Qu n lý n c lúa Đông Xuân ả ướ
giai đo n thu ho chạ ạ
Ph n l n các gi ng lúa gieoầ ớ ố tr ng trong v đông xuânồ ụ
(ĐX) ĐBSCL có th i gian sinh tr ng t 90-100 ngày. Lúa đ c b t đ uở ờ ưở ừ ượ ắ ầ
gieo tr ng trong tháng 11, tháng 12. Khi gieo s đ c 30 ngày, cây lúa đã đồ ạ ượ ẻ
nhánh t i đa.ố
Tháo n c ra cho th t c n ru ng trong vòng 10 ngày t 30-40 ngày sau sướ ậ ạ ộ ừ ạ
( NSS ) s giúp cho các ch t đ c trong dung d ch đ t theo n c thoát th y diẽ ấ ộ ị ấ ướ ủ
chuy n ra kh i vùng r lúa. Các ch t đ c tích t trong đ t d i d ng khể ỏ ễ ấ ộ ụ ấ ướ ạ ử
nh acid sulfidric (H2S) s b oxid hóa, bay h i lên làm gi m ng đ c cho câyư ẽ ị ơ ả ộ ộ
lúa. N u ru ng đang c n thì không nh t thi t nôn nóng b m n c vào ngay. ế ộ ạ ấ ế ơ ướ
Quan sát ng nh a đóng trong ru ng cho đ n khi m c n c trong ng xu ngố ự ộ ế ự ướ ố ố
cách m t đ t 15 cm thì hãy b m n c vào. Đ t thoáng khi kích thích hặ ấ ơ ướ ấ ệ
th ng r m i phát tri n và chúng s h p th t t ch t dinh d ng lúc bónố ễ ớ ể ẽ ấ ụ ố ấ ưỡ
phân đón đòng và h n ch lúa đ ngã. Không có n c m t trong ru ng vàoạ ế ỗ ướ ặ ộ
giai đ an này, giúp cho các lá bên d i khô l i, t o môi tr ng ti u khí h uọ ủ ướ ạ ạ ườ ể ậ
d i g c lúa thông thoáng, gi m sâu b nh. T i luân phiên gi a ng p và khôướ ố ả ệ ướ ữ ậ
giúp gi m chi phí t i n c, năng su t lúa tăng cao, l i nhu n gia tăng.ả ướ ướ ấ ợ ậ
Vi c xác đ nh th i đi m b m n c tr l i sau khi rút n c c n là quan tr ng.ệ ị ờ ể ơ ướ ở ạ ướ ạ ọ
Quan ni m x a cho r ng tr ng cây lúa n c thì lúc nào trên m t ru ng cũngệ ư ằ ồ ướ ặ ộ
có n c thì lúa m i t t. Khoa h c ngày nay đã ch ng minh r ng đi u đóướ ớ ố ọ ứ ằ ề
không còn đúng n a. T i luân phiên gi a t và khô xen k thì cây lúa sinhữ ướ ữ ướ ẻ
tr ng t t h n và ti t ki m đ c l ng n c t i, gi m chi phí s n xu t. ưở ố ơ ế ệ ượ ượ ướ ướ ả ả ấ
Tuy nhiên có hai giai đo n c n gi n c ng p trên m t ru ng cho an toàn làạ ầ ữ ướ ậ ặ ộ
t 10-20 NSS đ cây lúa h p th phân bón d dàng, đ nhánh t t và émừ ể ấ ụ ễ ẻ ố
không cho h t c d i m c. M t giai đ an khác là đòng tr t c kho ng 40-ạ ỏ ạ ọ ộ ọ ỗ ứ ả
60NSS, cây lúa c n r t nhi u n c do đó cũng nên gi n c m t cho ch cầ ấ ề ướ ữ ướ ặ ắ
ăn. G n đây, đ i v i cây lúa n c, các nhà khoa h c t i Vi n nghiên c u lúaầ ố ớ ướ ọ ạ ệ ứ
g o qu c t đã nghiên c u tìm ra m t ph ng pháp m i, đ n gi n, r ti n,ạ ố ế ứ ộ ươ ớ ơ ả ẻ ề
d áp d ng đ xác đ nh gi i h n l ng n c th p nh t còn gi l i trong đ tễ ụ ể ị ớ ạ ượ ướ ấ ấ ữ ạ ấ
mà cây lúa v n h p th đ c.ẫ ấ ụ ượ
Cách s d ng là dùng m t ng nh a c ng có b dày t 3 đ n 4 mm, đ ngử ụ ộ ố ự ứ ề ừ ế ườ
kính là 15cm, chi u dài ng là 30 cm. Hai ph n ba c a ng (20cm) đ cề ố ầ ủ ố ượ
khoan các l nh bên hông, m i l có đ ng kính kho ng 0,5-1 cm, l nàyỗ ỏ ỗ ỗ ườ ả ỗ
cách l kia kho ng 5cm. Ph n ng có khoan l đ c chôn xu ng đ t. Chônỗ ả ầ ố ỗ ượ ố ấ
ng lúc 7 đ n 10 NSS và móc h t đ t sình trong ng ra cho đ n t n đáy. M iố ế ế ấ ố ế ậ ỗ
m nh ru ng nên chôn đ c ba ng đ l y s li u trung bình ba n i thì t tả ộ ượ ố ể ấ ố ệ ơ ố
h n là ch chôn m t ng. Lúc 30 NSS, tháo n c ra c nơ ỉ ộ ố ướ ạ toàn b ru ng. Quanộ ộ
sát trong ng nh a hàng ngày. Khi nào m c n c trong ng nh a xu ng sâuố ự ự ướ ố ự ố
cách m t đ t ru ng 15cm thì b t đ u b m n c tr l i. Đ i v i vùng đ t cóặ ấ ộ ắ ầ ơ ướ ở ạ ố ớ ấ
sa c u nh , có cao trình cao thì rút n c khô d dàng. vùng đ t sét n ngấ ẹ ướ ễ Ở ấ ặ
thì th i gian n c v c xu ng sâu lâu h n.ờ ướ ự ố ơ
Giai đo n t t ng kh i s kh i ( 40-45 NSS) cho đ n khi tr đ u thì cây lúaạ ừ ượ ố ơ ở ế ổ ề
c n r t nhi u n c. C n đ m b o m c n c trong ru ng ng p kho ng 5- 7ầ ấ ề ướ ầ ả ả ự ướ ộ ậ ả
cm khi b m vào và quan sát không đ b t c ngày nào m c n c trong ngơ ể ấ ứ ự ướ ố
xu ng th p h n 15 cm cách m t đ t. Ngay c khi m c n c trong ng chố ấ ơ ặ ấ ả ự ướ ố ỉ
xu ng kho ng 10 cm cách m t đ t vào giai đo n đòng tr , thì cũng nên b tố ả ặ ấ ạ ỗ ắ
đ u b m n c l i vào ng p ru ng đ đ m b o an toàn.ầ ơ ướ ạ ậ ộ ể ả ả
Vào giai đo n lúa chín, c n rút n c c n ru ng đ lúa chín s m và đ ngạ ầ ướ ạ ộ ể ớ ồ
đ u. Ngày thu h ach đ c xác đ nh là lúc bông cái trong b i lúa có 85% sề ọ ượ ị ụ ố
h t trên bông có v tr u chuy n sang màu vàng. 15% s h t cây bông, vạ ỏ ấ ể ố ạ ở ỏ
tr u v n còn màu xanh nh ng đã chín sinh lý, phôi nhũ đã c ng, v n cho h tấ ẫ ư ứ ẫ ạ
g o t t.ạ ố Trung bình lúc 10 ngày tr c khi thu ho ch, c n tháo n c c n toànướ ạ ầ ướ ạ
b ru ng đ giúp lúa chín đ u, n n đ t c ng giúp thu h ach và v n chuy nộ ộ ể ề ề ấ ứ ọ ậ ể
lúa h t d dàng, nh t là thu h ach b ng máy g t đ p liên h p. ạ ễ ấ ọ ằ ặ ậ ợ
vùng đ t sét n ng, nhi u ch t bã h u c , l y th t, nên b t đ u rút c nỞ ấ ặ ề ấ ữ ơ ầ ụ ắ ầ ạ
ru ng kho ng 15 ngày tr c khi thu ho ch. N u quanh ru ng có m ng nuôiộ ả ướ ạ ế ộ ươ
cá thì cũng nên tát c n m ng b t cá luôn đ cho ru ng mau khô. Khôngạ ươ ắ ể ộ
nên gi n c trong m ng vì nh v y ch trũng trong ru ng s không c n,ữ ướ ươ ư ậ ỗ ộ ẽ ạ
máy móc ho t đ ng d b sa l y, máy di chuy n ngang m ng t ru ng nàyạ ộ ễ ị ầ ể ươ ừ ộ
sang ru ng khác khó khăn. nh ng vùng đ t gi ng cát, phù sa c , ven chânộ Ở ữ ấ ồ ổ
núi, phù sa ven b sông l n có sa c u nh , nên rút n c kho ng m t tu nờ ớ ấ ẹ ướ ả ộ ầ
tr c khi thu ho ch vì ru ng khô r t nhanhướ ạ ộ ấ
