Sáng kiến kinh nghiệm: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết quy trình giải toán ở bậc THCS
lượt xem 20
download
Sáng kiến kinh nghiệm: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết quy trình giải toán ở bậc THCS nhằm trang bị cho HS những kĩ năng cơ bản cần thiết để các em có thể sử dụng và viết được quy trình cho MTBT để hỗ trợ cho việc giải các bài toán. Nâng cao hiệu quả sử dụng MTCT để giải các bài toán số học, đại số và các bài toán liên quan khác, từ đó giúp cho việc phát hiện, tìm kiếm cách giải bài toán một cách sáng tạo, chính xác.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết quy trình giải toán ở bậc THCS
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Phần A: MỞ ĐẦU I.ĐẶT VẤN ĐỀ: 1.Thực trạng của vấn đề đòi hỏi có giải pháp mới để giải quyết: Th ự c t ế cho th ấ y Toán h ọ c là n ề n t ả ng cho m ọ i ngành khoa h ọ c, là chìa khóa v ạ n năng đ ể khai phá và thúc đ ẩ y s ự phát tri ể n cho m ọ i ngành khoa h ọ c, kinh t ế , quân s ự ….Chính vì v ậ y vi ệ c d ạ y và h ọ c b ộ môn toán trong nhà tr ườ ng đóng vai trò vô cùng quan tr ọ ng,nh ấ t là trong k ỉ nguyên thông tin phát tri ể n nh ư vũ bão thì đòi h ỏ i ng ườ i giáo viên ph ả i t ự rèn luy ệ n đ ổ i m ớ i ph ươ ng pháp, đ ầ u t ư trí l ự c vào nghiên c ứ u h ọ c h ỏ i. Đ ể nâng cao ch ấ t l ượ ng d ạ y và h ọ c toàn ngành giáo d ụ c đã th ự c hi ệ n d ạ y và h ọ c theo ph ươ ng pháp đ ổ i m ớ i , đ ố i v ớ i môn toán trong tr ườ ng THCS cũng v ậ y ,ngoài nh ữ ng yêu c ầ u b ắ t bu ộ c v ề đ ổ i m ớ i ph ươ ng pháp d ạ y h ọ c nói chung thì môn toán cũng có nh ữ ng yêu c ầ u riêng v ề đ ổ i m ớ i .Vì là môn khoa h ọ c mũi nh ọ n , n ề n t ả ng cho các môn h ọ c khác do đó vi ệ c áp d ụ ng khoa h ọ c k ỹ thu ậ t , công ngh ệ thông tin vào d ạ y và h ọ c là đi ề u b ắ t bu ộ c . Th ự c hi ệ n nhi ệ m v ụ năm h ọ c cũng nh ư đ ượ c s ự phân công c ủ a Ban giám hi ệ u nhà tr ườ ng THCS Võ Xán , m ộ t năm n ữ a tôi đ ượ c phân công b ồ i d ưỡ ng đ ộ i tuy ể n MTCT c ấ p Huy ệ n chu ẩ n b ị cho kì thi c ấ p t ỉ nh, qua quá trình b ồ i d ưỡ ng h ọ c sinh gi ỏ i vài năm g ầ n đây b ả n thân tôi th ấ y vi ệ c s ử d ụ ng máy tính đ ể th ự c hành gi ả i toán là công c ụ vô cùng c ầ n thi ế t , h ọ c sinh có h ứ ng thú h ọ c ,vì k ế t qu ả chính xác ,nhanh đi ề u này cho th ấ y trong m ộ t gi ờ h ọ c, h ọ c sinh c ó nhi ề u th ờ i gian h ọ c th ự c hành , th ự c hành gi ả i toán t ạ i l ớ p giúp h ọ c sinh ch ủ đ ộ ng , t ự giác tham gia vào vi ệ c h ọ c còn giáo viên hoàn toàn ch ủ đ ộ ng v ề th ờ i gian v ề ki ế n th ứ c đóng vai trò ch ủ đ ộ ng trong vi ệ c b ồ i d ưỡ ng . H ơ n th ế n ữ a nh ữ ng năm g ầ n đây các đ ề thi h ọ c sinh gi ỏ i gi ả i toán trên MTCT xu ấ t hi ệ n d ạ ng toán vi ế t qui trình và s ử d ụ ng vòng l ặ p đ ể gi ả i toán ngày càng đa d ạ ng và ph ứ c t ạ p nó chi ế m t ỉ l ệ l ớ n trong đ ề , n ế u h ọ c sinh nào làm đ ượ c bài này thì n ắ m ch ắ c gi ả i Toán học là bộ môn khoa học của nhân loại một bộ môn khoa học đa dạng về thể loại do đó không phải cứ sử dụng MTBT để dạy toán và học toán là giải quyết được hết các bài toán,có những bài toán đòi hỏi tính Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 1
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS tư duy ,logic rất cao ,và không phải cách giải nào cũng là duy nhất . Khi trực tiếp dạy và học toán THCS cũng như bồi dưỡng học sinh giỏi giải toán trên MTBT , qua quá trình dạy và chấm bài làm của học sinh tôi thấy nhiều học sinh nắm bắt kĩ thuật giải toán trên MTCT rất tốt nhiều em có qui trình bấm phím rất hay có những giải pháp thông minh và sáng tạo. Tuy nhiên phần lớn các em còn gặp lúng túng khi gặp bài toán viết qui trình bấm phím nhất là những bài toán về dãy số, dự đoán công thức số hạng tổng quát của dãy số,các qui trình vòng lặp sử dụng lệnh gán, giải bài toán về lãi suất,... Nên tôi mạnh dạn đưa ra những vấn đề: “Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS” nhằm giúp các em nắm được cách giải các bài toán dạng này. 2. Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới Đề tài này nghiên cứu với một mục đích duy nhất là nhằm trang bị cho HS những kĩ năng cơ bản cần thiết để các em có thể sử dụng và viết được qui trình cho MTBT để hỗ trợ cho việc giải các bài toán. Nâng cao hiệu quả sử dụng MTCT để giải các bài toán số học, đại số và các bài toán liên quan khác.từ đó giúp cho việc phát hiện, tìm kiếm cách giải bài toán một cách sáng tạo , chính xác. Việc biết cách lập ra qui trình để tính các số hạng của dãy số còn hình thành cho học sinh những kỹ năng, tư duy thuật toán rất gần với lập trình trong tin học Giúp học sinh trong đội tuyển có thêm kĩ năng cần thiết để làm bài tốt hơn nâng cao thành tích. Nếu biết cách sử dụng đúng, hợp lý một qui trình bấm phím sẽ cho kết quả nhanh, chính xác. Ngoài việc MTBT giúp cho việc giảm đáng kể thời gian tính toán mà từ kết quả tính toán đó ta có thể dự đoán, ước đoán về các tính chất của dãy số , dự đoán công thức số hạng tổng quát của dãy số, ...từ đó giúp cho việc phát hiện, tìm kiếm cách giải bài toán một cách sáng tạo. Việc biết cách lập ra qui trình để tính các số hạng của dãy số còn hình thành cho học sinh những kỹ năng, tư duy thuật toán rất cần thiết sau này. 3.Phạm vi nghiên cứu của đề tài: Sinh hoạt ngoại khoá thực hành giải toán trên MTCT tại trường THCS Võ Xán.( Theo kế hoạch đã được bộ phận chuyên môn nhà trường duyệt) Bồi dưỡng đội tuyển HSG giải toán trên MTCT của trường. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 2
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Bồi dưỡng đội tuyển HSG giải toán trên MTCT của Huyện. Các dạng bài tập có thể giải được bằng phép gán và vòng lặp có trong các đề thi. II. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn có tính định hướng cho việc nghiên cứu, tìm giải pháp cho đề tài: Cũng nh ư m ọ i ng ườ i c ứ nghĩ đã là máy tính thì ch ỉ có đúng không bao gi ờ sai đ ượ c , nh ư ng không ai nghĩ l ạ i r ằ ng MTBT do con ng ườ i s ả n xu ấ t ra nó ,vi ế t ph ầ n m ề m cho máy tính , do đó máy tính không có c ả m xúc nh ư con ng ườ i đ ượ c , nó ch ỉ th ự c hành theo l ệ nh đã l ậ p trình trong nó . Đi ề u này không ph ả i ai cũng hi ể u , ai cũng bi ế t .Do đó ng ườ i vi ế t qui trình đ ề u công nh ậ n k ế t qu ả không ki ể m tra l ạ i,ai l ạ i nghi ng ờ m áy tính bao gi ờ , và c ứ nh ư th ế t ấ t c ả ni ề m tin , h ứ ng th ú b ị d ậ p t ắ t h ế t khi k ế t qu ả bài ki ể m tra ,bài thi b ị đi ể m kém do k ế t qu ả sai, đi ề u đó ả nh h ưở ng không nh ỏ đ ế n k ế t qu ả c ủ a các em nên vi ệ c nghiên c ứ u tìm hi ể u “Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS” nhằm giúp các em tự tin hơn trong việc viết qui trình và sử dụng vòng lặp. Việc biết cách lập ra qui trình để tính các số hạng của dãy số, giải những bài toán có tính quy luật mà còn hình thành cho các em những kỹ năng, tư duy thuật toán rất gần với lập trình trong tin học. 2. Các biện pháp tiến hành, thời gian tạo ra giải pháp: Từ năm học 2009 đến 2012 tôi được BGH trường THCS Võ Xán phân công bồi dưỡng đội tuyển học sinh giải toán bằng MTCT . Bản thân cũng như các đồng nghiệp khác việc bồi dưỡng học sinh giỏi giải toán bằng MTCT các cấp, là một vấn đề có nhiều trăn trở và khó khăn. Tôi mạnh dạn áp dụng đề tài này vào việc bồi dưỡng đội tuyển cấp trường và tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi MTCT chuẩn bị cho kì thi học sinh giỏi giải toán trên MTCT cấp tỉnh hàng năm. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 3
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Phần B: NỘI DUNG ĐỀ TÀI I.M Ụ C TIÊU: Nh ư đã đ ề c ậ p ở ph ầ n c ơ s ở th ự c ti ễ n vi ệ c h ướ ng d ẫ n h ọ c sinh s ử d ụ ng MTCT vi ế t qui tr ình đ ể gi ả i quy ế t các bài toán còn nhi ề u h ạ n ch ế ,thi ế u ch ặ t ch ẽ ,ch ính xác ,đi ề u này ả nh h ưở ng r ấ t l ớ n đ ế n k ế t qu ả c ủ a các em. Qua b ồ id ưỡ ng h ọ c sinh ở tr ườ ng cũng nh ư ch ấ m bài thi h ọ c sinh gi ỏ i MTCT c ấ p huy ệ n tôi đã phát hi ệ n ra nh ữ ng sai sót đáng ti ế c c ủ a các em: Nhi ề u h ọ c sinh không vi ế t đ ượ c qui trình ho ặ c vi ế t nh ư ng không “ch ạ y” đ ượ c, cũng có th ể các em vi ế t đ ượ c nh ư ng dài dòng không chính xác, ng ắ n g ọ n. Đ ể kh ắ c ph ụ c trình tr ạ ng trên và có đ ượ c: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS tôi xin trình bày một số kinh nghiệm. II. MÔ T Ả GI Ả I PHÁP C Ủ A Đ Ề TÀI Mô t ả đ ề tài :“KĨ NĂNG SỬ DỤNG MTCT ĐỂ TẠO VÒNG LẶP VÀ VIẾT QUI TRÌNH GIẢI TOÁN Ở BẬC THCS” Trong đ ề tài này tôi ch ỉ gi ớ i thi ệ u nh ữ ng d ạ ng to án mà có th ể dùng vòng l ặ p ho ặ c vi ế t qui trình trên MTCT VINACAL 570ES PLUS đ ể gi ả i. Có hai cách đ ể vi ế t qui trình: + Th ự c hi ệ n gán giá tr ị c ủ a bi ế n sau đó m ớ i vi ế t qui trình. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 4
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS + Vi ế t thu ậ t toán sau đó s ử d ụ ng CACL đ ể xác đ ị nh gía tr ị c ủ a bi ế n. Các kĩ thu ậ t s ử d ụ ng MTCT xem nh ư đã bi ế t, tôi không gi ớ i thi ệ u chi ti ế t cách b ấ m máy. Chú ý:Các phương pháp được trình bày dưới dạng các ví dụ cơ bản (^_^)! CÁC D Ạ NG BÀI T Ậ P CÓ TH Ể VI Ế T QUY TRÌNH VÀ S Ử D Ụ NG VÒNG L Ặ P 1. TÍNH GIÁ TR Ị C Ủ A BI Ể U TH Ứ C Ví d ụ 1 : (Đ ề thi HSG huy ệ n Tây S ơ n 2012 – 2013) 1 1 1 1 1 1.Cho bi ể u th ứ c A = + + + ... + + 1 2 3 49 50 L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A Tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả hi ể n th ị trên màn hình Đáp án: 1 Gán: 1èA;2èB. Vi ế t dòng l ệ nh: A = A + : B = B + 1 B G ọ i CALC ấ n liên t ụ c phím “=” đ ế n khi B có giá tr ị 50 thì đ ọ c k ế t qu ả A = 4,499205338. Ngoài cách này ta th ấ y đây là m ộ t t ổ ng c ủ a dãy mà t ử luôn 50 1 b ằ ng 1 còn m ẫ u tăng thêm 1 đ ơ n v ị ta có th ể tính: thì s ẽ X =1 X cho k ế t qu ả nhanh h ơ n. 2.Cho bi ể u th ứ c A = 1 − 2 + 3 − 4 + ... + 25 − 26 a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A b)Tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả hi ể n th ị trên màn hình Đáp án: a)Gán: 1èA;2èB. Vi ế t dòng l ệ nh: A = A + ( −1) B +1 B : B = B + 1 Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 5
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS G ọ i CALC ấ n liên t ụ c phím “=” đ ế n khi B có giá tr ị 26 thì đ ọ c k ế t qu ả b)A = 2,193917197 ( ( −1) ) 25 X Ngoài cách này ta có th ể tính: X + 1 thì s ẽ cho k ế t qu ả X =0 nhanh h ơ n. 3. Cho biểu thức: N = 20 + 12 20122001 + 20 + 12 20122002 + ... + 20 + 12 20122008 + 20 + 12 20122009 a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A b)Tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả hi ể n th ị trên màn hình Đáp án: a)Khai báo: A = A – 1: B = 20 + 12 A + B CALC 20122010 → A, 0 → B = = … cho đến khi A = 20122001 thì dừng, đọc kết quả ở B b)Kết quả: 232,05468 4. Cho biểu thức: 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 . 1 . 1 ... 1 ... 2 2 3 2 3 4 2 3 4 20 a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A b)Tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả hi ể n th ị trên màn hình Đáp án: 1 a)Khai báo: A = A + 1 : B = B + :C = C. B A CALC 1→ A; 1 → B; 1→ C … bấm = cho đến khi A = 19 thì dừng, đọc kết quả ở C b) Kết quả: 17667,97575 Bài tập tương tự: 5. Cho biểu thức sau :A = 2 3 3 4 4 ... 8 8 9 9 Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 6
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A b)Tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả hi ể n th ị trên màn hình 1 2 3 19 6. Cho biểu thức sau: A = ( + 3)2 + ( + 5) 2 + ( + 7) 2 + ... + ( + 39) 2 2 3 4 20 a)L ậ p qui trình b ấ m phím trên máy tính đ ể tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A b)Tính giá tr ị c ủ a bi ể u th ứ c A và vi ế t k ế t qu ả hi ể n th ị trên màn hình 1 1 1 1 1 1 1 1 7.Cho S = 1 + + 2 + 1 + 2 + 2 + 1 + 2 + 2 + ... + 1 + 2 + 2 2 3 3 4 4 5 n ( n + 1) 2 a) Viết một quy trình bấm máy để tính S b) Tính S(10); S(12) và S(2012) với 6 chữ số ở phần thập phân. 8. Tính giá trị gần đúng (chính xác đến 4 chữ số thập phân) biểu thức sau: 2 5 10 17 530 A= (1 )3 +( 3 − )3 +(5 )3 + (7 )3 +...+ (45 )3 1 2 3 2 3 4 3 4 5 4 5 6 23 24 25 29 X +1 2 HD: Khai báo : ((2 X − 1 − )3 ) x =1 X ( X + 1)( X + 2) 9. Tính giá trị gần đúng ( chính xác đến 5 chu số thập phân ) biểu thức sau: 1 2 3 19 A = ( + 3) 2 + ( + 5) 2 + ( + 7) 2 + ... + ( + 39) 2 2 3 4 20 18 X +1 HD: Khai báo : ( + 2 X + 3) 2 x =0 X +2 Trong dạng toán này để viết được qui trình gọn, nhanh chóng và chính xác chúng ta cần tìm hiểu quy luật của dãy số và cần kèm theo biến đếm để kiểm tra kết qủa dễ dàng hơn. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 7
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS 2. SỬ DỤNG LỆNH GÁN ĐỂ GIẢI PHƯƠNG TRÌNH NGHIỆM NGUYÊN Ví dụ 2 : 1.Tìm cặp số ( x , y ) nguyên dương với x nhỏ nhất thỏa phương trình : 3 156 x 2 807 (12 x) 2 20 y 2 52 x 59 Đáp án: Theo ñeà cho : 3 156 x 2 807 (12 x) 2 20 y 2 52 x 59 20 y 2 3 156 x 2 807 (12 x) 2 52 x 59 Suy ra : 3 156 x 2 807 (12 x) 2 52 x 59 y 20 Qui trình : AÁn 0 SHIFT STO X Ghi vaøo maøn hình : X = X + 1 : Y = 156 x 2 + 807 + (12 x) 2 − 52 x − 59 3 20 AÁn = . . . = cho ñeán khi maøn hình hieän Y laø soá nguyeân döông thì döøng . Keát quaû Y = 29 öùng vôùi X = 11 ĐS : x = 11 ; y = 29 2.Tìm các số nguyên dương x và y sao cho x2 + 2y2 = 2009. Hướng dẫn: x2 = 2009 − 2y2 �� 0 0 < y �31 Qui trình : 0 Y Y = Y + 1:X= (2009 − 2Y2 ) Ấn CACL bấm = liên tục đến khi nào x nhận giá trị nguyên thì dừng. Kết quả: x = 21;y = 28 3. Tìm cặp số ( x , y ) nguyên dương nghiệm đúng phương trình : 3 x5 − 19(72 x − y ) 2 = 240667 (*) 3x5 − 240667 Hướng dẫn: 3 x5 − 19(72 x − y ) 2 = 240667 � 72 x − y = � 19 ĐK: x > 9 Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 8
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS 3 x5 − 240677 Xét y = 72 x − 19 Qui trình : 3 X 5 − 240677 X = X +1 : Y = 72 X − 19 Bấm CACL bấm = liên tiếp khi X = 32 thì Y = 5 Thay X = 32 vào pt (*) giải phương trình bậc hai theo y ta được nghiệm: (32;5);(32;46030) 4. Tìm các cặp số tự nhiên (x;y) biết x,y có hai chữ số thõa mãn hệ thức: x 4 − y 3 = xy 2 HƯỚNG DẪN: x 4 − y 3 = xy 2 � x 4 = xy 2 + y 3 x và y chỉ có 2 chữ số nên vế phải tối đa là 2.993 nên x tối đa là 4 2.993 < 38 � 10 < x < 38 Dùng chức năng giải phương trình bậc ba để giải pt: y 3 + by 2 − b 4 = 0 Lần lượt b = 10 è 38 được kết quả số nguyên thì đọc kết quả. ĐS: (12;24) BÀI TẬP TƯƠNG TỰ : 1.Giải phương trình x2+y2+z2=xyz, trong đó x, y , z là các số nguyên tố 2.Tìm cặp số ( x , y ) nguyên dương với x nhỏ nhất thỏa phương trình : 3 156 x 2 807 (12 x) 2 20 y 2 52 x 59 3. SỬ DỤNG LỆNH GÁN VÀ VÒNG LẶP TRONG BÀI TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN DÃY SỐ a.Tính tổng n số hạng đầu tiên của dãy số Ví dụ 3 1: 1 2 3 n −1 1.Cho un = 1 − 2 + 2 − 2 + ... + i 2 2 3 4 n (i = 1 nếu n lẻ; i = 1 nếu n chẵn, n là số nguyên) Nêu qui trình bấm phím để tính giá trị của un Áp dụng tính u20 ; u25 ; u30 Qui trình: 1èA; 0èD Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 9
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS D −1 D = D + 1: A = A + ( −1) D D2 Bấm = liên tục để tìm giá trị của un 2.Cho dãy số xác định bởi: Tính và tổng của 20 số hạng đầu tiên. Qui trình: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính: X=X+1:B=5A2X:C=C+B:X=X+1:A=5B2X:C=C+A Bấm CALC máy hỏi: X? Bấm 1= A? Bấm 1= C? Bấm 1= === ........ Trong đó X là số hạng thứ X; A, B là các giá trị của ; C là tổng của X số hạng đầu tiên của dãy. BÀI TẬP TƯƠNG TỰ 1.Cho hai dãy số (un ) và (vn ) có : u1 = 1; v1 = 2; un +1 = 22vn − 15un ; vn +1 = 17vn − 12un ,(n 1) . a/ Tính u5 , u10 , u15 , u18 , v5 , v10 , v15 , v18 b/ Lập qui trình ấn phím. Qui trình :1 è A; 2 è B ;1 è X X = X +1:C=22B15A:D=17B12A:X=X+1:A=22D15C:B=17D12C CALC = = =…… đến khi X = X + 1 bằng một trong các giá trị 5; 10; 15; 18 thì ấn thêm : = = = rồi ghi kết quả C là giá trị của dãy (un ) ; D là giá trị của dãy (vn ) Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 10
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS u 5 = −767;u10 = −192547; u15 = −47517071;u18 = 1055662493 v5 = −526; v10 = −135434; v 5 = −34219414; v 5 = 673575382 1 1 2.Cho dãy số: a1 = 2; a2 = 3; an+2 = an+1 + an, với n > 0. Tính a10 và tổng 4 2 S10 của 10 số hạng đầu tiên. HD: Qui trình : Gán D = 2; A = 2; B = 3; C = 5. Nhập biểu thức: 1 1 1 1 D = D + 1: A = B + A : C = C + A : D = D + 1: B = A + B : C = C + B. 4 2 4 2 Bấm đến khi D = 10, bấm được u10 => a10 0,63548 Bấm thêm một lần nữa được S10 => S10 14,63371 2. Cho dãy số (un) thoả mãn điều kiện sau: u1 = 1 u2 = −1 un+ 2 = 2un+1 − 3un Hãy tính tổng 22 số hạng đầu tiên của dãy số (un). HD : 2 D,1 A, −1 B,0 X Nhập biểu thức: D = D + 2 : A = 2B − 3A : B = 2A − 3B : X = X + A + B S22 = 4092 b. Tính tích của n số hạng đầu tiên của dãy số Ví dụ 3 2: 1.Cho dãy số xác định bởi: và Tính tích của 10 số hạng đầu của dãy. Qui trình: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính: X=X+1:C=B+2A: D=DC:X=X+1:A=C+2B: D=DA:X=X+1:B=A+2C: D=DB Bấm CALC máy hỏi: Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 11
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS X? Bấm 2= B? Bấm 1= A? Bấm 1= D? Bấm 1= === ........ Trong đó X là số hạng thứ X; A, B, C là các giá trị của ; D là tích của X số hạng đầu tiên của dãy. Trong đó X là số hạng thứ X; A, B, C là các giá trị của ; D là tích của X số hạng đầu tiên của dãy. 2.Cho dãy số un xác định bởi: u1 = 1; u2 = 2; u3 = 3;...; un +1 = un + 2un −1 + 3un − 2 ( n 3) a) Tính giá trị của u4 , u5 , u6 , u7 b) Viết qui trình bấm phím để tính un +1 ? c) Sử dụng qui trình bấm phím trên để tính u10 , u21 , u25 , u28 HƯỚNG DẪN Quy trình bấm phím Nhập biểu thức: X = X + 1 : D = C + 2B + 3A :A= = B: B = C: C = D Với các giá trị ban đầu: X = 3; A = 1; B = 2; C = 3 u1 = 10; u2 = 22; u6 = 51; u7 = 125 ; u1 = 10; u2 = 22; u6 = 51; u7 = 125 u10 = 1657; u21 = 22383417; u25 = 711474236; u28 = 9524317645 c. Một số dạng bài tập liên quan đến dãy số Bài 1: Cho dãy số được xác định bởi: Tính ? Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 12
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Bài 2: Cho dãy số được xác định bởi: Tính và tính tổng của 16 số hạng đầu tiên của dãy. Bài 3: Cho dãy số được xác định như sau: Tính ; tính tích của 16 số hạng đầu tiên của dãy. Bài 4: Cho dãy số được xác định như sau: Tính , tổng 26 số hạng đầu tiên và tích 24 số hạng đầu tiên của dãy số. d. Một số bài toán liên quan đến tính tổng Ví dụ: Cho Tính ? Quy trình: Cách 1: Dùng chức năng có sẵn ,bấm quy trình sau: 30 Nhập vào máy: ( X + 1)3 x =0 Đọc kết quả Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 13
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Cách 2: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính: X = X + 1: A = A + X3 Bấm CALC máy hỏi: X? Bấm 0= A? Bấm 0= ===…… e. Một số dạng toán tính tích Ví dụ: Cho (n là số lẻ). Tính ? Qui trình: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính : X = X + 1: A = AX2 Bấm CALC máy hỏi X? Bấm 0= A? Bấm 1= === …….. Trong đó X là tích thứ X; A là giá trị của tích thứ X. g. Tìm điều kiện của x để tổng tích thỏa mãn điều kiện : Ví dụ: Tìm giá trị gần đúng của x để: Qui trình: Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 14
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Cách 1: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính : Bấm CALC máy hỏi: X? Bấm 0= Bấm = = = … nhiều lần đến khi nào kết quả gần là thì dừng. Cách 2: Nhập biểu thức sau vào màn hình máy tính: X=X+1:B=B+ Bấm CALC máy hỏi X? Bấm 0= B? Bấm 0= Bấm = = = … nhiều lần cho đến khi nào kết quả gần là thì dừng. h. Một số bài toán liên quan đến tổng và tích Bài 1: Cho Tính ? Bài 2: Cho Tính ? Bài 3: Cho Tính ? Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 15
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Bài 4: Cho Tính ? Bài 5: Tìm giá trị gần đúng của x thỏa: a) b) c) . 4. CÁC DẠNG TOÁN KHÁC CÓ THỂ SỬ DỤNG LỆNH GÁN, VÒNG LẶP Ví dụ 4: 1. Để đắp một con đê, địa phương đã huy động 4 nhóm người gồm học sinh, nông dân, công nhân và bộ đội.Thời gian làm việc như sau (giả sử thời gian làm việc của mỗi người trong một nhóm là như nhau ): Nhóm bộ đội mỗi người làm việc 7 giờ; nhóm công nhân mỗi người làm việc 4 giờ; Nhóm nông dân mỗi người làm việc 6 giờ và nhóm học sinh mỗi em làm việc 0,5 giờ. Địa phương cũng đã chi tiền bồi dưỡng như nhau cho từng người trong một nhóm theo cách: Nhóm bộ đội mỗi người nhận 50.000 đồng; Nhóm công nhân mỗi người nhận 30.000 đồng; Nhóm nông dân mỗi người nhận 70.000 đồng; Nhóm học sinh mỗi em nhận 2.000 đồng. Cho biết : Tổng số người của bốn nhóm là 100 người. Tổng thời gian làm việc của bốn nhóm là 488 giờ Tổng số tiền của bốn nhóm nhận là 5.360.000 đồng. HƯỚNG DẪN Gọi x, y, z, t lần lượt là số người trong nhóm học sinh , nông dân, công nhân và bộ đội . Điều kiện : x, y , z , t , 0 x, y , z , t 100 Ta coù heä phöông trình : Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 16
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS x y z t 100 11 y 7 z 13t 876 0,5 x 6 y 4 z 7t 488 17 y 7 z 12t 1290 2 x 70 y 30 z 50t 5360 t 6y 414 do 0 t 100 69 y 86 876 11y 13t Töø 11 y 7 z 13t 876 z 7 Duøng X ; Y treân maùy vaø duøng A thay cho z , B thay cho t trong maùy ñeå doø : Quy trình : Gán 69 cho Y Ghi vaøo maøn hình : Y = Y + 1 : B = 6Y – 414 : A = ( 876 – 11Y – 13B ) ÷ 7 : X=100 – Y – B – A Aán = . . . = ñeå thöû caùc giaù trò cuûa Y töø 70 ñeán 85 ñeå kieåm tra caùc soá B , A , X laø soá nguyeân döông vaø nhoû hôn 100 laø ñaùp soá . Ta ñöôïc : Y = 70 ; B = 6 ; A = 4 ; X = 6 2.Tìm 11 số tự nhiên liên tiếp có tổng các bình phương của chúng là một số chính phương nhỏ hơn 10000. HƯỚNG DẪN Gọi 11 số tự nhiên liên tiếp là: n5, n4, n3, n2, n1, n, n+1, n+2, n+3, n+ 4, n+5. (n≥5). Ta có: S = (n5)2 + (n4)2 + (n3)2 + (n2)2 + (n1)2 + n2 + (n+1)2 + (n+2)2 + (n+3)2 + (n+ 4)2+ (n+5)2 = 11n2 + 110 = 11(n2 + 10). S là số chính phương khi và chỉ khi n2 +10 = q.11, với q là số chính phương. Ghi vào màn hình: D = D + 1 : A = (D2 + 10) ÷ 11 , CALC D=5 Ta chọn được D = 23.Vậy n = 23. 3.Bố bạn Hùng tặng cho bạn ấy một Laptop trị giá 10.000.000 đồng bằng cách cho bạn tiền hàng tháng với phương thức sau: Tháng đầu tiên bạn bình nhận được 200.000, các tháng từ tháng thứ hai trở đi mỗi tháng nhận được số tiền hơn tháng trước 40.000 đồng. Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 17
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS Nếu chọ cách gửi tiết kiệm số tiền được nhận hàng tháng với lãi suất 0,6%/tháng thì bạn Hùng phải gửi bao nhiêu tháng mới đủ tiền mua Laptop?. Nếu bạn Hùng muốn có ngay máy tính để học bằng cách chọ phương thức mua trả góp hàng tháng bằng số tiền bố cho với lãi suất 0,7%/tháng thì bạn Bình phải trả góp bao nhiêu tháng mới trả hết nợ ? HƯỚNG DẪN: a)Gán: 200.000 èA;200.000 èB; 1 è D Nhập: D = D +1:B = B + 40.000: A = A. 1.006 +B Bấm CACL bấm = liên tiếp đến khi A vượt quá 10.000.000 thì đọc chỉ số đếm D xác định số tháng cần gửi. Trong qui trình trên: D là biến đếm; B là số tiền góp hàng tháng; A là số tiền góp được ở tháng thứ D. b)Tháng thứ nhất sau khi mua còn: 10.000.000 – 200.000 = 9.800.000 Gán: 9.800.000 è A; 200.000 è B; 1 è D Nhập: D = D +1:B = B + 40.000: A = A. 1.007 – B Bấm CACL bấm = liên tiếp đến khi số tiền âm thì dừng lại đọc chỉ số D. 4. Lãi suất của tiền gửi tiết kiệm của một số ngân hàng hiện nay là 8,4% năm đối với tiền gửi có kỳ hạn một năm. Để khuyến mãi, một ngân hàng thương mại A đã đưa ra dịch vụ mới: Nếu khách hàng gửi tiết kiệm năm đầu thì với lãi suất 8,4% năm, sau đó lãi suất năm sau tăng thêm so với lãi suất năm trước đó là 1%. Hỏi nếu gửi 1.000.000 đồng theo dịch vụ đó thì số tiền sẽ nhận được là bao nhiêu sau: 10 năm? ; 15 năm? HƯỚNG DẪN: a)Gán: 1.000.000 èA; 0,084 è B; 0 è D Nhập: D = D +1:A = A(1+ B ): B = B ( 1 + 0,01) Bấm CACL bấm = liên tiếp đến khi thì đọc chỉ số đếm D = 10; D = 15 đọc giá trị của A đó là số tiền tương ứng nhận được Trong qui trình trên: D là biến đếm; B là lãi suất hàng năm; A là số tiền nhận được ở năm thứ D. Chú ý: Trên đây ta chỉ xét các ví dụ minh họa đơn giản! (^_^) Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 18
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS 2. Khả năng áp dụng: Tôi đã sử dụng đề tài: “Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS” để bồi dưỡng đội tuyển cấp trường cũng như đội tuyển cấp Huyện trong các kì thi học sinh giỏi giải toán trên MTCT từ năm 2009 đến nay đạt nhiều thành tích cao. Thống kê kết quả HSG qua các năm Năm 2009 2010 2011 2012 SL TL SL TL SL TL SL TL Cấp 02/05 40% 05/08 62,5 05/08 62,5 06/09 66,7% Huyện % % Với việc đưa ra một số kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp tôi tạo cho các em sự hứng thú trong việc nghiên cứu cách viết qui trình cho một bài toán từ đó các em phát triển được khả năng tư duy tốt cho việc lập trình sau này. Việc giải quyết những bài toán viết qui trình trong các đề thi học sinh cũng tự tin hơn, trên nền tảng kiến thức, kĩ năng đã được cung cấp các em có những cách giải hay và độc đáo . 3.Lợi ích kinh tế xã hội Đề tài: “Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS ” giúp cho các em trong đội tuyển có thêm tài liệu để nghiên cứu vì hầu hết các tài liệu hiện có đều dành cho các loại MTCT thế hệ cũ. Đề tài cũng giúp các em phát huy tối đa tính năng của MTCT mà các em đang có để sử dụng để phục vụ việc học tập. Phần C: KẾT LUẬN 1.Những điều kiện, kinh nghiệm áp dụng, sử dụng giải pháp Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 19
- SKKN: Kĩ năng sử dụng MTCT để tạo vòng lặp và viết qui trình giải toán ở bậc THCS B ộ Giáo d ụ c & Đào t ạ o đã cho phép h ọ c sinh, giáo viên s ử d ụ ng MTCT đ ể gi ả i toán là m ộ t b ướ c ngo ặ t nh ằ m t ừ ng b ướ c đ ư a b ộ môn toán ngày càng phát tri ể n. Cùng v ớ i s ự phát tri ể n nh ư vũ bão c ủ a KHCN huy v ọ ng đ ề tài này giúp cho h ọ c sinh c ủ a chúng ta có thêm m ộ t tài li ệ u h ữ u ích trong vi ệ c nâng cao ứ ng d ụ ng MTCT trong qu á trình h ọ c t ậ p và gi ả i toán.Đ ề tài đã giúp tôi r ấ t nhi ề u trong vi ệ c b ồ i d ưỡ ng HSG máy tính c ầ m tay c ấ p tr ườ ng và đ ộ i tuy ể n c ấ p huy ệ n trong nhi ề u năm li ề n và đ ạ t đ ượ c m ộ t s ố thành công nh ấ t đ ị nh. H ọ c sinh s ử d ụ ng đ ề tài này đã b ướ c đ ầ u n ắ m đ ượ c qui trình vi ế t vòng l ặ p cho m ộ t bài toán 2.Nh ữ ng tri ể n v ọ ng trong vi ệ c v ậ n d ụ ng v à phát tri ể n gi ả i pháp Các tài li ệ u vi ế t v ề tính năng c ủ a MTBT trên th ị tr ườ ng và các nhà xu ấ t b ả n giáo d ụ c không nhi ề u .Các tài li ệ u ch ủ y ế u vi ế t v ề các lo ạ i toán và cách th ự c hành lo ạ i toán đó trên MTBT, ch ủ y ế u vi ế t v ề tính năng ư u vi ệ t c ủ a máy tính đ ể qu ả ng cáo s ả n ph ẩ m.Trong nhà t ườ ng THCS giáo viên không có sách giáo khoa , sách giáo viên riêng cho vi ệ c d ạ y và h ọ c gi ả i toán trên MTBT nên tôi huy v ọ ng đ ề tài này giúp chúng ta có thêm tài li ệ u đ ể b ồ i d ưỡ ng cho h ọ c sinh. 3. Đ ề xu ấ t, ki ế n ngh ị : Trong quá trình nghiên c ứ u đ ề tài m ặ c dù đã c ố g ắ ng nh ư ng không tránh nh ữ ng sai sót r ấ t mong quí đ ồ ng nghi ệ p góp ý đ ể đ ề tài ngày càng hoàn thi ệ n h ơ n. Tây S ơ n ngày 21 tháng 12 năm 2012 Ng ườ i vi ế t Mai Qu ốc Đi ệ p Tác giả: Mai Quốc Điệp Trang 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm dạy học tích hợp trong môn Thể dục thông qua trò chơi - GV. Trần Hoàng Diệu
16 p | 927 | 250
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp đề phòng và cách xử lý một số bệnh thường gặp trong tập luyện và thi đấu thể dục thể thao
14 p | 687 | 214
-
Rèn luyện kỹ năng giải các bài toán tìm giới hạn trong chương trình lớp 11 trung học phổ thông (ban cơ bản)
19 p | 655 | 185
-
Vận dụng một số phương pháp dạy học tích cực để rèn luyện kỹ năng giải các bài toán cực trị hình học thuộc chương trình lớp 8, 9 trung học cơ sở
26 p | 574 | 178
-
Sáng kiến kinh nghiệm dạy hóa học trong các trường THCS
17 p | 917 | 142
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mầm non
28 p | 430 | 83
-
Đề tài " Một số kinh nghiệm khi dạy phần “thực hành luyện tập” trong môn toán cho học sinh lớp 1 trường tiểu học Thị Trấn huyện Phù Yên tỉnh Sơn La. ”
33 p | 349 | 82
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 5/6 thông qua công tác chủ nhiệm
66 p | 328 | 74
-
Ứng dụng của tam thức bậc hai vào một số bài toán trong chương trình trung học phổ thông ban nâng cao theo hướng tiếp cận dạy học giải quyết vấn đề
25 p | 266 | 66
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Môn Tập đọc lớp 4
10 p | 426 | 53
-
Sáng kiến kinh nghiệm " Phưong pháp giải bài tóan quang hình học lớp 9 "
15 p | 207 | 48
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Rèn nề nếp lớp chủ nhiệm
6 p | 221 | 43
-
Luận văn: Vận dụng phương pháp trò chơi phân vai cho học sinh lớp 1 trường tiểu học Hà Lộc II thị xã Phú Thọ
98 p | 229 | 40
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kỹ năng nhận dạng và vẽ biểu đồ địa lí 9
16 p | 175 | 24
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm giúp học sinh học tốt và phát triển năng lực tư duy thông qua việc giảng dạy các bài toán về tỷ số phần trăm ở tiểu học
55 p | 197 | 17
-
Báo cáo tóm tắt sáng kiến kinh nghiệm: Thiết kế, chế tạo máy nắn thép
6 p | 52 | 10
-
Sáng kiến kinh nghiệm: Viết nhật kí lớp học
18 p | 101 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn