Luận văn: RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TỈNH LUẨNG NẶM THÀ

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HCM …………… KONGCHAMPA OUN KHAM RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TÆNH LUAÅNG NAËM THAØ - THÖÏC TRAÏNG VAØ GIAÛI PHAÙP Chuyeân ngaønh: Kinh teá-Taøi chính-Ngaân haøng Maõ soá: 60.31.12 Luaän vaên thaïc só kinh teá Ngöôøi höôùng daãn khoa hoïc: PGS.TS Traàn Hoaøng Ngaân TP.HCM - Naêm 2006

MUÏC LUÏC

Trang

MÔÛ ÑAÀU

CHÖÔNGI: TÍN DUÏNG VAØ RUÛI RO TÍN DUÏNG TRONG HOAÏT ÑOÄNG

TÍN DUÏNG CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI....................1

I.1. Toång quan veà tín duïng .....................................................................................1

I.1.1. Khaùi nieäm vaø baûn chaát tín duïng .........................................................1

I.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng......................................................................1

I.1.3. Vai troø cuûa tín duïng............................................................................2

I.1.4. Phaân loaïi tín duïng...............................................................................3

I.1.5. Nguyeân lyù trong hoaït ñoäng tín duïng ..................................................4

I.1.6. Quy trình tín duïng...............................................................................5

I.2.Ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng Ngaân haøng thöông maïi .............................7

I.2.1. Khaùi quaùt veà ruûi ro tín duïng ...............................................................7

I.2.2. Nguyeân nhaân ruûi ro tín duïng ............................................................10

I.2.3. Vaän duïng moät soá nguyeân taéc cô baûn cuûa uyû ban BASLE................12

I.2.4. Bieän phaùp cô baûn ñeå phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng .........13

CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAÏI NGAÂN

HAØNG THÖÔNG MAÏI TÆNH LUAÅNG NAËM THAØ.....................................18

II.1. Khaùi quaùt veà tình hình kinh teá xaõ hoäi Tænh Luaång Naëm Thaø ..................18

II.2. Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng thöông maïi Tænh Luaång Naëm Thaø

II.2.1. Tình hình huy ñoäng voán ..................................................................21

II.2.2. Tình hình vaø toác ñoä taêng tröôûng tín duïng........................................21

II.2.3. Hoaït ñoäng tín duïng ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån kinh teá Tænh Luaång

Naëm Thaø ....................................................................................................22

II.3. Thöïc traïng ruûi ro tín duïng ..........................................................................25

II.3.1. Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua phaân tích nôï xaáu ...............................25

II.3.2. Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua trích laäp, söû duïng döï phoøng ruûi ro ....29

II.4. Nguyeân nhaân cô baûn daãn ñeán ruûi ro tín duïng............................................31

II.4.1. Ngaân nhaân khaùch quan ...................................................................31

II.4.2. Nguyeân nhaân töø phía khaùch haøng ...................................................36

II.4.3. Nguyeân nhaân töø phía ngaân haøng .....................................................37

CHÖÔNG III: GIAÛI PHAÙP HAÏN CHEÁ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI

NHTM TÆNH LNTH. .......................................................43

III.1. Ñònh höôùng phaùt trieån heä thoáng ngaân haøng thöông maïi Laøo ................43

III.2. Ñònh höôùng phaùt trieån ngaân haøng thöông maïi Tænh Luaång Naëm Thaø..45

III.3. Giaûi phaùp ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng ....................................46

III.3.1. Giaûi phaùp cuûa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc taïi Tænh Luaång

Naëm Thaø......................................................................................46

III.3.2. Giaûi Phaùp cuûa Ngaân haøng Trung öông Laøo...................................48

III.3.3. Giaûi phaùp cuûa Ngaân haøng Tung öông Laøo chi nhaùnh Tænh Luaång

Naëm Thaø ......................................................................................52

III.3.4. Giaûi phaùp cuûa caùc chi nhaùnh ngaân haøng thöông maïi Tænh Luaång

Naëm Thaø.......................................................................................54

Keát luaän vaø Kieán nghò.................................................................................63

Taøi lieäu tham khaûo.

Phuï luïc.

DANH MUÏC CAÙC BIEÅU ÑOÀ

Bieåu II.1 Keát quaû huy ñoäng voán cuûa NHTM tænh LNTH.....................................21

Bieåu II.2 Tình hình söû duïng voán cuûa NHTM tænh LNTH.....................................22

Bieåu II.3 Toång hôïp keát quaû cho vay theo 5 nhoùm cuûa NHTM tænh LNTH..........27

Bieåu II.4 trích laäp, söû duïng döï phoøng ruûi ro taïi NHTM tænh LNTH.....................29

Bieåu ñoà 1: Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua phaân tích nôï xaáu...................................28

Bieåu ñoà2: Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua trích laäp, söû duïng döï phoøng ruûi ro.........31

DANH MUÏC CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT

LNTH : Luaång Naëm Thaø

GT : Giaù trò

CBTD : Caùn boä tín duïng

CIC : Trung taâm thoâng tin tín duïng NHNN

DN : Doanh nghieäp

DPRR : Döï phoøng ruûi ro

IMF : Quyõ tieàn teä quoác teá

NH : Ngaân haøng

NHCHDCND Ngaân haøng Coäng Hoaø Daân Chuû Nhaân Daân :

NHTM : Ngaân haøng thöông maïi

RRTD : Ruûi ro tín duïng

SXKD : Saûn xuaát kinh doanh

TCTD : Toå chöùc tín duïng

TSBÑ : Taøi saûn baûo ñaûm

TSCÑ : Taøi saûn coá ñònh

TW : Trung öông

WB : Ngaân haøng theá giôùi

TTTD : thoâng tin tín duïng

NHNN : Ngaân haøng Nhaø nöôùc

TW : Trung öông

MÔÛ ÑAÀU

Lyù do choïn ñeà taøi

Ngaân haøng thöông maïi laø moät doanh nghieäp kinh doanh tieàn teä – tín duïng,

moät loaïi hình kinh doanh chöùa ñöïng ruûi ro cao. Trong caùc hoaït ñoäng kinh doanh

cuûa ngaân haøng Thöông maïi Laøo, hoaït ñoäng tín duïng laø hoaït ñoäng chính chuû yeáu

mang laïi nguoàn lôïi nhuaän lôùn nhaát vaø cuõng tieàm aån ruûi ro cao nhaát.

Ñaëc bieät trong tieán trình hoäi nhaäp kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi, heä thoáng

Ngaân haøng Laøo noùi chung vaø caùc Ngaân haøng Thöông maïi noùi rieâng ñang ñöùng

tröôùc nhöõng thaùch thöùc môùi gaén lieàn vôùi tieàm aån ruûi ro cao hôn. Vì vaäy trong ñaàu

naêm 2006 NHCHXHDCND Laøo ñaõ ban haønh 2 quyeát ñònh: Quy ñònh veà caùc tyû

leä baûo ñaûm an toaøn trong hoaït ñoäng tín duïng vaø quy ñònh ban haønh veà phaân loaïi

nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân

haøng cuûa TCTD” nhaèm naâng cao chaát löôïng tín duïng, taêng tröôûng tín duïng phuø

hôïp vôùi khaû naêng kieåm soaùt ruûi ro, baûo ñaûm an toaøn heä thoáng.

Ruûi ro tín duïng luoân laø ñeà taøi ñöôïc quan taâm vaø mang tính thôøi söï cao.

Nhaän thöùc vai troø quan troïng cuûa ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng, löôïng hoaù möùc

ñoä ruûi ro, xaùc ñònh nguyeân nhaân ñeå ñeà ra caùc bieän phaùp phoøng ngöøa hieäu quaû vaø

haïn cheá thaáp nhaát ruûi ro tín duïng laø vaán ñeà soáng coøn vaø phaùt trieån cuûa caùc Ngaân

haøng Thöông maïi Laøo noùi chung vaø Ngaân haøng Thöông maïi Tænh LNTH noùi

rieâng.

Vôùi lyù do treân toâi löïa choïn nghieân cöùu ñeà taøi “RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TÆNH LUAÅNG NAËM THAØ- thöïc traïng vaø giaûi phaùp”

Muïc ñích, yù nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cuûa ñeà taøi nghieân cöùu:

- Nhaän thöùc caùc vaán ñeà lyù luaän veà tín duïng, ruûi ro tín duïng, nguyeân nhaân

vaø bieän phaùp phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng.

- Phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng taïi NHTM Tænh LNTH, nhaän

ñònh nhöõng ruûi ro tieàm aån vaø xaùc ñònh nguyeân nhaân.

- Ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp haïn cheá ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng.

Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu:

Hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Thöông maïi Tænh LNTH töø 2001 –

30/6/ 2006.

Phöông phaùp nghieân cöùu:

Phöông phaùp nghieân cöùu ñöôïc söû duïng chuû yeáu trong luaän vaên laø phöông

phaùp duy vaät bieän chöùng, duy vaät lòch söû, phöông phaùp heä thoáng vaø vaän duïng caùc

phöông phaùp phaân tích toång hôïp, so saùnh, thoáng keâ…

CHÖÔNG I: TÍN DUÏNG VAØ RUÛI RO TÍN DUÏNG TRONG HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG CUÛA NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI.

I.1. Toång quan veà tín duïng: I.1.1. Khaùi nieäm vaø baûn chaát tín duïng. Tín duïng laø quan heä vay möôïn, quan heä söû duïng voán laãn nhau giöõa ngöôøi

ñi vay vaø ngöôøi cho vay döïa teân nguyeân taéc hoaøn traû. Tín duïng laø phaïm truø cuûa

kinh teá haøng hoaù, coù quaù trình ra ñôøi toàn taïi vaø phaùt trieån cuøng vôùi söï phaùt trieån

cuûa kinh teá haøng hoaù. Maëc duø tín duïng coù moät quaù trình toàn taïi phaùt trieån laâu daøi

qua nhieàu hình thaùi kinh teá xaõ hoäi, vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau song ñeàu coù

caùc tính chaát quan troïng sau:

- Tín duïng chæ laø söï chuyeån giao quyeàn söû duïng moät soá tieàn (hieän kim)

hoaëc taøi saûn (hieän vaät) töø chuû theå naøy sang chuû theå khaùc, chöù khoâng laøm thay ñoåi

quyeàn sôû höõu cuûa chuùng.

- Tín duïng bao giôø cuõng coù thôøi haïn vaø phaûi ñöôïc “hoaøn traû”.

- Giaù trò cuûa tín duïng khoâng nhöõng ñöôïc baûo toàn maø coøn ñöôïc naâng cao

nhôø lôïi töùc tín duïng.

Baûn chaát cuûa tín duïng laø heä thoáng quan heä kinh teá phaùt sinh giöõa ngöôøi ñi

vay vaø ngöôøi cho vay, nhôø quan heä aáy maø voán tieàn teä ñöôïc vaän ñoäng töø chuû theå

naøy sang chuû theå khaùc ñeå söû duïng cho caùc nhu caàu khaùc nhau trong neàn kinh teá.

I.1.2. Chöùc naêng cuûa tín duïng.

Tín duïng coù 3 chöùc naêng:

(cid:190) Moät laø: chöùc naêng taäp trung vaø phaân phoái laïi voán tieàn teä.

Ñaây laø chöùc naêng cô baûn nhaát cuûa tín duïng, nhôø chöùc naêng naøy cuûa tín

duïng maø caùc nguoàn voán tieàn teä trong xaõ hoäi ñöôïc ñieàu hoaø töø nôi “thöøa” sang

nôi “thieáu” ñeå söû duïng nhaèm phaùt trieån kinh teá. Taäp trung vaø phaân phoái laïi voán

ñeàu ñöôïc thöïc hieän theo nguyeân taéc hoaøn traû vì vaäy tín duïng coù öu theá roõ reät, noù

kích thích vieäc taäp trung voán vaø thuùc ñaåy vieäc söû duïng voán coù hieäu quaû.

(cid:190) Hai laø: Chöùc naêng tieát kieäm tieàn maët vaø chi phí löu thoâng cho xaõ hoäi.

Hoaït ñoäng tín duïng taïo ñieàu kieän cho söï ra ñôøi cuûa caùc coâng cuï löu thoâng

tín duïng nhö thöông phieáu, kyø phieáu ngaân haøng, caùc loaïi seùc, caùc phöông tieän

thanh toaùn hieän ñaïi nhö theû tín duïng, theû thanh toaùn… cho pheùp thay theá moät soá

löôïng lôùn tieàn maët löu haønh nhôø ñoù giaûm bôùt caùc chi phí lieân quan nhö in tieàn,

ñuùc tieàn, vaän chuyeån, baûo quaûn tieàn v.v… Hoaït ñoäng tín duïng coøn môû ra moät khaû

naêng lôùn trong vieäc phaùt trieån thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët, khaùch haøng môû

taøi khoaûn vaø giao dòch thanh toaùn thoâng qua ngaân haøng döôùi caùc hình thöùc

chuyeån khoaûn hoaëc buø tröø cho nhau.

(cid:190) Ba laø: Chöùc naêng phaûn aùnh vaø kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng kinh teá.

Ñaây laø chöùc naêng phaùt sinh, heä quaû cuûa hai chöùc naêng noùi treân. Phaàn lôùn

söï vaän ñoäng cuûa voán tín duïng gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng cuûa vaät tö, haøng hoaù, chi

phí trong caùc toå chöùc kinh teá, vì vaäy tín duïng khoâng nhöõng laø taám göông phaûn

aùnh hoaït ñoäng kinh teá cuûa doanh nghieäp maø coøn thoâng qua ñoù thöïc hieän vieäc

kieåm soaùt caùc hoaït ñoäng aáy nhaèm ngaên chaën caùc hieän töôïng tieâu cöïc laõng phí, vi

phaïm phaùp luaät v.v… trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.

I.1.3. Vai troø cuûa tín duïng. (cid:190) Moät laø: Goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát löu thoâng haøng hoaù phaùt trieån.

Tín duïng khoâng chæ laø nguoàn cung öùng voán cho caùc toå chöùc kinh teá, laø moät

trong nhöõng coâng cuï ñeå taäp trung voán moät caùch höõu hieäu trong neàn kinh teá maø

coøn laø coâng cuï thuùc ñaåy tích tuï voán cho caùc toå chöùc kinh teá. Taát caû ñeàu hôïp löïc

vaø taùc ñoäng ñeán ñôøi soáng kinh teá – xaõ hoäi khieán tín duïng taïo ra ñoäng löïc phaùt

trieån raát maïnh meõ maø khoâng coù coâng cuï taøi chính naøo coù theå thay theá ñöôïc.

(cid:190) Hai laø: Goùp phaàn oån ñònh tieàn teä, oån ñònh giaù caû.

Tín duïng ñaõ goùp phaàn laøm giaûm khoái löôïng tieàn löu haønh trong löu thoâng,

ñaëc bieät laø tieàn maët trong tay caùc taàng lôùp daân cö, laøm giaûm aùp löïc laïm phaùt,

nhôø vaäy goùp phaàn laøm oån ñònh tieàn teä. Maët khaùc do cung öùng voán tín duïng, taïo

ñieàu kieän cho caùc toå chöùc kinh teá cung öùng ngaøy caøng nhieàu saûn phaåm haøng hoaù

dòch vuï, ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng taêng cuûa xaõ hoäi, nhôø ñoù tín duïng goùp phaàn

laøm oån ñònh thò tröôøng giaù caû trong nöôùc.

(cid:190) Ba laø: Goùp phaàn taïo coâng aên vieäc laøm, oån ñònh ñôøi soáng traät töï XH.

Tín duïng ñaõ taïo ra khaû naêng khai thaùc caùc tieàm naêng saün coù trong xaõ hoäi

veà taøi nguyeân thieân nhieân, veà lao ñoäng, ñaát, röøng… do ñoù coù theå thu huùt nhieàu löïc

löôïng lao ñoäng cuûa xaõ hoäi ñeå taïo ra löïc löôïng saûn xuaát môùi thuùc ñaåy taêng tröôûng

kinh teá, oån ñònh ñôøi soáng vaø traät töï xaõ hoäi.

I.1.4. Phaân loaïi tín duïng. Phaân loaïi tín duïng giuùp chuùng ta thieát laäp quy trình tín duïng hôïp lyù, qua

ñoù naâng cao hieäu quaû quaûn trò ruûi ro vaø naâng cao chaát löôïng tín duïng. Phaân loaïi

tín duïng döïa treân caùc tieâu thöùc sau:

- Caên cöù muïc ñích söû duïng, tín duïng ñöôïc phaân thaønh 2 loaïi: Tín duïng saûn

xuaát kinh doanh vaø Tín duïng tieâu duøng.

- Caên cöù thôøi haïn tín duïng, tín duïng ñöôïc phaân thaønh 3 loaïi: Tín duïng

ngaén haïn, Tín duïng trung haïn, Tín duïng daøi haïn.

- Caên cöù tính chaát luaân chuyeån voán, tín duïng ñöôïc phaân thaønh 2 loaïi: Tín

duïng voán löu ñoäng vaø tín duïng voán coá ñònh.

- Caên cöù möùc ñoä tín nhieäm ñoái vôùi khaùch haøng, tín duïng ñöôïc phaân thaønh

2 loaïi: Tín duïng coù baûo ñaûm baèng taøi saûn vaø Tín duïng khoâng coù baûo ñaûm baèng

taøi saûn.

I.1.5. Nguyeân lyù trong hoaït ñoäng tín duïng. (cid:190) Hoaït ñoäng tín duïng treân cô sôû nieàm tin.

Trong quan heä tín duïng vôùi caùc TCTD, moãi khaùch haøng coù möùc ñoä tín

nhieäm khaùc nhau phuï thuoäc vaøo möùc ñoä tin töôûng cuûa ngaân haøng ñoái vôùi khaû

naêng vaø thieän chí traû nôï cuûa khaùch haøng. Khi möùc ñoä tín nhieäm cuûa TCTD ñoái

vôùi khaùch haøng döôùi möùc coù theå chaáp nhaän ñöôïc thì TCTD seõ töø choái cho vay,

hoaëc ñoàng yù thieát laäp quan heä tín duïng thì caên cöù möùc ñoä tín nhieäm, TCTD seõ

xaùc ñònh caùc ñieàu kieän raøng buoäc töông öùng ñeå quaûn trò vaø haïn cheá ruûi ro.

(cid:190) Phaân taùn vaø löôïng hoaù ruûi ro.

Hoaït ñoäng tín duïng luoân tieàm aån ruûi ro cao neân caùc TCTD phaûi tuaân thuû

nguyeân lyù phaân taùn vaø löôïng hoaù ruûi ro baèng caùch ña daïng hoaù saûn phaåm, ñoái

töôïng khaùch haøng vaø khu vöïc ñaàu tö, caùc TCTD neân traùnh taäp trung voán tín duïng

vaøo moät nhoùm khaùch haøng, moät ngaønh hoaëc moät lónh vöïc coù lieân quan vôùi nhau

hoaëc cuøng moät ñòa baøn hoaït ñoäng.

(cid:190) Phaân bieät ñoái vôùi khaùch haøng.

Hoaït ñoäng tín duïng luoân xuaát hieän tình traïng thoâng tin baát caân xöùng, theå

hieän khaùch haøng vay hieåu roõ hôn ngaân haøng veà tình hình saûn xuaát kinh doanh,

naêng löïc taøi chính, tính khaû thi cuûa döï aùn vaø khaû naêng hoaøn traû nôï. Nhaèm haïn

cheá ruûi ro do thoâng tin baát caân xöùng, caàn quy ñònh caùc ñieàu kieän khaét khe hôn

ñoái vôùi caùc khoaûn vay maø caùc TCTD khoâng thöïc söï chaéc chaén veà möùc ñoä ruûi ro.

(cid:190) Hoaït ñoäng tín duïng döïa treân cô sôû khaû naêng kinh nghieäm cuûa NH.

TCTD xaây döïng caùc saûn phaåm tín duïng ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa khaùch

haøng treân cô sôû khaû naêng vaø kinh nghieäm cuûa ngaân haøng, nhôø vaäy ngaân haøng coù

ñieàu kieän chuyeân moân hoaù cao trong nghieäp vuï tín duïng töø ñoù giuùp caùc ngaân

haøng quaûn trò ñöôïc ruûi ro.

I.1.6. Quy trình tín duïng.

Quy trình cho vay laø trình töï thöïc hieän vieäc caáp tín duïng theo caùc nguyeân

taéc, thuû tuïc, ñoàng thôøi tuaân thuû caùc quy ñònh cuûa Phaùp Luaät vaø chính saùch cho

vay cuûa ngaân haøng. Xaây döïng quy trình cho vay khoa hoïc seõ goùp phaàn ñaùng keå

trong vieäc haïn cheá ruûi ro vaø naâng cao hieäu quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng. Quy

trình cho vay bao goàm caùc giai ñoaïn coù baûn sau:

(cid:190) Laäp hoà sô ñeà nghò caáp tín duïng

Hoà sô ñeà nghò caáp tín duïng phuï thuoäc vaøo caùc nhoùm khaùch haøng, loaïi cho

vay, quy moâ tín duïng vaø möùc ñoä ruûi ro. Ñeå ngaân haøng coù caên cöù phaân tích vaø

quyeát ñònh cho vay, hoà sô ñeà nghò caáp tín duïng phaûi cung caáp caùc thoâng tin caàn

thieát bao goàm: Taøi lieäu chöùng minh naêng löïc phaùp lyù cuûa khaùch haøng; Taøi lieäu

chöùng minh khaû naêng haáp thuï voán tín duïng vaø khaû naêng hoaøn traû voán tín duïng

cuûa khaùch haøng; Taøi lieäu lieân quan ñeán baûo ñaûm tín duïng.

(cid:190) Phaân tích tín duïng

Phaân tích tín duïng laø phaân tích khaû naêng hieän taïi vaø quaù khöù veà naêng löïc

taøi chính cuûa khaùch haøng, cuõng nhö khaû naêng hoaøn traû voán vay. Muïc tieâu phaân

tích tín duïng laø xaùc ñònh nhöõng tình huoáng coù theå daãn ñeán ruûi ro cho ngaân haøng

vaø tieân löôïng khaû naêng kieåm soaùt cuûa Ngaân haøng veà caùc loaïi ruûi ro ñoù, cuõng nhö

döï kieán caùc bieän phaùp phoøng ngöøa vaø haïn cheá nhöõng thieät haïi coù theå xaûy ra.

(cid:190) Quyeát ñònh tín duïng vaø giaûi ngaân

Quyeát ñònh tín duïng laø vieäc chaáp thuaän hay khoâng chaáp thuaän cho vay.

Quyeát ñònh tín duïng cuûa ngaân haøng deã rôi vaøo moät trong hai sai laàm sau. Thöù

nhaát laø quyeát ñònh chaáp thuaän maø khaùch haøng laïi khoâng coù khaû naêng traû nôï,

tröôøng hôïp naøy ngaân haøng coù theå bò giaûm lôïi nhuaän, thaäm chí maát voán. Thöù hai

laø quyeát ñònh khoâng chaáp thuaän maø khaùch haøng thöïc chaát coù khaû naêng hoaøn traû

voán tín duïng ñuùng haïn, tröôøng hôïp naøy ngaân haøng maát cô hoäi taêng thu nhaäp vaø

maát ñi moät khaùch haøng, cô hoäi môû roäng thò phaàn cuûa mình.

Giaûi ngaân laø nghieäp vuï caáp tieàn cho khaùch haøng treân cô sôû möùc tín duïng

ñaõ cam keát trong hôïp ñoàng. Giaûi ngaân phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc vaän ñoäng cuûa

voán tín duïng gaén lieàn vaän ñoäng cuûa haøng hoaù nghóa laø vieäc phaùt tieàn vay phaûi coù

haøng hoaù ñoái öùng, phuø hôïp vôùi muïc ñích vay cuûa hôïp ñoàng tín duïng.

(cid:190) Giaùm saùt vaø thanh lyù tín duïng

Giai ñoaïn naøy chuû yeáu goàm caùc noäi dung sau:

- Giaùm saùt tín duïng: Vôùi muïc tieâu laø kieåm tra vieäc thöïc hieän caùc ñieàu khoaûn

ñaõ cam keát trong hôïp ñoàng tín duïng nhö: söû duïng voán ñuùng muïc ñích hay khoâng;

kieåm soaùt möùc ñoä ruûi ro phaùt sinh trong quaù trình söû duïng voán tín duïng; theo doõi

vieäc thöïc hieän caùc ñieàu khoaûn cuï theå ñaõ thoaû thuaän trong hôïp ñoàng, kòp thôøi phaùt

hieän caùc vi phaïm ñeå coù nhöõng öùng xöû thích hôïp; Theo doõi vaø ghi nhaän vieäc thöïc

hieän quy trình tín duïng cuûa boä phaän hoaëc caù nhaân coù lieân quan taïi ngaân haøng.

- Thu nôï: Ngaân haøng thu nôï vaø theo doõi lòch traû nôï theo caùc noäi dung thoaû

thuaän trong hôïp ñoàng. Caùc khoaûn tín duïng ñöôïc thu hoài ñaày ñuû caû nôï goác vaø laõi

khi ñaùo haïn thì coi nhö nghóa vuï khaùch haøng ñöôïc thöïc hieän vaø ngaân haøng seõ laøm

thuû tuïc thanh lyù tín duïng.

- Taùi xeùt tín duïng vaø phaân haïng tín duïng: Muïc tieâu taùi xeùt tín duïng vaø

phaân haïng tín duïng laø ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng, nhaèm phaùt hieän caùc ruûi ro ñeå

coù höôùng xöû lyù kòp thôøi, ñoàng thôøi coù nhaän ñònh ñuùng veà hieän traïng caáp tín duïng.

- Xöû lyù nôï coù vaán ñeà: Nôï coù vaán ñeà laø nhöõng khoaûn tín duïng khoâng hoaøn

traû ñuùng haïn, khoâng ñöôïc pheùp vaø khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå ñöôïc gia haïn nôï.

Ngaân haøng seõ chuyeån nôï quaù haïn vaø aùp duïng nhöõng bieän phaùp ñeå nhanh choùng

thu hoài nôï. Ngaân haøng caàn qui ñònh moät quy trình xöû lyù cuï theå nhaèm haïn cheá ruûi

ro theo hai höôùng: khai thaùc ñoái vôùi nhöõng khoaûn nôï coøn khaû naêng thu hoài vaø

thanh lyù ñoái vôùi nhöõng khoaûn nôï khoâng coù khaû naêng thu hoài.

I.2. Ruûi ro hoaït ñoäng tín duïng NHTM.

Caùc NHTM laø loaïi hình doanh nghieäp hoaït ñoäng kinh doanh trong moät

lónh vöïc ñaëc thuø vaø tieàm aån nhöõng ruûi ro cô baûn nhö ruûi ro laõi suaát, ruûi ro tyû giaù,

ruûi ro thanh khoaûn, ruûi ro tín duïng vaø nhieàu ruûi ro khaùc, trong luaän vaên taùc giaû

chæ ñi saâu vaøo ruûi ro tín duïng ñang laø vaán ñeà traên trôû cuûa NHTM Tænh LNTH.

I.2.1. Toång quan veà ruûi ro tín duïng:

I.2.1.1. Khaùi nieäm ruûi ro tín duïng.

Coù nhieàu ñònh nghóa khaùc nhau veà ruûi ro tín duïng, trong luaän vaên naøy, taùc

giaû söû duïng caùch giaûi thích töø ngöõ trong quyeát ñònh naêm 2005 cuûa Thoáng Ñoác

NHCHDCND Laøo veà vieäc ban haønh “Quy ñònh veà phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû

duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa TCTD”,

ñònh nghóa “Ruûi ro tín duïng laø khaû naêng xaûy ra toån thaát trong hoaït ñoäng ngaân

haøng cuûa TCTD do khaùch haøng khoâng thöïc hieän hoaëc khoâng coù khaû naêng thöïc

hieän nghóa vuï cuûa mình theo cam keát”

I.2.1.2. Ñaëc ñieåm cuûa ruûi ro tín duïng.

(cid:190) Ruûi ro tín duïng mang tính chaát giaùn tieáp.

Ñaëc ñieåm naøy xuaát phaùt töø nguyeân nhaân laø trong quan heä tín duïng, ngaân

haøng chuyeån giao quyeàn söû duïng voán cho khaùch haøng trong moät thôøi gian nhaát

ñònh neân nhöõng thieät haïi, thaát thoaùt veà voán xaûy ra tröôùc heát laø trong quaù trình söû

duïng voán cuûa khaùch haøng do ñoù Ngaân haøng thöôøng bieát sau cuõng nhö khoâng ñaày

ñuû vaø chính xaùc nhöõng khoù khaên, thaát baïi trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch

haøng coù theå gaây ra ruûi ro tín duïng.

(cid:190) Ruûi ro tín duïng coù tính taát yeáu.

Thoâng tin khoâng caân xöùng laø nguyeân nhaân khieán cho caùc nhaø kinh teá cuõng

nhö caùc NHTM cho raèng kinh doanh ngaân haøng thöïc chaát laø quaûn lyù ruûi ro ôû möùc

phuø hôïp vaø ñaït ñöôïc lôïi nhuaän töông öùng. Do khoâng theå coù ñöôïc thoâng tin caân

xöùng veà vieäc söû duïng voán vay trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa khaùch haøng ñi

vay, neân baát cöù moät khoaûn cho vay naøo cuõng tieàm aån nhöõng nguy cô ruûi ro ñoái

vôùi NHTM nhö khoâng thu hoài ñöôïc voán, thu hoài khoâng ñuùng haïn, khoâng ñaày ñuû.

(cid:190) Ruûi ro tín duïng coù tính chaát ña daïng vaø phöùc taïp.

Ñaëc ñieåm naøy cuõng laø heä quaû cuûa ñaëc ñieåm thöù nhaát vì moái lieân heä giaùn

tieáp vôùi ruûi ro tín duïng khieán söï ña daïng vaø phöùc taïp cuûa ruûi ro tín duïng ñoái vôùi

ngaân haøng caøng theå hieän roõ raøng hôn. Nhaän thöùc ñaëc ñieåm naøy, khi thöïc hieän

phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro caàn aùp duïng ñoàng boä nhieàu bieän phaùp.

I.2.1.3. Phaân loaïi ruûi ro tín duïng.

Trong hoaït ñoäng tín duïng, ruûi ro bieåu hieän döôùi nhieàu loaïi khaùc nhau do

vaäy tuyø muïc tieâu nghieân cöùu khaùc nhau ngöôøi ta aùp duïng caùc phaân loaïi khaùc

nhau. Coù nhieàu caùch thöùc phaân loaïi, luaän vaên ñeà caäp ñeán hai caùch phaân loaïi sau:

(cid:190) Phaân laïi theo tính khaùch quan vaø chuû quan.

- Ruûi ro khaùch quan: Do caùc nguyeân nhaân khaùch quan gaây ra nhö thieân

tai, ñòch hoaï, ngöôøi vay bò cheát, maát tích khoâng coù ngöôøi thöøa keá hoaëc do caùc

bieán ñoäng khaùc ngoaøi döï kieán laøm thaát thoaùt voán cho vay trong khi ngöôøi cho

vay vaø khaùch haøng vay ñaõ thöïc hieän nghieâm tuùc cheá ñoä, chính saùch.

- Ruûi ro chuû quan: Do caùc nguyeân nhaân thuoäc veà chuû quan cuûa ngöôøi vay

vaø ngöôøi cho vay vì voâ tình hay coá yù laøm thaùt thoaùt voán vay.

(cid:190) Phaân loaïi theo nguoàn goác hình thaønh.

* Ruûi ro töø phía ngöôøi cho vay:

Ruûi ro tín duïng bao goàm ruûi ro danh muïc vaø ruûi ro giao dòch.

Ruûi ro danh muïc ñöôïc phaân thaønh hai loaïi ruûi ro noäi taïi vaø ruûi ro taäp

trung. “Ruûi ro noäi taïi” xuaát phaùt töø caùc yeáu toá mang tính rieâng bieät cuûa moãi chuû

theå ñi vay hoaëc ngaønh kinh teá. “Ruûi ro taäp trung” xuaát phaùt do dö nôï ñöôïc taäp

trung cho moät soá khaùch haøng ngaønh kinh teá, moät soá loaïi cho vay hoaëc moät khu

vöïc ñòa lyù.

Ruûi ro giao dòch coù 3 thaønh phaàn: ruûi ro löïa choïn, ruûi ro baûo ñaûm vaø ruûi ro

nghieäp vuï. “Ruûi ro löïa choïn” laø ruûi ro lieân quan ñeán keát quaû thaåm ñònh vaø phaân

tích tín duïng. “Ruûi ro ñaûm baûo” xuaát phaùt töø caùc tieâu chuaån baûo ñaûm nhö caùc

ñieàu khoaûn trong hôïp ñoàng cho vay, caùc loaïi taøi saûn baûo ñaûm vaø möùc an toaøn cuûa

taøi saûn. “Ruûi ro nghieäp vuï” laø ruûi ro lieân quan ñeán quaûn trò hoaït ñoäng cho vay

nhö: xaây döïng vaø thöïc hieän chính saùch tín duïng ñeå ñònh höôùng vieäc cho vay,

kieåm soaùt danh muïc cho vay; taùi xeùt caùc danh muïc cho vay, bao goàm caû vieäc söû

duïng heä thoáng xeáp haïng ruûi ro vaø kyõ thuaät xöû lyù caùc khoaûn cho vay coù vaán ñeà.

* Ruûi ro töø phía ngöôøi vay:

- Ruûi ro veà ñaïo ñöùc: xaûy ra khi ngöôøi vay khoâng thieän chí traû nôï, coù yù ñoà

löøa ñaûo hay söû duïng tieàn vay khoâng ñuùng muïc ñích,

- Ruûi ro veà khaû naêng taøi chính yeáu keùm cuûa ngöôøi vay.

- Ruûi ro do bieán ñoäng khaû naêng kinh doanh cuûa ngöôøi vay, xaûy ra khi

ngöôøi vay khoâng theo kòp nhöõng thay ñoåi veà cheá ñoä, chính saùch, khoâng thích öùng

ñöôïc vôùi söï caïnh tranh gay gaét treân thò tröôøng.

- Ruûi ro töø phía ngöôøi ñieàu haønh doanh nghieäp, ngaønh hoaït ñoäng, vò trí cuûa

doanh nghieäp, moái quan heä cuûa doanh nghieäp vôùi caùc doanh nghieäp khaùc.

I.2.1.4. Haäu quaû ruûi ro tín duïng.

Ruûi ro tín duïng khoâng chæ aûnh höôûng xaáu ñeán tình hình taøi chính cuûa

TCTD, ngaønh Ngaân haøng, maø coøn aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán hoaït ñoäng kinh

teá – xaõ hoäi cuûa moãi quoác gia.

- Ruûi ro tín duïng gaây ra haäu quaû naëng neà ñoái vôùi chuû theå tham gia tröïc

tieáp vaøo quan heä tín duïng laø ngaân haøng thöông maïi vaø khaùch haøng. Ñoái vôùi

NHTM, haäu quaû taùc ñoäng treân nhieàu phöông dieän nhö chi phí gia taêng do phaûi

trích laäp buø ñaép toån thaát hay thu nhaäp haïn cheá do thu heïp tín duïng … Tình traïng

naøy keùo daøi NHTM deã laâm vaøo tính huoáng maát khaû naêng chi traû hoaëc phaù saûn.

- Ruûi ro tín duïng coù theå gaây ra haäu quaû xaáu ñoái vôùi heä thoáng taøi chính

quoác gia. Söï raøng buoäc taát yeáu vaø ngaøy caøng chaët cheõ giöõa caùc trung gian taøi

chính trong heä thoáng taøi chính laø yeáu toá coù theå laøm cho haäu quaû ruûi ro tín duïng

chaâm ngoøi cho hieäu öùng ñoå vôõ daây chuyeån khieán heä thoáng taøi chính bò khuûng

hoaûng.

- Ruûi ro tín duïng coù theå gaây ra haäu quaû tieâu cöïc tôùi moïi ñoái töôïng trong xaõ

hoäi, laøm giaûm loøng tin cuûa coâng chuùng vaøo söï vöõng chaéc vaø laønh maïnh cuûa heä

thoáng taøi chính, cuõng nhö hieäu löïc caùc chính saùch tieàn teä cuûa Chính Phuû.

Nhöõng haäu quaû khoâng mong ñôïi treân cho thaáy söï caàn thieát phaûi phoøng ngöøa vaø

haïn cheá ruûi ro tín duïng.

I.2.2. Nguyeân nhaân ruûi ro tín duïng.

I.2.2.1. Nguyeân nhaân khaùch quan.

Caùc nguyeân nhaân khaùch quan chuû yeáu goàm: caùc yeáu toá thôøi tieát khí haäu;

Moâi tröôøng kinh teá khoâng thuaän lôïi chòu taùc ñoäng cuûa caùc nhaân toá: thay ñoåi chính

saùch thueá, laõi suaát…; Giaù trò cuûa ñoàng baûn teä, phaûn öùng vaø haønh ñoäng cuûa ngöôøi

tieâu duøng; Chu kyø hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp vaø cuûa Ngaønh; Thoâng tin khoâng

caân xöùng trong quan heä tín duïng giöõa ngaân haøng vaø khaùch haøng.

(cid:190) Nguyeân nhaân töø phía Ngaân haøng.

- Chính saùch tín duïng khoâng hôïp lyù bieåu hieän nhö: cô caáu tín duïng thieát

laäp khoâng caên cöù treân cô sôû cô caáu kinh teá treân ñòa baøn vaø khaû naêng nguoàn voán

cuûa ngaân haøng; Chính saùch laõi suaát khoâng linh hoaït so vôùi caùc ñoái thuû caïnh

tranh; Quy trình nghieäp vuï thieáu chaët cheõ hoaëc khoâng phaùt huy ñöôïc söï chuû ñoäng

saùng taïi cuûa caùn boä tín duïng; Cô cheá giaùm saùt caùn boä khoâng phuø hôïp…

- Quy trình tín duïng thieáu chaët cheõ vaø khoâng phuø hôïp seõ khoâng phaùt huy

taùc duïng, maø coøn laøm taêng ruûi ro cuûa caùc NHTM do caùc nguyeân nhaân sau: Thoâng

tin caàn thöïc hieän trong caùc böôùc khoâng ñöôïc quy ñònh ñaày ñuû vaø phuø hôïp; Moái

quan heä giöõa caùc böôùc khoâng ñöôïc nhaän thöùc ñaày ñuû, thieát laäp hoà sô khaùch haøng

chæ döøng laïi ôû vieäc tuaân thuû quy ñònh maø khoâng nhaän thöùc nhöõng yeâu caàu caàn

thieát khaùc; Chaát löôïng thoâng tin chöa ñaùp öùng yeâu caàu thaåm ñònh; Hôïp ñoàng tín

duïng thieát laäp theo maãu ñoâi luùc khoâng ñeà caäp ñöôïc nhöõng ñaëc thuø rieâng coù cuûa

töøng khoaûn vay; Coâng taùc kieåm tra giaùm saùt khaùch haøng chöa ñöôïc duy trì trong

suoát thôøi gian hieäu löïc cuûa hôïp ñoàng.

Caùn boä ngaân haøng coøn haïn cheá veà trình ñoä chuyeân moân veà nghieäp vuï

ngaân haøng vaø ñaëc bieät laø thieáu am hieåu veà lónh vöïc kinh doanh cuûa khaùch haøng

hoaëc coù söï caáu keát cuûa CBTD vaø khaùch haøng gaây haäu quaû nghieâm troïng.

(cid:190) Nguyeân nhaân töø phía khaùch haøng:

* Ñoái vôùi khaùch haøng laø doanh nghieäp: Quaûn lyù doanh nghieäp khoâng hieäu

quaû do haïn cheá trong trieån khai keá hoaïch vaø giaùm saùt, yeáu keùm trong quaûn lyù

thanh khoaûn, kinh doanh vöôït quaù khaû naêng quaûn lyù; Giaûi quyeát khoâng toát ñoái

vôùi thò tröôøng ñaàu vaøo vaø ñaàu ra; Söï yeáu keùm cuûa ñoäi nguõ nhaân vieân cuûa doanh

nghieäp; Doanh nghieäp coá tình vi phaïm caùc cam keát vôùi ngaân haøng nhö thöïc hieän

caùc thuû ñoaïn ñeå löøa ngaân haøng, coá tình cung caáp thoâng tin sai söï thaät, coá tình trì

hoaõn vieäc hoaøn traû tieàn vay cho ngaân haøng.

* Ñoái vôùi khaùch haøng laø caù nhaân: Hoaït ñoäng kinh doanh khoâng thuaän lôïi,

khaû naêng quaûn lyù yeáu keùm; Nguoàn hoaøn traû chính töø thu nhaäp cô baûn bò giaûm

suùt; Coá tình löøa ngaân haøng hoaëc söû duïng voán vay khoâng ñuùng muïc ñích.

I.2.3. Vaän duïng moät soá nguyeân taéc cô baûn cuûa uyû ban BASLE.

UÛy ban giaùm saùt ngaân haøng BALSE laø uyû ban coù traùch nhieäm giaùm saùt

hoaït ñoäng ngaân haøng do Thoáng ñoác ngaân haøng cuûa 10 nöôùc (G10) thaønh laäp naêm

1995. töø thaùng 04.1997, G10 thoâng qua 25 nguyeân taéc cô baûn veà giaùm saùt ñöôïc

IMF vaø WB ñeà nghò aùp duïng chung cho caùc nöôùc khaùc ngoaøi nhoùm. NH ñang

töøng böôùc aùp duïng caùc thoâng leä quoác teá, trong ñoù vaän duïng moät soá nguyeân taéc

cuûa uyû ban Balse taïo tieàn ñeà cho heä thoáng NH Laøo gia nhaäp thò tröôøng Taøi chính

Ngaân haøng theù giôùi, ñaëc bieät trong naêm 2005 Thoáng ñoác NHCHDCND Laøo ñaõ

ban haønh 2 quyeát ñònh quan troïng veà “Quy ñònh veà caùc tyû leä baûo ñaûm an toaøn

trong hoaït ñoäng cuûa TCTD” vaø “ Quy ñònh veà phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû

duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa

TCTD”. Nghieân cöùu ñeå ñeà xuaát caùc giaûi phaùp, taùc giaû vaän duïng moät soá nguyeân

taéc sau:

Nguyeân taéc 6: Giaùm saùt ngaân haøng caàn ñaët ra nhöõng yeâu caàu veà voán toái

thieåu moät caùch thaän troïng vaø hôïp lyù cho taát caû caùc ngaân haøng.

Nguyeân taéc 7: Phaàn troïng yeáu trong heä thoáng giaùm saùt laø ñaùnh giaù caùc

chính saùch, thöïc tieãn vaø caùc giaûi phaùp cuûa ngaân haøng lieân quan tôùi baûo ñaûm

tieàn vay, caùc khoaûn ñaàu tö vaø quaûn lyù caùc khoaûn cho vay cuõng nhö danh muïc.

Nguyeân taéc 8: Ngaân haøng hoaït ñoäng vôùi nhöõng chính saùch, thöïc tieãn vaø

giaûi phaùp thích hôïp trong ñaùnh giaù chaát löôïng taøi saûn coù vaø söï ñaày ñuû trong

döï phoøng vaø döï tröõ nhöõng toån thaát cho vay.

Nguyeân taéc 9: Coù heä thoáng thoâng tin quaûn lyù coù khaû naêng quaûn lyù taäp

trung thoáng nhaát caùc danh muïc vaø ñaët ra caùc giôùi haïn ñaùng tin caäy trong vieäc

ngaân haøng cho vay töøng ñoái töôïng rieâng leû hay nhoùm ñoái töôïng coù lieân quan

vôùi nhau.

Nguyeân taéc 10: Môû roäng tín duïng phaûi ñöôïc giaùm saùt coù hieäu quaû vaø

caùc böôùc thích hôïp caàn ñöôïc kieåm soaùt vaø giaûm thieåu ruûi ro.

Nguyeân taéc 15: Ngaân haøng phaûi coù caùc chính saùch, thöïc tieãn vaø bieän

phaùp thích hôïp keå caû caùc nguyeân taéc chaët cheõ veà : hieåu bieát khaùch haøng” vôùi

nhöõng tieâu chuaån cao veà ñaïo ñöùc vaø nghieäp vuï trong lónh vöïc taøi chính vaø ngaên

chaën caùc phaàn töû toäi phaïm laïm duïng ngaân haøng moät caùch coá yù hay khoâng coá yù.

Caùc nguyeân taéc neâu treân lieân quan maät thieát ñeán chính saùch, bieän phaùp

phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro neân taùc giaû söû duïng laøm cô sôû ñeà xuaát caùc giaûi

phaùp trong chöông III.

I.2.4. Bieän phaùp cô baûn ñeå phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng.

(cid:190) Phaân tích ruûi ro khi löïa choïn.

Löïa choïn tín duïng laø quaù trình ñaùnh giaù ruûi ro cho vay ñoái vôùi moät doanh

nghieäp hoaëc moät caù nhaân ñeå ñaûm baûo cho khoaûn vay maø TCTD cung caáp nhaèm

kieåm soaùt ruûi ro vaø taïo ra lôïi ích phuø hôïp vôùi möùc ñoä ruûi ro. Phaân tích ruûi ro coù

theå ñònh tính vaø ñònh löôïng.

Caùc böôùc ñaùnh giaù ruûi ro ñònh tính bao goàm tröôùc heát laø thu thaäp thoâng tin

veà nghóa vuï taøi chính cuûa ngöôøi vay, xaùc ñònh muïc ñích thöïc söï cuûa ngöôøi vay,

tính caùch vaø söï laønh maïnh cuûa ngöôøi vay, xaùc ñònh ruûi ro ñoái vôùi hoaït ñoäng kinh

doanh cuûa ngöôøi vay döôùi nhöõng ñieàu kieän cuûa ngaønh vaø neàn kinh teá trong töông

lai, döï baùo möùc ñoä cam keát cuûa ngöôøi vay ñoái vôùi vieäc hoaøn traû khoaûn vay.

Ñaùnh giaù ruûi ro ñònh löôïng bao goàm vieäc phaân tích caùc döõ lieäu taøi chính

trong quaù khöù vaø döï kieán keát quaû taøi chính trong töông lai nhaèm ñaùnh giaù khaû

naêng cuûa ngöôøi vay trong vieäc hoaøn raû khoaûn vay ñuùng haïn vaø khaû naêng ngöôøi

vay tieáp tuïc toàn taïi trong nhöõng bieán ñoäng cuûa ngaønh vaø neàn kinh teá.

Noäi dung phaân tích ruûi ro tín duïng coù theå coâ ñoïng ôû 4 caâu hoûi sau: Tính

caùch vaø söï laønh maïnh cuûa ngöôøi vay? Muïc ñích söû duïng tieàn vay? Nguoàn hoaøn

traû thöù nhaát? Nguoàn hoaøn traû thöù hai?. Ñeå ñaùnh giaù ruûi ro, thoâng tin caàn thu thaäp

töø khaùch haøng phaûi ñaày ñuû, trung thöïc kòp thôøi. Quaù trình thu thaäp thoâng tin, saøng

loïc thoâng tin töø khaùch haøng vaø thu thaäp töø nhieàu nguoàn khaùc caàn ñöôïc xem laø

nguyeân taéc haøng ñaàu ñeå ngaên ngöøa ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng.

(cid:190) Giôùi haïn caáp tín duïng

Ñeå haïn cheá ruûi ro taäp trung caùc ngaân haøng khoâng taäp trung cho vay moät

khaùch haøng hoaëc moät nhoùm khaùch haøng. Ngaân haøng caàn xaùc ñònh giôùi haïn tín

duïng ñoái vôùi töøng khaùch haøng rieâng bieät. Trong hoaït ñoäng tín duïng ñoái vôùi moät

khaùch haøng coù hai loaïi ruûi ro chính coù theå xaûy ra laø: moät laø ruûi ro cuûa caùc giao

dòch cuï theå khoâng hieäu quaû; hai laø ruûi ro toång theå cuûa khaùch haøng khi khaùch

haøng maát khaû naêng traû nôï. Khi ruûi ro toång theå xaûy ra thì toaøn boä caùc giao dòch seõ

gaëp ruûi ro. Giôùi haïn tín duïng xaùc ñònh ñuùng seõ giuùp ngaân haøng quaûn trò toát ruûi ro

toång theå cuûa töøng khaùch haøng. Giôùi haïn tín duïng bao goàm haïn möùc cuûa taát caû

caùc dòch vuï chöùa ñöïng ruûi ro tín duïng nhö dö nôï cho vay, baûo laõnh…

Cho vay nhoùm khaùch haøng lieân quan coù nguy cô ruûi ro raát lôùn do ñoù ngaân

haøng caàn xaùc ñònh giôùi haïn tín duïng cho moät nhoùm khaùch haøng. Giôùi haïn tín

duïng ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû chính saùch tín duïng töøng thôøi kyø, xeáp haïng tín

duïng cuûa khaùch haøng, khaû naêng cung öùng vaø nguoàn voán cuûa ngaân haøng.

(cid:190) Baûo ñaûm tieàn vay

Ñeå haïn cheá caùc ruûi ro xaûy ra, ngaân haøng ñöa ra caùc hình thöùc baûo ñaûm tín

döïng nhaèm thu hoài moät phaàn hay toaøn boä khoaûn vay khi coù ruûi ro tín duïng xaûy

ra. Ngaân haøng xem xeùt, quyeát ñònh cho vay treân cô sôû coù baûo ñaûm hoaëc khoâng coù

baûo ñaûm baèng taøi saûn caàm coá, theá chaáp cuûa khaùch haøng vay, baûo laõnh cuûa beân

thöù ba. Ngaân haøng cuõng coù theå xem xeùt, quyeát ñònh vieäc cho vay coù baûo ñaûm

baèng taøi saûn hình thaønh töø voán vay.

Hình thöùc baûo ñaûm tieàn vay chæ höõu hieäu khi haønh lang phaùp lyù thaät söï

höõu hieäu cho vieäc ngaân haøng nhaän theá chaáp cuõng nhö giaûi chaáp. Khi nhaän theá

chaáp, ruûi ro tín duïng cuõng coù theå xaûy ra do ñaùnh giaù sai giaù trò taøi saûn theá chaáp,

giaù caû taøi saûn bieán ñoäng… Tuy nhieân baûo ñaûm tieàn vay muïc ñích laø ñeå gia coá

loøng tin chöù khoâng phaûi laø nguoàn thu nôï. Noùi caùch khaùc ñoù laø bieän phaùp nhaèm

taêng cöôøng quyeàn truy ñoøi cuûa ngaân haøng trong quan heä tín duïng. Nguoàn thu nôï

chính trong hoaït ñoäng cho vay laø töø hieäu quaû kinh doanh cuûa khaùch haøng.

(cid:190) Kieåm tra tín duïng

Nhöõng bieán ñoäng trong neàn kinh teá laøm suy yeáu moät soá doanh nghieäp vaø

laøm taêng nhu caàu tín duïng ñoái vôùi nhöõng doanh nghieäp khaùc. Ñoái vôùi caù nhaân, coù

theå bò maát vieäc, thu nhaäp giaûm thaáp… laøm cho ngöôøi vay khoâng coøn khaû naêng traû

nôï. Do ñoù CBTD phaûi nhaïy caûm vôùi nhöõng dieãn bieán nhö vaäy vaø ñònh kyø phaûi

kieåm tra taát caû caùc khoaûn tín duïng theo möùc ñoä sau:

- Tieán haønh kieåm ra ñònh kyø taát caû caùc khoaûn cho vay, ñoái vôùi caùc khoaûn

tín duïng lôùn phaûi thöôøng xuyeân hôn.

- Xaây döïng keá hoaïch, chöông trình vaø noäi dung kieåm tra bao haøm caùc khía

caïnh sau: thöïc hieän keá hoaïch traû nôï, chaát löôïng vaø ñieàu kieän taøi saûn laøm ñaûm

baûo, khaû naêng xöû lyù taøi saûn baûo ñaûm.

- Kieåm tra thöôøng xuyeân caùc khoaûn nôï coù vaán ñeà.

- Taêng cöôøng kieåm tra tín duïng khi neàn kinh teá, ngaønh ngheà (söû duïng

nhieàu voán vay) coù bieåu hieän ñi xuoáng.

- Phaân tích ñaùnh giaù xeáp loaïi doanh nghieäp.

(cid:190) Phaân loaïi tín duïng vaø döï phoøng toån thaát tín duïng

Theo thoâng leä, caùc ngaân haøng ñeàu söû duïng heä thoáng phaân loaïi tín duïng ñeå

ño löôøng ruûi ro ñoái vôùi caùc khoaûn cho vay. Phaân loaïi tín duïng laø moät tieán trình

xeáp loaïi ruûi ro baèng phöông phaùp ñònh löôïng vaø ñònh tính nhaèm xaùc ñònh caáp ñoä

ruûi ro ñoái vôùi caùc koaûn cho vay. Ruûi ro phaûi ñöôïc ñaùnh giaù vaø xeáp loaïi vaøo thôøi

ñieåm maø khoaûn vay ñöôïc thöïc hieän vaø sau ñoù ñöôïc ñaùnh giaù vaø phaân loaïi laïi khi

caàn thieát (tuyø vaøo möùc ñoä ruûi ro) coù theå vaøi laàn trong naêm.

Theo tieâu chuaån, caùc khoaûn vay ñöôïc phaân loaïi thaønh caùc haïng sau:

1-Ñaït tieâu chuaån (Standard) laø khoaûn cho vay khoâng coù nghi ngôø naøo

veø khaû naêng traû nôï. 2-Caàn theo doõi hoaëc caûnh giaùc (Specially mentioned, or

watch) laø khoaûn cho vay chöùa ñöïng tieàm naêng ruûi ro trong töông lai. 3-Döôùi

chuaån (Substandard) laø caùc khoaûn cho vay yeáu keùm ñaõ xaùc ñònh caån thaän,

gaây thieät haïi ñeán khaû naêng traû nôï, nguoàn traû nôï cô baûn bò thieáu huït vaø ngaân

haøng phaûi caàn ñeán nguoàn traû nôï thöù caáp nhö thanh lyù taøi saûn theá chaáp, taøi saûn

coá ñònh hoaëc voán khaùc. 4-Khoù thu hoài (Doubtful) laø caùc khoaûn cho vay döôùi

chuaån nhöng vieäc thu hoài nôï troïn veïn laø khoâng chaéc chaén. 5-Toån thaát (Loss)

laø khoaûn cho vay khoâng theå thu hoài.

Vieäc phaân loaïi tín duïng nhaèm muïc ñích xaùc ñònh ñaày ñuû veà toån thaát trong

cho vay. Thoâng thöôøng, möùc döï phoøng ñöôïc xaùc ñònh qua döõ lieäu thoáng keâ. ÔÛ

nhöõng nöôùc coù khung phaùp lyù keùm hieäu quaû veà vaán ñeà thu hoài nôï, tyû leä döï phoøng

ôû möùc 20%-25% cho khoaûn vay döôùi chuaån, tyû leä döï phoøng cho haïng khoù ñoøi vaø

toån thaát laø 50% vaø 100% laø döï kieán thoaû ñaùng ñeå buø ñaép toån thaát tieàm taøng.

(cid:190) Ña daïng hoaù danh muïc cho vay

Ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng toaøn boä danh muïc cho vay caàn xaùc ñònh danh muïc

cho bay khoâng hieäu quaû. Moät soá chæ tieâu ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù danh muïc cho

vay khoâng hieäu quaû nhö: tyû leä nôï quaù haïn treân toång dö nôï, Tyû leä nôï khoù ñoøi treân

toång dö nôï, Tyû leä döï phoøng ruûi ro treân toång dö nôï… TCTD tieán haønh phaân loaïi tín

duïng vaø ñöôïc saép xeáp theo töøng loaïi khaùch haøng, ngaønh kinh teá nhaèm xaùc ñònh

khuynh höôùng ruûi ro chung cuûa danh muïc cho vay. Ñoàng thôøi ñaùnh giaù danh saùch

caùc khoaûn vay keùm hieäu quaû ñeå xem xeùt khaû naêng thay ñoåi tình hình vaø coù giaûi

phaùp nhaèm caûi thieän khaû naêng traû nôï.

Thöôøng xuyeân taùi xeùt danh muïc cho vay ñoù laø vieäc phaân tích danh muïc

cho vay caùc ñaëc ñieåm cuûa noù cho thaáy öu theá kinh doanh cuûa ngaân haøng cuõng

nhö loaïi hình ruûi ro tín duïng maø ngaân haøng ñaõ döï kieán ñöôïc vaø saün saøng ñoái phoù.

Phaân tích danh muïc cho vay bao goàm nhöõng noäi dung sau: laäp baûng toùm löôïc caùc

loaïi hình cho vay chính, trong ñoù chi tieát veà soá löôïng khaùch haøng vay, tyû suaát

sinh lôøi trung bình. Treân cô sôû ñoù cô caáu laïi danh muïc cho vay theo tyû leä phaàn

traêm ñaàu tö cho caùc loaïi hình cho vay nhö ngaén, trung, daøi haïn, cho caùc ngaønh

kinh teá, cho caùc thaønh phaàn kinh teá… theo höôùng ña daïng hoaù ñeå haïn cheá ruûi ro.

CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG TÍN DUÏNG TAÏI NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TÆNH LUAÅNG NAËM THAØ

II.1. Khaùi quaùt veà tình hình kinh teá xaõ hoäi Tænh Luaång Naëm Thaø. II.1.1. Ñaëc ñieåm töï nhieân, kinh teá, xaõ hoäi tænh Luaång Naëm Thaø. II.1.1.1. Ñaëc ñieåm töï nhieân:

Laø moät tænh nieàm nuùi vaø cao nguyeân naèm ôû Baéc Laøo; vôùi dieän tích töï

nhieân treân 9.865 km2 vaø giaùp vôùi 3 nöôùc laø Trung Quoác, Thaùi Lan, Mieân Ma.

LNTH chòu aûnh höôûng cuûa khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa vuøng cao nguyeân töø Trung

Quoác, neân thôøi tieát maùt meû quanh naêm. Maët khaùc, phaàn lôùn dieän tích ñaát ôû ñaây

thích hôïp cho vieäc phaùt trieån caùc loaïi caây coâng nghieäp daøi ngaøy coù giaù trò kinh teá

cao nhö cao su, saàu ñaâu, caø pheâ, tieâu, taèm, luùa, …

Vôùi caùc ñaëc ñieåm töï nhieân noùi treân ñaõ quyeát ñònh cô caáu kinh teá LNTH

treân hai theá maïnh: moät laø cho pheùp boá trí caây troàng, vaät nuoâi coù nguoàn goác oân

ñôùi; hai laø cho pheùp thu huùt ñaàu tö vaø phaùt trieån ngoaïi thöông vôùi caùc nöôùc giaùp

bieân giôùi.

II.1.1.2. Ñaëc ñieåm kinh teá:

Toång saûn phaåm treân ñòa baøn (GDP) taêng bình quaân haøng naêm 7.7%, rieâng

naêm 2005 GDP Tænh LNTH ñaït 2.870 tæ kíp. cô caáu kinh teá böôùc ñaàu ñaõ coù söï

chuyeån dòch theo höôùng taêng tyû troïng ngaønh coâng nghieäp, dòch vuï, tyû troïng

ngaønh noâng-laâm nghieäp giaûm daàn.

Tuy nhieân ñeán naêm 2005, tyû troïng ngaønh noâng – laâm nghieäp vaãn chieám

ñeán gaàn 77%, trong khi ngaønh coâng nghieäp vaø dòch vuï chæ chieám 23% (trong ñoù

dòch laø 12%) cho thaáy neàn kinh teá LNTH vaãn döïa vaøo saûn xuaát noâng – laâm

nghieäp laø chuû yeáu.

Lónh vöïc Coâng nghieäp töøng böôùc ñöôïc cuûng coá töø nguoàn voán ñaàu tö cuûa

Tænh, Chính Phuû Laøo vaø caùc doanh nghieäp Trung Quoác, Thaùi Lan; nhöng haàu heát

caùc doanh nghieäp thuoäc daïng vöøa vaø nhoû.

Nhieàu naêm qua, hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp naøy gaëp

nhieàu khoù khaên, nhaát laø khoù khaên veà quaûn lyù, ñieàu haønh chöa theo kòp kinh teá thò

tröôøng, beá taéc trong khaâu tìm ñaàu ra cho saûn phaåm do chaát löôïng thaáp, giaù thaønh

cao vaø chöa phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa thò tröôøng.

II.1.1.3. Ñaëc ñieåm veà haønh chính, xaõ hoäi:

Toaøn tænh coù 5 huyeän, Daân soá toaøn tænh ñeán cuoái naêm 2005 gaàn 143.000

ngöôøi, maät ñoä daân soá thaáp so vôùi nhöõng tænh ñoàng baèng (14,5ngöôøi/km2). Löïc

löôïng lao ñoäng cuûa tænh hieän coù gaàn 72.000 ngöôøi (nöõ chieám gaàn 53%), chaát

löôïng lao ñoäng khoâng ñoàng ñeàu giöõa caùc vuøng. Lao ñoäng kyõ thuaät vaø coù trình ñoä

cao môùi chieám khoaûng 4% toång soá lao ñoäng. Theo keát quaû ñieàu tra xaõ hoäi hoïc,

daân soá LNTH goàm coù 32 daân toäc, trong ñoù daân toäc thieåu soá chieám khoaûn 32%,

ngöôøi Laøo Lum chieám ña soá vôùi khoaûng 68%. Theo thoáng keâ cuûa cuïc thoáng keâ

Laøo thì tæ leä ñeán tröôøng cuûa daân toäc thieåu soá Tænh LNTH ñeán tuoåi ñi hoïc chæ coù

khoaûng 48%.

II.1.1.4. Thöông maïi vaø du lòch.

Trong nhieàu naêm qua, ngaønh thöông maïi cuûa Tænh LNTH ñaõ coù nhöõng

böôùc phaùt trieån khaù vöõng chaéc vaø ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu to lôùn. Xuaát khaåu

naêm 2005 so vôùi naêm 1997 taêng leân 5,9 laàn; nhaäp khaåu taêng 2,6 laàn; haøng hoaù

qua cöûa khaåu taêng 9,1 laàn. Veà ngaønh du lòch cuûa Tænh cuõng coù söï phaùt trieån ñaùng

keå, do coù nhieàu danh lam thaéng caûnh, khí haäu maùt meû neân Tænh ñaõ thu huùt ñöôïc

raát nhieàu du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc, cuï theå laø töø naêm 2001 – 2005 ñaõ coù

1.211.000 du khaùch; thu ñöôïc khoaûng 1.504,2 tæ kíp.

II.1.1.5. Moät soá khoù khaên:

Quaù trình phaùt trieån cuûa LNTH coøn gaëp nhieàu khoù khaên, thaùch thöùc ñaët ra

yeâu caàu phaûi chuù yù phaùt trieån ñoàng boä moïi maët caùc lónh vöïc kinh teá – xaõ hoäi cuûa

tænh LNTH, cuï theå laø:

- Noâng – laâm nghieäp vaãn chieám tyû troïng lôùn(77%) trong cô caáu kinh teá,

chöa coù tích luyõ töø noäi boä neàn kinh teá, tình traïng thieáu voán coøn raát phoå bieán.

- Caùc doanh nghieäp vaãn coøn non keùm, chöa theå hieän ñöôïc vai troø, ñònh

höôùng neàn kinh teá. Kinh teá hôïp taùc phaùt trieån chaäm, coøn luùng tuùng trong xaây

döïng moâ hình vaø phöông thöùc hoaït ñoäng.

- Taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng, phaàn

lôùn caùc theá maïnh cuûa tænh (ñaõ neâu treân) chöa ñöôïc phaùt huy, thaäm chí coù nhöõng

laõnh vöïc coøn trì treä, giaûm suùt vaø khoâng oån ñònh.

- Lao ñoäng ñöôïc ñaøo taïo ngheà chieám tyû leä thaáp, möùc soáng cuûa ngöôøi daân

so vôùi caùc ñòa phöông khaùc nhìn chung coøn thaáp.

- Quy moâ neàn kinh teá coøn nhoû beù so vôùi tieàm naêng ñaát ñai, röøng, khoaùng

saûn, tieàm naêng veà du lòch,… Trình ñoä saûn xuaát thaáp, chaát löôïng hieäu quaû keùm, thò

tröôøng tieâu thuï nhoû vaø chöa oån ñònh.

- Cô caáu ñaàu tö chöa hôïp lyù, chöa taäp trung ñaàu tö cho phaùt trieån caùc

theá maïnh vaø chöa coù caùc chính saùch, bieän phaùp thoaû ñaùng nhaèm thu huùt caùc

nguoàn voán ñaàu tö theo ñònh höôùng, ñaëc bieät laø nguoàn voán töø nöôùc ngoaøi.

- Vieäc hôïp taùc ñaàu tö, hoïc hoûi kinh nghieäm vôùi caùc nöôùc; nhaát laø vôùi

Trung Quoác, Thaùi Lan vaø Mieân Ma vaãn coøn nhieàu haïn cheá.

II.2. Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng thöông maïi Tænh Luaång

Naëm Thaø.

Theo baùo caùo toång hôïp cuûa NHCHDCND Laøo chi nhaùnh LNTH, tính ñeán

cuoái naêm 2005, hoaït ñoäng tín duïng cuûa NHTM Tænh LNTH ñaõ ñaït ñöôïc moät soá

keát quaû nhö sau:

II.2.1. Tình hình huy ñoäng voán.

Nguoàn voán huy ñoäng cuûa NHTM Tænh LNTH ñeán cuoái naêm 2005 ñaït

188,1tyû kíp (1kíp = 1,5VNÑ); taêng gaàn 106,7 tyû kíp so vôùi naêm 2001, bình quaân

haøng naêm taêng 25,8% (5 naêm 2001-2005), chieám tyû troïng 49% toång dö nôï

cho vay khaùch haøng.

Bieåu II.1: keát quaû huy ñoäng voán cuûa NHTM tænh LNTH töø naêm

2001 ñeán 2005 (ñvt: tyû kíp,%)

2001 81,4 62,5 76,8% 24,2 30% Bình Quaân 64,6% 27,3% 2005 188,1 119,4 63,5% 12,3% 47,7 25,4% 12% 2004 164 104,8 63,9% 32,3% 42,6 26% 15% 2002 2003 108,4 134,2 62,2 57,4% 41,7% 30 27,7% 24% Chæ tieâu Soá dö cuoái naêm Trong ñoù + Tieát kieäm, kyø phieáu -Tyû troïng/Toång huy ñoäng -Tyû leä taêng so naêm tröôùc + Tieàn gôûi trung daøi haïn -Tyû troïng/Toång huy ñoäng -Tyû leä taêng so naêm tröôùc

82,5 61,46% 16,8% 37 27,6% 235%

70,2 99,5 116,2 41,7% 16,8% 153,8 172,7 32,4% 12,3% 25,8%

Nguoàn: NHTM tænh LNTH Huy ñoäng bình quaân naêm Toác ñoä taêng bình quaân

(cid:190) Cô caáu nguoàn voán huy ñoäng theo loaïi hình toå chöùc, caù nhaân göûi tieàn:

Tieàn göûi cuûa daân cö döôùi caùc hình thöùc tieàn göûi tieát kieäm, kyø phieáu vaø caùc

loaïi giaáy tôø coù giaù khaùc ñeán cuoái naêm 2005 laø 119,4 tyû kíp. Nguoàn naøy quan

troïng vaø chuû yeáu nhaát, chieám gaàn 63,5% trong toång nguoàn voán huy ñoäng. Bình

quaân haøng naêm tieàn göûi daân cö chieám 64,6% toång voán huy ñoäng.

-Tieàn göûi caùc toå chöùc kinh teá naêm 2005 ñaït gaàn 68,7 tyû kíp, bình quaân haøng naêm

chieám 35,4% trong toång nguoàn voán huy ñoäng.

(cid:190) Cô caáu nguoàn voán theo kyø haïn

Nguoàn voán coù kyø haïn töø 12 thaùng trôû leân cuûa NHTM tænh LNTH naêm

2005 laø 47,7 tyû, bình quaân chieám tyû troïng 27,3% trong toång nguoàn voán huy ñoäng.

Ngoaøi nguoàn voán huy ñoäng töø daân cö, töø caùc TCKT vaø kho baïc nhaø nöôùc,

NHTM tænh LNTH ñaõ phaûi boå sung nguoàn voán cuûa mình baèng voán ñieàu hoaø cuûa

NHTM Trung öông.

II.2.2. Tình hình vaø toác ñoä taêng tröôûng tín duïng 2001-2005.

Toång dö nôï cho vay toaøn ñòa baøn ñeán cuoái naêm 2005 ñaït 383,3

Tyû kíp, taêng 70% so vôùi naêm 2001, bình quaân moãi naêm taêng khoaûng 21,6%

(2001-2005). Theå hieän trong bieåu II.2 döôùi ñaây:

Bieåu II.2: Tình hình söû duïng voán cuûa nhtm tænh LNTH töø naêm 2001 ñeán naêm

2005 (ñvt: tyû kíp, %)

NAÊM CHÆ TIEÂU Bình quaân 2001 2002 2003 2004 2005

225,1 278,1 320,5 352,9 383,3

14,3% 222,7 145,1 60,5 23,5% 189,5 145,7 110,3 15% 189,9 147,4 105,3 10% 256,5 240,6 77,7 8,6% 423,7 367,3 9,7

27% 40% 33% 22% 3% I. Dö nôï cuûa NHTM tænh LNTH Toác ñoä taêng II. Doanh soá cho vay III. Doanh soá thu nôï IV. Nôï xaáu: Tyû troïng nôï xaáu/Toång DN

1. Nôï quaù haïn

Tyû troïng/Nôï xaáu

2. Nôï khoanh

Tyû troïng/Nôï xaáu

3. Nôï chôø xöû lyù

Tyû troïng/Nôï xaáu 31 51% 29,1 48% 0,4 0,7% 55,7 50% 54,4 49% 0,2 0,2% 19,1 18% 62,2 59% 24 23% 11,3 15% 45,5 59% 20,9 27% 5,6 58% 4,1 42% 0 0%

151,6 223,7 233,5 286,8 320

V. Dö nôï bình quaân Toác ñoä taêng bình quaân 47,6% 4,4% 22,8% 11,5%

Phaân tích toång dö nôï toaøn ñòa baøn coù caùc tình hình sau:

(cid:190) Cô caáu tín duïng theo loaïi hình kinh teá.

Cô caáu tín duïng theo loaïi hình kinh teá cuõng coù söï chuyeån bieán theo höôùng

taêng tyû troïng loaïi hình kinh teá ngoaøi quoác doanh vaø taäp theå khaù roõ neùt. Tyû troïng

dö nôï cho vay doanh nghieäp nhaø nöôùc trong toång dö nôï naêm 2005 laø 25,3% giaûm

so vôùi naêm 2001 (35,2%). Tyû troïng dö nôï cho vay khu vöïc kinh teá taäp theå trong

toång dö nôï naêm 2005 laø 1,6% taêng so vôùi naêm 2001 (0,7%); Tyû troïng cho vay

ngoaøi quoác doanh vaø taäp theå trong toång dö nôï ñeán cuoái naêm 2005 laø 73% taêng so

vôùi naêm 2001 (64%).

(cid:190) Cô caáu tín duïng theo ngaønh kinh teá.

Cô caáu tín duïng theo ngaønh kinh teá ñaõ coù söï chuyeån dòch ñuùng höôùng so

vôùi nhöõng naêm tröôùc.. Dö nôï cho vay ngaønh noâng - laâm nghieäp tuy vaãn coøn chieám

tyû troïng lôùn nhaát trong toång dö nôï chung cuûa toaøn ñòa baøn (48%) nhöng tyû leä naøy

ñaõ giaûm ñaùng keå so vôùi nhöõng naêm tröôùc (naêm 2001 laø 65%). Beân caïnh ñoù, tyû

troïng dö nôï cho vay trong toång dö nôï cuûa moät soá ngaønh khaùc nhö: ngaønh thöông

nghieäp dòch vuï chieám 10,5% naêm 2001 taêng leân ñeán 26,6% naêm 2005, ngaønh

xaây döïng chieám 1,3% naêm 2001 taêng leân ñeán 7% naêm 2005, rieâng coâng nghieäp

khai thaùc moû chieám 12,5% naêm 2001 giaûm coøn 7,4% naêm 2005. Nhìn chung caùc

ngaønh ñeàu coù möùc taêng töông öùng caû veà soá tuyeät ñoái vaø tyû troïng so vôùi naêm 2001

rieâng ngaønh coâng nghieäp, noâng - laâm nghieäp coù tyû troïng giaûm.

(cid:190) Veà cô caáu tín duïng phaân theo loaïi cho vay

Veà cô caáu tín duïng phaân theo loaïi cho vay, tyû troïng cho vay trung daøi haïn

töø choã chæ chieám 45,7% toång dö nôï vaøo naêm 2001 ñeán 2005 ñaõ taêng leân chieám tyû

troïng 50,3% trong toång dö nôï. Tyû troïng dö nôï cho vay trung daøi haïn trong

toång dö nôï ñeán cuoái naêm 2005 laø 50,3% trong khi tyû troïng voán huy ñoäng coù

kyø haïn töø 12 thaùng trôû leân toång huy ñoäng voán taïi choã chæ chieám 27,3% cho

thaáy cô caáu cho vay trung vaø daøi haïn khoâng phuø hôïp vôùi cô caáu nguoàn voán

trung daøi haïn, deã daãn ñeán ruûi ro kyø haïn.

II.2.3. Hoaït ñoäng tín duïng ñaùp öùng nhu caàu voán phaùt trieån kinh teá.

Tính ñeán cuoái naêm 2005 NHTM tænh LNTH ñaõ cho vay gaàn 18,48 ngaøn hoä

daân vaø caùc doanh nghieäp, chieám treân 85% soá hoä vaø doanh nghieäp toaøn ñòa baøn.

Dö nôï bình quaân haøng naêm taêng 21,6% ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu saûn xuaát kinh

doanh vaø tieâu duøng cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá. Vieäc ñaàu tö voán cuûa NHTM tænh

LNTH ñaõ goùp phaàn phaùt trieån kinh teá ñòa phöông, thöïc hieän caùc chuû tröông chính

saùch cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc, goùp phaàn xoaù ñoùi giaûm ngheøo cho nhaân daân trong

tænh ñöôïc caáp uyû vaø chính quyeàn ñòa phöông ghi nhaän.

NHTM tænh LNTH cuõng ñaõ nghieâm tuùc trieån khai caùc chuû tröông chính

saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc veà ñaàu tö tín duïng cho caùc chöông trình kinh teá nhö:

* Chuû tröông cho vay oån ñònh phaùt trieån vuøng nguyeân lieäu taäp trung coù

naêng suaát, chaát löôïng cao nhö caø feâ, cao su, saàu ñaâu , taèm, … gaén vôùi phaùt trieån

coâng nghieäp cheá bieán theo tinh thaàn Nghò quyeát Ñaïi hoäi laàn thöùc V tænh Ñaûng boä.

Dö nôï cho vay chuû tröông naøy ñeán cuoái 2005 ñaùp öùng nhu caàu cho 7.798 ha laø

100,8 tyû kíp chieám 26% treân toång dö nôï.

* Chuû tröông cho vay voán phaùt trieån noâng nghieäp vaø noâng thoân theo quyeát

ñònh ra naêm 2000 cuûa Thuû töôùng Chính phuû ñeán cuoái naêm 2005 ñaït dö nôï 251,1

tyû kíp chieám 53,5% treân toång dö nôï.

* Chuû tröông cho vay ñoái vôùi hoïc sinh, Sinh vieân caùc tröôøng Ñaïi hoïc, Cao

ñaúng vaø Trung hoïc chuyeân nghieäp coù ñieàu kieän khoù khaên. Ñeán cuoái naêm 2005,

dö nôï ñaït gaàn 0,66 tyû kíp vôùi gaàn 226 sinh vieân coøn dö nôï, dö nôï bình quaân treân

1 sinh vieân vay voán laø 2,9 trieäu kíp. Dö nôï cho vay hoïc sinh sinh vieân taêng treân

0,57 tyû kíp (taêng treân 7 laàn) so vôùi naêm 2001.

II.3. Thöïc traïng ruûi ro tín duïng.

II.3.1. Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua phaân tích nôï xaáu.

II.3.1.1. Phaân tích nôï xaáu khi chöa coù quyeát ñònh cuûa NHCHDCND

Laøo.

Töø naêm 2005 trôû veà tröôùc, vieäc xaùc ñònh nôï xaáu caên cöù coâng vaên ra ngaøy

02/01/2003 cuûa Thoáng Ñoác NHCHDCND Laøo veà vieäc chæ ñaïo moät soá noäi dung

cuï theå lieân quan ñeán nghieäp vuï tín duïng cuûa NHCHDCND Laøo 6 thaùng ñaàu naêm

2003 vaø ñöôïc nhaéc laïi trong caùc coâng vaên ban haønh sau ñoù. Chaát löôïng tín duïng

cuûa NHTM tænh LNTH ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua nôï xaáu bao goàm nôï quaù haïn

thoâng thöôøng, khoanh, chôø xöû lyù. (bieåu II.2)

Nôï xaáu qua caùc naêm tuy coù khuynh höôùng giaûm daàn nhöng chieám tyû

troïng khaù cao. Tyû troïng nôï xaáu chieám trong toång dö nôï laø 27% (2001), 40%

(2002), 33% (2003), 22% (2004). Rieâng naêm 2005 tyû leä nôï xaáu giaûm maïnh

nhöng phaàn lôùn do ngaân haøng chuyeån caùc khoaûn nôï khoanh ñaõ heát thôøi gian

khoanh vaøo nôï thoâng thöôøng vaø moät phaàn ñöôïc xöû lyù nôï toàn ñoïng theo chuû

tröông cuûa Chính phuû. Nhôø vaäy tyû leä nôï xaáu treân toång dö nôï chung ñaàu naêm

2005 (22%) giaûm daàn vaø chæ chieám tyû troïng 3% vaøo cuoái naêm 2005, so vôùi tyû leä

nôï xaáu ñaàu naêm giaûm 19%. Cuï theå toång nôï xaáu ñeán 31/12/2005 laø gaàn 9,7 tyû kíp,

giaûm treân 68 tyû kíp so vôùi ñaàu naêm (giaûm 87%). Chi tieát tình hình nôï xaáu nhö

+ Nôï quaù haïn ñeán cuoái naêm 2005 laø gaân 5,6 tyû kíp, chieám tyû leä 1,46%

trong toång dö nôï chung vaø 58% trong toång nôï xaáu.

+ Nôï chôø xöû lyù vaø nôï khoanh cuoái naêm 2005 laø 4,1 tyû kíp, giaûm maïnh gaàn

62,3 tyû kíp so vôùi ñaàu naêm, nguyeân nhaân nhö ñaõ neâu treân.

- Ngoaøi soá nôï xaáu treân, toaøn ñòa baøn coøn coù treân 2.680 moùn vay ñaõ ñöôïc

NHTM tænh LNTH cho gia haïn nôï vôùi soá tieàn treân 57,5 tyû kíp, chieám 15% toång

dö nôï.

Phöông phaùp xaùc ñònh nôï xaáu tröôùc naêm 2006 chöa phaûn aùnh ñaày ñuû dö

nôï coù vaán ñeà. Ñeán ñaàu naêm 2006 Thoáng ñoác ban haønh quy ñònh môùi veà phaân

loaïi nôï gaàn vôùi thoâng leä quoác teá, neân phaàn naøo phaûn aùnh ñuùng thöïc chaát löôïng

tín duïng taïi NHTM tænh LNTH.

II.3.1.2. Phaân tích keát quaû phaân loaïi nôï theo quyeát ñònh 245 cuûa

Soá lieäu 31/12/2004 Dö nôï (2)

Dö nôï (6) Phaân loaïi nôï Theo 5 nhoùm (1) Soá lieäu 31/12/2005 Soá lieäu 30/06/2006 (%) trong Dö nôï toång DN (4) (7) (%) trong toång DN (3)

15.4% 24,7% 78,5% 10,7% 301 41 344,7 45,1 80,9% 10,6%

tieâu 28,2% 1.2% 33,6 4,5 1,8 0,4%

31,7% 0,8% 37,7 3 0,5%

(%) trong toång DN (5) I. Phaân loaïi theo quyeát ñònh 245 cuûa NHCHDCND Laøo 18,4 1. Nôï bình thöôøng 2. Nôï caàn chuù yù 29,4 3. Nôï döôùi chuaån 4.Nôï khoù ñoøi 5. Nôï maát voán 7,6% 0 0% 33,7 8,8% 2,3 32,3 %

119,1 100.0% 383,2 100.0% 426,2 100.0%

71,3 59,9% 41,2 10,8% 36,4 8,5%

33% 22% 3%

Toång GT caùc khoaûn nôï Nôï xaáu: 3+4+5 II. Phaân loaïi tröôùc khi coù QÑ 245 Nôï xaáu theo quy ñònh cuõ Thoáng ñoác NHCHDCND Laøo.

Ñeå ñaùnh giaù thöïc traïng chaát löôïng tín duïng, ñaàu naêm 2004 NHCHDCND

Laøo ñaõ chæ ñaïo caùc TCTD khaûo saùt vaø toång hôïp nôï xaáu ôû thôøi ñieåm 31/12/2004

taïi caùc NHTM nhaø nöôùc ñoái vôùi khaùch haøng coù dö nôï töø 2 tyû kíp trôû leân. Keát quaû

khaûo saùt ñöôïc theå hieän ôû coät 2 vaø 3 (bieåu II.3 döôùi ñaây). Qua toång keát quaû phaân

loaïi nôï khaùch haøng dö nôï töø 2 tyû kíp trôû leân cho thaáy nôï xaáu taïi thôøi ñieåm

31/12/2004 ñöôïc xaùc ñònh theo saùt thoâng leä quoác teá laø 59,8% cao hôn nhieàu so

vôùi caùch phaân loaïi cuõ taïi cuøng thôøi ñieåm (33%)

toång hôïp keát quaû phaân loaïi nôï cho vay cuûa NHTM tænh LNTH

Bieåu II.3:

theo 5 nhoùm (ñvt: tæ kíp)

Nguoàn:NHTM tænh LNTH

Naêm ñaàu 2006 Thoáng Ñoác NHCHDCND Laøo ban haønh Quy ñònh veà phaân

loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng hoaït ñoäng ngaân

haøng cuûa TCTD keøm theo quyeát ñònh soá 245 – NHCHDCND Laøo.

Tính ñeán 30/06/2006 tyû leä nôï xaáu trong toång dö nôï tính theo QÑ 245 laø

8,5% cao hôn gaàn 3 laàn so vôùi tyû leä nôï xaáu ñöôïc tính theo caùc quy ñònh tröôùc

ñaây (3%). Tröôùc ñaây, tyû leä nôï quaù haïn ñöôïc duøng ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng,

do ñoù moät soá NH ñoái phoù baèng caùch thöôøng xuyeân gia haïn nôï neân tyû leä nôï quaù haïn

thaáp. Theo Quyeát ñònh 245 qui ñònh nôï xaáu coù theå bao goàm nôï trong haïn neáu

TCTD coù ñuû cô sôû ñeå ñaùnh giaù khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng suy giaûm. Ngöôïc

laïi khoaûn nôï quaù haïn coù theå khoâng laø nôï xaáu neáu ñöôïc xeáp vaøo nôï nhoùm 2.

Tuy caên cöù ñeå phaân laïi tröôùc vaø sau khi coù quyeát ñònh 245 laø khaùc

nhau nhöng vieäc so saùnh treân cho thaáy caùch xaùc ñònh nôï xaáu theo quyeát ñònh

245 gaàn vôùi thoâng leä quoác teá ñaõ phaàn naøo phaûn aùnh ñuùng thöïc chaát chaát

löôïng tín duïng giuùp cho NHTM tænh LNTH ñaùnh giaù ñuùng thöïc traïng ruûi ro tín

duïng vaø coù bieän phaùp höõu hieäu ñeå ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng.

Bieåu ñoà I: Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua phaân tích nôï xaáu

Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua phaân tích nôï xaáu 6th Xaùc ñònh 2004 2005 nôï xaáu 2006

60.00%

10,8 8,5 Theo QÑ

40.00%

59,8%

Theo QÑ 245

% 245 %

20.00%

Tröôùc QÑ 245

22 3 Tröôùc QÑ

0.00%

33%

2004

2005

6th 2006

II.3.2. Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua trích laäp, söû duïng döï phoøng ruûi ro.

245 % %

Tình hình trích laäp, söû duïng döï phoøng vaø dö nôï toån thaát ñang trong thôøi

gian theo doõi taïi NHTM (tröôùc khi coù QÑ 245) theå hieän trong bieåu II.4 döôùi ñaây:

Bieåu II.4

trích laäp, söû duïng döï phoøng ruûi ro taïi NHTM tænh LNTH töø

naêm 2001 ñeán naêm 2005 (ñvt: tæ kíp )

2001 2002 2003 2004 2005

225,1 278,1 320,5 352,9 383,3

151,6 223,7 233,5 286,8 320

0,72

1,52 210,9% 0,68% 1,22 80,1% 0,52% 22,14 1818,2% 7,72% 6,33 28,6% 1,98%

0,31 0,93 1,81 32,48 13,67

298,3% 0,42% 1,90 152,6% 0,68% 194,4% 0,77% 2,39 125,6% 0,74% 1796,6% 11,32% 25,73 1076,7% 6,80% CHÆ TIEÂU I. Dö nôï taïi NHTM tænh LNTH - Dö nôï cuoái naêm - Dö nôï bình quaân trong naêm II. Trích döï phoøng ruûi ro - Toác ñoä taêng so naêm tröôùc - Tyû troïng/dö nôï bình quaân 0,48% III. Söû duïng döï phoøng ruûi ro - Toác ñoä taêng so naêm tröôùc - Tyû troïng/dö nôï bình quaân 0,21% 1,25 IV. Dö nôï toån thaát - Toác ñoä taêng so naêm tröôùc - Tyû troïng/dö nôï bình quaân 0,55% 42,1% 4,27% 58,70 228,1% 13,28%

Tình hình trích döï phoøng ruûi ro coù chieàu höôùng taêng daàn theå hieän qua tyû leä

trích döï phoøng ruûi ro so vôùi dö nôï bình quaân haøng naêm taêng daàn töø naêm 2001 ñeán

2005, tyû leä naêm 2005 taêng gaáp 4 laàn so naêm 2001 cuï theå nhö sau: 0.48% (2001);

0,68% (2002); 0,52% (2003); 7,72% (2004); 1,98% (2005).

NHTM tænh LNTH trích döï phoøng vaø chuyeån veà hoäi sôû ñeå taäp trung quyõ

döï phoøng toaøn heä thoáng. Trong töøng naêm sau khi ñöôïc hoäi sôû thaåm ñònh vaø duyeät

caùc chi nhaùnh NHTM söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng taïi töøng chi

chaùnh. Qua soá lieäu toång hôïp cho thaáy tình hình söû duïng döï phoøng xöû lyù ruûi ro tín

duïng cuûa NHTM tænh LNTH coù chieàu höôùng taêng daàn theå hieän qua tyû leä söû duïng

döï phoøng trong naêm so vôùi dö nôï bình quaân haøng naêm taêng daàn töø naêm 2001

ñeán 2005 vaø tyû leä naêm 2005 taêng gaáp 20 laàn so naêm 2001 cuï theå nhö sau:

0,21% (2001); 0,42% (2002); 0,77% (2003); 11,32% (2004); 4,27% (2005).

NHTM tænh LNTH söû duïng döï phoøng do NHTM TW chuyeån veà vaø nguoàn

ngaân saùch ñöôïc Boä taøi chính pheâ duyeät ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng vaø chuyeån caùc

khoaûn nôï ñaõ ñöôïc xöû lyù töø haïch toaùn noäi baûng ra haïch toaùn ngoaïi baûng ñeå tieáp

tuïc theo doõi vaø coù caùc bieän phaùp thu hoài nôï. Tyû leä dö nôï toån thaát (noäi baûng vaø

ngoaïi baûng) ñang theo doõi so vôùi dö nôï cuoái naêm taêng daàn töø naêm 2001 ñeán 2005

vaø tyû leä naêm 2005 taêng gaáp 24 laàn so naêm 2001 cuï theå nhö sau: 0,55% (2001);

0,68% (2002); 0,74% (2003); 6,8% (2004); 13,28% (2005).

Keát quaû phaân tích theå hieän qua bieàu ñoà 2 sau:

2001 0,48% 2002 0,68% 2003 0,52% 2004 7,72% 2005 1,98%

0,21% 0,42% 0,77% 11,3% 4,27%

Chæ tieâu Trích döï phoøng/Dö nôï bình quaân Söû duïng döï phoøng/Dö nôï bình quaân Nôï toàn thaát ñang theo doõi/Dö nôï 0,55% 0,68% 0,74% 6,8% 13,3%

14,00%

12,00%

10,00%

Trích döï phoøng/Dö nôï bình quaân

8,00%

6,00%

Söû duïng döï phoøng/Dö nôï bình quaân

4,00%

2,00%

Nôï toàn thaát ñang theo doõi/Dö nôï

0,00%

2001

2002

2003

2004

2005

Ñaùnh giaù ruûi ro tín duïng qua trích laäp vaø söû duïng döï phoøng ruûi ro

Tröôùc thöïc traïng nôï xaáu, ruûi ro tín duïng tieàm aån neâu treân daãn ñeán nhöõng

haäu quaû xaáu cho NHTM tænh LNTH nhö nôï toàn ñoïng khoù khaû naêng thu hoài ngaøy

caøng cao; doanh thu vaø lôïi nhuaän giaûm … cho thaáy vieäc xaùc ñònh nguyeân nhaân ñeå

coù bieän phaùp phoøng ngöøa vaø haïn cheá trôû neân caáp thieát.

II.4. Nguyeân nhaân cô baûn daãn ñeán ruûi ro tín duïng

II.4.1. Nguyeân nhaân khaùch quan:

II.4.1.1. Nguyeân nhaân do moâi tröôøng töï nhieân:

(cid:190) Thieân nhieân, haïn haùn keùo daøi, luõ luït…

Haïn haùn keùo daøi aûnh höôûng lôùn ñeán hoä noâng daân troàng, chaêm soùc rau,

hoa, caây coâng nghieäp, ñaëc bieät gaây thieät haïi cho troàng, chaêm soùc thu mua, cheá

bieán caø pheâ. Tröôùc tình hình naøy chính phuû ñaõ coù chuû tröông khoanh nôï cho caùc

doanh nghieäp, caùc hoä ngheøo, hoä ñoàng baøo daân toäc thieåu soá vaø hoä noâng daân troàng,

chaêm soùc thu mua cheá bieán caø pheâ, NHTM tænh LNTH ñaõ thöïc hieän khoanh nôï

vay caø pheâ cho treân 3.950 hoä vôùi toång soá tieàn 38,18 tyû kíp.

Ñeán cuoái naêm 2005, toång dö nôï coù nguoàn goác töø nôï khoanh caø pheâ coøn laïi

chöa thu hoài ñöôïc töø khaùch haøng gaàn 16,4 tyû kíp vôùi 1.689 hoä vaø ñôn vò coøn dö

nôï, trong ñoù soá nôï ñang ñöôïc theo doõi ngoaïi baûng laø 13,27 tyû kíp.

Tình hình cuûa caùc Doanh nghieäp: 1 ñôn vò coù tình hình taøi chính maát caân

ñoái nghieâm troïng, 2 ñôn vò ñöôïc Chính phuû ñoàng yù cho khoanh soá dö nôï theâm 2

naêm vaø 1 ñôn vò ñaõ giaûi theå. Ñoái vôùi caùc hoä saûn xuaát ñöôïc höôûng chính saùch

khoanh nôï cuûa Chính Phuû chöa traû nôï döùt ñieåm cho NHTM tænh LNTH. Chuû

tröông khoanh nôï ñaõ giaûi quyeát ñöôïc khoù khaên veà voán cho hoä noâng daân, nhöng

NHTM tænh LNTH raát khoù khaên trong thu hoài nôï vay.

II.4.1.2. Moâi tröôøng kinh teá:

(cid:190) Söï bieán ñoäng giaù caû haøng hoaù xuaát khaåu treân thò tröôøng theá giôùi:

Moâi trong nhöõng bieán ñoäng lôùn laø giaù caø pheâ giôùi ñaõ aûnh höôûng lôùn ñeán

caùc doanh nghieäp trong nöôùc kinh doanh xuaát khaåu caø pheâ. Tröôùc tình hình naøy

chính phuû ñaõ coù Quyeát ñònh giao chæ tieâu taïm tröõ caø pheâ cho caùc doanh nghieäp,

hôïp taùc xaõ ñöôïc vay NHTM ñeå taïm tröõ vôùi öu ñaõi khoâng caàn taøi saûn ñaûm baûo.

Thöïc hieän chuû tröông naøy NHTM tænh LNTH ñaõ hoã trôï ñuû nhu caàu voán taïm tröõ

caø pheâ cho 8 doanh nghieäp ñöôïc giao chæ tieâu vôùi soá tieàn 8,4 tyû kíp ñeå thöïc hieän

taïm tröõ 1.283 taán caø pheâ nhaân. Chuû tröông cho vay taïm tröõ ñaõ taïm oån ñònh giaù caø

pheâ xuaát khaåu trong moät thôøi gian ngaén, nhöng khi giaù caø pheâ tieáp tuïc giaûm caùc

doanh nghieäp khoâng theå baùn vôùi giaù thaáp ñeå traû nôï cho ngaân haøng, hoaëc neáu baùn

vôùi giaù thaáp ñeå traû nôï khieán doanh nghieäp bò loã.

Ñeán nay vaãn coøn 3 doanh nghieäp ñaõ baùn heát soá caø pheâ taïm tröõ nhöng vaãn

coøn dö nôï vay ngaân haøng vôùi soá tieàn laø 1,48 tyû kíp (noäi baûng 0,73 tyû kíp), laõi chöa

thu ñöôïc ñeán 31/12/2005 coøn treân 0,3 tyû kíp. Hieän nay 3 doanh nghieäp naøy ñeàu

khoâng coù khaû naêng traû nôï caû goác laãn laõi. Tröôùc tình hình naøy, NHTM tænh LNTH

ñaõ baùo caùo vaø ñeà nghò UBND Tænh vaø Thoáng Ñoác NHCHDCND Laøo trình Chính

Phuû xöû lyù nôï vay cuûa caùc doanh nghieäp ñaõ vay ñeå taïm tröõ caø pheâ. Tuy nhieân ñeán

nay vaãn chöa ñöôïc caáp coù thaåm quyeàn xöû lyù nhaèm giaûm bôùt khoù khaên taøi chính

cho caùc doanh nghieäp cuõng nhö NHTM tænh LNTH thöïc hieän vieäc cho vay taïm tröõ.

II.4.1.3. Moâi tröôøng phaùp lyù chöa thuaän lôïi:

(cid:190) NHTM tænh LNTH chöa thöïc hieän ñöôïc chöùc naêng cöôõng cheá thu hoài

nôï.

Trong tröôøng hôïp khaùch haøng khoâng traû ñöôïc nôï ñeán haïn, neáu caùc beân

khoâng coù thoaû thuaän khaùc thì TCTD coù quyeàn baùn taøi saûn caàm coá ñeå thu hoài voán

trong moät thôøi haïn nhaát ñònh theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. Trong thöïc teá hieäu löïc

phaùp lyù veà xöû lyù taøi saûn baûo ñaûm chöa taïo quyeàn töï chuû cho NHTM tænh LNTH,

beân caïnh ñoù vieäc phoái hôïp vôùi caùc cô quan ñeå thi haønh aùn xöû lyù taøi saûn baûo ñaûm

cuûa khaùch haøng vay chaäm ñöôïc thöïc hieän gaây tình traïng chaây yø cuûa ngöôøi vay

cuõng nhö chöa haïn cheá caùc tröôøng hôïp coá tình löøa ñaûo cuûa moät soá khaùch haøng.

Trong ñieàu kieän hieän nay, nhaø nöôùc chöa quaûn lyù ñöôïc caùc nguoàn thu

nhaäp cuûa coâng daân neân ñoái vôùi vieäc cöôõng cheá thi haønh nghóa vuï traû nôï, haàu heát

caùc cô quan thi haønh aùn ñeàu aùp duïng bieän phaùp keâ bieân taøi saûn. Keâ bieân taøi saûn

thöïc chaát laø vieäc haïn cheá quyeàn ñònh ñoaït veà taøi saûn cuûa ngöôøi phaûi thi haønh aùn,

tuy nhieân Luaät daân söï laïi coù quy ñònh nguyeân taéc toân troïng baûo veä quyeàn sôû höõu,

caùc quyeàn khaùc ñoái vôùi taøi saûn, vì vaäy taøi saûn sau khi bò keâ bieân veà nguyeân taéc

ngöôøi phaûi thi haønh aùn vaãn ñöôïc pheùp tieáp tuïc sôû höõu. Trong moät soá tröôøng hôïp,

vieäc vaãn tieáp tuïc ñöïôc pheùp sôû höõu taøi saûn keâ bieân trôû thaønh lôïi theá cho ngöôøi

phaûi thi haønh aùn do taøi saûn keâ bieân raát khoù baùn, thaäm chí taøi saûn khoâng baùn ñöôïc

do ngöôøi phaûi thi haønh aùn gaây khoù khaên ñoái vôùi ngöôøi ñöôïc thi haønh aùn coù quyeàn

nhaän taøi saûn theo giaù giaûm ñeå thi haønh aùn hoaëc neáu khoâng nhaän thì taøi saûn ñöôïc

traû laïi cho ngöôøi phaûi thi haønh aùn vaø aùp duïng bieän phaùp cöôõng cheá khaùc.

Quy ñònh hieän taïi taïo ñieàu kieän cho ngöôøi thi haønh aùn laø coâng daân taän

duïng lôïi theá nhaän taøi saûn keâ bieân ñeå thi haønh aùn, nhöng ñoái vôùi NHTM khoâng

taän duïng ñöôïc lôïi theá naøy, cho neân keâ bieân taøi saûn chöa baûo veä ñöôïc quyeàn vaø

lôïi ích hôïp phaùp cuûa NHTM.

(cid:190) Chöa thöïc hieän ñaày ñuû vieäc ñaêng kyù giao dòch ñaûm baûo ñoái vôùi taøi saûn

laø quyeàn söû duïng ñaát vaø taøi saûn gaén lieàn treân ñaát.

Caùc Sôû, UBND caùc caáp trong tænh vì nhieàu lyù do khaùc nhau ñaõ khoâng trieån

khai Thoâng tö lieân tòch ngaøy 09/6/2004 ñeán caùc xaõ ñeå thöïc hieän caùc quy ñònh veà

ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm ñoái vôùi taøi saûn laø quyeàn söû duïng ñaát vaø taøi saûn gaén

lieàn treân ñaát ñoái vôùi hoä gia ñình neân moät soá xaõ chæ thöïc hieän vieäc chöùng thöïc

treân hôïp ñoàng theá chaáp maø khoâng môû soå theo doõi vaø ghi ñaày ñuû caùc noäi dung

ñaêng kyù theo quy ñònh. Beân caïnh ñoù moät soá xaõ thuoäc tænh môùi chæ döøng ôû vieäc

ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm, coøn coâng taùc xoaù ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm, cung

caáp thoâng tin veà ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm … haàu nhö chöa thöïc hieän ñöôïc.

Do vieäc theo doõi vaø löu tröõ thoâng tin ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm cuûa caùc

xaõ chöa ñaày ñuû theo caùc quy ñònh ñaõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vieäc thöïc hieän caùc

quyeàn vaø nghóa vuï cuûa caùc toå chöùc vaø coâng daân ñoái vôùi ñaát ôû vaø ñaát saûn xuaát.

Quan troïng hôn, NHTM tænh LNTH ñaõ khoâng thöïc hieän ñöôïc chæ ñaïo cuûa Thoáng

ñoác NHNN Laøo veà vieäc tieán haønh ñaêng kyù caùc giao dòch baûo ñaûm ñoái vôùi caùc hoä

vay coù nhu caàu theá chaáp, baûo laõnh baèng ñaát ñai vaø taøi saûn gaén lieàn treân ñaát gaây

khoù khaên cho NHTM tænh trong quaûn trò ruûi ro ñoái vôùi caùc moùn vay naøy.

(cid:190) Hoaït ñoäng cuûa Trung taâm thoâng tin tín duïng chöa hieäu quaû.

Quaù trình hình thaønh vaø hoaït ñoäng hôn 6 naêm qua cuûa Trung taâm ñaõ giuùp

cho caùc TCTD haïn cheá ñöôïc ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng, tuy nhieân hieäu quaû

cuûa thoâng tin coøn haïn cheá veà chaát löôïng cuõng nhö soá löôïng do moät soá nguyeân

nhaân sau:

Moät soá NHTM chöa baùo caùo hoaëc chöa trieån khai ñeán taát caû caùc chi nhaùnh

trong heä thoáng, nguyeân nhaân chính do caùc NHTM chöa nhaän thöùc ñuùng taàm quan

troïng cuûa thoâng tin tín duïng, coøn coi nheï trong ñieàu haønh ñoái vôùi coâng taùc naøy do

ñoù ñeáùn nay vaãn chöa trieån khai ñeán heát caùc ñôn vò trong heä thoáng.

NHNN chöa coù quy ñònh cheá taøi khi caùc NHTM cung caáp thoâng tin khoâng

ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc neân thoâng tin khoâng baûo ñaûm cho caùc NHTM khaùc

khai thaùc vaø xaùc ñònh ruûi ro tieàm aån trong cho vay ñoái vôùi khaùch haøng.

Trung taâm TTTD tuy ñaõ coù nhieàu coá gaéng trong thu thaäp thoâng tin ngoaïi

ngaønh cung caáp theo yeâu caàu tra cöùu cuûa caùc NHTM, nhöng thoâng tin cho vay

caùc doanh nghieäp cuûa heä thoáng Quyõ ñaàu tö phaùt trieån chöa caäp nhaät vaøo heä

thoáng döõ lieäu cuûa trung taâm, neân caùc TCTD khoâng xaùc ñònh ñaày ñuû thoâng tin tín

duïng, khaû naêng traû nôï cuûa töøng khaùch haøng daãn ñeán ruûi ro.

(cid:190) Caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû chöa nhaän ñöôïc söï baûo laõnh cuûa Quyõ

baûo laõnh DN vöøa vaø nhoû.

Ngaøy 16/6/2003 Chính phuû ñaõ ra quyeát ñònh veà vieäc ban haønh quy cheá

thaønh laäp, toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa Quyõ baûo laõnh tín duïng cho doanh nghieäp

vöøa vaø nhoû. Quyõ baûo laõnh tín duïng hoaït ñoäng ñeå caáp baûo laõnh tín duïng cho

khaùch haøng laø doanh nghieäp vöøa vaø nhoû; hôïp taùc xaõ; hoä gia ñình kinh doanh caù

theå theo quy ñònh veà ñaêng kyù kinh doanh thöïc hieän döï aùn chaên nuoâi, troàng caây

coâng nghieäp… Möùc baûo laõnh tín duïng toái ña baèng 70% phaàn cheânh leäch giöõa giaù

trò khoaûn vay vaø giaù trò taøi saûn theá chaáp, caàm coá cuûa khaùch haøng taïi NHTM vôùi

möùc phí baûo laõnh 1%/naêm tính treân soá tieàn ñöôïc baûo laõnh. Khi ñeán haïn khaùch

haøng khoâng traû ñöôïc nôï hoaëc traû khoâng ñaày ñuû, sau khi NHTM ñaõ aùp duïng moïi

bieän phaùp (ñieàu chænh kyø haïn, gia haïn) maø khaùch haøng vaãn khoâng traû ñöôïc nôï thì

Quyõ baûo laõnh tieán haønh traû nôï thay cho khaùch haøng. Qua phaân tích cho thaáy vieäc

thaønh laäp Quyõ baûo laõnh taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû vay voán

taïi caùc NHTM, taêng tính khaû thi vaø hieäu quaû cuûa caùc döï aùn ñaàu töø vaø giaûm ruûi ro

cho caùc khoaûn tín duïng cuûa caùc NHTM.

Thôøi gian qua, tænh LNTH ñaõ coù nhieàu noã löïc xaây döïng ñeà aùn thaønh laäp, quy cheá

hoaït ñoäng cuûa Quyõ, nhöng ñeán nay vaãn chöa thaønh laäp ñöôïc Quyõ baûo laõnh tín

duïng do moät soá nguyeân nhaân sau:

Moät laø: Ngoaøi voán ngaân saùch, vieäc huy ñoäng voán goùp cuûa NHTM tænh, caùc

doanh nghieäp, caùc hieäp hoäi ngaønh ngheà ñeå hình thaønh voán ñieàu leä toái thieåu 20 tyû

kíp trong giai ñoaïn hieän nay laø raát khoù thöïc hieän; Hai laø trong quaù trình chuaån bò

thaønh laäp Quyõ, moät soá Sôû ngaønh coù ñeà nghò neáu Quyõ baûo laõnh ñaõ tìm moïi bieän

phaùp maø khoâng thu hoài ñöôïc nôï thì khoaûn ruûi ro ñoù Quyõ vaø NHTM cho vay cuøng

chòu, ñieàu naøy chöa thöïc söï giaûm ruûi ro cho NHTM tænh LNTH, chöa thöïc hieän

ñaày ñuû quyeàn vaø nghóa vuï caùc beân tham gia cuõng nhö khoâng khuyeán khích

NHTM tænh tham gia voán ñieàu leä cuûa Quyõ.

II.4.2. Nguyeân nhaân töø phía khaùch haøng:

(cid:190) Khaùch haøng vay coù taâm lyù yû laïi, chaây yø trong hoaøn traû nôï, laõi vay:

Ngoaøi chuû tröông khoanh nôï caø pheâ cho caùc hoä ngheøo, hoä ñoàng baøo daân

toäc thieåu soá vaø hoä noâng daân troàng, chaêm soùc thu mua cheá bieán caø pheâ theo QÑ

095 cuûa Chính Phuû, NHNN Laøo chæ ñaïo tieáp tuïc cho caùc hoä noâng daân vay voán

khoâi phuïc vöôøn caây caø pheâ, cao su kinh doanh ñeå hoaøn traû nôï vay môùi vaø nôï vay

ñöôïc NHTM khoanh.

Maëc duø NHTM tænh LNTH ñaõ tích cöïc phoái hôïp vôùi caùc ngaønh lieân quan,

ñoân ñoác thu hoài caùc khoaûn nôï khoanh ñeán haïn nhöng ñeán thôøi ñieåm 31/12/2005

coøn gaàn 16,4 tyû kíp vôùi 1.689 hoä vaø 3 ñôn vò coøn dö nôï ñöôïc höôûng chính saùch

khoanh nôï cuûa Chính Phuû chöa traû nôï döùt ñieåm cho NHTM tænh LNTH. Tình

hình treân do nhieàu nguyeân nhaân cuï theå nhö:

- Veà nguyeân nhaân khaùch quan, Ngaân haøng khoâng ñöôïc chuû ñoäng phaùt maïi

taøi saûn theá chaáp ñeå thu hoài nôï, trong khi thôøi gian thöïc hieän caùc thuû tuïc phaùt maïi

taøi saûn theá chaáp cuûa khaùch haøng vay laø hoä saûn xuaát theo quy ñònh thöôøng raát laâu.

Giaù caû caùc maët haøng noâng saûn maø chuû yeâu laø caây caø pheâ bieán ñoäng theo chieàu

höôùng giaûm trong nhieàu naêm laø nguyeân nhaân tröïc tieáp daãn ñeán caùc hoä saûn xuaát

gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc traû nôï vay ngaân haøng.

- Moät boä phaän khoâng nhoû hoä saûn xuaát coù dö nôï ngaân haøng ñaõ ñöôïc khoanh

coøn coù taâm lyù troâng chôø yû laïi vaøo chuû tröông xoaù nôï cuûa Cính Phuû, thieáu thieän

chí traû nôï vay ngaân haøng.

Ñoái vôùi dö nôï coù nguoàn goác khoanh caø pheâ cuûa caùc hoä daân toäc thieåu soá.

Ñaây laø nôï raát khoù thu hoài do NHTM tænh khoâng theå chuû ñoäng xöû lyù taøi saûn theá

chaáp laø quyeàn söû duïng ñaát vaø quyeàn sôû höõu nhaø cuûa caùc hoä daân toäc thieåu soá.

II.4.3. Nguyeân nhaân töø phía ngaân haøng:

(cid:190) Thieáu thoâng tin taøi chính, phi taøi chính, thoâng tin thò tröôøng, caùc

ngaønh ngheà SXKD cuûa khaùch haøng trong quaù trình thaåm ñònh.

Taïi NHTM tænh LNTH, trong hoà sô vay voán cuûa doanh nghieäp, caùc baùo

caùo taøi chính haàu nhö chöa phaûn aùnh trung thöïc keát quaû kinh doanh. Thöïc traïng

naøy do caùc baùo caùo taøi chính nhieàu doanh nghieäp chöa ñöôïc kieåm toaùn moät caùch

chính xaùc, moät soá doanh nghieäp tuy coù kieåm toaùn nhöng chaäm so vôùi thôøi gian

NHTM caàn coù thoâng tin ñeå söû duïng cho quaù trình phaân tích. Ñoái vôùi khaùch haøng

laø caù nhaân, thoâng tin veà thu nhaäp keâ khai khoâng ñaày ñuû laøm cho vieäc xaùc ñònh

doøng tieàn thöïc cuûa ngöôøi vay khoâng chính xaùc.

NHTM tænh sau khi thu hoài nôï goác vaø laõi töø khaùch haøng, chæ tieán haønh taát

toaùn khoaûn cho vay vaø thöïc hieän löu tröõ hoà sô vay theo cheá ñoä löu tröõ vaên baûn

thoâng thöôøng maø chöa öùng duïng coâng ngheä hieän ñaïi trong löu tröõ thoâng tin lòch

söû veà quan heä vay voán cuûa töøng khaùch haøng giuùp cho NHTM deã daøng khai thaùc

thoâng tin tín duïng trong quaù khöù cuûa khaùch haøng khi taùi laäp quan heä tín duïng

cuõng nhö cung caáp thoâng tin cho Trung taâm thoâng tin tín duïng. Thoâng tin tín duïng

cuûa khaùch haøng trong quaù khöù seõ heát söùc quyù giaù ñoái vôùi caùc NHTM trong vieäc

thaåm ñònh vaø xaùc laäp quan heä tín duïng laàn ñaàu vôùi khaùch haøng.

NHTM tænh LNTH chöa coù boä phaän nghieân cöùu, thu thaäp thoâng tin töø

nhieàu nguoàn khaùc nhau cuûa doanh nghieäp hoaït ñoäng trong caùc ngaønh ngheà khaùc

nhau treân ñòa baøn ñeå toång hôïp thaønh caùc luoàng thoâng tin mang tính döï baùo ñoái

vôùi töøng ngaønh ngheà cuï theå ñeå coù theå tham khaûo khi thaåm ñònh nhu caàu vay cuûa

doanh nghieäp hoaït ñoäng moät trong caùc ngaønh ngheà ñoù.

(cid:190) Tình traïng quaù taûi cuûa caùn boä tín duïng:

Tình hình quaûn lyù khaùch haøng coù quan heä tín duïng cuûa moät caùn boä tín

duïng taïi NHTM tænh LNTH ñaõ vöôït khaû naêng kieåm soaùt. Tình traïng moät CBTD

quaûn lyù vaø theo doõi nôï vay cuûa treân 300 khaùch haøng khoâng phaûi laø ít. Hieän taïi

CBTD laø ngöôøi tröïc tieáp thöïc hieän quy cheá cho vay, quy cheá baûo ñaûm tieàn vay,

quy trình cho vay… CBTD phaûi tröïc tieáp thöïc hieän moät soá coâng vieäc cô baûn sau:

kieåm tra hoà sô xin vay ñaùp öùng caùc ñieàu kieän vay voán; thaåm ñònh kieåm tra ñoái

töôïng vay, tính hieäu quaû cuûa döï aùn xin vay, ñaûm baûo tieàn vay; kieåm tra söû duïng

voán vay, ñoân ñoác vieäc traû laõi, goác theo kyø haïn ñaõ cam keát…

Trong ñieàu kieän thôøi gian laøm vieäc giôùi haïn, neáu coù nhieàu moùn vay nhoû,

ñòa baøn daøn traõi, soá löôïng khaùch haøng vay ñoâng thì khoái löôïng coâng vieäc cuûa

CBTD caøng nhieàu daãn ñeán tình traïng quaù taûi cuûa CBTD. Ñeå giaûi phoùng khoái

löôïng coâng vieäc, CBTD coù theå phaûi boû bôùt moät vaøi khaâu coâng vieäc hay thöïc hieän

qua loa, hình thöùc, nhaát laø thöïc hieän vai troø kieåm soaùt sau khi cho vay. Do khoâng

thöïc hieän ñuùng quy trình, vi phaïm quy cheá cho vay laø nguyeân nhaân phaùt sinh nôï

quaù haïn, chaát löôïng tín duïng giaûm suùt.

(cid:190) NHTM tænh LNTH gaëp nhieàu khoù khaên trong ñònh giaù TSCÑ.

Thaåm ñònh giaù trò taøi saûn söû duïng cho muïc ñích caàm coá, theá chaáp nhö baát

ñoäng saûn, nhaø xöôûng, maùy moùc thieát bò, haøng hoaù… laø caên cöù ñeå NHTM quyeát

ñònh cho vay, phaùt maïi taøi saûn caàm coá theá chaáp. Hieän nay, NHCHDCND Laøo

cho pheùp caùc NHTM töï thoaû thuaän vaø töï chòu traùch nhieäm khi xaùc ñònh giaù trò taøi

saûn theá chaáp, caàm coá cuûa khaùch haøng, do ñoù vieäc thaåm ñònh giaù trò caùc taøi saûn

theo giaù trò thò tröôøng laø moät vaán ñeà khoù khaên cho caùc NHTM.

CBTD cuûa NHTM tænh LNTH chöa ñöôïc trang bò ñaày ñuû khaû naêng chuyeân

moân trong ngaønh thaåm ñònh giaù, söï thoâng thaïo veà taøi saûn caàn thaåm ñònh. Nhaát laø

trong lónh vöïc trong tænh taïi moät thôøi ñieåm nhaát ñònh. Ñoái vôùi NHTM chöa coù

phoøng thaåm ñònh giaù trò taøi saûn thì CBTD xaùc ñònh giaù trò taøi saûn baèng kinh

nghieäm, caûm tính hoaëc döïa theo baùo caùo TSCÑ cuûa khaùch haøng. Ngay caû ñoái vôùi

NHTM ñaõ coù phoøng thaåm ñònh giaù thì caùn boä thaåm ñònh khoâng coù trình ñoä

chuyeân ngaønh veà taøi saûn caàn thaåm ñònh, neáu coù thì taøi saûn thaåm ñònh chuû yeáu

cuõng chæ laø baát ñoäng saûn. NHTM phaûi töï gaùnh chòu nhöõng ruûi ro khi thaåm ñònh

giaù trò taøi saûn cao hôn giaù trò thò tröôøng hoaëc khoâng ñaûm baûo tính phaùp lyù. Ngoaøi

ra nhöõng vuï vieäc tieâu cöïc trong vieäc thaåm ñònh giaù trò taøi saûn theá chaáp, caàm coá

cao hôn giaù trò thò tröôøng khoù coù theå haïn cheá ñöôïc.

Hieän taïi NHTM tænh LNTH chæ tieán haønh ñònh giaù laïi taøi saûn khi phaùt hieän

khoaûn vay coù vaán ñeà ñeå tieán haønh thuû tuïc phaùt maïi taøi saûn maø chöa quan taâm

vieäc ñaùnh giaù taøi saûn theá chaáp, caàm coá theo ñònh kyø neân xuaát hieän tình traïng giaù

trò thanh lyù thaáp hôn so giaù trò thaåm ñònh ban ñaàu khieán NHTM tænh LNTH khoâng

thu hoài ñuû nôï vaø laõi vay töø khaùch haøng.

(cid:190) Trình ñoä caùn boä tín duïng coøn haïn cheá.

Caùn boä tín duïng taïi NHTM tænh LNTH chöa coù trình ñoä ñaïi hoïc chieám tyû

troïng 90%, chæ choù moät soá CBTD coù trình ñoä ñaïi hoïc. Ngoaøi ra vaãn coøn tình

traïng NHTM thu nhaän nhaân vieân khoâng vì naêng löïc maø ña phaàn do thaân quen,

gôûi gaém hoaëc traùi ngaønh daãn ñeán khoâng ñaùp öùng yeâu caàu coâng vieäc. Maëc duø,

moät soá caùn boä ñöôïc boá trí ñi hoïc chuyeån ñoåi hoaëc toå chöùc cho ñi hoïc caùc lôùp boài

döôõng nghieäp vuï, tuy nhieân vaãn coøn thieáu kieán thöùc veà neàn kinh teá thò tröôøng noùi

chung vaø hoaït ñoäng cuûa NHTM trong neàn kinh teá thò tröôøng.

Do haïn cheá veà trình ñoä nghieäp vuï, thieáu kieán thöùc kinh teá thò tröôøng neân

haïn cheá veà khaû naêng phaân tích cuûa CBTD, nhaát laø khaû naêng ñaùnh giaù caùc döï aùn

ñaàu tö, kyõ naêng phaân tích, kyõ naêng laäp baûng löu chuyeån tieàn teä töø ñoù laøm cô sôû

cho vieäc aùp duïng phöông thöùc cho vay, möùc vay, xaùc ñònh kyø haïn nôï thích hôïp

vôùi töøng khaùch haøng. Do trình ñoä, naêng löïc chuyeân moân cuûa CBTD thaáp, laøm

vieäc tuyø tieän, thieáu yù thöùc toân troïng caùc quy trình vaø caùc quy ñònh phaùp luaät laø

nguyeân nhaân phaùt sinh nôï quaù haïn.

(cid:190) Ñaùnh giaù tín duïng vaø xeáp loaïi khaùch haøng giöõa caùc NHTM khoâng

thoáng nhaát trong caû nöôùc.

Vieäc chaám ñieåm tín duïng vaø xeáp loaïi khaùch haøng laø moät quy trình giuùp

cho caùc NHTM ñaùnh giaù khaû naêng thöïc hieän caùc nghóa vuï taøi chính cuûa moät

khaùch haøng ñoái vôùi NHTM nhaèm xaùc ñònh ruûi ro trong hoaït ñoäng caáp tín duïng.

Möùc ñoä ruûi ro thay ñoåi theo töøng khaùch haøng vaø ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua ñaùnh

giaù baèng thang ñieåm, döïa vaøo caùc thoâng tin taøi chính, phi taøi chính coù saün cuûa

khaùch haøng. Chaám ñieåm tín duïng vaø xeáp loaïi khaùch haøng hoã trôï cho caùc NHTM

ra quyeát ñònh caáp tín duïng nhö xaùc ñònh haïn möùc, thôøi haïn, laõi suaát, bieän phaùp

baûo ñaûm tieàn vay. Ngoaøi ra coøn laø coâng cuï ñeå giaùm saùt vaø ñaùnh giaù khaùch haøng

khi khoaûn tín duïng coøn dö nôï. Cho pheùp NHTM löôøng tröôùc nhöõng daáu hieäu xaáu

veà chaát löôïng khoaûn vay vaø coù nhöõng bieän phaùp öùng phoù kòp thôøi.Vieäc xeáp loaïi

khoâng thoáng nhaát gaây trôû ngaïi khi caùc NHTM tham khaûo thoâng tin xeáp loaïi tín

duïng veà moät khaùch haøng giöõa caùc NHTM töø Trung taâm thoâng tin tín duïng.

(cid:190) Chöa chaáp haønh toát quy cheá thoâng tin tín duïng.

Ñeán nay, nhìn chung vieäc trieån khai thöïc hieän Quy cheá hoaït ñoäng thoâng

tin tín duïng haàu heát coøn chaäm, caùc chi nhaùnh NHTM chöa thöïc hieän kyù keát hôïp

ñoàng cung caáp vaø khai thaùc thoâng tin tín duïng thoâng qua truy caäp trang Web cuûa

Trung taâm. Ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa tra cöùu thoâng tin, töø ñaàu naêm 2006 ñeán nay

caùc NHTM khai thaùc thoâng tin tín duïng chuû yeáu vaãn thöïc hieän baèng giaûi phaùp

hoûi vaø nhaän tin qua NHTM TW döôùi hình thöùc hoûi tin traû lôøi neân chaäm vaø khoâng

kòp thôøi neân gaây trôû ngaïi cho caùc NHTM trong thaåm ñònh, vaø quyeát ñònh cho

vay.

NHTM tænh LNTH cung caáp hoà sô phaùp lyù, thoâng tin taøi chính, thoâng tin

tín duïng khoâng ñaày ñuû, khoâng kòp thôøi vaø thieáu chính xaùc cho Trung taâm phoøng

ngöøa ruûi ro cuûa NHTM TW do nhieàu nguyeân nhaân cô baûn nhö: laõnh ñaïo NHTM

tænh LNTH chöa thaät söï quan taâm vaø kieân quyeát chæ ñaïo thöïc hieän nghieäp vuï,

chöa boá trí caùn boä chuyeân traùch coâng taùc thoâng tin tín duïng, coâng taùc thoâng tin tín

duïng chöa trieån khai ñaày ñuû ñeán caùc chi nhaùnh tröïc thuoäc…

(cid:190) NHTM tænh LNTH chöa coù boä phaän quaûn trò ruûi ro chuyeân bieät.

Hieän nay NHTM tænh LNTH chöa thaønh laäp boä phaän quaûn trò ruûi ro

chuyeân bieät ñeå quaûn lyù, phaân loaïi, trích laäp döï phoøng vaø xöû lyù caùc khoaûn nôï coù

vaán ñeà nhaèm phoøng ngöøa vaø haïn cheá thaáp nhaát ruûi ro tieàm aån trong hoaït ñoäng tín

duïng. CBTD thöïc hieän taát caû caùc nghieäp vuï töø khi thieát laäp quan heä tín duïng vôùi

khaùch haøng cho ñeán khi thanh lyù khoaûn vay. Vôùi khoái löôïng khaùch haøng nhieàu,

CBTD seõ khoâng theå thöïc hieän ñaày ñuû caùc nhieäm vuï vôùi hieäu quaû cao cuõng nhö

haïn cheá ruûi ro toång theå trong hoaït ñoäng tín duïng.

CBTD thöôøng quaûn lyù caùc khoaûn cho vay theo ñòa baøn, khu vöïc haønh

chính seõ khoâng theå phaân tích ruûi ro cuûa chi nhaùnh theo ngaønh ngheà, thaønh phaàn,

loaïi hình tín duïng cuõng nhö döï baùo caùc taùc ñoäng cuûa vieäc thay ñoåi chính saùch,

caùc bieán ñoäng cuûa thò tröôøng, ngaønh haøng, saûn phaåm ñeå coù ñònh höôùng ñieàu

chænh cô caáu cho vay vôùi ruûi ro thaáp nhaát.

Keát luaän: Thöïc traïng nôï xaáu taïi NHTM tænh LNTH xaùc ñònh theo QÑ 245

ñeán 30/06/2006 chieám tyû leä 8,5% trong toång dö nôï cao hôn chæ tieâu nôï xaáu do

NHCHDCDN Laøo ñeà ra 6%, beân caïnh ñoù tyû leä trích laäp, tyû leä söû duïng döï phoøng,

tyû leä nôï toån thaát ñang theo doõi treân toång dö nôï ñang coù chieàu höôùng taêng cao töø

naêm 2001 ñeán nay cho thaáy chaát löôïng tín duïng thaáp vaø tieàm aån ruûi ro cao. Qua

xaùc ñònh vaø phaân tích caùc nguyeân nhaân neâu treân ñaõ laøm roõ hôn nguoàn goác saâu xa

daãn ñeán ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng taïi NHTM tænh LNTH laøm cô sôû ñeà xuaát

caùc giaûi phaùp nhaèm haïn cheá ruûi ro tín duïng ôû möùc ñoä cho pheùp vaø chaáp nhaän

ñöôïc vôùi mong muoán hoaït ñoäng tín duïng cuûa NHTM tænh LNTH taêng tröôûng,

hieäu quaû vaø beàn vöõng.

CHÖÔNG III: GIAÛI PHAÙP HAÏN CHEÁ RUÛI RO TÍN DUÏNG

III.1. Ñònh höôùng phaùt trieån heä thoáng NHTM Laøo trong xu theá hoäi

nhaäp

Cô caáu laïi vaø phaùt trieån caùc NHTM vaø caùc TCTD khaùc laø moät trong

nhöõng chöông trình troïng taâm cuûa chieán löôïc caûi caùch cô caáu kinh teá Laøo ñeán

naêm 2010. Chöông trình naøy ñang ñöôïc trieån khai töøng böôùc ñeå chuaån bò cho heä

thoáng NHTM hoäi nhaäp vaøo thò tröôøng taøi chính khu vöïc.

(cid:190) Muïc tieâu chieán löôïc phaùt trieån caùc TCTD ñeán 2010.

- Caûi caùch vaø phaùt trieån heä thoáng TCTD Laøo theo höôùng hieän ñaïi, ña

naêng, ñaït trình ñoä trung bình tieân tieán trong khu vöïc vôùi caáu truùc ña daïng veà sôû

höõu, loaïi hình TCTD thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá, coù quy moâ hoaït ñoäng lôùn

hôn, taøi chính laønh maïnh vaø coù khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng trong khu

vöïc.

- Phaùt trieån heä thoáng TCTD Laøo hoaït ñoäng an toaøn vaø hieäu quaû vöõng chaéc

döïa treân cô sôû coâng ngheä vaø trình ñoä quaûn lyù tieân tieán, aùp duïng thoâng leä, chuaån

möïc quoác teá veà hoaït ñoäng ngaân haøng thöông maïi. Phaùt trieån vaø ña daïng hoaù caùc

saûn phaåm, dòch vuï ngaân haøng nhaèm cung caáp ñaày ñuû, kòp thôøi, thuaän tieän caùc

dòch vuï, tieän ích ngaân haøng cho neàn kinh teá.

(cid:190) Moät soá chæ tieâu chuû yeáu ñeán naêm 2010. (Keá hoaïch phaùt trieån Kinh teá-Xaõ

hoäi 5 naêm 2006-2010 trong lónh vöïc Ngaân haøng cuûa NHCHDCND Laøo)

- Toác ñoä taêng tröôûng tín duïng: 16-18%

- Toác ñoä taêng tröôûng huy ñoäng voán: 16-18%

- Tyû leä an toaøn voán Treân 7%

- Khaû naêng sinh lôøi (ROE): 10-12%

- Tyû leä nôï thuoäc nhoùm 3.4 vaø 5/toång dö nôï 5-7%

(cid:190) Nhieäm vuï phaùt trieån heä thoáng NHTM Laøo ñeán naêm 2010.

- Tieáp tuïc hoaøn thieän caên baûn Luaät NHNN vaø Luaät caùc TCTD, caùc vaên

baûn phaùp luaät khaùc coù lieân quan taïo thaønh moät heä thoáng Phaùp luaät hoaøn thieän.

- Tieáp tuïc ñoåi môùi heä thoáng caùc TCTD treân cô sôû cô caáu laïi vaø toå chöùc heä

thoáng caùc TCTD theo höôùng hieän ñaïi, ña naêng, coù caáu truùc ña sôû höõu, ña loaïi

hình vaø ña thaønh phaàn kinh teá vôùi vieäc phaùt huy vai troø chuû ñaïo cuûa caùc TCTD

nhaø nöôùc, khai thaùc tieàm naêng theá maïnh cuûa caùc TCTD trong vaø ngoaøi nöôùc

khaùc döïa treân cô sôû coâng ngheä, trình ñoä quaûn lyù tieân tieán vôùi vieäc aùp duïng caùc

thoâng leä vaø chuaån möïc quoác teá, baûo ñaûm phaùt trieån beàn vöõng.

- Tieáp tuïc phaùt trieån vaø ña daïng caùc saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng nhaát laø

huy ñoäng voán vaø cho vay vôùi chaát löôïng cao vaø maïng löôùi phaân phoái phaùt trieån

hôïp lyù nhaèm cung öùng ñaày ñuû, kòp thôøi, thuaän tieän caùc dòch vuï, tieän ích ngaân

haøng cho neàn kinh teá trong thôøi kyø ñaåy maïnh coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù.

- Aùp duïng coâng ngheä tieân tieán trong taát caû caùc nghieäp vuï ngaân haøng. Môû

roäng vaø hieän ñaïi hoaù heä thoáng thanh toaùn lieân ngaân haøng vaø heä thoáng thanh toaùn

noäi boä cuûa caùc TCTD theo caáu truùc môû, coù khaû naêng tích hôïp heä thoáng, khaû naêng

töï ñoäng hoaù, keát noái tröïc tuyeán vaø giao dòch moät cöûa. Phaùt trieån caùc hình thöùc,

phöông tieän vaø dòch vuï thanh toùn khoâng duøng tieàn maët tieân tieán, an toaøn vaø hieäu

quaû.

- Xaây döïng heä thoáng thanh tra, giaùm saùt ngaân haøng hieän ñaïi, höõu hieäu caû

veà theå cheá, moâ hình toå chöùc, con ngöôøi vaø phöông phaùp.

- Naâng cao chaát löôïng thoâng tin, baùo caùo, thoáng keâ ngaân haøng theo chuaån

möïc quoác gia phuø hôïp vôùi chuaån möïc quoác teá vaø khu vöïc.

- Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc cuûa heä thoáng ngaân haøng ñaùp öùng ñöôïc yeâu

caàu trong ñieàu kieän phaùt trieån môùi. Ñoäi nguõ caùn boä ngaân haøng vöøa phaûi gioûi

nghieäp vuï, vöøa phaûi coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát, nhaát laø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp.

III.2. Ñònh höôùng phaùt trieån cuûa NHTM tænh LNTH.

Caên cöù muïc tieâu chieán löôïc vaø nhieäm vuï phaùt trieån heä thoáng NHTM Laøo

ñeán naêm 2010, keá hoaïch phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi tænh LNTH cuûa Tænh Uûy,

UBND tænh LNTH, Ban giaùm ñoác NHTM tænh LNTH ñeà ra muïc tieâu ñònh höôùng

phaùt trieån cuï theå nhö sau:

(cid:190) Muïc tieâu ñònh höôùng.

- Tieáp tuïc ñoåi môùi caùc maët hoaït ñoäng ngaân haøng theo ñònh höôùng cuûa Nhaø

nöôùc vaø cuûa Ngaønh trong töøng thôøi kyø. Phaùt trieån NHTM tænh LNTH hoaït ñoäng

an toøan, hieäu quaû vöõng chaéc döïa treân cô sôû coâng ngheä vaø trình ñoä tieân tieán, aùp

duïng thoâng leä, chuaån möïc quoác teá veà hoaït ñoäng ngaân haøng nhaèm thöïc hieän coù

hieäu quaû chuû tröông, chính saùch cuûa nhaø nöôùc vaø cuûa ngaønh, taäp trung vaøo caùc

muïc tieâu vaø chöông trình phaùt trieån kinh teá cuûa ñòa phöông.

- Phaùt trieån vaø ña daïng hoaù caùc saûn phaåm, dòch vuï ngaân haøng nhaát laø huy

ñoäng voán vaø cho vay vôùi chaát löôïng cao nhaèm cung öùng ñaày ñuû, kòp thôøi, thuaän

tieän caùc dòch vuï tieän ích ngaân haøng cho neàn kinh teá. Ñaåy maïnh huy ñoäng caùc

nguoàn voán ñeå chuû ñoäng ñaùp öùng nhu caàu vay voán cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá.

- Chuaån bò caùc ñieàu kieän ñeå thöïc hieän coù hieäu quaû chöùc naêng quaûn lyù nhaø

nöôùc treân lónh vöïc tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa NHTM tænh LNTH. Naâng

cao naêng löïc thanh tra, kieåm tra, giaùm saùt ñaûm baûo hoaït ñoäng cuûa heä thoáng theo

höôùng an toaøn, caïnh tranh laønh maïnh vaø phaùt trieån beàn vöõng.

- Höôùng tôùi hôïp taùc vôùi caùc nöôùc laùng gieàng ñeå môû roäng hoaït ñoäng tín

duïng cuõng nhö hoïc hoûi kinh nghieäm, ñaøo taïo caùn boä trong lónh vöïc ngaân haøng.

(cid:190) Moät soá chæ tieâu chuû yeáu cuûa NHTM tænh LNTH ñeán 2010.

- Toác ñoä taêng nguoàn voán huy ñoäng taïi choã bình quaân haøng naêm laø 12%,

ñöa tyû troïng voán huy ñoäng taïi choã trong toång dö nôï, bình quaân chieám 50%.

- Toång Dö nôï cho vay taêng bình quaân haøng naêm 11%-15%.

- Tyû leä Nôï xaáu trong Toång dö nôï bình quaân haøng naêm khoâng quaù 7%.

- Naâng tyû leä doanh thu töø caùc dòch vuï Ngaân haøng vaø töø caùc hoaït ñoäng khaùc

ngoaøi hoaït ñoäng Tín duïng haøng naêm töø 6,6% naêm 2001 leân 20% vaøo naêm 2010.

III.3. Giaûi phaùp ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng taïi NHTM tænh

LNTH.

Ngaønh Ngaân haøng ñang trong thôøi kyø hoäi nhaäp quoác teá lónh vöïc ngaân haøng

– taøi chính, NHTM tænh LNTH seõ coù nhieàu cô hoäi khi tham gia vaøo neân kinh teá,

taøi chính toaøn caàu ñoàng thôøi phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thaùch thöùc nhaát ñònh tröôùc

aùp löïc caïnh tranh vôùi caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Nhieàu nhaø nghieân cöùu ñaõ ñeå ra

caùc nhoùm giaûi phaùp ñoàng boä nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh caûu caùc NHTM

Laøo ñeán naêm 2010. trong luaän vaên naøy, taùc giaû döïa treân boái caûnh neàn kinh teá tri

thöùc, yeâu caàu hoäi nhaäp hieän nay vaø vaän duïng caùc thoâng leä quoác teá, moät soá

nguyeân taéc cô baûn cuûa uyû ban BASLE ñeå ñeà ra moät soá giaûi phaùp chung toái thieåu

coù theå hoã trôï cho caùc giaûi phaùp cuûa NHTM tænh LNTH thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu

ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng.

III.3.1. Giaûi phaùp cuûa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc taïi tænh LNTH.

(cid:190) Coâng boá coâng khai vaø ñaày ñuû quy hoaïch ñaát, quy hoaïch chi tieát chuyeån

ñoåi cô caáu caây troàng - vaät nuoâi, quy hoaïch vuøng nguyeân lieäu …

Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, UBND tænh LNTH ñaõ töøng böôùc coâng boá caùc

quy hoaïch nhö ñaát, vuøng nguyeân lieäu, chuyeån ñoåi cô caáu vaät nuoâi caây troàng giuùp

cho doanh nghieäp vaø ngöôøi daân coù ñònh höôùng trong saûn xuaát ñoàng thôøi giuùp cho

NHTM tænh LNTH ñaàu tö voán ñuùng höôùng taïi moät soá khu vöïc trong tænh, tuy

nhieân vieäc coâng boá naøy chöa ñeàu khaép vaø hoaøn chænh do ñoù caùc quy hoaïch chöa

ñaùp öùng nhu caàu tham khaûo cuûa doanh nghieäp, ngöôøi daân cuõng nhö NHTM tænh

LNTH. Ñeå naâng cao chaát löôïng quy hoaïch, UBND tænh caàn nghieân cöùu, khaûo saùt,

quy hoaïch ñoàng boä, chi tieát vaø oån ñònh, ñoàng thôøi gaén vôùi khaâu xuùc tieán thöông

maïi, xuùc tieán ñaàu tö, tìm thò tröôøng tieâu thuï. Quy hoaïch caàn ñöôïc thoâng baùo ñeán

caùc Sôû, ngaønh vaø UBND caùc caáp laøm cô sôû thöïc hieän nhieäm vuï quaûn lyù nhaø nöôùc

treân ñòa baøn cuõng nhö höôùng daãn cho doanh nghieäp, ngöôøi daân ñaàu tö ñuùng

höôùng mang laïi hieäu quaû cao goùp phaàn phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa tænh.

(cid:190) Thaønh laäp coâng ty ñònh giaù taøi saûn.

Coâng taùc thaåm ñònh giaù khi NHTM tænh LNTH gaëp nhieàu khoù khaên, neân

yeâu caàu thaønh laäp coâng ty thaåm ñònh giaù ñoäc laäp laø caàn thieát trong thôøi gian tôùi.

Coâng ty thaåm ñònh giaù cuûa tænh vôùi khaû naêng chuyeân moân saâu vaø roäng seõ thay

cho NHTM trong thaåm ñònh giaù taøi saûn moät caùch chính xaùc vaø giaûi quyeát khoù

khaên cuûa NHTM do khoâng theå bao quaùt heát moïi lónh vöïc cuûa hoaït ñoäng thaåm

ñònh giaù, giaûm chi phí ñaøo taïo, ngaên chaën tieâu cöïc cuûa CBTD. Maët khaùc coâng ty

thaåm ñònh giaù seõ thay cho NHTM gaùnh chòu toaøn boä traùch nhieäm khi thaåm ñònh

giaù thieáu chính xaùc, chia seû ruûi ro vôùi NHTM.

Ñeå hoã trôï caùc TCTD trong xöû lyù taøi saûn baûo ñaûm, NHCHDCND Laøo, Boä

Tö phaùp, Boä Taøi chính ñaõ ban haønh thoâng tö lieân tòch höôùng daãn vieäc xöû lyù taøi

saûn ñaûm baûo ñeå thu hoài nôï cho caùc TCTD theo thöù töï noäp thueá vaø caùc khoaûn phí

noäp ngaân saùch, keá ñeán thu nôï goác, laõi vay, laõi quaù haïn tính ñeán ngaøy beân baûo

ñaûm hoaëc beân giöõ taøi saûn giao taøi saûn cho TCTD ñeå xöû lyù. Thöù töï öu tieân trong

vieäc thanh toaùn thu nôï töø xöû lyù taøi saûn baûo ñaûm chöa theå hieän ñaày ñuû cam keát

giöõa khaùch haøng vaø quyeàn xöû lyù taøi saûn theá chaáp thu hoài nôï cuûa NHTM trong

hôïp ñoàng tín duïng. Caùc nghóa vuï thueá cuûa khaùch haøng laø moät nghóa vuï maø

NHTM khoâng theå bieát tröôùc, bieát ñaày ñuû ñeå coù theå tieân lieäu khaû naêng thu nôï khi

ñònh giaù vaø ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm. Do ñoù caàn caên cöù thöù töï öu tieân khi ñaêng

kyù giao dòch baûo ñaûm, NHTM ñöôïc öu tieân thanh toaùn nôï goác, nôï laõi tröôùc caùc

khoaûn nôï ngaân saùch nhaø nöôùc. Ngoaøi ra thoâng tö neâu treân caàn ñeà caäp ñeán nhöõng

bieän phaùp kieân quyeát coù tính cöôõng cheá trong vieäc xöû lyù taøi saûn baûo ñaûm thu hoài

nôï khi khaùch haøng hoaëc beân baûo laõnh khoâng giao taøi saûn cho TCTD ñeå xöû lyù.

(cid:190) Quy ñònh kieåm toaùn caùc doanh nghieäp laø ñieàu kieän baét buoäc, ñoàng thôøi

coù bieän phaùp cheá taøi ñeå ñaûm baûo tính minh baïch veà thoâng tin taøi chính.

Caùc Sôû, Ngaønh trong tænh ñeàu coù chung yeâu caàu ñoái vôùi baùo caùo taøi chính cuûa

Doanh nghieäp phaûi hoaøn thaønh ñuùng thôøi ñieåm quy ñònh, vaø ñöôïc kieåm toaùn bôûi

coâng ty kieåm toaùn ñoäc laäp. Nhaèm traùnh tình traïng doanh nghieäp coù nhieàu baùo

caùo taøi chính khaùc nhau khi giao dòch vôùi caùc Sôû Ngaønh vôùi caùc muïc ñích khaùc

nhau do ñoù Sôû Taøi chính tænh caàn quy ñònh kieåm toaùn caùc doanh nghieäp laø ñieàu

kieän baét buoäc. Ñoái vôùi NHTM tænh LNTH, chaát löôïng coâng taùc thaåm ñònh lieân

quan maät thieát vôùi tính trung thöïc trong baùo caùo taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp.

Ngoaøi ra ñeå ñaûm baûo soá lieäu trung thöïc caàn coù bieän phaùp cheá taøi ñoái vôùi doanh

nghieäp coá tình gian laän che daáu söï thaät qua baùo caùo taøi chính.

III.3.2. Giaûi phaùp cuûa NHCHDCND Laøo:

(cid:190) Thoáng nhaát heä thoáng phaân tích, xeáp loaïi doanh nghieäp toaøn ngaønh.

Vieäc phaân tích vaø xeáp loaïi tín duïng doanh nghieäp laø moät quy trình ñaùnh

giaù khaû naêng thöïc hieän caùc nghóa vuï taøi chính cuûa moät doanh nghieäp ñoái vôùi

TCTD nhaèm xaùc ñònh ruûi ro trong hoaït ñoäng tín duïng. Tröôùc thöïc traïng caùc

NHTM treân caû nöôùc ñaùnh giaù, xeáp loaïi doanh nghieäp raát khaùc nhau ñöôïc ñeà caäp

trong chöông II, neân NHCHDCND Laøo caàn thoáng nhaát caùc tieâu chí ñaùnh giaù vaø

xeáp loaïi khaùch haøng (bao nhieâu haïng) ñoái vôùi caùc NHTM TW, ñieàu naøy giuùp caùc

chi nhaùnh NHTM coù theå tham khaûo keát quaû xeáp loaïi moät doanh nghieäp cuï theå taïi

caùc NHTM khaùc, maët khaùc Trung taâm thoâng tin tín duïng seõ deã daøng toång hôïp töø

caùc NHTM TW vaø cung caáp thoâng tin cho caùc TCTD khaùc tham khaûo.

Quy trình phaân tích ñaùnh giaù vaø xeáp loaïi DN ngoaøi vieäc taäp trung vaøo caùc

chæ tieâu phaân tích caùc heä soá ñeå laøm roõ söï thay ñoåi veà caáu truùc voán, hieäu quaû söû

duïng voán, coøn phaûi neâu ñöôïc con soá tuyeät ñoái veà quy moâ voán, khaû naêng cho

khaùch haøng vay toái ña laø bao nhieâu.

Ngoaøi ra hieän nay Trung taâm thoâng tin tín duïng chæ phaân loaïi doanh

nghòep theo 4 ngaønh kinh teá cô baûn (noâng - laâm nghieäp, coâng nghieäp, xaây döïng,

thöông maïi dòch vuï) vaø döï kieán ñieàu chænh caùch phaân loaïi doanh nghieäp theo 8

ngaønh kinh teá. Ñeå vieäc phaân loaïi ngaønh kinh teá cuûa Trung taâm TTTD tuaân thuû

quy ñònh cuûa Luaät thoáng keâ, ñoàng thôøi phuø hôïp quy cheá baùo caùo thoáng keâ ngaønh

Ngaân haøng caàn thoáng nhaát phaân loaïi doanh nghieäp theo 21 ngaønh kinh teá.

Hieän taïi caùc Boä, Ngaønh ñeàu söû duïng nhieàu tieâu chí khaùc nhau ñeå xeáp loaïi

doanh nghieäp phuïc vuï cho yeâu caàu quaûn lyù nhaø nöôùc cuûa mình, ñieån hình trong

naêm 2005, Boä Taøi chính cuõng ñaõ ban haønh thoâng tö höôùng daãn giaùm saùt vaø ñaùnh

giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa DN nhaø nöôùc vôùi heä thoáng chæ tieâu goàm 5 nhoùm vaø

xeáp loaïi doanh nghieäp moät trong ba loaïi ( A, B hoaëc C). trong 5 nhoùm chæ tieâu

treân, coù 3 nhoùm chæ tieâu taøi chính ( Doanh thu vaø thu nhaäp khaùc; Lôïi nhuaän thöïc

hieän; Nôï phaûi traû quaù haïn vaø khaû naêng thanh toaùn nôï ñeán haïn) coù lieân quan maät

thieát ñeán caùc chæ tieâu taøi chính maø Ngaønh ngaân haøng söû duïng ñeå phaân tích, xeáp

loaïi DN. Ñeå caùc Boä, ngaønh lieân quan coù theå trao ñoåi thoâng tin, tham khaûo keát

quaû phaân tích xeáp loaïi DN, NHCHDCND Laøo caàn trao ñoåi thoáng nhaát caùc Boä,

ngaønh ñeà xuaát moät soá tieâu chí cô baûn trong vieäc ñaùnh giaù, xeáp loaïi doanh

nghieäp.

(cid:190) Hoaøn thieän, phaùt trieån heä thoáng thoâng tin tín duïng Ngaønh Ngaân haøng.

NHCHDCND Laøo cho pheùp Trung taâm TTTD caàn thaønh laäp caùc chi nhaùnh

taïi caùc thaønh phoá lôùn nhö Savannakhet, Luangpabang ñeå thu thaäp, hình thaønh

kho döõ lieäu theo khu vöïc nhaèm cung caáp TTTD ñaùp öùng nhu caàu khai thaùc thoâng

tin cuûa caùc TCTD ñoái vôùi caùc doanh nghieäp vaø môû roäng ñeán caùc doanh nghieäp

vöøa & nhoû, caù nhaân.

Ban haønh quy cheá baét buoäc caùc TCTD vaø Doanh nghieäp coù quan heä tín

duïng, cung caáp thoâng tin tín duïng cho Trung Taâm TTTD, quy ñònh cheá taøi khi

caùc TCTD cung caáp TTTD khoâng ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc. Toå chöùc kieåm tra

ñònh kyø thoâng qua ñoái chieáu toång dö nôï taïi kho döõ lieäu cuûa trung taâm vôùi caùc

NHTM TW, qua ñoù xaùc ñònh kòp thôøi nhöõng sai phaïm. Ñònh kyø quyù coù nhaän xeùt

thoâng baùo toaøn ngaønh tình hình chaáp haønh quy cheá thoâng tin tín duïng, xöû phaït

haønh chính ñoái vôùi caùc NHTM vi phaïm quy cheá, ngoaøi ra quy ñònh NHTM coøn

phaûi buø ñaép caùc thieät haïi cho caùc NHTM khaùc do söû duïng nguoàn thoâng tin thieáu

chính xaùc do mình cung caáp.

Ngöôïc laïi Trung taâm TTTD quy ñònh chuaån hoaù toaøn boä thoâng tin ñaàu vaøo

cho mình ñeå caùc NHTM ñieàu chænh chöông trình phaàn meàm theo höôùng thu thaäp

thoâng tin hoaøn toaøn töï ñoäng cung caáp cho trung taâm, khoâng ñeå tình traïng cung

caáp thoâng tin veà trung taâm baèng caùch gôûi file ñieän töû treân trang web (nhö baùo

caùo ñaêng kyù veà taøi saûn ñaûm baûo tieàn vay) gaây maát thôøi gian, chi phí nhö quy ñònh

hieän nay. Trung taâm TTTD caàn nghieân cöùu vieäc khai thaùc thoâng tin tín dunïg töø

caùc TCTD treân cô sôû döõ lieäu baùo caùo theo cheá ñoä baùo caùo thoáng keâ toaøn ngaønh

ñeå haïn cheá vieäc cung caáp cuøng moät thoâng tin töø nhieàu quy trình khaùc nhau.

Beân caïnh thoâng tin caùc khaùch haøng coù quan heä tín duïng, vaø caùc thoâng tin

thu thaäp ngoaïi ngaønh, trung taâm caàn cung caáp theâm thoâng tin khaùc nhö giaù caùc

thieát bò, maùy moùc, daây chuyeàn coâng ngheä… qua thu thaäp töø caùc Ngaønh ñeå caùc

NHTM tham khaûo trong quaù trình thaåm ñònh. Muoán vaäy Trung taâm caàn trieån khai

vieäc mua tin töø caùc cô quan thoâng tin tín duïng ASEAN, hieäp hoäi thoâng tin tín

duïng Chaâu AÙ… Treân cô sôû nguoàn thoâng tin mua ñöôïc, Trung taâm baùn laïi thoâng

tin cho vaùc TCTD, doanh nghieäp… coù nhu caàu vôùi chi phí thích hôïp.

Trung taâm caàn trieån khai kyõ thuaät ñeå caùc NHTM tra cöùu tröïc tieáp thoâng

tin cuûa khaùch haøng trong nöôùc treân trang Web TTTD moät caùch nhanh choáng hieäu

quaû vaø vôùi möùc phí coá ñònh haøng naêm phuø hôïp vôùi quy moâ cuûa töøng NHTM ñeå

khuyeán khích caùc NHTM cung caáp vaø khai thaùc thoâng tin trong Ngaønh. Ngoaøi ra

Trung taâm tính toaùn möùc phí phuø hôïp phaûi traû töøng laàn (cho moät soá nhoùm saûn

phaåm thoâng tin) maø Trung taâm phaûi mua trong nöôùc vaø töø caùc toå chöùc quoác teá.

(cid:190) Ñoàng boä trong ban haønh vaên baûn quy phaïm phaùp luaät.

Vaên baûn döôùi Luaät coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng ngaân haøng phaûi ñöôïc ban

haønh moät caùch ñoàng boä, ñaày ñuû vaø höôùng daãn cuï theå ñeå trieån khai thöïc hieän. Caùc

Vuï, Cuïc cuûa NHCHDCND Laøo caàn trao ñoåi thoáng nhaát tröôùc khi trình Thoáng ñoác

ban haønh caùc quyeát ñònh trieån khai quy cheá, quy ñònh traùnh tình traïng khoâng

ñoàng boä vaø phaûi ñieàu chænh boå sung trong 1 thôøi gian ngaén. Ñôn cöû ngaøy

10/10/2005 Thoáng ñoác ban haønh quyeát ñònh 155 söûa ñoåi boå sung moät soá ñieàu cuûa

quy cheá cho vay cuûa TCTD trong ñoù quy ñònh vieäc phaân loaïi nôï töø nhoùm 1 ñeán

nhoùm 5 theo quy ñònh cuûa NHNN Laøo. Sau ñoù Ban haønh quyeát ñònh 245 quy ñònh

cuï theå veà caùch phaân loaïi nôï cuûa khaùch haøng vaøo 1 trong 5 nhoùm nhöng ñaõ coù

ñieåm khaùc vôùi ñieàu 5 cuûa quyeát ñònh 155, neân ngaøy 27/03/2006 Thoáng ñoác ban

haønh quyeát ñònh 185 söûa ñoåi boå sung quyeát ñònh 155. Vieäc ban haønh vaên baûn quy

phaïm phaùp luaät cuûa Ngaønh khoâng ñoàng boä nhö treân daãn ñeán phaûi ñieàu chænh boå

sung vaø gaây trôû ngaïi cho caùc TCTD trieån khai thöïc hieän.

(cid:190) Hoaøn thieän quy cheá phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng.

Quy cheá phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng döï phoøng theo quyeát ñònh 245

phuø hôïp yeâu caàu quaûn trò ruûi ro tín duïng, tuy vaäy caàn söûa ñoåi moät soá noäi duïng:

Quy cheá 245 quy ñònh “TCTD ñöôïc söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng

theo trình töï: söû duïng döï phoøng cuï theå ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng ñoái vôùi khoaûn nôï

ñoù, tieáp theo phaùt maïi taøi saûn ñaûm baûo ñeå thu hoài nôï, tröôøng hôïp phaùt maïi taøi

saûn khoâng ñuû buø ñaép thì ñöôïc söû duïng döï phoøng chung ñeå xöû lyù”. trong thöïc teá

vieäc phaùt maïi taøi saûn laø baát ñoäng saûn thöôøng khoù khaên, maát nhieàu thôøi gian neân

khi söû duïng döï phoøng cuï theå xöû lyù ruûi ro thì phaàn nôï naøy ñöôïc chuyeån ra theo doõi

ngoaïi baûng, phaàn nôï coøn laïi vaãn theo doõi noäi baûng do chöa phaùt maïi ñöôïc taøi saûn

ñeå thu hoài nôï. Tröôøng hôïp naøy gaây khoù khaên trong vieäc theo doõi moät khoaûn nôï

vöøa haïch toaùn ôû noäi baûng laãn ôû ngoaïi baûng, do ñoù vieäc xöû lyù khoaûn nôï naøy

khoâng döùt ñieåm. Nhö vaäy khoâng theå xöû lyù toaøn boä ruûi ro tín duïng cuûa caùc khaûon

nôï phaûi xöû lyù nhö quyeát ñònh 245 “Tröôøng hôïp soá tieàn döï phoøng khoâng ñuû ñeå xöû

lyù toaøn boä ruûi ro tín duïng cuûa caùc khoaûn nôï phaûi xöû lyù cheânh leäch thieáu cuûa soá

tieàn döï phoøng vaøo chi phí hoaït ñoäng”. Ñeå khaéc phuï vöôùng maéc treân ñeà nghò söû

duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro ñöôïc thay ñoåi theo trình töï sau: söû duïng döï phoøng

cuï theå, tieáp ñeán laø döï phoøng chung vaø sau cuøng töø nguoàn phaùt maïi taøi saûn baûo

ñaûm.

Hieän nay quy cheá 245 quy ñònh TCTD phaân loaïi nôï theo moät trong hai

phöông phaùp ñònh löôïng (aùp duïng ngay) hoaëc ñònh tính (phöông phaùp tieán haønh

aùp duïng trong 3 naêm tôùi sau khi xaây döïng ñöôïc heä thoáng xeáp haïng tín duïng noäi

boä). Tuy vaäy ñeå naâng cao chaát löôïng tín duïng trong thôøi gian tôùi neân aùp duïng

ñoàng thôøi 2 phöông phaùp treân, phöông phaùp ñònh löôïng xöû lyù nhanh nhôø aùp duïng

coâng ngheä thoâng tin neân TCTD phaân loaïi vaø trích laäp kòp thôøi; phöông phaùp ñònh

tính ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng chính xaùc hôn. Ñoái chieáu keát quaû phaân loaïi cuûa

2 phöông phaùp treân, neáu keát quaû phaân loaïi theo phöông phaùp ñònh tính phaûi ñöa

khoaûn nôï vaøo nhoùm ruûi ro cao hôn thì TCTD phaûi trích boå sung phaàn cheânh leäch.

III.3.3. Giaûi phaùp cuûa Ngaân haøng Trung öông Laøo chi nhaùnh Tænh Luaång Naëm Thaø.

(cid:190) Taêng cöôøng quaûn lyù nhaø nöôùc taïi NHTM tænh LNTH.

Thanh tra NHTM tænh LNTH naâng cao chaát löôïng thanh tra baèng caùch

naém baét kòp thôøi caùc nghieäp vuï kinh doanh, dòch vuï ngaân haøng hieän ñaïi, aùp duïng

coâng ngheä môùi nhaèm giaùm saùt lieân tuïc NHTM tænh LNTH döôùi hai hình thöùc

thanh tra taïi choã vaø giaùm saùt töø xa. Thanh tra taïi choã seõ naâng cao hieäu löïc do

vieäc xöû lyù caùc vi phaïm döïa treân caùc baèng chöùng khoâng tuaân thuû caùc quy ñònh

phaùp luaät laøm cô sôû ñeå aùp duïng caùc cheá taøi cuï theå. Nghieäp vuï giaùm saùt töø xa

nhaèm caûnh baùo kòp thôøi caùc sai phaïm ñeû NHTM tænh coù bieän phaùp ngaên ngöûa ruûi

ro trong hoaït ñoäng dinh doanh. Vôùi söï phaùt trieån vöôït baäc cuûa coâng ngheä thoâng

tin, heä thoáng phaùp luaät ngaøy caøng hoaøn thieän vaø yeâu caàu minh baïch trong coâng

boá thoâng tin laø ñieàu kieän thuaän lôïi cho Thanh tra söû duïng chuû yeáu phöông thöùc

giaùm saùt töø xa nhaèm phaùt huy vai troø caûnh baùo sôùm, kòp thôøi phaùt hieän caùc vi

phaïm quy cheá, baûo ñaûm an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa NHTM tænh LNTH. Tieáp

tuïc naâng cao chaát löôïng coâng taùc giaùm saùt töø xa treân cô sôû khai thaùc toái ña thoâng

tin töø baùo caùo thoáng keâ, vaø thoâng tin trung taâm TTTD.

Ngaân haøng trung öông Laøo nghieân cöùu vaø xaây döïng moät heä thoáng caùc chæ

soá vaø giôùi haïn coù tính caûnh baùo mang tính chuaån möïc ñeå thoáng nhaát ñaùnh giaù

chaát löôïng tín duïng cuûa caùc NHTM noùi chung vaø NHTM tænh LNTH noùi rieâng.

Ñònh kyø naêm NHTW Laøo thu thaäp thoâng tin, tính toaùn vaø thoâng baùo caùc chæ soá

trung bình cuûa caùc NHTM veà chaát löôïng tín duïng ñeå caùc NHTM tham khaûo vaø

ñònh höôùng cho caùc NHTM ñaêng kyù thi ñua. Caùc chæ soá cô baûn coù theå keå ñeán

nhö:

* Nôï quaù haïn/toång dö nôï;

* Nôï xaáu NPL (nhoùm 3+4+5)/Toång dö nôï;

* Tyû troïng laõi treo/Toång thu nhaäp töø hoaït ñoäng tín duïng;

* Tyû leä toái ña cuûa nguoàn voán ngaén haïn söû duïng ñeå cho vay trung, daøi haïn;

* Caùc khoaûn xoaù nôï/Toång dö nôï;

* Trích laäp döï phoøng ruûi ro/dö nôï bình quaân;

* Söû duïng döï phoøng ruûi ro/dö nôï bình quaân;

* Dö nôï toån thaát ñang theo doõi/Toång dö nôï…

Heä thoáng chæ soá treân ñaùnh giaù chính xaùc chaát löôïng tín duïng, qua ñoù ñeå

NHTM tænh LNTH coù nhöõng ñieàu chænh thích hôïp vaø xöû lyù kòp thôøi.

Thaønh laäp Quyõ baûo laõnh tín duïng ñoái vôùi Doanh nghieäp nhoû vaø vöøa.

Vieäc thaønh laäp Quyõ baûo laõnh seõ taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp nhoû

vaø vöøa vay voán taïi NHTM, taêng tính khaû thi vaø hieäu quaû cuûa caùc döï aùn vaø giaûm

ruûi ro cho caùc NHTM. Chi nhaùnh NHNN tænh LNTH laøm ñaàu moái phoái hôïp vôùi

caùc Sôû Ngaønh lieân quan tham möu UBND tænh sôùm thaønh laäp Quyõ baûo laõnh tín

duïng. Ñeå döï aùn thaønh laäp Quyõ khaû thi NHNN chi nhaùnh tænh caàn tham möu tính

caân ñoái ngaân saùch caáp voán, huy ñoäng voán goùp cuûa caùc NHTM ñeå hình thaønh voán

ñieàu leä. Ñoàng thôøi toå chöùc toaï ñaøm vôùi caùc Sôû ngaønh lieân quan ñeå thoáng nhaát,

laøm roõ moät soá noäi dung sau: Muïc tieâu hoaït ñoäng cuûa Quyõ nhaèm ñaùp öùng nguoàn

voán saûn xuaát kinh doanh, taêng hieäu quaû ñaàu tö cho caùc doanh nghieäp vaø giaûm ruûi

ro cho caùc NHTM; Xaùc ñònh quyeàn vaø nghóa vuï caùc beân tham gia; Traùch nhieäm

cuûa Quyõ baûo laõnh tieán haønh traû nôï cho NHTM thay cho khaùch haøng khi khoaûn nôï

ñeán haïn maø khaùch haøng khoâng traû ñöôïc nôï hoaëc traû khoâng ñaày ñuû. Nhaän thöùc

ñuùng chuû tröông cuûa Chính phuû seõ thuùc ñaåy caùc NHTM, doanh nghieäp, hieäp hoäi

ngaønh ngheà goùp voán hình thaønh voán ñieàu leä, taïo tieàn ñeà xuùc tieán thaønh laäp Quyõ

baûo laõnh cho doanh nghieäp nhoû vaø vöøa.

III.3.4. Giaûi phaùp cuûa caùc chi nhaùnh ngaân haøng thöông maïi Tænh Luaång Naëm Thaø.

(cid:190) Trieån khai coù hieäu quaû Quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû.

Ñeå Quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng chính phuû vaø Chæ thò naêm 2004 veà xöû lyù nôï

toàn ñoïng taïi caùc NHTM phaùt huy taùc duïng, giuùp cho ngaønh ngaân haøng coù nguoàn

voán taùi ñaàu tö phuïc vuï toát hôn coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi taïi ñòa phöông,

caàn thöïc hieän moät soá giaûi phaùp sau:

Phaûi thaønh laäp ban thu hoài nôï taïi töøng ñòa baøn, giao nhieäm vuï cuï theå ñeán töøng

caùn boä ñeå coâng taùc thu hoài nôï ñaït keát quaû. Caùc NHTM taêng cöôøng hôn nöõa söï

phoái hôïp vôùi UBND caùc caáp, caùc toå chöùc chính trò xaõ hoäi vaø caùc sôû ban ngaønh

trong vieäc thu hoài nôï vay. Tuyeân truyeàn saâu roäng maët tích cöïc cuûa vieäc thu hoài

voán vay ngaân haøng ñaõ toàn ñoïng laâu ngaøy ñeán caùn boä, coâng chöùc vaø caùc taàng lôùp

nhaân daân ñeå naâng cao yù thöùc chaáp haønh nghóa vuï traû nôï.

Phoái hôïp vôùi caùc cô quan thi haønh aùn caàn xöû lyù kieân quyeát vaø kòp thôøi ñoái

vôùi caùc tröôøng hôïp ñaõ coù quyeát ñònh thi haønh aùn, coù taøi saûn nhöng khoâng traû nôï

vay ngaân haøng. Ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp ñaõ coù thoâng baùo taïm ñình chæ thi haønh aùn

do ngöôøi vay khoâng coù khaû naêng traû nôï, NHTM tieáp tuïc phoái hôïp vôùi caùc cô

quan thi haønh aùn theo doõi khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng ñeå thöïc hieän thi haønh

aùn khi coù ñuû ñieàu kieän. Ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp ñaõ khôûi kieän ra Toaø, taùc ñoäng

Toaø aùn caùc caáp ñaåy maïnh tieán ñoä xöû lyù caùc vuï kieän vaø coù bieän phaùp cheá taøi ñoái

vôùi nhöõng ngöôøi khoâng thöïc hòeân leänh trieäu taäp cuûa Toaø.

(cid:190) Taêng cöôøng kieåm toaùn noäi boä, kieåm tra cuûa laõnh ñaïo vaø chuyeân ñeà.

Hoaït ñoäng kieåm tra, kieåm soaùt cuûa NHTM treân ñòa baøn caàn thöïc hieän theo

quy trình, trình töï, öùng duïng coâng ngheä hieän ñaïi ñeå ñaït hieäu quaû cao. Vieäc kieåm

tra, kieåm soaùt coâng vieäc cuûa caùn boä, ñaëc bieät laø CBTD nhaèm giuùp hoï tuaân thuû

chính saùch cho vay, caùc quy trình nghieäp vuï ñeå ñaûm baûo an toaøn trong coâng taùc

tín duïng. Qua coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt cung caáp thoâng tin khi phaùt hieän

nhöõng sai soùt ñeå ban laõnh ñaïo coù nhöõng bieän phaùp xöû lyù kòp thôøi.

Taêng cöôøng kieåm soaùt noäi boä ñoàng thôøi thöïc hieän nghieâm tuùc quy cheá

kieåm toaùn baùo caùo taøi chính cuûa caùc chi nhaùnh NHTM bôûi moät doanh nghieäp

kieåm toaùn ñoäc laäp, ñuû tieâu chuaån, ñieàu kieän theo quy ñònh cuûa NHCHDCND

Laøo. Vieäc phoái hôïp kieåm soaùt noäi boä vaø kieåm toaùn ñoäc laäp seõ haïn cheá thaáp nhaát

ruûi ro tín duïng phaùt hieän sai phaïm vaø xöû lyù kòp thôøi. Ñeå phaùt huy keát quaû phoái

hôïp trong kieåm toaùn, caùc chi nhaùnh NHTM phaûi xoaù baûo taâm lyù cuïc boä, ñoàng

thôøi taïo thoùi quen minh baïch trong moïi hoaït ñoäng nghòeâp vuï.

(cid:190) Taêng cöôøng thu thaäp thoâng tin taøi chính, phi taøi chính, thoâng tin thò

tröôøng, caùc ngaønh ngheà SXKD cuûa khaùch haøng.

Ñeå phoái hôïp vôùi Trung taâm TTTD hoaøn thieän vaø phaùt trieån heä thoáng

thoâng tin tín duïng, caùc NHTM treân ñòa baøn tænh khaån tröông trieån khai coâng taùc

TTTD ñeán caùc chi nhaùnh tröïc thuoäc chöa thöïc hieän. Taêng cöôøng chæ ñaïo, theo

doõi ñoân ñoác vaø kieåm soaùt caùc chi nhaùnh baùo caùo kòp thôøi, ñaày ñuû, chính xaùc veà

soá löôïng vaø chaát löôïng thoâng tin tröôùc khi cung caáp cho hoäi sôû hoaëc Trung taâm

TTTD NHTW.

Caùc NHTM caàn öùng duïng coâng ngheä thoâng tin, thieát laäp phaàn meàm ñeå

quaûn lyù khaùch haøng, thoáng keâ, löu tröõ thoâng tin laøm cô sôû phaân tích ñaùnh giaù

khaùch haøng töø caùc laàn vay sau. Quy ñònh cuï theå, chaët cheõ veà löu tröõ, baûo quaûn vaø

quaûn lyù hoà sô tín duïng nhö moät taøi saûn quan troïng cuûa ngaân haøng. Ngoaøi ra caùc

NHTM caàn thu thaäp thoâng tin veà ngaønh ngheà kinh doanh cuûa khaùch haøng ñeå döï

ñoaùn ñöôïc khuynh höôùng phaùt trieån, aùp löïc caïnh tranh töø caùc ñoái thuû cuûa khaùch

haøng qua ñoù ñaùnh giaù khaû naêng kinh doanh vaø khaû naêng hoaøn traû nôï cuûa khaùch

haøng. Taêng cöôøng hôïp taùc, trao ñoåi, chia seû thoâng tin giöõa caùc NHTM treân ñòa

baøn vaø khai thaùc thoâng tin tín duïng treân trang Web cuûa trung taâm TTTD ñeå tìm

hieåu khaùch haøng tröôùc khi cho vay.

(cid:190) Naâng cao chaát löôïng caùn boä tín duïng, caùn boä quaûn trò ruûi ro.

Caùc NHTM treân ñòa baøn xaây döïng quy hoaïch ñaøo taïo ñeán 2010 nhaèm töøng

böôùc naâng cao tyû leä caùn boä coù trình ñoä ñaïi hoïc vaø treân ñaïi hoïc leân möùc 50%.

Trong giai ñoaïn buøng noå thoâng tin, khoa hoïc coâng ngheä phaùt trieån maïnh

thì kieán thöùc ñaõ hoïc raát nhanh bò laïc haäu. Ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån NHTM phaûi coù

cheá ñoä ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi, xem nhieäm vuï naøy laø moät trong nhöõng nhieäm vuï

thöôøng xuyeân trong quaù trình xaây döïng vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc cuûa caùc

NHTM. Quy cheá ñeà baït caùn boä caàn aùp duïng hình thöùc ñaøo taïo ngaén ngaøy vaø toå

chöùc thi tuyeån theo ñuùng chöùc danh caàn boå nhieäm nhö tröôûng, phoù caùc boä phaän.

NHTM caàn coù bieän phaùp naâng cao trình ñoä CBTD theo höôùng ngaøy caøng

chuyeân nghieäp hoaù cao hôn theo nhoùm ñoái töôïng khaùch haøng, keát hôïp vôùi saûn

phaåm, lónh vöïc, ngaønh ngheà… Toå chöùc phaân loaïi CBTD theo caùc chuaån möïc (veà

trình ñoä, kinh nghieäm, nghieäp vuï boå trôï khaùc vaø phaåm chaát) cuøng vôùi vieäc xaùc

ñònh caùc ñoái töôïng khaùch haøng vay ñoái vôùi töøng chi nhaùnh NHTM ñeå quy ñònh

thaåm quyeàn quyeát ñònh möùc cho vay, khoái löôïng tín duïng phuø hôïp khaû naêng

CBTD. Ngoaøi ra, trình ñoä CBTD phaûi ñaùp öùng yeâu caàu vöøa chuyeân saâu vöøa ña

naêng thoâng qua coá ñònh thôøi gian coâng taùc taïi töøng boä phaän vaø thöïc hieän thuyeân

chuyeån qua nhieàu boä phaän khaùc nhau.

Ñeå caùn boä, CBTD thöïc söï quan taâm ñeán vieäc hoïc taäp vaø naâng cao trình ñoä

chuyeân moân, nghòeâp vuï caùc NHTM caàn coù cô cheá khuyeán khích caùn boä hoïc taäp

baèng caùch hoã trôï moät phaàn hoaëc toaøn boä kinh phí, thöïc hieän cheá ñoä khen thöôûng,

ñeà baït ñoái vôùi nhöõng caùn boä coù trình ñoä chuyeân moân cao vaø ñaït hieäu suaát trong

coâng vieäc, beân caïnh vieäc töï hoïc taäp cuûa moãi caùn boä ngaân haøng, ñònh kyø môû caùc

lôùp ñaøo taïo nghieäp vuï môùi, kieán thöùc môùi, coâng ngheä môùi vaø kyõ naêng quaûn lyù

moät ngaân haøng hieän ñaïi ñeå caùn boä ngaân haøng tieáp caän. Beân caïnh ñaøo taïo ngheà

nghieäp, caùc NHTM coù bieän phaùp giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho caùn boä

nhaèm hình thaønh vaên hoaù toå chöùc trong ñôn vò.

Beân caïnh coâng taùc ñaøo taïo, boài döôõng caùn boä hieän ñang coâng taùc, caùc

NHTM tuyeån choïn nhaân vieân coù trình ñoä cao ñeå ñaùp öùng ngay moät soá nghieäp vuï

phöùc taïp nhö thaåm ñònh cho vay caùc döï aùn, coâng trình xaây laép…; thaåm ñònh giaù;

kieåm soaùt boä chöùng töø hoaøn haûo; quaûn trò ruûi ro; chuyeân vieân tin hoïc; khaéc phuï

tình traïng ñaøo taïo chuyeân saâu maát thôøi gian vaø hieäu quaû khoâng cao.

(cid:190) Taêng cöôøng kieåm tra “ trong vaø sau” khi cho vay theo quy cheá.

Taêng cöôøng kieåm tra söû duïng voán trong vaø sau khi cho vay nhaèm phaùt

hieän vaø ngaên chaëc kòp thôøi vieäc khaùch haøng söû duïng voán sai muïc ñích, keùm hieäu

quaû ñeå chuû ñoäng ñeà ra caùc giaûi phaùp khaéc phuïc, ñoàng thôøi CBTD giaùm saùt quaù

trình luaân chuyeån voán vay vaø ñoân ñoác thu hoài nôï ñuùng theo thoaû thuaän.

Caùc NHTM phaûi ñònh möùc soá löôïng khaùch haøng, dö nôï cho CBTD phuø

hôïp vôùi khaû naêng quaûn lyù ñeå thöïc hieän toát vieäc kieåm tra trong vaø sau khi cho

vay, xaây döïng keá hoaïch kieåm tra phuø hôïp vôùi keát quaû phaân loaïi nôï töøng khoaûn

vay ñaûm baûo yeâu caàu maät ñoä kieåm tra cao hôn ñoái vôùi nhoùm nôï xaáu. Kieåm tra

toaøn dieän caùc khoaûn vay vöôït quaù 1 möùc dö nôï nhaát ñònh vôùi kieåm tra ñieån hình

ñoái vôùi nhoùm khaùch haøng ñöôïc xeáp loaïi nôï ñuû tieâu chuaån. Taêng cöôøng giaùm saùt,

kieåm tra ñeå naâng cao chaát löôïng coâng taùc kieåm tra söû duïng voán vay traùnh tình

traïng hình thöùc, ñoái phoù nhaèm phaùt thieän kòp thôøi khoaûn nôï coù vaán ñeà.

Caùc NHTM caàn quy ñònh keát quaû phaân loaïi nôï theo nhoùm (I, II, III, IV, V)

laø cô sôû ñeå xaây döïng lòch kieåm tra cuûa caùn boä tín duïng töông öùng 1 naêm, 6 thaùng,

3 thaùng, 1 thaùng, 1 thaùng hoaëc ngaén hôn phuø hôïp möùc ñoä ruûi ro cuûa töøng nhoùm.

(cid:190) Taùch boä phaän rieâng coù chuyeân moân ñònh giaù TSBÑ, ñaêng kyù giao dòch

ñaûm baûo, phaùt maõi TSBÑ.

Caùc NHTM treân ñòa baøn thöïc hieän kyù hôïp ñoàng vôùi caùc doanh nghieäp

thaåm ñònh giaù ñeå doanh nghieäp thöïc hieän thaåm ñònh giaù thay cho caùc NHTM vaø

gaùnh chòu toaøn boä traùch nhieäm khi thaåm ñònh giaù thieáu chính xaùc nhaèm giaûi

quyeát nhöõng khoù khaên trong coâng taùc thaåm ñònh cuûa NHTM hieän nay. Tuy nhieân

taïi LNTH chöa coù caùc doanh nghieäp thaåm ñònh giaù, caùc NHTM caàn thaønh laäp boä

phaän chuyeân traùch thöïc hieän nghieäp vuï ñaùnh giaù, ñaêng kyù giao dòch baûo ñaûm vaø

phaùt maïi taøi saûn baûo ñaûm.

Caùn boä thaåm ñònh giaù phaûi ñöôïc ñaøo taïo chuyeân ngaønh thaåm ñònh giaù ñeå

thöïc hieän toát caùc maët nghieäp vuï lieân quan ñeán coâng taùc ñònh giaù nhö: thaåm ñònh

baùo caùo taøi chính, keá hoaïch kinh doanh hoaëc döï aùn ñaàu tö ñeå xaùc ñònh hoaït ñoäng

doanh nghieäp coù hieäu quaû hay khoâng; Thaåm ñònh giaù trò taøi saûn khi khaùch haøng

caàm coá, theá chaáp ñeå vay voán ngaân haøng; Thaåm ñònh giaù taøi saûn tröôùc khi thöïc

hieän thanh lyù taøi saûn khi khaùch haøng maát khaû naêng thanh toaùn…

Boä phaän chuyeân traùch toå chöùc ñaùnh giaù laïi taøi saûn theá chaáp, caàm coá theo

ñònh kyø 3 thaùng, 6 thaùng, 1 naêm phuø hôïp vôùi möùc ñoä bieán ñoäng giaù cuûa töøng loaïi

taøi saûn. Beân caïnh ñoù tieán haønh phaân vuøng caùc taøi saûn theá chaáp ñeå khi coù xu

höôùng baát lôïi vôùi giaù trò baát ñoäng saûn taïi khu vöïc naøo ñoù coù theå ñieàu chænh ngay

giaù trò taøi saûn theá chaáp nhaèm haïn cheá ruûi ro.

Boä phaän ñònh giaù taøi saûn coøn thöïc hieän moät soá nghieäp vuï nhö höôùng daãn

khaùch haøng thöïc hieän ñaêng kyù giao ñòch baûo ñaûm theo ñuùng quy ñònh, yeâu caàu

khaùch haøng mua baûo hieåm taøi saûn ñoái vôùi phöông tieän vaän taûi, taøi saûn hình thaønh

töø voán vay…, tieán haønh caùc thuû tuïc phaùt maïi taøi saûn thu hoài voán.

(cid:190) Chaáp haønh nghieâm tuùc quy cheá cho vay.

Caùc NHTM treân ñòa baøn trieån khai, giaùm saùt caùn boä chaáp haønh nghieâm tuùc

ñieàu khoaûn quy ñònh trong quy cheá vay ñaõ ban haønh keøm theo caùc quyeát ñònh boå

sung söûa ñoåi quyeát ñònh vaø höôùng daãn cuûa NHTM TW. NHTM caàn quy ñònh

thoáng nhaát quy trình thaåm ñònh ñoái vôùi döï aùn ñaàu tö, phöông aùn saûn xuaát, kinh

doanh dòch vuï nhö: hoà sô phaùp lyù, naêng löïc taøi chính, naêng löïc saûn xuaát kinh

doanh, tính khaû thi cuûa döï aùn,… ngoaøi ra caàn thaåm ñònh döï aùn coù phuø hôïp quy

hoaïch cuûa ñòa phöông khoâng, chaát löôïng saûn phaåm vaø khaû naêng caïnh tranh treân

thò tröôøng, hôïp ñoàng cung caáp nguoàn nguyeân lieäu vaø tieâu thuï saûn phaåm oån ñònh,

quy trình coâng ngheä ñaûm baûo tieâu chuaån cuûa caùc nöôùc phaùt trieån…

Ñoái vôùi phöông aùn ñaàu tö, phöông aùn phuïc vuï ñôøi soáng caàn thaåm ñònh

naêng löïc taøi chính, khaû naêng voán töï coù tham gia, nguoàn thu nhaäp oån ñònh, taøi saûn

baûo ñaûm ñöôïc xaùc ñònh nhö nguoàn thu nôï thöù hai… Ñoái vôùi loaïi cho vay ñôn giaûn

nhö cho vay tieâu duøng,… caùc NHTM nghieân cöùu, xaây döïng caùc chæ tieâu ñaùnh giaù

vaø heä thoáng tính ñieåm phuø hôïp ñaëc ñieåm kinh teá treân ñòa baøn laøm cô sôû ban haønh

phöông phaùp tính ñieåm söû duïng thoáng nhaát trong thaåm ñònh cho vay tieâu duøng ñeå

ñaùp öùng kòp thôøi nhu caàu cuûa khaùch haøng maø vaãn ñaûm baûo tuaân thuû quy trình

thaåm ñònh. NHTM caàn khaéc phuïc quan ñieåm ñaët naëng vaøo taøi saûn ñaûm baûo maø

caàn quan taâm ñeán hieäu quaû cuûa phöông aùn, döï aùn vay voán vaø xaùc ñònh nguoàn thu

nôï chính töø thu nhaäp cuûa döï aùn.

Trong quaù trình thaåm ñònh CBTD phaûi tra cöùu trang Web cuûa Trung taâm

TTTD ñeå naém thoâng tin taøi chính vaø phi taøi chính veà khaùch haøng, quan heä vay

traû vaø taøi saûn baûo ñaûm cuûa khaùch haøng vôùi caùc TCTD tröôùc ñaây, thoâng tin ngoaïi

ngaønh, trieån voïng phaùt trieån cuûa saûn phaåm, ngaønh kinh teá treân thò tröôøng lieân

quan ñeán khaùch haøng ñeå xem xeùt, quyeát ñònh cho vay.

(cid:190) Ña daïng hoaù saûn phaåm tín duïng, saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng.

caùc NHTM treân ñòa baøn hieän nay ñeàu chöa coù chính saùch tín duïng cuï theå

ñeå laøm kim chæ nam cho hoaït ñoäng cuûa taát caû caùc nhaân vieân vaø laõnh ñaïo trong

töøng thôøi kyø. Trong thöïc hieän chính saùch tín duïng, NHTM caàn chuù troïng ña daïng

hoaù saûn phaåm cho vay do caùc doanh nghieäp cuøng ngaønh, cuøng vuøng laõnh thoå… coù

theå coù töông quan ruûi ro tín duïng cao. Ruûi ro tín duïng xaûy ra ñeán cuøng luùc vôùi

nhieàu khaùch haøng laø moät vieäc NH caàn heát söùc traùnh ña daïng hoaù trong cho vay

thoâng qua xaùc ñònh vôùi tyû suaát sinh lôøi cao nhaát thì tyû troïng ñaàu tö toái öu vaøo moãi

ngaønh, khu vöïc, thaønh phaàn kinh teá… ñeå ruûi ro chaáp nhaän ñöôïc laø bao nhieâu.

Caùc NHTM, beân caïnh caùc nghieäp buï truyeàn thoáng, caàn phaùt trieån maïnh

caùc nghieäp vuï baûo laõnh, tín duïng tieâu duøng, theû tieâu duøng, theû tín duïng… Caàn ñaëc

bieät quan taâm phaùt trieån hình thöùc cho thueâ taøi chính do hình thöùc tín duïng naøy

coù tính an toaøn cao hôn caùc hình thöùc tín duïng truyeàn thoáng hieän nay.

Caùc NHTM ñaàu tö phaân taùn vaø giôùi haïn cho vay töøng ñoái töôïng rieâng leû

hay nhoùm ñoái töôïng coù lieân quan vôùi nhau laø moät trong nhöõng bieän phaùp phoå

bieán ñeå haïn cheá ruûi ro. Ña daïng hoùa caùc saûn phaåm tín duïng taïo ñieàu kieän ñeå môû

roäng ñoái töôïng cho vay, chuû ñoäng xaây döïng moät danh muïc vôùi möùc ñoä ruûi ro

löôïng hoaù ñöôïc giuùp caùc NHTM chuû ñoäng phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro.

Ña daïng hoaù saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng chính laø cung caáp nhieàu loaïi

dòch vuï nhaèm thoaû maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng trong lónh vöïc tieàn teä, tín duïng,

ngaân haøng nhö: thanh toaùn, nhaän vaø chuyeån tieàn, theû tín duïng, thanh toaùn theû,

giöõ hoä taøi saûn, tö vaán… Qua ñoù ngaân haøng giöõ ñöôïc khaùch haøng truyeàn thoáng, môû

roäng khaùch haøng môùi treân caùc thò tröôøng khaùc nhau, löïa choïn ñöôïc khaùch haøng

toát, giaûm söï leä thuoäc vaøo hoaït ñoäng tín duïng neân ruûi ro tín duïng seõ khoâng gaây

aûnh höôûng nghieâm troïng ñeán hoaït ñoäng ngaân haøng.

(cid:190) Toå chöùc boä phaän quaûn trò ruûi ro

Caùc chi nhaùnh NHTM caàn thaønh laäp boä phaän quaûn trò ruûi ro chuyeân bieät

veà tín duïng xaây döïng chieán löôïc quaûn trò ruûi ro, toå chöùc phaân loaïi caùc khoaûn vay

theo möùc ñoä ruûi ro. NHTM xaây döïng vaø ban haønh quy cheá hoaït ñoäng cuûa boä

phaän quaûn trò ruûi ro, trong ñoù xaùc ñònh roõ chöùc naêng nhieäm vuï vaø moái quan heä

vôùi caùc phoøng boä phaän khaùc trong ñôn vò. Caùc khoaûn nôï xaáu ñöôïc taùch khoûi

CBTD chuyeån giao cho boä phaän quaûn trò ruûi ro tieán haønh phaân tích ñoái töôïng

vay, leân phöông aùn traû nôï vaø cuûng coá hoà sô chuaån bò xöû lyù.

Thoâng qua keát quaû phaân loaïi nôï töøng khoaûn nôï, boä phaän quaûn trò ruûi ro

tieán haønh phaân tích theo nhoùm khaùch haøng, thaønh phaàn kinh teá, ngaønh kinh teá,

khu vuïc nhaèm xaùc ñònh khuynh höôùng ruûi ro, qua ñoù xaùc ñònh giôùi haïn tín duïng

cho töøng nhoùm khaùch haøng, thaønh phaàn kinh teá, ngaønh kinh teá, khu vöïc phuø hôïp

vôùi möùc ñoä ruûi ro maø NHTM chaáp nhaän ñöôïc.

Boä phaän quaûn trò ruûi ro phaân loaïi nôï theo phöông phaùp ñònh löôïng chính

xaùc kòp thôøi haøng quyù ñeå xaùc ñònh ñuùng chaát löôïng tín duïng vaø laøm cô sôû trích

laäp döï phoøng ruûi ro, ñoàng thôøi ñöa ra caùc giaûi phaùp cuï theå nhaèm caûi thieän khaû

naêng traû nôï. Sau ñoù aùp duïng phöông phaùp ñònh tính nhaèm ñaùnh giaù chaát löôïng tín

duïng chính xaùc hôn. Khi keát quaû phaân loaïi theo phöông phaùp ñònh tính phaûi ñöa

khoaûn nôï vaøo nhoùm ruûi ro cao hôn thì TCTD phaûi trích laäp boå sung phaàn cheânh

leäch.

Boä phaän quaûn trò ruûi ro tö vaán cho CBTD khi thöïc hieän taùi thaåm ñònh

nhöõng khoaûn vay lôùn, phöùc taïp ñoàng thôøi coøn coù nhieäm vuï quaûn trò ruûi ro ñoái vôùi

töøng CBTD. Tröïc tieáp ñeà xuaát söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng caùc

khoaûn nôï thuoäc nhoùm 5 vaø caùc tröôøng hôïp doanh nghieäp bò giaûi theå, phaù saûn theo

quy ñònh cuûa phaùp luaät hoaëc caù nhaân bò cheát, maát tích. Toå chöùc phaân tích cô caáu

tín duïng, laäp baûng toång keát tyû leä nôï khoâng thu hoài ñöôïc ít nhaát 5 naêm trôû laïi,

ñaùnh giaù tyû leä nôï khoù thu hoài theo ngaønh kinh teá, nhoùm khaùch haøng… ñeå ñieàu

chænh chính saùch cho vay phuø hôïp.

KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ

Ruûi ro tín duïng luoân laø ñeà taøi ñöôïc quan taâm vaø mang tính thôøi söï cao, ñaëc

bieät trong naêm 2005 Thoáng ñoác NHCHDCND Laøo chæ thò “Naâng cao chaát löôïng

tín duïng, taêng tröôûng tín duïng phuø hôïp vôùi khaû naêng huy ñoäng voán vaø kieåm soaùt

ruûi ro, ñaûm baûo an toaøn heä thoáng”; ñoàng thôøi “Quy ñònh veà phaân loaïi nôï, trích

laäp vaø söû duïng döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro tín duïng trong hoaït ñoäng ngaân haøng cuûa

TCTD” vaø Quy ñònh veà caùc tyû leä baûo ñaûm an toaøn trong hoaït ñoäng tín duïng” cho

thaáy vai troø quaûn trò ruûi ro, an toaøn heä thoáng, phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín

duïng laø nhieäm vuï troïng taâm cuûa caùc NHTM VN trong giai ñoaïn hoäi nhaäp kinh teá

Quoác teá.

Caên cöù ñònh höôùng vaø höôùng daãn cuûa NHCHDCND Laøo, taùc giaû phaân tích

thöïc traïng chaát löôïng tín duïng taïi caùc NHTM teân ñòa baøn tænh LNTH vaø ghi nhaän

thöïc traïng tyû leä trích döï phoøng treân dö nôï bình quaân; tyû leä söû duïng döï phoøng treân

dö nôï bình quaân vaø tyû leä dö nôï toån thaát treân dö nôï qua caùc naêm coù chieàu höôùng

naêm sau cao hôn naêm tröôùc.

Tröôùc thöïc traïng chaát löôïng tín duïng giaûm trong caùc naêm qua, taùc giaû taäp

trung nghieân cöùu caùc nguyeân nhaân laøm cô sôû ñeå ñeà ra caùc giaûi phaùp cô baûn nhaèm

phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng treân ñòa baøn. Trong soá caùc giaûi phaùp ñeà

ra, moät soá giaûi phaùp ñöôïc taùc giaû keá thöøa vaø söûa ñoåi, boå sung ñeå vaän duïng phuø

hôïp vôùi thöïc traïng caùc NHTM treân ñòa baøn.

Beân caïnh ñoù, moät soá giaûi phaùp sau laø nhöõng keát quaû môùi trong luaân vaên:

+ Quy ñònh kieåm toaùn caùc doanh nghieäp laø ñieàu kieän baét buoäc.

+ Trieån khai vieäc thaønh laäp coâng ty thaåm ñònh giaù taïi tænh LNTH.

+ Sôùm thaønh laäp Quyõ baûo laõnh tin duïng ñoái vôùi Doanh nghieäp vöøa vaø nhoû.

+ Thoáng nhaát toaøn Ngaønh caùc tieâu chí ñaùnh giaù vaø xeáp loaïi khaùch haøng

(bao nhieâu haïng) vaø thoáng nhaát moät soá tieâu chí cô baûn trong vieäc ñaùnh giaù, xeáp

loaïi doanh nghieäp giöõa caùc Boä, ngaønh.

+ Thoáng nhaát toaøn Ngaønh caùc tieâu chí ñaùnh giaù vaø xeáp loaïi khaùch haøng

(bao nhieâu haïng) vaø thoáng nhaát moät soá tieâu chí cô baûn trong vieäc ñaùnh giaù, xeáp

loaïi doanh nghieäp giöõa caùc Boä, ngaønh.

+ Trong lónh vöïc thoâng tin tín duïng, NHCHDCND Laøo caàn quy ñònh cheá

taøi khi caùc TCTD cung caáp thoâng tin tín duïng khoâng ñaày ñuû, kòp thôøi, chính xaùc.

Xaùc ñònh kòp thôøi nhöõng sai phaïm, thoâng baùo vaø phaït vi phaïm haønh chính. Ngoaøi

ra, quy ñònh NHTM phaûi buø ñaép caùc thieät haïi cho caùc NHTM khaùc do söû duïng

nguoàn thoâng tin thieáu chính xaùc do mình cung caáp. Trung taâm TTTD chuaån hoaù

toaøn boä thoâng tin ñaàu vaøo ñeå caùc NHTM thu thaäp thoâng tin hoaøn toaøn töï ñoäng

cung caáp cho trung taâm; Phaân ngaønh kinh teá phuø hôïp caùch phaân ngaønh cuûa Luaät

thoáng keâ.

+ Nghieân cöùu vaø xaây döïng moät heä thoáng caùc chæ soá mang tính chuaån möïc

ñeå thoáng nhaát ñaùnh giaù chaát löôïng tín duïng cuûa caùc NHTM, thoâng baùo caùc chæ soá

trung bình treân ñòa baøn ñeå caùc NHTM tham khaûo so saùnh.

+ Hoaøn thieän quy cheá phaân loaïi, trích laäp döï phoøng vaø xöû lyù ruûi ro theo

höôùng: Xöû lyù döùt ñieåm khoaûn nôï thuoäc nhoùm toån thaát theo trình töï söû duïng döï

phoøng cuï theå, tieáp ñeán laø döï phoøng chung vaø sau cuøng töø nguoàn phaùt maïi taøi saûn

baûo ñaûm; Thöïc hieän phaân loaïi ñoàng thôøi theo 2 phöông phaùp ñònh löôïng vaø ñònh

tính; Quy ñònh keát quaû phaân loaïi nôï theo naêm nhoùm (I, II, III, IV, V) laø cô sôû ñeå

xaùc ñònh maät ñoä kieåm tra thích hôïp. Caên cöù thöù töï öu tieân khi ñaêng kyù giao dòch

baûo ñaûm, caùc NHTM ñöôïc öu tieân thanh toaùn nôï goác vaø laõi khi xöû lyù TSBÑ ñeå

thu hoài nôï.

+ Caùc chi nhaùnh NHTM thaønh laäp boä phaän quaûn trò ruûi ro chuyeân bieät ñeå

thöïc hieän caùc nhieäm vuï sau: xaây döïng chieán löôïc quaûn trò ruûi ro; Phaân loaïi nôï

laøm cô sôû trích laäp döï phoøng; Xaây döïng giôùi haïn tín duïng ñoái vôùi töøng khaùch

haøng, nhoùm khaùch haøng, ngaønh kinh teù, khu vöïc; Tieáp nhaän caùc khoaûn nôï xaáu töø

CBTD ñeå phaân tích leân phöông aùn thu nôï vaø cuûng coá hoà sô chuaån bò xöû lyù; Ñaùnh

giaù tyû leä nôï khoù thu hoài theo ngaønh kinh teá, nhoùm khaùch haøng… ñeå ñieàu chænh

chính saùch cho vay phuø hôïp khaû naêng quaûn trò ruûi ro.

Ñeå coù cô sôû trieån khai ñoàng boä caùc giaûi phaùp haïn cheá ruûi ro tín duïng taïi

caùc NHTM treân ñòa baøn tænh Luaång Naëm Tha, taùc giaû coù moät soá kieán nghò cuï theå

(cid:190) Kieán nghò Ngaân haøng Coäng Hoaø Daân Chuû Nhaân Daân Laøo:

- Laøm ñaàu moái phoá hôïp vôùi caùc Boä Ngaønh lieân quan thoáng nhaát chuaån hoaù

moät soá chæ tieâu cô baûn laøm cô sôû ñeå ñaùnh giaù xeáp loaïi doanh nghieäp.

- Tham möu cho Chính Phuû quy ñònh thoáng nhaát quaûn lyù ñaêng kyù giao dòch

baûo ñaûm veà taøi saûn laãn baát ñoäng saûn cho cuøng moät toå chöùc ñeå thuaän lôïi trong

quaûn lyù taøi saûn cuûa doanh nghieäp, caù nhaân trong phaïm vi caû nöôùc. Thaønh laäp caùc

chi nhaùnh Cuïc ñaêng kyù quoác gia giao dòch baûo ñaûm taïi caùc ñòa phöông.

- Quy ñònh cheá taøi khi caùc NHTM khoâng thöïc hieän nghieâm tuùc quy cheá

hoaït ñoäng vaø trao ñoåi thoâng tin tín duïng.

(cid:190) Kieán nghò UBND tænh Luaång Naëm Thaø.

- Chæ ñaïo UBND huyeän, thò xaõ, thaønh phoá tuyeân truyeàn giaùo duïc ñeå ngöôøi

saûn xuaát hieåu ñöôïc lôïi ích trong vieäc kyù hôïp ñoàng tieâu thuï noâng saûn, haøng hoaù

Tænh coù chính saùch hoã trôï caùc ñoái töôïng tham gia hôïp ñoàng khi gaëp ruûi ro do

thieân tai, bieán ñoäng cuûa giaù thò tröôøng vaø caùc nguyeân nhaân baát khaû khaùng khaùc

thoâng qua vieäc thaønh laäp quyõ bình oån giaù hoã trôï saûn xuaát vaø tieâu thuï cho moät soá

maët haøng noâng saûn chuû yeáu cuûa tænh.

- Xuùc tieán thaønh laäp coâng ty thaåm ñònh giaù taïi Luaång Naëm Thaø.

- Söû duïng voán ngaân saùch hình thaønh moät phaàn voán ñieàu leä cuûa Quyõ baûo

laõnh cho caùc doanh nghieäp nhoû vaø vöøa

- Chæ ñaïo caùc Sôû ngaønh lieân quan trieån khai thöïc hieän coâng taùc ñaêng kyù

theá chaáp, baûo laõnh baèng quyeàn söû duïng ñaát, taøi saûn gaén lieàn vôùi ñaát.

- Chæ ñaïo UBND caùc caáp trieån khai Chæ thò cuûa UBND caùc xaõ, phöôøng

trong coâng taùc thu hoài nôï toàn ñoïng.

- UBND tænh söû duïng ngaân saùch tænh buø loã cho caùc DN tuy khoâng xuaát

khaåu nhöng ñaõ tieâu thuï toaøn boä löôïng caø pheâ taïm tröõ nhöng bò loã do giaù caø pheâ

giaûm.

Trong moät thôøi gian ngaén ñeå hoaøn thaønh luaän vaên toát nghieäp naøy taùc giaû

ñaõ noå löïc trong nghieân cöùu, khaûo saùt, toång hôïp phaân tích qua ñoù ñeà xuaát moät soá

giaûi phaùp vôùi mong muoán goùp phaàn haïn cheá ruûi ro tín duïng taïi caùc NHTM treân

ñòa baøn tænh LNTH. Tuy nhieân coøn raát nhieàu noäi dung caàn tieáp tuïc nghieân cöùu

saâu hôn, trong ñoù taùc giaû döï kieán tieáp tuïc nghieân cöùu hai noäi dung sau:

-Xaây döïng heä thoáng xeáp haïng tín duïng noäi boï ñeå hoã trôï cho vieäc phaân loaïi

nôï theo phöông phaùp ñònh tính.

-Vaän duïng caùc coâng cuï phaùi sinh trong hoaït ñoäng tín duïng.

Vôùi kieán thöùc vaø thôøi gian nghieân cöùu haïn cheá, luaän vaên khoâng theå traùnh

khoûi nhöõng thieáu soùt. Taùc giaû raát mong nhaän ñöôïc söï goùp yù cuûa caùc Thaày Coâ vaø

ñoàng nghieäp. Ñeà taøi nghieân cöùu cuûa taùc giaû tuy khoâng môùi nhöng luoân laø chuû ñeà

ñöôïc quan taâm vaø mang tính thôøi söï cao, taùc giaû hy voïng ñöôïc cuøng trao ñoåi vôùi

nhöõng ñoàng nghieäp quan taâm ñeán chaát löôïng tín duïng ruûi ro tín duïng trong hoaït

ñoäng ngaân haøng thöông maïi.

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

1. Baùo caùo chính trò trong Hoäi Nghò laàn thöù V cuûa tænh uyû tænh Luaång Naëm

Thaø (naêm 2005).

2. Chieán löôïc phaùt trieån Ngaân haøng Thöông maïi Tænh Luaång Naëm Thaø(2006-

2010).

3. Baùo caùo thöôøng nieân cuûa Ngaân haøng Trung öông Laøo chi nhaùnh tænh

Luaång Naëm Thaø caùc naêm 2001 – 30/6/2006.

4. PGS.TS Nguyeãn Ñaêng Dôøn – chuû bieân (naêm 2005), Tín duïng ngaân haøng

(nghieäp vuï ngaân haøng thöông maïi), tröôøng ñaïi hoïc TP. HCM.

5. Luaät Ngaân haøng Coäng Hoaø Daân Chuû Nhaân Daân Laøo, Luaät caùc toå chöùc tín

duïng ñaõ ñöôïc söûa ñoåi boå sung naêm 2005.

6. TS. Vuõ Ñình Aùnh(2001), An ninh taøi chính ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc toå

chöùc tín duïng, Haø Noäi.

7. TS. Nguyeãn Vaên Tieán (chuû bieân) naêm 1999, quaûn trò ruûi ro trong kinh

doanh Ngaân haøng, NXB Thoáng Keâ.

8. Baùo caùo hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng thöông maïi tænh Luaång

Naëm Thaø caùc naêm 2001 – 30/06/2006.

9. Baøi giaûng chuyeân ñeà – Ngaân haøng thöông maïi, PGS. TS Traàn Hoaøng

Ngaân.

10. TS. KeoUÑoâm – chuû nhieäm ñeà taøi Nghieân cöùu khoa hoïc (2004), Thöïc

traïng ruûi ro tín duïng cuûa caùc Ngaân haøng Thöông maïi Laøo vaø caùc giaûi phaùp

phoøng ngöøa haïn cheá. Ñaïi hoïc quoác gia Laøo.

11. Taïp chí Ngaân haøng caùc naêm 2003, 2004, 2005.

12. Vaên baûn, quyeát ñònh veà cô cheá, chính saùch cuûa Chính phuû, Thoáng ñoác

NHCHDCND Laøo ñang coøn hieäu löïc thi haønh.

13. Quaûn trò Ngaân Haøng(2001), Hoïc vieän Ngaân haøng, NXB Thoáng keâ.

14. Website: http://www.fob.euh.edu.vn

PHUÏC LUÏC

Bieåu 3.3a

TÍN DUÏNG PHAÂN THEO THAØNH PHAÀN KINH TEÁ

Töø NAÊM 2001 ÑEÁN NAÊM 2005 (ÑVT: tyû kíp, %)

THAØNH PHAÀN KINH TEÁ

NAÊM 2003 320,6 102,3 2,3 5,1 201,9 9 0 19,2 3,2 0,2 15,8 0 0

2002 278,1 90,3 1,9 3,2 175,8 6,9 0 55,7 31,2 0,2 24,3 0 0

TOÅNG SOÁ DÖ NÔÏ 1. Thaønh phaàn KTNN Tyû troïng 2. Thaønh phaàn KT Taäp theå Tyû troïng 3. Thaønh phaàn KT Tö nhaân 4. Thaønh phaàn KT Caù theå 5. Thaønh phaàn KT Hoãn hôïp 7. Thaønh phaàn KT lieân doanh TOÅNG SOÁ NÔÏ QUAÙ HAÏN 1. Thaønh phaàn KTNN 2. Thaønh phaàn KT Taäp theå 3. Thaønh phaàn KT Tö nhaân 4. Thaønh phaàn KT Caù theå 5. Thaønh phaàn KT Hoã hôïp 7. Thaønh phaàn KT lieân doanh TYÛ TROÏNG NÔÏ QUAÙ HAÏN 1. Thaønh phaàn KTNN 2. Thaønh phaàn KT Taäp theå 3. Thaønh phaàn KT Tö nhaân 4. Thaønh phaàn KT Caù theå 5. Thaønh phaàn KT Hoãn hôïp 7. Thaønh phaàn KT lieân doanh

2001 225,1 79,3 35,2% 1,6 0,7% 6,5 84,5 53,1 0 31,1 29,3 0,4 1,1 0 13,8% 20,0% 6,0% 37,0% 34,6% 3,1% 0,6% 0,0% 0,5% 2,5%

2004 352,9 107,0 1,9 12,4 218,4 12,2 1 11,4 2,1 1 8,6 0,6 0 3,2% 1,9% 12,1% 10,3% 0,9% 0,9% 0,3% 0,7% 4,0% 13,8% 7,8% 5,0% 0,0% 0,0%

2005 383,2 97,1 25,3% 6,1 1,6% 13 238,7 27,4 0,9 5,6 0,7 0,1 1 4,6 0,1 0 1,5% 0,7% 1,5% 1,0% 1,9% 0,2%

Nguoàn: NHTM tænh LNTH

Bảng 3.3b: Taøi saûn cuûa Heä thoáng NHTM Laøo

Cuïc taøi chính saùch tieàn teä

3/2005 6/2005 9/2005 12/2005 3/2006 6/2006

3783.15 60.73 -1.35 3977.55 60.55 5.14 3843.91 3902.49 56.72 1.52 58.85 -3.36 4042.56 4213.25 60.15 4.22 58.94 3.59

1501.84 24.11 3.8 1510.14 22.99 0.55 1547.58 1777.14 25.83 14.83 23.69 2.48 1613.97 1655.80 23.64 2.59 23.53 -9.18

944 15.15 4.69 1081.2 16.46 14.53 1140.09 1200.91 17.45 5.33 17.46 5.45 1202.16 1135.37 16.21 -5.56 17.53 0.1

Caùc khoaûn muïc Ngaân haøng thöông maïi Quoác doanh Toång taøi saûn Tyû troïng Tyû leä taêng Ngaân haøng lieân doanh vaø tö nhaân Toång taøi saûn Tyû troïng Tyû leä taêng Chi nhaùnh ngaân haøng nöôùc ngoaøi Toång taøi saûn Tyû troïng Tyû leä taêng Toång coäng

Toång taøi saûn 6,531.58

Tyû troïng 100.00

Tyû leä taêng 6,228.99 100.00 0.74 6,568.89 100.00 5.46 6,880.54 100.00 5.34 6,858.69 100.00 - 0.32 7,004.42 100.00 2.12 - 0.57

Nguoàn: NHCHDCND Laøo