế ở Ph ệ   t Vi c ph  bi n ng pháp truy n th ng: (

ậ ư ớ ở

ợ ề i xa khu dân c , có quá ự  : xung quanh nhà dân, trên khu v c ch , trong

ố ạ ươ ử ố ố Đ t rác là giai đo n x  lý cu i cùng cho m t s

ạ ươ ộ

ệ ộ ằ ớ ự

ạ ượ ể ấ

ả

ằ ấ ấ

ả ắ ọ ế ử ụ ươ ế

ố ườ ấ ấ

ụ ở

ng áp d ng  ấ ố ộ ấ ố ơ ể

ầ ộ ề ộ ị ườ ể ộ ủ ụ ạ ố

ấ ố ồ ộ

ử ầ ầ ắ ố ộ ố  ạ   ng pháp khác. Đây là m t giai đo n   t đ  cao v i s  có m t c a oxy trong không khí, trong đó các rác c chuy n hóa thành khí và các ch t th i r n khác không cháy.   ớ   i ệ  ả ử   ng pháp x  lý ng. Đây là ph ể ố   ệ ợ ng pháp chôn l p h p v  sinh thì chi phí đ  đ t ệ ố    các ệ   ế ủ ạ  đ  m nh đ  bao c p cho vi c ợ i xã h i c a toàn dân. Tuy   ễ  ấ   t (ph n x  lý khói là ph n đ t nh t

ệ ố

ươ ng pháp Chôn l p: ượ ề không đ ế ệ ươ ư ứ cũng nh  s c kh e nói riêng trong th  h  t ế III/ Các ph ươ ươ ng pháp này đ 1/ Ph Nam) 1.1    T p trung thành bãi rác: Ngoài các bãi rác l n  ồ ạ ở nhi u bãi rác đã, đang t n t công viên, trên sông ngòi, các kênh m ng…ươ ng pháp Đ t:    1.2     Ph ể ử lo i rác không th  x  lý b ng các ph ặ ủ oxy hóa nhi ộ đ c h i đ ố ươ ệ ử ng pháp đ t có ý nghĩa quan tr ng là làm gi m t Vi c x  lý rác b ng ph ử ả ỏ ứ m c nh  nh t ch t th i cho khâu x  lý cu i cùng, n u s  d ng công ngh ệ ế ti n ti n còn có ý nghĩa cao b o v  môi tr ươ ớ rác t n kém nh t so v i ph ả m t t n rác cao h n kho ng 10 l n. Công ngh  đ t rác th ả qu c gia phát tri n vì ph i có m t n n kinh t ư thu đ t rác sinh ho t nh  là m t d ch v  phúc l ề ạ nhiên đ t rác sinh ho t bao g m nhi u ch t khác nhau sinh khói đ c và d ệ ử ế sinh đioxin n u vi c x  lý khói không t trong công ngh  đ t rác).  ấ 1.3   Ph

ấ ế ượ

ẽ ườ ể ẻ ộ

ồ ạ ố ơ

ả ể ệ ươ

ấ ố ớ

ợ ế ự ế

ườ ề   ả ắ c ki m soát, ch t th i r n cũng s  gây ra nhi u ố ớ   ng. Vì công ợ ấ   ng đ i đ n gi n khá linh ho t, chôn l p h p v  sinh có nghĩa là ượ   ng pháp qu n lý ể c đang phát tri n. Chôn   ớ   ườ ườ ủ i và môi tr ng v i ặ ấ ả ắ ấ ị ổ ỏ ng có h i c a ch t th i r n b  đ  b  trên m t đ t.Thông qua   ự ượ ả ượ ậ ế ế  c thi c t p trung vào 1 khu v c đ t k ể ả ấ ng gi m đáng k .

ấ ậ ươ ả ệ ệ ự ế ử ạ : ng pháp x  lý b ng công ngh  hi n đ i

ạ

ẩ ộ

ử ứ

ượ ạ ả ấ

ộ

ấ N u chôn l p mà không đ ơ ố ớ ứ nguy c  khác đ i v i s c kho  c ng đ ng và đ i v i môi tr ả ệ ươ ngh  t ấ ả ắ ấ c xem là ph chôn l p ch t th i r n khó ki m soát, đ ả ấ ả ỏ ướ ệ vi c th i b  ch t th i r t phù h p đ i v i các n ạ ệ ợ ấ l p h p v  sinh giúp h n ch  s  ti p xúc c a con ng ạ ủ ưở ả các  nh h ấ ệ ợ chôn l p h p v  sinh, ch t th i đ ữ ẩ c n th n sao cho s  ti p xúc gi a ch t th i và môi tr ằ 2/ Ph ữ ơ ế 2.1   Phân lo i rác, tái ch  rác h u c : ự ả ế Các nhà máy tái ch  rác th i th c ph m thu gom rác t c x  lý chúng thành phân bón và th c ăn gia súc ẩ ạ ỏ ề ự ng ch t th i th c ph m có th  đ ấ ộ ỏ ạ ằ ả ự

ự ấ

ưỡ ư ỉ ướ ứ ế

4

ứ ừ ừ    t ng h  gia .  Không gi ngố   đình và đ ớ ể ượ   ượ ả v i các lo i rác th i sinh ho t khác, l c ạ   ấ ầ ố ả gi m xu ng m t ph n ba b ng cách s y khô. Nhà máy lo i b  ch t đ c h i ừ ấ ề   ồ ấ ẩ ạ ặ  ch t th i th c ph m, r i s y khô, nghi n nh , và đi u và kim lo i n ng t ả ể ộ ặ ẩ   ứ ng. Ch t th i th c ph m ch nh đ  m n đ  làm th c ăn gia súc giàu dinh d ồ   ở ẳ ượ ư c đ a th ng đ n bãi ch a rác, nh ng nay đã tr  thành ngu n c đây đ tr ế ệ nhiên li u thay th  quý giá và th c ăn gia súc.

ồ ậ ạ ụ ế ế ả ữ

ả ả ấ ở ế ế

ế T n d ng ch  bi n rác th i h u c  ngay t ệ ổ ấ

ọ ớ ả ệ ể ướ t ki m kinh phí cho Nhà n ấ ườ ng. , g n v i b o v  môi tr i ích kinh t ạ ợ i l

ẽ ả   i ngu n s  gi m thi u rác c và   ậ   t ki m tài nguyên đ t, kéo dài tu i th  các bãi chôn l p, t n ế ắ ấ t phân rác:

ượ ử ụ ươ ườ ả i trong b o v  môi tr

ệ ả c ch t th i, đem l ệ ử ế ng pháp tiên ti n trên th  gi ụ ượ ệ ỉ ơ th i ph i chuyên ch  đ n bãi chôn l p, ti nhân dân, ti ụ d ng đ 2.2  S  d ng công ngh  x  lý nhi   Là ph ươ ph ệ ế ớ ệ ư   ng. Nh ng ư c cho các khu công nghi p, đông dân c . ng pháp này ch  áp d ng đ

ươ ả ế ắ ừ ế t t (vi t t ể    ti ng Anh, 3R là Reduce/Gi m thi u ­

2.3   Ph ng pháp 3R: ế ử ụ Reuse/Tái s  d ng ­ Recycle/Tái ch )

ấ ế

ệ ớ ượ ố ượ ượ c l ng tiêu th  nguyên li u thô, và gi m đ

ả ụ ớ

ỷ ế ổ ế ượ ả ử ụ ệ

ặ ấ ả ừ

ự ả

ả ế ế ế ấ ả ả ng năng  ệ ấ ừ  nguyên li u thô. Các  ng ph i s  d ng h n so v i quá trình s n xu t t ắ ả ấ c tái ch  là thu  tinh, gi y, nhôm, h c ín, thép, v i  ể ả  quá trình s n xu t ho c là   ch  ch t c a vi c qu n lý rác th i hi n  i các làng ngh  h u h t là cũ và l c h u,

ạ ấ ỏ ẫ ệ ề ầ ế

ề ế ệ

ề ọ ề ộ ố ư ở ộ ố ơ ứ ườ ư

ươ Ổ ắ ấ

ề ả ứ ế ấ ủ ế ấ ụ ượ ư ỉ ạ ng b c xúc nh  Ch  Đ o (H ng Yên), Minh  ộ ố  (B c Ninh)… M t s   c nghiên c u áp d ng nh  trong đó ch  y u tái ch  ch t

ủ ự ụ ế

ệ ả ế ở ậ

ơ ở ư ướ ộ ả ệ  Vi t Nam không đ ủ ế ng mà ch  y u do các c  s  t

ự

ố   Quá trình tái ch  giúp ngăn cho rác không ph i chôn xu ng đ t hay đ t ả cháy, gi m b t l ơ ượ l nguyên li u ph  bi n đ ệ và nh a. Các nguyên li u này có th  là rác th i t ệ ả ế ố ủ ố ủ rác th i tiêu dùng. Tái ch  là y u t ạ ậ ả ạ ệ ạ đ i.  Công ngh  tái ch  ch t th i t ơ ở ạ ầ ễ ả ế c  s  h  t ng y u kém, quy mô s n xu t nh  d n đ n tình tr ng ô nhi m  ườ ng nghiêm tr ng  môi tr  m t s  n i. M t s  làng ngh  tái ch  hi n nay  ấ ặ đang g p nhi u v n đ  môi tr ư Khai (H ng Yên), làng ngh  s n xu t gi y D ng  ệ công ngh  đã đ ả ữ ơ th i h u c  thành phân vi sinh (SERAPHIN, ASC, Tâm Sinh Nghĩa) hay viên  ự ế ư  ch a  nhiên li u (Th y l c máy­Hà Nam) song k t qu  áp d ng trên th c t ả ượ ạ ộ th t kh  quan. Nhìn chung, ho t đ ng tái ch   c qu n  ị ệ ố  nhân  lý m t cách có h  th ng, có đ nh h ự th c hi n m t cách t ươ ạ ạ ệ

ộ  phát . ẽ ượ ự s  đ ng pháp th c hi n là rác  ấ ấ

ơ ồ i ngu n, rác vô c   ượ ẽ ậ ụ c   Các

ữ ơ ạ ấ ư ự ạ

ẽ ượ ượ ế ơ

ả ư ậ   ị  Nh  v y,

ấ ẽ ả ệ c phân lo i t Ph ế ữ ơ ượ c tách riêng và ph n đ u đ n năm 2010 s  t n d ng đ và rác h u c  đ ượ ử ụ ạ ữ c s  d ng làm phân bón. 30% rác. Nh ng lo i rác h u c  đã và đang đ ế ể lo i rác nh  ni­lông, bìa gi y lo i, nh a... s  đ c tái ch  đ  dùng làm  ậ ệ ạ nguyên li u.ệ  Còn các lo i rác vô c  khác đ c tái ch  thành v t li u xây  ự ấ ượ ẹ ấ d ng nh  c p th p đ c dùng cho các công trình c nh quan đô th . ầ ầ ph n rác c n chôn l p s  gi m đi…”

ừ ư ạ ơ

ự ạ ẽ ượ ữ ơ ế ế ượ ẩ c phân lo i s  đ

5

ữ ơ ấ ố ả ấ Phân lo i:  ạ Rác h u c  là các lo i rác th c ph m t ữ qu ... Rác h u c  sau khi đ ữ ơ ể ế ế xu t phân h u c , đ  ch  bi n thành phân h u c , r t t ủ    nhà b p nh  rau, c , ả   c mang đ n nhà máy s n   t cho canh tác và an

ậ ậ i s  d ng. Vì v y vi c phân lo i rác h u c  c n th n ngay t ừ

ề ườ ử ụ ấ ữ ơ ẩ ữ ơ

ơ ư ỉ

ấ ể ạ ạ

ơ ấ ạ ế ư ấ ặ ử ạ ế

ả ứ ạ ể ử ụ ằ i bãi rác ho c x  lý b ng các bi n pháp khác.  ỏ ộ ể ả c v n chuy n đ n các nhà  ớ ệ ể ạ ệ toàn cho ng ấ ầ ẽ đ u s  giúp ích r t nhi u cho quá trình s n xu t phân h u c  sau này. ỡ ủ Rác vô c  là các lo i rác nh  sành s , g ch v , th y tinh, x  than, đ t,  ỉ ượ ữ cát..Rác vô c  là lo i rác không th  s  d ng đ c n a, mà ch  có th  mang  ệ đi chôn l p t ẽ ượ ậ Rác tái ch  nh  gi y, kim lo i, v  h p...s  đ ẩ ế máy, xí nghi p đ  tái ch  thành các s n ph m m i.

ạ ế Các lo i tái ch :

­ Tái ch  ế chai nh aự : Các lo i chai nh a, m t trong nh ng lo i rác đ ạ

ượ ữ ạ ộ

ạ ể ả ể ử ụ ừ ề ế

ữ ự c  ấ   ự ấ tái ch  nhi u nh t, tùy t ng lo i nh a mà có th  s  d ng đ  s n xu t ạ ậ ụ ra các lo i v t d ng h u ích khác.

ữ

ờ ố ồ ệ i làm công vi c thu gom (th t

ồ ỏ ọ ạ ạ ạ : V  vi c t n d ng kim lo i trong đ i s ng có nh ng  ạ ấ ng g i là thu mua "đ ng nát") mua t i

ạ ở

ơ ở ể ượ ậ ụ ữ ạ

c t n d ng s a ch a l ế ạ ữ ấ ể ệ

6

ứ ạ   c chuy n dùng n u luy n tái ch  ( ph i phân lo i riêng t ng kim lo i ạ ồ ề ệ ậ ụ ế ­ Tái ch  kim lo i ườ ườ ng ọ ấ ể ả ả ữ c  nh ng đ  h ng (trong đó có c  kim lo i) mà h  th y có th  bán l ầ ủ ượ ạ i cho c  s  chuyên phân lo i,   đây các ph n c a chi  đ c sau đó bán l ượ ử ế ỏ ạ c phân  ti t h ng có th  đ i, kim lo i cũng đ ữ ể ậ ụ ớ ạ lo i dùng làm phôi ch  t o, nh ng th  không th  t n d ng n a thì m i  ừ ạ ượ ả ế đ ế ơ ở ư ồ i cho các c  s  tái ch . nh  đ ng, nhôm, gang, thép...) r i bán l

ượ ẩ  h u cữ ơ đ ể c dùng đ

ế ­ Tái ch  rác h u c ạ t o thành phân bón lo i t ự ạ ữ ơ: nh ng lo i rác th c ph m ữ ạ ạ ố i cho nông dân. t, bán l

ề ử ụ ế ấ : Gi y đã qua s  d ng phát sinh t

ơ ộ ổ ứ

ừ ở ủ ế ấ ườ ng h c, văn phòng công s  c a các c  quan, t ấ

ữ ạ

ế ượ c và lo i không tái ch  đ ự ệ ấ c. Nh ng lo i  t, gi y (t ) dính, băng keo,

ạ ể ố

ữ ấ ả

ấ ẹ ấ ấ ố

ấ

T  các ngu n th i, gi y đã qua s  d ng đ ấ

ấ ự ả ượ ấ ồ

ử ụ ừ ề ể

ự ặ ể c thu gom đ   ồ ấ ấ ế ể ấ ấ ồ   ồ  nhi u ngu n, bao g m ­ Tái ch  gi y ọ  ch c,  các h  gia đình, tr ị ử công ty, nhà máy, siêu th , c a hàng, nhà ga, b n xe, sân bay... Gi y đã qua   ế ượ ử ụ ạ s  d ng có lo i tái ch  đ ấ ả ế ồ ấ gi y không th  tái ch  g m gi y c m nhi ấ ế ấ ủ ấ ể gi y trong su t (đ  thuy t trình), gi y carbon, gi y bóng kính, gi y ph   ấ ặ ướ ộ ự ấ ẻ i khát, gi y gói k o, gi y  c gi ch t d o hay sáp, h p đ ng s a ho c n ấ ư ơ ộ ự gói ngoài ram gi y photocopy, h p đ ng c m tr a, c c và đĩa gi y, gi y  ấ ự ơ lau, khăn lau đã dùng, gi y đ ng s n, gi y đ ng hóa ch t ho c th c  ử ụ ẩ ph m... ề ể chuy n v  nhà máy gi y, gi y đã qua s  d ng sau khi thu h i chuy n v   nhà máy có th  tái ch  thành gi y làm bao bì, gi y tissue, gi y in báo.

7

ừ ừ ự : Ph n l n v t li u th a t ế ầ ớ ạ ậ ệ ể ử ụ ự ể ậ ệ  các công  ­ Tái s  d ng v t li u xây d ng ế ề trình xây d ng đ u có th  tái ch . Th ch cao có th  tái ch  làm ván lát

ự ườ ề ườ ể ả ườ ng và ng dùng đ  tr i đ ng, bê tông dùng làm n n đ

ụ

ộ

ỹ ắ ả nh :  ạ ệ ậ ố ủ ạ

ế

ả ế ệ ử ấ ư ệ ả ứ ạ ả

ế ế ượ ụ ể ồ c các ngu n rác có th  tái ch , ti ệ t ki m chi

ầ ư ế ớ ỉ ể ự  Khuy t đi m: Ch  có th  th c hi n v i chi phí đ u t

cao, có trình đ ứ ự ỉ ậ ở ệ  các thành ph . ố Ý th c t ộ  ủ    giác c a

ườ ườ t ng, nh a đ các m c đích khác. ệ ử ư máy tính cũ, máy in, đi n tho i di đ ng,  ả ế ạ ­ Tái ch  rác th i đi n t ế ị ồ ơ t b  nh c và  nh k  thu t s , t máy nh n tin, các thi  l nh, đ  ch i và  ế ị ệ ấ ề t b  đi n  máy vô tuy n truy n hình…. Cũng nh  vi c s n xu t ra các thi ệ ỏ ử ệ , vi c tái ch  rác th i đi n t t  r t ph c t p, đòi h i ph i có công ngh   ệ ạ hi n đ i. Ư ể ậ u đi m: T n d ng đ • phí x  lý ử • kĩ thu t nh t đ nh, ch  t p trung  ng

ả ắ ươ ế ằ ấ ng pháp y m khí tùy nghi

ể ấ ị ậ ư i dân ch a cao ệ ử 2.4  Công ngh  x  lý ch t th i r n b ng ph A.B.T (Anoxy Bio Technology):

ặ ạ ể

ọ ớ ẩ ế ụ

ả ộ ầ ủ .

ọ ộ ẩ ế

ớ

ế ầ ủ ượ ừ ộ ủ ệ

ố

ậ

ấ ữ ơ

ượ ư ủ ạ   Rác sau khi (28 ­30) ngày đ

ề

ể ả ể ấ c đ a lên sàng ữ ơ   ồ ế c mùn thô. Nghi n mùn thô r i ti n hành tách mùn h u c , ấ   ệ ượ c là nguyên li u đ  s n xu t

ả

ế ặ ấ ố   c đem tái ch  ho c chôn l p (tùy theo kh i

ề

8

ả ử ệ ạ Các giai đo n trong quá trình x  lý rác th i theo Công ngh  A.B.T: ả ượ ư ề ơ ộ  Rác th i thu gom đ ạ ử c đ a v  sân thao tác. Xé các Giai đo n x  lý s  b : ượ ự túi nilong đ ng rác đ  rác đ c thoát ra ngoài. Nh t lo i riêng rác có kích ề ướ ớ  Phun, r i, tr n đ u rác v i ch  ph m sinh h c P.MET và ph  gia c l n;  th ư ướ c khi đ a vào h m  tr ạ ủ  Rác sau khi đã tr n đ u cùng các ch  ph m sinh h c P.MET ề    Giai đo n  : ư ỗ ớ   ầ ủ ượ ụ ể  theo t ng l p dày 20cm; M i l p và ph  gia, đ c đ a chuy n vào h m  ư ậ   ớ ụ ả ượ ề c phun P.MET và r i ph  gia b t, làm các l p rác nh  v y rác 20cm đ u đ ả ạ ầ ằ ầ ủ c ph  kín b ng v i b t không cho đ n khi đ y h m  . Mi ng h m     đ ệ   ự ủ ủ ờ  rác, th c hi n trong su t; Th i gian   rác (28­30) ngày. Trong quá trình  ủ   ộ ẩ ể ổ phun P.MET đ  b  sung vi sinh và đ   m giúp cho các vi sinh v t phân h y ch t h u c  nhanh. ạ Giai đo n sàng phân lo i: ượ ạ phân lo i thu đ ằ cát đ t, đá,…b ng khí tuy n. Mùn tinh thu đ ẩ phân bón và các s n ph m khác; ơ ượ ữ ầ Các thành ph n phi h u c  đ ượ ế l ng và đi u ki n kinh t ). ơ ồ S  đ  công ngh ệ ệ :

ấ ể ủ ữ ậ ệ u đi m: ế

ố ấ ấ

ạ ấ ướ ỉ

ễ ễ ổ ng.

ả ắ ộ c r  rác và các khí đ c h i, khí d  gây cháy n  sinh ra trong ủ ữ ơ do đó không gây ô nhi m môi tr ạ ườ ế ưở ả ng đ n công nhân lao

ầ ư ấ ả

ườ ơ

ệ ở c đi m

ề

ể ự ụ ể ở

ử ộ ạ ể ả

ướ ỉ c r  rác và các khí đ c h i th i ra. ệ ị ả ằ

ơ ồ Ư ể ử ụ   + Tái ch  các ch t không phân h y thành nh ng v t li u có th  tái s  d ng c.ượ đ + Không t n đ t chôn l p ch t th i r n. + Không có n quá trình phân h y h u c   ầ + Không phân lo i ban đ u, do đó không làm  nh h ự ế ộ đ ng tr c ti p. ế ị ơ t b  đ n gi n, chi phí đ u t + Thi  th p. ả ậ ậ ng xuyên không cao. + V n hành đ n gi n, chi phí v n hành th ư ỉ ậ ể : Ch  t p trung  ượ Nh    các khu dân c  đông đúc, khu công nghi p… Ph m ạ vi áp d ngụ :  Có th  áp d ng cho nhi u quy mô công su t khác nhau, có ấ ụ   ự   ị  Khu x  lý có th  xây d ng th  áp d ng   các khu v c nông thôn, thành th . không quá xa đô th  do không có n ử 2.5    X  lý rác th i b ng công ngh  vi sinh : S  đ  quy trình:

ượ ả ử ả c chi phí x  lí rác th i, đem l

ở

ẫ ế ệ ế ạ   i hi u qu  kinh t ễ ạ ả ể ướ c do rác th i đ   c tình tr ng ô nhi m không khí và n ự ồ ượ ọ ử  các bãi rác. ng, x  lí s  t n đ ng  ỉ ậ ổ ế ộ ư ượ c ph  bi n r ng rãi, ch  t p trung tái ch  rác

9

Ư ể ệ ế t ki m đ u đi m: Ti ụ ượ ắ cao. Kh c ph c đ ồ ạ ạ i, t o ngu n năng l l ể ế Khuy t đi m: V n ch a đ ữ ơ h u c .

ậ

ả

ế ề ề ấ ỗ ả ươ ấ ả ươ

ử ề ự

ươ ữ

ữ ng pháp x  lí rác th i, m i ph c ta hiên nay. Có nhi u ph ả ệ ế ủ ặ ổ ặ ử ụ ng pháp khác nhau, ho c s  d ng t ng h p  ả ệ ử ệ ả

ế ố ậ ả ộ ộ

ụ ng pháp. S  d ng hi u qu  các công ngh  x  lí rác th i còn ph   ọ , bao g m trình đ  khoa h c kĩ thu t, trình đ  qu n lí, ỗ ồ ườ ế

ế IV/ K t lu n: ố Nói chung rác th i và tái ch  rác th i là 1 trong nh ng v n đ  c p bách đ i  ớ ướ ng pháp v i n ụ ể ạ ề đ u có m t tích c c và h n ch  c a nó. Tùy đi u ki n và hoàn c nh c  th ,  ợ ụ ể ta có th  áp d ng nh ng ph ử ụ ươ ề nhi u ph ề ộ thu c vào nhi u y u t ứ ủ ơ h n h t là ý th c c a m i ng

10

i.