Tác dụng phụ khi tiêm vaccine
Bản chất vaccin dù hiểu như thế nào thì cũng chính
là những mầm bệnh. Thế nên chúng sẽ chứa những
tai biến và biến chứng sinh học cần dè chừng. Không
thể không chủng vaccin nhưng cũng không thể sử
dụng vô tội vạ...
Không thể không chủng vaccin nhưng cũng không
thể sử dụng vô tội vạ... (google image)
Bản chất là mầm bệnh
Vaccin là những chế phẩm sinh học chứa mầm bệnh
hay những thành phần tương tự mầm bệnh đã được
làm giảm độc lực hay hoạt tính để làm mất hoặc giảm
khả năng gây bệnh nhưng còn giữ được tính kháng
nguyên. Bằng cách chủng vaccin, kháng nguyên của
mầm bệnh sẽ được trình diện để cơ thể tiếp xúc và
phản ứng. Những mầm bệnh này sẽ tác động vào các
cơ quan miễn dịch để kích thích tạo ra những thành
phần có thẩm quyền miễn dịch như kháng thể, bổ thể,
tạo ra các dấu ấn miễn dịch mà không làm tổn thương
tế bào sống hay cơ quan. Sự phản ứng giống như là
cơ thể đang chống cự lại với một bệnh tật thật sự, chỉ
khác là mầm bệnh mà cơ thể đang chiến đấu chỉ là
những yếu tố hay sinh thể sống đã bị làm yếu đi rất
nhiều. Kết quả là cơ thể sẽ thắng và tạo ra một trí nhớ
miễn dịch lâu dài. Về sau, nếu cơ thể bị nhiễm phải
mầm bệnh này thì cơ thể sẽ đủ sức tạo ra một cơ số
kháng thể để kháng cự.
Nếu không được sử dụng vaccin thì cơ thể sẽ dễ
nhiễm bệnh và tình trạng bệnh nếu có sẽ dễ bị nặng.
Nhưng nếu được sử dụng vaccin đầy đủ thì cơ thể sẽ
ít bị nhiễm bệnh hoặc nếu có nhiễm bệnh thì mức độ
bệnh cũng không đến mức tử vong. Đó chính là ưu
điểm tuyệt đối của vaccin
Các loại vaccin hiện nay
Cho đến nay chúng ta đã có khá nhiều loại vaccin.
Các vaccin tuy khác nhau ở thành phần, công nghệ
chế tạo và tác dụng nhưng về bản chất thì chúng bao
gồm ba loại sau đây:
* Loại 1 là các vaccin chứa các mầm bệnh còn
sống đã được làm yếu đi (vaccin sống giảm độc lực)
như vaccin chống bệnh bại liệt, than, dịch hạch, đậu
mùa, sốt vàng, lao và dại.
* Loại 2 là những vaccin chứa các mầm bệnh đã
chết như vaccin thương hàn, phó thương hàn, cúm,
ho gà, bại liệt, sởi, cúm rubella (sởi Đức), tả.
* Loại 3 là các vaccin chứa độc tố gây bệnh đã
được giảm độc tính như vaccin chống bạch hầu, uốn
ván.
Chủng ngừa vaccin là một biện pháp hiệu quả để đẩy
lùi tỷ lệ bệnh truyền nhiễm. Ưu điểm nổi trội của
vaccin là không thể chối cãi. Tuy nhiên, nó không
phải là một chế phẩm chỉ có ưu điểm, bản thân nó
cũng chứa những rủi ro đáng ngại.
Các tai biến có thể gặp
Như đã nói ở trên, bản chất vac-cin dù hiểu như thế
nào thì cũng chính là mầm bệnh, thế nên chúng cũng
chứa những tai biến và biến chứng sinh học cần dè
chừng. Không thể không chủng vaccin nhưng cũng
không thể sử dụng không đúng chỉ định.
Một trong các tác dụng phụ đáng ngại chính là gây
biến chứng tại chỗ nếu sử dụng vaccin theo đường
tiêm. Chúng có thể gây viêm, sưng, phồng đau nơi
tiêm. Đau đến mất ngủ. Tệ hơn chúng có thể đưa đến
loét da tại chỗ gây nhiễm khuẩn. Tác dụng khác cũng
gây khó chịu đó là sốt cao, thậm chí là sốt rất cao do
chúng gây ra các phản ứng miễn dịch. Sốt do tiêm
vaccin có thể lên đến 40oC hoặc hơn gây ra co giật ở
trẻ em. Kèm theo sốt là hiện tượng đau mỏi cơ khớp,
ê ẩm mình mẩy như một người ốm thực sự. Có khi
chúng ta còn thấy cơ thể nổi ban đỏ khắp người hoặc
cảm giác chóng mặt kéo dài, giảm trí nhớ và có thể
mắc bệnh ở não trầm trọng sau khi sử dụng.
Ngoài ra, một biến chứng khác chính là dị ứng với
vaccin. Ở một số người và một số loại vaccin cụ thể