Thu nhập vãng lai của người nộp thuế sẽ thống nhất mức

khấu trừ chung 10%

Điểm 1.2.7, khoản II phần D Thông tư số 84/2008/TT-BTC ngày 30/9/2008

hướng dẫn thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) quy định: “Các tổ chức

cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân thực hiện các dịch

vụ mà không ký hợp đồng lao động như tiền nhuận bút, dịch sách, giảng dạy,

tiền tham gia các hiệp hội, hội đồng quản trị... có tổng mức trả thu nhập từ

500.000 đồng trở lên thì phải khấu trừ thuế trước khi chi trả theo mức: cá nhân có

mã số thuế thực hiện khấu trừ 10% trên thu nhập; cá nhân không có mã số thuế

thực hiện khấu trừ 20% trên thu nhập”.

Theo Ban soạn thảo, việc quy định 2 mức khấu trừ nhằm khuyến khích các cá

nhân trong xã hội đăng ký cấp mã số thuế TNCN, vừa góp phần nâng cao ý thức chấp

hành pháp luật thuế của người dân, tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý, cũng vừa xây

dựng môi trường quản lý thuế rõ ràng, minh bạch. Tuy nhiên, với những bộn bề công

việc phải triển khai trong thời gian đầu thực hiện Luật, quy định về khấu trừ thuế TNCN

lại đang vấp phải những vướng mắc, khó khăn từ thực tế.

Khó khăn đầu tiên là những điều kiện về công tác quản lý. Để triển khai cấp mã

số thuế TNCN cho khoảng 10 triệu người lao động làm công ăn lương, đòi hỏi cơ quan

quản lý phải có sự đầu tư cả về thời gian, nhân lực, trí lực và vật lực, nên cho dù ngành

thuế cả nước đã thực hiện triển khai Luật Thuế TNCN với tinh thần tích cực, chủ động,

nhưng dự kiến cũng phải đến hết quý III năm nay mới có thể hoàn thành xong công

đoạn này. Như vậy có nghĩa là, trong già nửa một năm đầu thực hiện, sẽ có không ít cá

nhân chưa được cấp mã số thuế và nếu áp dụng ngay quy định khấu trừ 20% đối với

các khoản thu nhập vãng lai thì người lao động sẽ phải chịu thiệt thòi, cho dù lỗi không

thuộc về họ.

Về phía các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động vãng lai, đặc biệt là các

doanh nghiệp kinh doanh ngành nghề xây dựng, bốc xếp..., việc áp dụng quy định khấu

trừ 20% sẽ vừa phức tạp, vừa làm tăng chi phí cho hoạt động sản xuất kinh doanh của

doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế đang phải đối mặt với nhiều khó khăn

như hiện nay, vô hình chung đi ngược lại với nỗ lực của Chính phủ, các ngành các cấp

đang tập trung tìm kiếm các giải pháp tháo gỡ khó khăn để ngăn chặn suy giảm và duy

trì tăng trưởng kinh tế.

Thêm vào đó, trên thực tế không phải tất cả các đối tượng thuộc diện áp dụng

quy định khấu trừ 10% hay 20% cho các khoản thu nhập vãng lai đều có thu nhập đến

mức phải nộp thuế TNCN. Vì vậy, nếu cứ áp dụng máy móc việc khấu trừ này sẽ dẫn

đến hậu quả là vừa gây phiền hà cho người lao động và cơ quan thực hiện khấu trừ,

vừa buộc cơ quan thuế phải đối mặt với một khối lượng rất lớn các hồ sơ hoàn thuế

vào cuối năm, trong khi chi phí này không thật sự cần thiết.

Trả lời câu hỏi về hướng giải quyết cho những vấn đề phát sinh này, một thành

viên của Ban soạn thảo cho biết, trên tinh thần chủ động theo dõi, nắm bắt để khắc

phục ngay những bất cập, theo chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã nghiên

cứu và đề xuất một số giải pháp trình Bộ Tài chính quyết định, theo đó sẽ tạm bãi bỏ

quy định khấu trừ 20% đối với những cá nhân không có mã số thuế để thống nhất một

mức khấu trừ chung 10% trên các khoản thu nhập vãng lai của người làm công ăn

lương, đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Đối với các doanh nghiệp, tổ chức có

sử dụng nhiều lao động theo thời vụ, nếu ký hợp đồng với người lao động từ 3 tháng

trở lên thì người lao động sẽ được áp dụng quy định về giảm trừ gia cảnh và được thực

hiện mức khấu trừ như người làm công có thu nhập ổn định. Đối với lao động vãng lai,

không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động thực hiện các dịch vụ có thời

gian dưới 3 tháng sẽ áp dụng khấu trừ thuế theo tỷ lệ 10% tính trên tổng thu nhập hoặc

mỗi lần chi trả từ 500.000 đồng trở lên.

Cũng để hạn chế số cá nhân phải thực hiện quyết toán thuế và làm thủ tục hoàn

thuế, cơ quan quản lý sẽ cho phép người lao động, nếu xét thấy thu nhập của mình

thấp (dưới 48 triệu đồng/năm đối với người độc thân; dưới 67,2 triệu đồng/năm nếu

phải nuôi dưỡng 01 người phụ thuộc; dưới 86,4 triệu đồng/năm nếu phải nuôi dưỡng

02 người phụ thuộc...) thì chỉ cần làm bản cam kết gửi cho đơn vị chi trả thu nhập thì sẽ

không phải tính tạm khấu trừ thuế. Tuy nhiên, dù có thuộc diện phải khấu trừ 10% hay

không phải khấu trừ, cá nhân có thu nhập vãng lai phát sinh vẫn phải tổng hợp chung

vào thu nhập cả năm để xác định nghĩa vụ thuế phải nộp. Khi đó cơ quan thuế sẽ tính

các khoản giảm trừ và tính thuế TNCN theo biểu luỹ tiến từng phần.

Mặc dù khẳng định, các giải pháp mà Tổng cục Thuế đang kiến nghị với Bộ Tài

chính chắc chắn sẽ giải quyết phần nào những băn khoăn, vướng mắc của cả doanh

nghiệp và người nộp thuế, đồng thời góp phần giảm bớt khó khăn cho các đơn vị chi

trả thu nhập, nhưng vị thành viên Ban soạn thảo cũng thừa nhận, khi thực thi các giải

pháp này, áp lực công việc đối với cơ quan thuế sẽ lớn hơn. Tuy nhiên, trong bối cảnh,

toàn Đảng, toàn dân, mọi ngành, mọi cấp đều đang tập trung tháo gỡ khó khăn, tạo

điều kiện thuận lợi cho các cơ sở sản xuất kinh doanh phát triển, góp phần cùng cả

nước ngăn chặn suy giảm, duy trì tăng trưởng kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội, thì

dẫu có phải gánh chịu thêm gian khó, ngành thuế sẽ cố gắng để vượt qua. Trong nỗ

lực của mình, ngành thuế cũng mong muốn nhận được sự phối hợp cộng tác nhiều

hơn nữa của các đơn vị chi trả thu nhập trong việc cung cấp thông tin về người nộp

thuế để cơ quan thuế có đầy đủ dữ liệu kiểm soát chính xác thu nhập của người lao

động, đảm bảo sự công bằng về nghĩa vụ thuế đối với ngân sách nhà nước./.