1
CHƯƠNG 1. GI#I THI$U V% NGHIÊN C&U
1.1. Lý do ch'n đ) tài
Nghiên c!u phát tri"n s#n ph$m nói chung và s#n ph$m du l%ch nói riêng đã đư(c
ti)n hành b*i nhi+u tác gi# trên th) gi,i và * các khía c-nh ti)p c.n khác nhau (Dinis,
Costa, & Pacheco, 2019; Divisekera & Nguyen, 2018). Đ1i v,i nghiên c!u phát tri"n s#n
ph$m du l%ch, nhi+u nghiên c!u đã đư(c ti)n hành trên th) gi,i đ+ c.p đ)n phát tri"n du
l%ch và phát tri"n s#n ph$m du l%ch g3n v,i các đi"m đ)n du l%ch khác nhau và nh4ng v5n
đ+ chung nh5t trong phát tri"n s#n ph$m c6a các đi"m đ)n mà chưa đ+ c.p c7 th" đ)n vai
trò c6a các doanh nghi8p t-i đi"m đ)n đ1i v,i phát tri"n s#n ph$m. Không ít các nghiên
c!u xem xét tác đ9ng c6a các bên liên quan đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch, nhưng các
nghiên c!u này cũng ti)p c.n m9t cách vĩ mô đ1i v,i các ho-t đ9ng qu#n tr% đi"m đ)n,
mà chưa xem xét các tác đ9ng này đ1i v,i ho-t đ9ng c6a các doanh nghi8p kinh doanh
du l%ch t-i đi"m đ)n (Benur & Bramwell, 2015; Cetin & Bilgihan, 2016; Johnson, Menor,
Roth, & Chase, 2000; Pechlaner & Döpfer, 2009).
Đ<ng b=ng sông H<ng (ĐBSH) là m9t trong nh4ng vùng kinh t) tr@ng đi"m c6a
c# nư,c, trong đó có nh4ng đóng góp tích cAc c6a kinh t) du l%ch. Theo Quy)t đ%nh s1
2163/QĐ - TTg ngày 11 tháng 11 năm 2013 c6a Th6 tư,ng Chính ph6 v+ vi8c “phê
duy8t Quy ho-ch tMng th" phát tri"n du l%ch vùng đ<ng b=ng sông H<ng và duyên h#i
Đông B3c đ)n năm 2020, tOm nhìn đ)n năm 2030”, đ%nh hư,ng phát tri"n du l%ch theo
lãnh thM đ" tM ch!c không gian du l%ch bao g<m: “1) Ti"u vùng Trung tâm g<m Th6 đô
Hà N9i và các tRnh Vĩnh Phúc, B3c Ninh, H#i Dương, Hưng Yên, Hà Nam; 2) Ti"u
vùng Duyên h#i Đông B3c: G<m thành ph1 H#i Phòng và tRnh Qu#ng Ninh; 3) Ti"u
vùng Nam sông H<ng: G<m các tRnh Ninh Bình, Nam Đ%nh, Thái Bình”.
Nh4ng năm gOn đây đư(c sA quan tâm c6a Chính ph6 cũng như các c5p chính
quy+n đ%a phương cùng các nhà đOu tư đã có nh4ng sA đOu tư vư(t b.c mang tOm c\
qu1c gia và khu vAc như xây dAng Chùa Bái Đính, Khu du l%ch Tràng An t-i Ninh Bình,
Chùa Tam Chúc t-i Hà Nam và gOn đây là phê duy8t dA án đOu tư xây dAng quOn th" vui
chơi gi#i trí c6a t.p đoàn Vingroup t-i H#i Phòng... Có th" nh.n th5y 2 thành ph1 trAc
thu9c Trung ương là Th6 đô Hà N9i và Thành ph1 H#i Phòng, hi8n nay đã đư(c Chính
ph6 đOu tư xây dAng h8 th1ng giao thông r5t thu.n ti8n cho vi8c lưu thông đư^ng th6y,
đư^ng b9, đư^ng hàng không, đ" đ)n v,i 2 thành ph1 này và đ)n v,i vùng Du l%ch ph7
c.n là tRnh Qu#ng Ninh (Nơi có nhi+u đi"m đ)n thu hút khách du l%ch trong và ngoài nư,c).
T_ t5t c# nh4ng v5n đ+ trên cho th5y, vi8c xác đ%nh c7 th" các bên liên quan, các
y)u t1 tác đ9ng đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch và xác đ%nh đư(c m!c đ9, chi+u hư,ng
tác đ9ng c6a chúng đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch mà đ`c bi8t là s#n ph$m m,i sf
giúp các nhà qu#n lý, các nhà ho-ch đ%nh chính sách trong ngành Du l%ch có cơ s* đưa
ra nh4ng gi#i pháp tác đ9ng nh=m thúc đ$y đMi m,i s#n ph$m, phát tri"n s#n ph$m trong
lĩnh vAc du l%ch mà * đó, vai trò nòng c1t ph#i thu9c v+ các doanh nghi8p kinh doanh
du l%ch t-i đi"m đ)n. Xu5t phát t_ nh4ng trăn tr* đó, nghiên c!u sinh m-nh d-n lAa
2
ch@n đ+ tài: “Tác đ*ng c+a các bên liên quan t,i phát tri-n s.n ph/m du l0ch khu
v2c đ3ng b4ng sông H3ng” đ" nghiên c!u làm lu.n án ti)n sĩ c6a mình.
1.2. M5c tiêu và nhi6m v5 nghiên c7u
1.2.1. M c tiêu nghiên c!u
M7c tiêu c6a nghiên c!u đ+ tài trên cơ s* h8 th1ng hoá lý thuy)t khoa h@c và xây
dAng khung lý thuy)t v+ tác đ9ng c6a các bên liên quan t,i phát tri"n s#n ph$m du l%ch, lu.n
án đi sâu đánh giá hi8n tr-ng tác đ9ng c6a chúng t,i phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i khu vAc
đ<ng b=ng sông H<ng nh=m đ+ xu5t các gi#i pháp và hàm ý qu#n lý đ1i v,i phát tri"n s#n
ph$m du l%ch t-i khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng nói riêng và * Vi8t nam nói chung.
1.2.2. Nhi"m v nghiên c!u
- H8 th1ng hoá và xây dAng khung lý thuy)t v+ phát tri"n s#n ph$m du l%ch và tác
đ9ng c6a các bên liên quan t,i phát tri"n s#n ph$m du l%ch
- Đánh giá thAc tr-ng phát tri"n s#n ph$m du l%ch, các bên liên quan và các y)u t1 đi+u
ki8n phát tri"n du l%ch trong phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng.
- Đánh giá thAc tr-ng m1i quan h8 tác đ9ng c6a các bên liên quan và các y)u t1 đi+u
ki8n phát tri"n du l%ch đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng.
- ChR ra sA khác bi8t trong phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng
v,i các bên liên quan khác nhau ho`c * các đ%a phương/đi"m đ)n khác nhau trong khu vAc.
- Đ+ xu5t hàm ý qu#n tr% cho phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i các đi"m đ)n du l%ch
* khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng nói riêng và các đ%a phương khác * Vi8t Nam nói chung
trong nh4ng năm t,i.
1.3. Câu h8i nghiên c7u
Vi8c ti)n hành nghiên c!u đ+ tài lu.n án này thAc ch5t là đi tìm câu tr# l^i cho các
câu hzi sau:
1) Phát tri"n s#n ph$m du l%ch là gì? Vai trò nòng c1t thu9c v+ bên liên quan nào?
2) Nh4ng bên liên quan chính nào #nh hư*ng đ)n phát tri"n s#n ph$m trongdu l%ch
t-i các đi"m đ)n? Các nhân t1 đi+u ki8n cho phát tri"n du l%ch có #nh hư*ng như th) nào
đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch?
3) ThAc tr-ng phát tri"n s#n ph$m t-i các đi"m đ)n du l%ch * khu vAc đ<ng b=ng
sông H<ng hi8n nay như th) nào? Ch%u sA tác đ9ng như th) nào b*i các bên liên quan và
các y)u t1 đi+u ki8n?
4) COn làm gì đ" phát tri"n s#n ph$m du l%ch mà tr@ng tâm là phát tri"n s#n ph$m
t-i khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng?
1.4. Đ<i tư>ng và ph?m vi nghiên c7u
1.4.1. Đ%i tư'ng nghiên c!u
Lu.n án t.p trung nghiên c!u v+ vi8c phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i các đi"m đ)n
du l%ch và tác đ9ng c6a các bên liên quan cùng các y)u t1 đi+u ki8n phát tri"n du l%chđ)n
phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i các đi"m đ)n * khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng.
3
1.4.2. Ph(m vi nghiên c!u
Ph m vi v" không gian: Nghiên c!u đư(c ti)n hành trên vi8c thu th.p d4 li8u t_
khách du l%ch, c9ng đ<ng đ%a phương, chính quy+n đ%a phương và doanh nghi8pdu l%ch
t-i các đi"m đ)n thu9c đ%a bàn 10 tRnh và thành ph1 trAc thu9c trung ương trong khu vAc
đ<ng b=ng sông H<ng g<m: Hà N9i, H#i Phòng, H#i Dương, Thái Bình, Hưng Yên, Hà
Nam, Nam Đ%nh, Ninh Bình, B3c Ninh và Vĩnh Phúc.
Ph m vi v" th#i gian: Nghiên c!u ch6 y)u s~ d7ng d4 li8u sơ c5p thu th.p t_ các
doanh nghi8p nêu trên trong kho#ng th^i gian t_ tháng 4 đ)n tháng 8 năm 2023 v+
phát tri"n s#n ph$m và sA tác đ9ng c6a các bên liên quan và các nhân t1 đi+u ki8n phát
tri"n du l%ch đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i đi"m đ)n.
Ph m vi v" n$i dung: Nghiên c!u phát tri"n s#n ph$m chR ti)p c.n n9i dung phát
tri"n s#n ph$m nói chung và s~ d7ng lý thuy)t này nghiên c!u trên đ1i tư(ngs#n ph$m
du l%ch t-i đi"m đ)n. Nghiên c!u t.p trung vào phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i đi"m đ)n
nói chung, nhưng v,i vai trò ch6 th" c6a phát tri"n s#n ph$m thu9c v+ 04 bên liên quan
t-i đi"m đ)n bao g<m các thành phOn: (1) c9ng đ<ng đ%a phương, (2)đ-i di8n chính quy+n
đ%a phương, (3) đ-i di8n doanh nghi8p du l%ch và (4) khách du l%ch t-i các tRnh khu vAc
đ<ng b=ng sông H<ng.
1.5. Cách ti@p cAn nghiên c7u
Đ" đ-t đư(c các m7c tiêu, nhi8m v7 và tr# l^i các câu hzi nghiên c!u đã đ+ ra,
trong nghiên c!u này, tác gi# lu.n án nh5n m-nh vai trò phát tri"n s#n ph$m du l%cht-i
đi"m đ)n khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng thu9c v+ b1n ch6 th"/bên liên quan chính là (1)
Chính quy+n đ%a phương; (2) C9ng đ<ng đ%a phương; (3) Doanh nghi8p kinh doanh du
l%ch; và (4) Khách du l%ch, đây là các bên liên quan ch6 y)u đ" phát tri"n s#n ph$m du
l%ch. Tr@ng tâm phát tri"n s#n ph$m du l%ch là phát tri"n s#n ph$m m,i dAa trên sA đMi
m,i, c#i ti)n s#n ph$m. Bên c-nh đó, tác gi# lu.n án xem xét vai trò c6a các y)u t1 đi+u
ki8n c6a phát tri"n du l%ch g<m (1) Tài nguyên du l%ch; (2) Cơ s* h- tOng ph7c v7 phát
tri"n du l%ch; và (3) Ngu<n nhân lAc du l%ch tác đ9ng trAc ti)p đ)n phát tri"n s#n ph$m
du l%ch.
1.6. NhBng đi-m m,i c+a nghiên c7u
1.6.1. V) lý lu*n
Lu.n án xác đ%nh đư(c các bên liên quan tác đ9ng đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch,
bao g<m các thành phOn: (1) c9ng đ<ng đ%a phương, (2) đ-i di8n chính quy+n đ%a phương,
(3) đ-i di8n doanh nghi8p du l%ch và (4) khách du l%ch.
Lu.n án khái quát đư(c mô hình, các khái ni8m và chR báo nghiên c!u đ" lư(ng hóa #nh
hư*ng c6a các bên liên quan đ)n phát tri"n s#n ph$m trong du l%ch.
1.6.2. V) th+c ti,n
Lu.n án đánh giá thAc tr-ng phát tri"n s#n ph$m du l%ch t-i các đi"m đ)n du l%ch *
khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng.
4
S~ d7ng mô hình đã khái quát đ" đo lư^ng m!c đ9 và hư,ng tác đ9ng c6a các bên
liên quan đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch, các đi+u ki8n cho phát tri"n s#n ph$m du l%ch
t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng.
Nghiên c!u phát hi8n ra không t<n t-i sA khác bi8t trong phát tri"n s#n ph$mdu l%ch
gi4a các đ%a phương/đi"m đ)n du l%ch trong khu vAc đ<ng b=ng sông H<ng. Trong khi đ1i
v,i các bên liên quan khác nhau thì quan đi"m phát tri"n s#n ph$m du l%ch là khác nhau.
1.7. K@t cDu c+a luAn án
Ngoài phOn m* đOu, k)t lu.n, danh m7c tài li8u tham kh#o, ph7 l7c…, lu.n án
đư(c k)t c5u thành 5 chương như sau:
Chương 1. Gi,i thi6u v) nghiên c7u.
Chương 2. Cơ sI lý thuy@t và tJng quan nghiên c7u c+a đ) tài luAn án.
Chương 3. Phương pháp nghiên c7u.
Chương 4. K@t qu. nghiên c7u v) tác đ*ng c+a các bên liên quan đ@n phát
tri-n s.n ph/m du l0ch khu v2c đ3ng b4ng sông H3ng.
Chương 5. Đ) xuDt gi.i pháp phát tri-n s.n ph/m du l0ch khu v2c đ3ng b4ng
sông H3ng.
CHƯƠNG 2. CƠ SO LÝ THUYQT VÀ TRNG QUAN NGHIÊN C&U
CUA Đ% TÀI LUVN ÁN
2.1. Cơ sI lý thuy@t c+a đ) tài luAn án
2.1.1. Du l-ch và s/n ph0m du l-ch
2.1.1.1. Du l!ch
Lu.t Du l%ch s1 09/2017/QH14 ngày 19/6/2017 c6a Qu1c h9i, hi8u lAc thi hành t_
ngày 01/01/2018 quy đ%nh: Du l%ch là các ho-t đ9ng có liên quan đ)n chuy)n đi c6a con
ngư^i ngoài nơi cư trú thư^ng xuyên trong th^i gian không quá 01 năm liên t7c nh=m
đáp !ng nhu cOu tham quan, nghR dư\ng, gi#i trí, tìm hi"u, khám phá tài nguyên du l%ch
ho`c k)t h(p v,i m7c đích h(p pháp khác.
2.1.1.2. S"n ph#m du l!ch
Lu.t Du l%ch Vi8t Nam (2005) quy đ%nh: S#n ph$m du l%ch là t.p h(p các d%ch v7 cOn
thi)t đ" thza mãn nhu cOu c6a khách du l%ch trong chuy)n đi du l%ch (Qu1c h9i, 2005). Lu.t
Du l%ch Vi8t Nam (2017) xác đ%nh “S#n ph$m du l%ch là t.p h(p các d%ch v7 trên cơ s* khai
thác giá tr% tài nguyên du l%ch đ" thza mãn nhu cOu c6a khách du l%ch” (Qu1c h9i, 2017).
S#n ph$m du l%ch theo nghĩa hƒp là nh4ng gì khách du l%ch mua l„ ho`c tr@n gói,
ví d7 như v.n chuy"n, lưu trú, ăn u1ng... Theo nghĩa r9ng là tMng h(p nh4ng gì khách du
l%ch mua, hư*ng th7, thAc hi8n g3n v,i đi"m du l%ch, trang thi)t b% và d%ch v7.
S#n ph$m du l%ch đ`c thù c6a đi"m đ)n là nh4ng s#n ph$m có đư(c y)u t1 h5p
d†n, đ9c đáo, duy nh5t, nguyên b#n và đ-i di8n v+ tài nguyên du l%ch tA nhiên và tài
nguyên du l%ch văn hóa cho m9t đi"m đ)n du l%ch.
5
2.1.2. Phát tri2n s/n ph0m du l-ch
2.1.2.1. Phát tri!n s"n ph#m du l$ch theo quan đi!m s"n ph#m du l$ch là s"n ph#m
c&adoanh nghi'p kinh doanh du l$ch t(i đi!m đ)n.
- S#n ph$m m,i tuy8t đ1i là s#n ph$m m,i đ1i v,i c# doanh nghi8p và th% trư^ng;
đ<ng th^i chính doanh nghi8p là ngư^i tiên phong trong vi8c s#n xu5t s#n ph$m này. Có
th" ví d7 v+ s#n ph$m máy nghe nh-c bz túi Walkman c6a hãng Sony, hay đĩa CD c6a
hãng Compact. Nh4ng s#n ph$m này thư^ng là k)t qu# c6a sA đ9t phá v+ công ngh8.
- S#n ph$m m,i tương đ1i là s#n ph$m lOn đOu tiên doanh nghi8p s#n xu5t đưa ra
th% trư^ng nhưng không m,i v,i doanh nghi8p khác và đ1i v,i th% trư^ng. HOu h)t các
s#n ph$m m,i trên th% trư^ng đ+u thu9c nhóm này.
2.1.2.2. Phát tri$n s"n ph#m du l!ch theo quan đi$m s"n ph#m du l!ch là s"n ph#m đi$m đ&n
Trong lĩnh vAc du l%ch, phát tri"n g3n v,i sA gia tăng s1 lư(ng và ch5t lư(ng tài
nguyên du l%ch, các ngu<n lAc lao đ9ng, cơ s* v.t ch5t k‡ thu.t, cơ s* h- tOng, s#n ph$m
du l%ch, th% trư^ng du l%ch và thu nh.p t_ du l%ch. Theo Philip Kotler (2003), sA phát tri"n
đi"m đ)n thông qua các ho-t đ9ng ti)p th% đi"m đ)n; đMi m,i s#n ph$m và năng lAc qu#n
lý đi"m đ)n.
2.1.2.3. Qu"n lý đi$m đ&n và phát tri$n b'n v(ng
M7c đích qu#n lý đi"m đ)n và phát tri"n b+n v4ng cOn đ#m b#o s!c ch!a c6a các
đi"m du l%ch, sao cho lư(ng khách t1i đa có th" đón đ)n đi"m du l%ch trong cùng m9t th^i
gian mà chưa gây ra nh4ng tMn h-i đ)n quy+n l(i c6a khách, đ)n môi trư^ng tA nhiên, xã
h9i t-i đi"m du l%ch và trong ph-m vi toàn b9 đi"m đ)n.
Qu#n lý đi"m đ)n và phát tri"n b+n v4ng g3n li+n v,i vi8c đóng góp vào kinh t)
đ%a phương. Ngoài y)u t1 môi trư^ng, phát tri"n b+n v4ng du l%ch còn ph#i dAa trên n+n
t#ng phát tri"n b+n v4ng v+ kinh t). Vi8c phát tri"n b+n v4ng trên giác đ9 kinh t) không
đơn thuOn chR là hi8u qu# kinh t) mang l-i cho b#n thân ngành Du l%ch và các doanh
nghi8p kinh doanh du l%ch mà còn ph#i g3n li+n v,i sA b+n v4ng v+ kinh t) cho đ%a
phương, đ#m b#o hài hoà l(i ích v,i c9ng đ<ng dân cư.
2.2. Các y u t! "nh hư%ng t&i phát tri'n s"n ph(m du l)ch
Đ" có b!c tranh c7 th" v+ v5n đ+ nghiên c!u, NCS ti)n hành phân tích tr3c lư(ng
thư m7c (Bibliometrics), phương pháp tr3c lư(ng thư m7c đư(c s~ d7ng nh=m có nh4ng
phát hi8n các hư,ng nghiên c!u v+ phát tri"n s#n ph$m du l%ch và hˆ tr( vi8c phân chia
các tài li8u theo các ch6 đ+ trong nghiên c!u tMng quan. Đ+ tài lAa ch@n cơ s* d4 li8u
Scopus đ" phân tích tr3c lư(ng thư m7c do các công trình trên h8 th1ng này gOn như ch!a
đAng các công trình trên cơ s* d4 li8u WoS.
Hình dư,i đây th" hi8n k)t qu# phân tích tr3c lư(ng thư m7c các nghiên c!u v+
m1i quan h8 gi4a các bên liên quan v,i phát tri"n s#n ph$m nói chung theo t_ khoá đư(c
thAc hi8n “Stakeholder” And “Product” thì có 231 công trình nghiên c!u trên h8 th1ng
Scopus trong giai đo-n t_ 1995 đ)n 2023.
6
Hình 2.1. K@t qu. phân tích trWc lư>ng thư m5c các nghiên c7u có liên quan phát
tri-n s.n ph/m du l0ch
Ngu%n: K&t qu' phân tích trên VOSviewer c(a NCS
K)t qu# phân tích cho th5y các t_ khoá đư(c phân thành các c7m khá rõ nét v,i
nh4ng ch6 đ+ l,n, trong đó t_ khoá bao trùm nh5t là: new product development, product
development, stakeholder/ stakeholders, stakeholder engagement, innovation, circular
economy, sustainability. Các t_ khoá xu5t hi8n nhi+u nh5t và có nhi+u liên k)t nh5t v,i
các t_ khoá khác đư(c th" hi8n * b#ng dư,i đây.
B.ng 1.1. Các tY khoá xuDt hi6n nhi)u nhDt
STT
TY khóa
TZn suDt
1
New product development
13
2
Product development
10
3
Innovation
5
4
Stakeholder
17
5
Stakeholders
24
6
Circular economy
7
7
Stakeholder engagement
9
8
Sustainability
5
Ngu%n: K&t qu' phân tích trên VOSviewer c(a NCS
2.2.1. Các bên liên quan trong phát tri2n s/n ph0m du l-ch
Các bên liên quan trong phát tri"n s#n ph$m du l%ch là ch6 đ+ khá thú v%, vì th) đã
đư(c nhi+u nhà nghiên c!u ti)p c.n và đưa ra nh4ng quan đi"m khác nhau v+ các bên
liên quan (Aaltonen & Kujala, 2010; Freeman, 1984; Freeman & Reed, 1983; Glinz &
Wieringa, 2007; Kennell & Powell, 2020; Makoni & Tichaawa, 2018; Mitchell, Agle, &
Wood, 1997; Nigg & Eichelberger, 2021; Pröbstl-Haider, Lund-Durlacher,
Antonschmidt, & Hödl, 2017).
Các bên liên quan bao g<m nhân viên, khách hàng, nhà cung c5p, cM đông, ngân
hàng, nhà môi trư^ng, chính ph6 và các nhóm khác có th" giúp đ\ ho`c làm tMn thương
7
tM ch!c…, mˆi bên liên quan cOn th" hi8n đư(c vai trò c6a mình đ1i v,i các m7c tiêu c6a
tM ch!c (Freeman, 1984). Các bên liên quan là nh4ng ngư^i ch%u r6i ro ho`c nh.n đư(c
l(i ích t_ hành vi c6a tM ch!c (Nigg & Eichelberger, 2021; Savage, Nix, Whitehead, &
Blair, 1991).
2.2.2. Các bên liên quan tham gia vào phát tri2n s/n ph0m du l-ch
a. Quan đi*m c(a các bên liên quan t+i phát tri*n du l,ch
Trong nh4ng năm qua, tính b+n v4ng đã tr* thành m9t khái ni8m chính hư,ng d†n
quá trình thi)t k) các s#n ph$m du l%ch (Bramwell & Lane, 2011; Nigg & Eichelberger,
2021). Du l%ch b+n v4ng đư(c hi"u là du l%ch mà tính đ)n đOy đ6 các y)u t1 kinh t), xã h9i
hi8n t-i và trong tương lai có các tác đ9ng đ)n môi trư^ng, gi#i quy)t nhu cOu c6a khách
du l%ch, ngành công nghi8p, môi trư^ng và c9ng đ<ng đ%a phương (The United Nations
Environment Program (UNEP), 2005).
b. S- tham gia c(a các bên liên quan vào phát tri*n s'n ph/m du l,ch
SA tham gia c6a các bên liên quan vào phát tri"n du l%ch đòi hzi sA hài hòa phát
tri"n có trách nhi8m v+ m`t sinh thái, tương thích v+ m`t xã h9i và hi8u qu# v+ m`t kinh
t) (The United Nations Environment Program (UNEP), 2005).
c. S- h0p tác c(a các bên liên quan t+i phát tri*n du l,ch
SA h(p tác c6a các bên liên quan có ngu<n g1c t_ thuy)t các bên liên quan đư(c đ+ xu5t
b*i Freeman (1984). Lý thuy)t này đã đư(c áp d7ng * nhi+u lĩnh vAc bao g<m: s#n xu5t
(Vachon & Klassen, 2008), qu#n lý tài nguyên thiên nhiên và du l%ch (Reed et al., 2009).
d. )nh hư+ng c,a các bên liên quan đ&n phát tri$n s"n ph#m t-i đi$m đ&n du l!ch
Các s#n ph$m trong ngành Du l%ch bao g<m d%ch v7 lưu trú, d%ch v7 v.n chuy"n,
thAc ph$m và đ< u1ng, đi+u hành tour du l%ch, đ-i lý du l%ch, đi"m tham quan thương m-i
và bán quà lưu ni8m và tMng h(p các ho-t đ9ng công nghi8p và thương m-i t-o ra hàng
hóa và d%ch v7 ch6 y)u ph7c v7 khách du l%ch (Weaver & Lawton, 2002).
2.2.3. Mô hình phát tri2n s/n ph0m du l-ch
M9t tài li8u đư(c s~ d7ng r9ng rãi v+ các mô hình phát tri"n s#n ph$m m,i trình
bày m9t chuˆi các bư,c có m7c đích chính là hư,ng d†n quá trình phát tri"n s#n ph$m
đ" gi#m sA không ch3c ch3n v1n có trong đMi m,i và giúp các nhà phát tri"n s#n ph$m
đưa ra quy)t đ%nh đúng đ3n v+ vi8c ti)p t7c ho`c t_ bz các dA án phát tri"n s#n ph$m
(Dinis et al., 2019; Divisekera & Nguyen, 2018).
2.2.4. Mô hình phát tri2n s/n ph0m c3a Doanh nghi"p du l-ch
2.2.4.1. Phát tri*n s'n ph/m d,ch v2 du l,ch g3n v+i đi*m đ&n du l,ch
Th! nh5t, Phát tri"n d%ch v7 m,i t_ d%ch v7 hi8n có: Trong lĩnh vAc d%ch v7, xu hư,ng
c-nh tranh di•n ra gay g3t và kỳ v@ng c6a khách hàng cũng luôn nâng cao, doanh nghi8p
hư,ng t,i sáng t-o nh4ng d%ch v7 m,i và phương th!c cung !ng d%ch v7 m,i.
Th! hai, Phát tri"n d%ch v7 m,i xu5t phát t_ phương th!c s~ d7ng hàng hóa h4u hình.
Hàng hóa và d%ch v7 có th" thay th) cho nhau khi mang l-i cùng m9t giá tr% cho khách hàng.
8
2.2.4.2. Phát tri*n s'n ph/m du l,ch c(a doanh nghi4p du l,ch
Đ1i v,i doanh nghi8p du l%ch, phát tri"n các s#n ph$m du l%ch là m9t quá trình, các
nhà nghiên c!u thư^ng đ+ c.p đ)n v5n đ+ này trong m1i qua h8 v,i tăng cư^ng kh# năng
c-nh tranh c6a doanh nghi8p và đi"m đ)n (Ottenbacher, Gnoth, & Jones, 2006). Tuy
nhiên, không có nhi+u các nghiên c!u theo hư,ng ti)n b9 này trong lĩnh vAc du l%ch, r5t
ít các mô hình phát tri"n s#n ph$m du l%ch m,i (Walder, 2007).
2.2.5. 5nh hư6ng c3a các y7u t% đi)u ki"n phát tri2n du l-ch đ7n phát tri2n s/n ph0m
du l-ch t(i đi2m đ7n
2.2.5.1. )nh hư+ng c,a các y&u t/ ngu0n l3c đ&n phát tri$n s"n ph#m du l!ch t-i đi$m đ&n
2.2.5.2. 5nh hư7ng c(a s- tr'i nghi4m t8 khách du l,ch đ&n phát tri*n s'n ph/m du l,ch
t i đi*m đ&n
2.3. Kho.ng tr<ng, gi. thuy@t và mô hình nghiên c7u v) tác đ*ng c+a các bên liên
quan đ@n phát tri-n s.n ph/m
2.3.1. Kho/ng tr%ng nghiên c!u v) tác đ9ng c3a các bên liên quan đ7n phát tri2n s/n ph0m
Th! nh5t, HOu h)t các nghiên c!u đ+u đánh giá vai trò quan tr@ng c6a các bên liên
quan đ1i v,i phát tri"n s#n ph$m nói chung và s#n ph$m du l%ch nói riêng, tuy nhiên, mˆi
nghiên c!u l-i có nh4ng k)t lu.n khác nhau v+ tOm quan tr@ng c6a mˆi lAc lư(ng.
Th! hai, Nhi+u nghiên c!u trư,c đây xem xét chung tác đ9ng c6a các bên liên quan,
đi+u ki8n phát tri"n du l%ch đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch nhưng chưa lư(ng hóa đư(c m1i
quan h8 #nh hư*ng c6a các bên liên quan đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch.
Th! ba, HOu h)t các nghiên c!u trư,c đ+ c.p đ)n phát tri"n du l%ch và phát tri"n
s#n ph$m du l%ch m9t cách chung chung c# v+ s1 lư(ng (sA đa d-ng s#n ph$m) và ch5t
lư(ng (s#n ph$m m,i, đMi m,i s#n ph$m), mà ít có nghiên c!u đ9c l.p v+ m9t hư,ng c7
th" là phát tri"n s#n ph$m trong kinh doanh du l%ch.
Th! tư, Đa s1 các nghiên c!u trư,c đây đư(c ti)n hành * các nư,c phát tri"n, các
qu1c gia có thành tAu nh5t đ%nh trong phát tri"n s#n ph$m du l%ch.
2.3.2. Mô hình và gi/ thuy7t nghiên c!u
2.3.2.1. Cơ s7 lý lu;n đ" xu<t mô hình nghiên c=u
a, Phát tri$n s"n ph#m du l!ch theo hư4ng phát tri$n s"n ph#m m4i
b. Các y&u t> 'nh hư7ng đ&n phát tri*n s'n ph/m
2.3.2.2. Các gi' thuy&t nghiên c=u
Gi# thuy)t H1: SA tham gia c6a c9ng đ<ng đ%a phương có tác đ9ng tích cAc đ)n
phát tri"n s#n ph$m t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H2: SA 6ng h9 c6a chính quy+n đ%a phương có tác đ9ng tích cAc đ)n
phát tri"n s#n ph$m t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H3: Doanh nghi8p du l%ch có tác đ9ng tích cAc đ)n phát tri"n s#n ph$m
t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H4: Khách du l%ch có tác đ9ng tích cAc đ)n phát tri"n s#n ph$m t-i các
đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
9
Gi# thuy)t H5: Tài nguyên du l%ch có tác đ9ng tích cAc đ)n phát tri"n s#n ph$m t-i
các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H6: Ngu<n nhân lAc du l%ch tác đ9ng tích cAc đ)n phát tri"n s#n ph$m
du l%ch m,i t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H7: Cơ s* h- tOng tác đ9ng tích cAc đ)n phát tri"n s#n ph$m du l%ch
m,i t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H8: SA tham gia c6a c9ng đ<ng đ%a phương có tác đ9ng tích cAc đ)n
doanh nghi8p du l%ch trong phát tri"n s#n ph$m t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng
b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H9: SA 6ng h9 c6a chính quy+n đ%a phương có tác đ9ng tích cAc đ)n
doanh nghi8p du l%ch trong phát tri"n s#n ph$m t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng
b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H10: Khách du l%ch có tác đ9ng tích cAc đ)n doanh nghi8p du l%ch trong
phát tri"n s#n ph$m t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H11: Tài nguyên du l%ch có tác đ9ng tích cAc đ)n doanh nghi8p du l%ch trong
phát tri"n s#n ph$m t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H12: Ngu<n nhân lAc du l%ch tác đ9ng tích cAc đ)n doanh nghi8p du l%ch
trong phát tri"n s#n ph$m du l%ch m,i t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
Gi# thuy)t H13: Cơ s* h- tOng tác đ9ng tích cAc đ)n doanh nghi8p du l%ch trong phát
tri"n s#n ph$m du l%ch m,i t-i các đi"m đ)n du l%ch khu vAc Đ<ng b=ng sông H<ng.
2.3.3. Mô hình nghiên c!u
2.3.3.1. Mô hình nghiên c5u
Sơ đ3 2.2. Mô hình nghiên c7u tác đ*ng c+a các bên liên quan đ@n phát tri-n s.n
ph/m du l0ch
Ngu%n: T?ng h0p c(a tác gi' lu;n án
Chính quy+n đ%a phương
C9ng đ<ng đ%a phương
Khách du l%ch
Doanh nghi8p du l%ch
Tài nguyên du l%ch
Cơ s* h- tOng
Ngu<n nhân lAc du l%ch
Phát tri"n s#n ph$m
du l%ch
10
2.3.3.2. Các ch6 báo nghiên c5u
Các chR báo v+ phát tri"n s#n ph$m đư(c k) th_a trong nghiên c!u c6a (Nhâm
Phong Tuân, 2016; Olson & Schwab, 2000; Razli, 2009); chR báo các nhân t1 đi+u ki8n
như tài nguyên du l%ch, ngu<n nhân lAc du l%ch, cơ s* h- tOng giao thông và chR báo các
nhân t1 thu9c các bên liên quan như, c9ng đ<ng đ%a phương, chính quy+n đ%a phương
đư(c k) th_a t_ 5 ngu<n lAc sinh k) trong phát tri"n du l%ch (Ashley & Carney, 1999;
DFID, 1998; Ellis & Harris, 2004; Nguy•n Nhiên Hương, 2020; Shen, 2009),doanh
nghi8p du l%ch (Goodwin & Santilli, 2009), khách du l%ch (Byrd, 2007; Goodwin &
Santilli, 2009). Các chR báo này đư(c nghiên c!u sinh k) th_a và có đi+u chRnh v+ m`t
câu t_ đ" phù h(p v,i phát tri"n s#n ph$m du l%ch. Các chR báo này sf có th" đư(c đi+u
chRnh cho phù h(p hơn sau khi nghiên c!u sinh ti)n hành phzng v5n sâucác chuyên gia.
Chi ti)t chR báo đư(c th" hi8n trong b#ng 2.1:
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C&U
3.1. Quy trình nghiên c7u
Trong lu.n án này, nghiên c!u sinh s~ d7ng k)t h(p nhóm phương pháp nghiên
c!u đ%nh tính và nhóm phương pháp nghiên c!u nghiên c!u đ%nh lư(ng. Các phương
pháp đ%nh tính đư(c s~ d7ng cho vi8c tMng quan các lý thuy)t và k) th_a các nghiên c!u
trư,c đây t_ các ngu<n thông tin th! c5p, trên cơ s* đó, nghiên c!u sinh xây dAng các
gi# thuy)t và mô hình nghiên c!u lý thuy)t.
Sơ đ3 3.1. Quy trình nghiên c7u
Ngu%n: T?ng h0p c(a tác gi' lu;n án
Bư,c 1. Xác đ%nh m7c tiêu và đ1i tư(ng nghiên c!u
Bư,c 2. TMng quan lý thuy)t
TMng quan
lý thuy)t
Xác đ%nh m7c tiêu và
đ1i tư(ng nghiên c!u…
Thang đosơ
b9 và phzng
v5n sâu
Kh#o sát th~
Thang đo
chính
th!c
Kh#o sát
chính th!c
Phân tích nhân t1 khám phá (EFA), Ki"m
đ%nh đ9 tin c.y (Cronbach’s Alpha)
Phân tích nhân t1 kh•ng
đ%nh (CFA), và sA phù
h(p c6a mô hình
Phân tích c5u trúctuy)n tính,
các giá tr% h9i t7 và phân bi8t
c6a mô hình, ki"m đ%nh các
gi# thuy)t
Vi)t báo cáo
nghiên c!u