Ch ng Iươ Qu n lý nhà n c v Văn Hoá ướ
Câu 1 : T i sao nói văn hoá là đ ng l c, m c tiêu phát tri n linh t xã h i ế
Văn hoá lĩnh v c s n xu t tinh th n, sáng t o nh nh n đ nh c a Mác, ư
t o ra nh ng giá tr tinh th n nh ng công trình khoa h c, văn hoá ngh
thu t nh m xây d ng phát tri n con ng i. N u kinh t n n t ng ườ ế ế
v t ch t c a đ i s ng h i thì văn h n n t ng tinh th n c a đ i
s ng y, th hai lĩnh v c đó luôn luôn gi v trí quan tr ng quy t ế ế
đ nh đ i v i th c tr nh s v n đ ng và phát tri n c a xã h i
V i vai trò đ ng l c thúc đ y s phát tri n kinh t h i, đ y m nh ế
công nghi p hoá hi n đ i hoá văn hóa kh năng to l n. kh I d y ơ
nhân lên m i ti m năng phát tri n s c sáng t o c a con ng i, t o ra ườ
ngu n l c n i sinh quýêt đ nh s phát tri n c a công nghi p hoá hi n đ i
hóa. Đi u này ý nghĩa đ c bi t quan tr ng đ i v i n c ta khi ngu n ướ
tài chính ngu n l c v t ch t cho công cu c công nghi p hoá hi n đ i
hoá còn h n h p trong khi đó ti m l c con ng i Vi t nam l i cùng ườ
phong phú n u bi t nuôi d ng phát huy khai thác và s d ng nó m t cáchế ế ưỡ
h p lý nh t ti t ki m nh t . Trong th i đ i ngày nay t t ng trên càng có ế ư ưở
ý nghĩa to l n khi mà ngu n g c c a s giàu có và phát tri n toàn di n c a
đ t n c không ch tài nguyên v n k thu t y u t ngày càng tr ướ ế
nên quy t đ nh chính ngu n l c con ng i ti m năng năng l cế ườ
sáng t o c a con ng i Vi t nam. N n kinh t tri th c th i kỳ m i c a s ườ ế
phát tri n xã h i hi n nay b t ngu n t chính đ c đi m này.
T t ng kh ng đ nh văn hoá đ ng l c thúc đ y s phát tri n thúc đ yư ưở
công nghi p hoá hi n đ i hoá c a Đ ng ta xu t phát t quan đi m coi con
ng i tr c h t ti m năng s c m nh trí tu tinh th n đ o đ cườ ướ ế
nhân t quy t đ nh s phát tri n v n quý nh t c a chúng ta trên con ế
đ ng xây d ng CNXH. T đó c n ph I nh n m nh coi phát tri n vănườ
hoá lĩnh v c quan tr ng c a chi n l c con ng i còn chi n l c con ế ượ ườ ế ượ
ng i l i n m v trí trung tâm c a chi n l c phát tri n kinh t h iườ ế ượ ế
trong s nghi p công nghi p công nghi p hóa hi n đ i hoá. Đi u đó cũng
có nghĩa là ph I đ t văn hoá vào trung tâm c a nh ng v n đ kinh t đ ng ế
th i b n thân văn hóa là lĩnh v c s n xu t đ c bi t góp ph n tr c ti p t o ế
ra đ ng c tháI đ , kh I d y ti m năng trong ng i lao đ ng t o ra ơ ơ ườ
ngu n l c trình đ phát tri n ngày càng cao thúc đ y con ng i phát ườ
tri n và hoàn thi n nhân cách .
M c tiêu ph n đ u dân giàu, n c m nh h i công b ng dân ch văn ướ
minh” đ nh h ng h i ch nghĩa đ ng th i cũng m c tiêu c a văn ướ
hoá, n u hi u theo nghĩa r ng c a kháI ni m này. Theo c th t ngế ướ
Ph m Văn Đ ng thì đ nh h ng XHCN văn hoá văn h đ i m i ướ
đ i m i là văn hoá
Chi n l c phát tri n kinh t xã h i đ n năm 2010 đã xác đ nh “ M c tiêuế ượ ế ế
đ ng l c chính c a s phát tri n con ng i do con ng i” đ ng ườ ườ
th i đã nêu yêu c u tăng tr ng kinh t ph I g n v i ti n b công ưở ế ế
b ng xã h i phát tri n văn hoá, b o v môI tr ng” ườ
Nh v y đ ng l i xây d ng cnxh n c ta cũng nh trong ch tr ngư ườ ướ ư ươ
chính sách văn h đ c coi m c tiêu cao c c a CNXH. Đó nh nượ
th c đúng đ n tr c kinh nghi m c a các n c t ng hy sinh giá tr tinh ướ ướ
th n đ ch y theo l i ích kinh t đ r i gánh l y nh ng h u qu l n ế
ch a có ph ng cách gi I quy t.ư ươ ế
Câu 2. Phân tích nh ng gi i pháp qu n nhà n c đ đ t m c tiêu duy ướ
trì và phát huy b n s c văn hoá dân t c Vi t nam
th nói b n s c văn h dân t c t ng th nh ng ph m ch t , tính
cách khuynh h ng c b n thu c s c m nh ti m tàng và s c sáng t o c aướ ơ
m i dân t c trong l ch s t n t i phát tri n c a m i dân t c. B n s c
văn hoá đó cáI h n, cáI c t, cáI th hi n di n m o c a m t n n văn
hoá. B n s c văn h cái t o nên s đ c đáo s riêng c a m t n n
văn hoá. B n s c văn hdân t c đ c xem kháng th đ ch ng l i ượ
s xâm lăng văn hoá.
V i dân t c vi t nam l ch s d ng n c gi n c lâu đ i c a dân t c ứơ ướ
VN đã t o nên c t cách con ng i Vi t nam c t cách y đ c ph n ườ ượ
chi u trong n n văn hoá VN, t o nên b n s c văn hoá dân t c. Nói đ y đế
v b n s c văn hoá dân t c VN qu m t v n đ khó, cho đ n nay ế
nh ng công trình nghiên c u v v n đ này còn quá ít. Nh ng “ nh ng giá ư
tr văn hoá truy n th ng v ng b n c a dân t c và lòng yêu n c n ng nàn ướ
c ng đ ng sâu s c đ o lý “ th ng ng i nh th th ng thân” , đ c tính ươ ườ ư ươ
c n v t khó, sáng t o trong lao đ ng… đó n n t ng s c m nh ượ
tinh th n to l n đ nhân dân ta xây d ng ,m t h i phát tri n , ti n b ế
công b ng nhân áI ngày nay.
Văn hoá g n li n v i con đ ng đi lên c a l ch s dân t c. B n s c văn ườ
hoá dân t c Vi t nam cùng quý báu. Nh ng b n s c y ch th c s ư
có ý nghĩa khi nó đ c b o t n và không ng ng phát huy t o nên s c s ngượ
cho dân t c.
Làm th nào đ b o t n phát huy văn hoá dân t c đã đang s cònế
v n đ các nhà qu n các h c gi m i ng i VN yêu n c băn ườ ướ
khoăn tìm câu tr l i thích đáng. Đ ng trên giác đ qu n lý nhà n c ướ
Câu 3 Nh ng y u t c b n quy t đ nh ph ng th c qu n lý nhà n c v ế ơ ế ươ ướ
văn hoá.
Khoa h c qu n đã kh ng đ nh qu n g m hai quá trình đan k t vào ế
nhau m t cách ch t ch duy trì phát tri n. Hai quá trình này v a gi
cho m t th c th t n t i đ c l p v a t o cho nó v n đ ng phát tri n. V i
qu n nhà n oc nguyên này càng ý nghĩa quan tr ng b i văn hoá
n n t ng tinh th n c a h i. Nh ng đ văn hoá đ c b o t n phát ư ượ
tri n v n đ c t y u nh t hình thành nh ng ph ng th c qu n thích ế ươ
h p. Đ n l t mình vi c l a ch n nh ng ph ng th c qu n nhà n c ế ượ ươ ướ
v văn hoá l i ph thu c vào nhi u y u t . ế
Đ ng trên giác đ khoa h c chính tr , không m t nhà n c hi n đ i nào ướ
l i không đ t d i s lãnh đ o c a m t Đ ng chính tr . Nh ng ch ướ
tr ng đ ng l i quan đi m c a Đ ng c m quy n . M t khác trong m iươ ườ
giai đo n phát tri n Đ ng c m quy n nh ng ch đ o v văn hoá khác
nhau. M c tiêu v xây d ngphát tri n văn hoá trong m i th i kỳ đ t ra
cho nhà n c v n đ ph i s d ng ph ng th c qu n nhà n c đướ ươ ướ
hoàn thành đ c m c tiêu c b n đó.ượ ơ
Văn hoá thu c ph m trù ki n trúc th ng t ng m i quan h gi a th ng ế ượ ượ
t ng ki n trúc h t ng c s cũng chính y u t quy t đ nh ph ng ế ơ ế ế ươ
th c qu n nhà n c v văn hoá. Đi u này th đ c nhìn nh n ướ ượ
ràng khách quan khi xem xét các ph ng th c qu n c a nhà n c trongươ ướ
th ch kinh t khác nhau. M t đi u không ai không công nh n trong ế ế
th ch kinh t th tr ng th ch kinh t k ho ch hoá t p trung các ế ế ườ ế ế ế
ph ng th c qu n nhà n c đ c s d ng r t khác nhau v i m c đươ ướ ượ
u tiên r t khác nhau.ư
Qu n theo quan ni m t ng th s tác đ ng đ nh h ng c a ch ướ
th qu n lý đ n khách th qu nb ng các ph ng pháp qu nv i các ế ươ
công c đ c thù nh m đi đ n m c tiêu qu n nh t đ nh. Quan ni m này ế
cho phép chúng ta đánh giá vi c l a ch n ph ng th c qu n nhà n c ươ ướ
v văn hoá còn ph thu c vào chính b n thân ch th qu n lý. Nhà n c ứơ
đ i t ng qu n các ho t đ ng văn hoá. B n ch t c a nhà n c s ượ ướ
nh n th c c a nhà n oc v vai trò c a văn hoá trong m i th i kỳ s tác
đ ng đ n th ch nhà n c đ tìm ra ph ng th c qu n phù h p. B n ế ế ướ ươ
thân văn hoá m t lĩnh v c đ c thù c a đ i s ng h i. Nh ng đ c
tr ng riêng c a văn hoá đòi h i nhà n c ph I hình thành nh ngư ướ
ph ng th c qu n đ c thù. B i h n ai h t nhà n c ng i nh nươ ơ ế ướ ườ
th c rõ m i s d p khuôn, áp đ t chung s đ c tr giá b ng các h u qu ượ
qu n lý.
Y u t th t th đ t ra đây chính v n đ v môi tr ng văn hoáế ư ườ
qu c t . Trong th i đ i ngày nay s m r ng giao l u kinh t th ng m i ế ư ế ươ
đã kéo theo s giao l u v văn hoá. Nh ng nh h ng gi a các n n văn ư ưở
hoá đã tr nên phong phú h n đa d ng h n ph c t p h n. Nhà n c ơ ơ ơ ướ
v i trách nhi m c a mình ph i l a ch n các ph ng th c qu n nhà ươ
n c đ v a b o t n phát huy các giá tr văn hoá truy n th ng v a ti pướ ế
thu nh ng tinh hoa văn hoá th i đ i đ làm giàu thêm cho văn hoá dân t c.
Môi tr ng văn hqu c t lành m nh hay ch a lành m nh phù h p hayườ ế ư
ch a phù h p ý nghĩa quy t đ nh đ nhà n c t o d ng các ph ngư ế ướ ươ
th c qu n nhà n oc đ nh h ng n n văn hoá phát tri n theo h ng m ướ ướ
hay khép kín…
Câu 4. T i sao nói qu n theo hình th c pháp lu t m t trong nh ng
hình th c c b n quan tr ng nh t trong qu n văn hoá. Nhà n c c n ơ ướ
làm gì đ nâng cao hi u qu c a công c pháp lu t trong qu n lý văn hoá.
Khoa h c nhà n c pháp lu t khi đ c p đ n giai c p th ng tr đã ướ ế
nh n m nh s th ng tr trên ba m t : kinh t , chính tr , văn hoá t t ng. ế ư ưở
Đ duy trì s th ng tr c a mình, giai c p th ng tr ph i làm sao cho ý chí
c a giai c p mình bao trùm trong đ i s ng h i. pháp lu t s th
hi n ý chí c a giai c p th ng tr . Giai c p th ng tr s d ng pháp lu t làm
ph ng ti n c b n nh t đ qu n lý m i m t đ i s ng xã h i trong đó cóươ ơ
văn hoá.
Văn hoá n n t ng tinh th n c a m i h i. S qu n nhà n c đ i ướ
v i văn hoá chính đ đ nh h ng cho văn hoá ph c v cho m c đích ướ
c a giai c p , c a dân t c. Nh ng văn hoá m t lĩnh v c ph c t p, đa ư
chi u c nh nhà n c ph i đ c m t hình th c qu n hi u l c ướ ượ
hi u qu nh t. Qu n theo hình th c pháp lu t m t trong nh ng hình
th c c b n nh t trong qu n văn hoá. Đi u này b t ngu n t b n thân ơ
đ c tr ng vân hoá vai trò c a pháp lu t c trên ph ng di n lu n ư ươ
th c ti n.
Văn hoá tính bao trùm nh h ng lâu dài b n v ng. Văn h liên ư
quan đ n v n đ t t ng tinh th n c a c ch đ . Nhà n c tr cế ư ưở ế ướ ướ
h t ph i s d ng pháp lu t đ t o l p h ng đI cho văn hoá ch ế ư
pháp lu t nhà n c m i th nh h ng đ n toàn b h i, ý chí c a ướ ưở ế
giai c p th ng tr m i th bao trùm lên m i khía c nh c a ho t đ ng
văn hoá,
Văn hoá m t lĩnh v c nh y c m. Nh ng bi n đ ng c a đ i s ng chính ế
tr , kinh t , văn hoá, h i đ u đ c ph n chi u trong văn hoá. Văn hoá ế ượ ế
trong các th i đi m nh t đ nh th nh ng bi u hi n m t tr t t , l n
x n do nh ng xu h ng phát tri n t phát… Đ l p l i tr t t k c ng ướ ươ
trong văn hoá thì hình th c pháp lu t đ c xem h u hi u nh t b i hi u ượ
l c c a pháp lu t đ m b o b ng s c ng ch c a b máy công quy n ưỡ ế
mà không m t công c qu n lý nào có đ c. ượ
Hình th c qu n lý nhà n c b ng pháp lu t là b n quan tr ng nh t nh ng ướ ư
không ph i duy nh t. CHính v y cùng v i hình th c này nhà n c ướ
còn qu n văn hoá b ng các quy c chính sách, k ho ch. Nh ng ướ ế ư
th kh ng đ nh đ c r ng thi u các hình th c qu n b ng các quy c ượ ế ướ
chính sách qu n nhà n c th không toàn di n, hi u qu qu n ư
th không nh m c tiêu mong mu n c a ch th nh ng ho t đ ng qu n ư ư
v n di n ra. Nh ng thi u pháp lu t thì qu n lý nhà n c t t y u không ư ế ướ ế
th t n t i.
Qu n lý nhà n c v văn hoá b ng các hình th c pháp lu t có vai trò quan ướ
tr ng quy t đ nh đ n qu n nhà n oc. V y đ nâng cao hi u qu c a ế ế
công c này chúng ta c n ph i làm gì ?
-Xây d ng h th ng pháp lu t đ ng b th ng nh t. C n s ph i h p
liên ngành gi a các c quan đ xây d ng pháp lu t v văn hoá đ pháp ơ
lu t nói chung pháp lu t liên quan đ n văn hoá nói riêng không xung ế
đ t mâu thu n v i nhau.
-Các văn b n lu t c n đ c h ng d n k p th i b ng văn b n c a chính ượ ướ
ph ( cho đ n nay Lu t di s n văn hoá còn thi u 4 ngh đ nh h ng d n) ế ế ướ
-Nâng cao kh năng d báo v ti n trình văn hđ d th o các văn b n ế
pháp lu t tránh tình tr ng ng phó th đ ng khi nh ng bi n c x y ra ế
m i tìm cách đ xây d ng các văn b n đ đi u ch nh…
C âu 5. Nêu tên các phong trào thi đua xây d ng môI tr ng văn hoá đang ườ
đ c tri n khai trong c n c.ượ ướ
Văn hoá VN theo c th t ng Ph m Văn Đ ng thì mang tính c ng ướ
đ ng sâu s c tính c ng đ ng g m 3 cái tr c: gia đình, làng n c. ướ
CHính tính c ng đ ng c a văn hoá làm cho văn h nh h ng c b ưở
r ng b sâu. Đi u này đ i v i qu n nhà n c m t ý nghĩa đ c bi t ướ
đó đ b o t n phát huy b n s c văn hoá ph i tìm v c ng đ ng văn
hoá, đ t o d ng môi tr ng văn hoá ph i tìm v xây d ng các phong trào ườ
văn hoá trong c ng đ ng
Trong nh ng năm g n đây n c ta các phong trào thi đua xây d ng môi ướ
tr ng văn hoá qu th c phù h p v i mong đ i c a các c ng đ ng dân cư ư
và t t y u s g p g c a ý Đ ng lòng dân s làm nên kỳ tích. đây chúng ế
ta s cùng tìm hi u v các phong trào văn hoá đang đ c tri n khai r ng ượ
kh p này.
Phong trào “toàn dân đoàn k t xây d ng đ i s ng văn hoá” m t chế
tr ng l n c a Đ ng nhà n c ta. Phong trào này đã lôi cu n đ cươ ướ ượ
đông đ o qu n chúng tham gia t o nên s c s ng m i trong đ i s ng văn
hoá c ng đ ng. Nh ng giá tr văn hoá truy n th ng t o nên m t môi
tr ng văn hoá dân t c và hi n đ i.ườ
Phong trào “ gia đình văn hoá, làng văn hoá” đã t o nên môi tr ng văn hoá ườ
gia đình môi tr ng văn hoá làng xã lành m nh góp ph n tích c c vào vi cườ