SÁCH KIM QUỸ
THIÊN THỨ MƯỜI
MẠCH CHỨNG VÀ PHÉP TRỊ BỤNG ĐẦY,
HÀN SÁN, TÚC THỰC
ĐIỀU 1
Trật dương, mạch Vi, Huyền, phép nên bụng đau, không đầy, đại tiện
khó, 2 bên sườn đau nhức, đó là hư hàn từ dưới lên, nên dùng ôn dược uống
đi.
ĐIỀU 2
Người bệnh bụng đầy, đè tay vào không đau là hư, đau là thực, có thể
hạ đi. Lưỡi vàng chưa hạ, hạ đi, vàng tự hết.
ĐIỀU 3
Bụng đầy có lúc giảm, trở lại như cũ, đó là hàn, nên dùng ôn dược.
ĐIỀU 4
Người bệnh Nuy hoàng (sắc khô vàng, ảm đạm, không có thần), táo
mà không khát. Trong hung hàn thực, mà lợi không dứt, chết.
ĐIỀU 5
Thốn khẩu mạch Huyền, tức dưới hiếp câu cấp mà đau người bệnh
rờn rợn ghét lạnh.
ĐIỀU 6
Người trúng hàn hay ngáp, nước mũi trong chảy ra, phát sốt, sắc mặt
bình thường, hay hắt hơi.
ĐIỀU 7
Trúng hàn, người bệnh hạ lợi, vì lý hư, muốn hắt hơi không được, đó
là Vỵ hàn.
ĐIỀU 8
Người ốm, chung quanh rốn đau, tất có phong lãnh, cốc khí không
tiêu hóa, mà lại hạ đi, khí hẳn xung lên, không xung lên thời dưới Tâm bĩ.
ĐIỀU 9
Bệnh hung đầy, phát sốt 10 ngày, mạch Phù mà Sác, ăn uống như
thường. Hậu phác thất vật thang chủ về bệnh ấy.
HẬU PHÁC THẤT VẬT THANG PHƯƠNG
Hậu phác : nửa cânCam thảo : 3 lạng
Đại hoàng : 3 lạng Đại táo : 10 quả
Chỉ thực : 5 quả Quế chi : 2 lạng
Sanh cương : 5 lạng
Dùng 1 đấu nước, đun lấy 4 thăng, uống nóng 8 hiệp, ngày 3 lần. Ụa,
gia Bán hạ 5 hiệp, hạ lợi, bỏ Đại hoàng, lạnh nhiều, gia Sanh cương nửa cân.
ĐIỀU 10
Trong bụng có khí lạnh, kêu như sấm, đau buốt, hung hiếp nghịch
đầy, ói mửa. Phụ tử, ngạnh mễ thang chủ về bệnh ấy.
PHỤ TỬ, NGẠNH MỄ THANG PHƯƠNG
Phụ tử : 1 củ (bào) Bán hạ : nửa thăng
Ngạnh mễ : nửa thăng Cam thảo : 1 lạng
Đại táo : 10 quả
Dùng 8 thăng nước, đun Ngạnh mễ chín là được, bỏ bã, uống nóng 1
thăng. Ngày uống 3 lần.
ĐIỀU 11
Đau mà bế (đại tiện không thông), Hậu phác, tam vật thang chủ về
bệnh ấy.
HẬU PHÁC, TAM VẬT THANG PHƯƠNG
Hậu phác : 8 lạng Đại hoàng : 4 lạng
Chỉ thực : 5 quả
Dùng 1 đấu, 2 thăng nước, trước đun 2 vị, lấy 5 thăng, cho Đại hoàng
vào đun lấy 3 thăng, uống nóng 1 thăng, lợi rồi thôi.
ĐIỀU 12
Đè tay vào, dưới Tâm đầy, đau, đó là thực vậy, nên hạ đi, nên dùng
Đại sài hồ thang.
ĐẠI SÀI HỒ THANG PHƯƠNG
Sài hồ : nửa cân Hoàng cầm : 3 lạng
Thược dược : 3 lạng Bán hạ (rửa) : nửa thăng
Chỉ thực (nướng) : 4 quả Đại hoàng : 4 lạng
Đại táo : 12 quả Sanh cương : 5 lạng
Dùng 1 đấu, 2 thăng nước, đau lấy 6 thăng, bỏ bã, lại đun, uống nóng
1 thăng, ngày uống 3 lần.
ĐIỀU 13
Bụng đầy không giảm, giảm không đáng kể, nên cần hạ đi, nên dùng
Đại thừa khí thang.
