v¨n phßng quèc héi c¬ së d÷ liÖu luËt viÖt nam LAWDATA
Th«ng t
cña Bé tµi chÝnh Sè 19/2003/TT-B T C ngµy 20 tng 3 n¨ m 2003 H íng
dÉn ®iÒu ch Ø n h t¨ng, gi m vèn ®iÒu lÖ vµ
qun lý c æ phiÕu quü trong c«ng ty c æ ph Çn
C¨n cø LuËt Doanh nghiÖp vµ c¸c v¨n b¶n híng dÉn thi hµnh LuËt;
C¨n c¸c v¨n n ph¸p qui cña Nhµ níc quy ®Þnh vÒ giao dÞch chøng
kho¸n vµ thÞ trêng cng kho¸n;
Bé Tµi chÝnh híng dÉn mét sè vÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh trong viÖc ®iÒu
cnh t¨ng, gi¶m vèn ®iÒu lÖ vµ qu¶n lý (mua, b¸n, sö dông) cæ phiÕu quü
trong c«ng ty cæ phÇn nh sau:
I- nh÷ng qui ® Þ n h chung
1. §èi tîng ¸p dông Th«ng t nµy lµ c¸c c«ng ty cæ phÇn thµnh lËp vµ ho¹t
®éng theo LuËt Doanh nghiÖp.
§èi víi c¸c cc tµi chÝnh, tÝn dông, b¶o hiÓm, cng kho¸n ho¹t
®éng theo h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn th× viÖc ®iÒu chØnh t¨ng, gim vèn
®iÒu lÖ vµ mua, b¸n sö dông cæ phiÕu quü thùc hiÖn theo quy ®Þnh c¸c v¨n
b¶n quy ph¹m ph¸p luËt chuyªn ngµnh.
2. Trong Th«ng t nµy c¸c thuËt ng÷ díi ®©y ®îc hiÓu nh sau:
a. Vèn cña c¸c cæ ®«ng t¹i mét thêi ®iÓm: §îc x¸c ®Þnh b»ng nguån
vèn chñ së h÷u trõ sè d quü khen thëng, quü phóc lîi vµ vèn nhËn liªn doanh
t¹i thêi ®iÓm ®ã;
b. Cæ phiÕu quü: Lµ cæ phiÕu cña chÝnh c«ng ty ® ph¸t hµnh vµ ®îc
c«ng ty mua l¹i ng nguån vèn hîp ph¸p theo quy ®Þnh cña Th«ng t nµy.
c. Ngêi qu¶n lý doanh nghiÖp: Lµ nh÷ng ®èi tîng ®îc quy ®Þnh t¹i
khon 12 §iÒu 3 LuËt Doanh nghiÖp.
d. Tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi thµnh cæ phÇn: Lµ tr¸i phiÕu do c«ng ty ph¸t
hµnh ®îc chuyÓn thµnh vèn gãp cæ phÇn trong c«ng ty theo c¸c ®iÒu kiÖn
vµ thêi gian quy ®Þnh trong ph¬ng ¸n ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi ® ®-
îc §¹i héi ®ång cæ ®«ng th«ng qua.
®. Tr cæ tøc b»ng cæ phiÕu: Lµ viÖc c«ng ty cæ phÇn sö dông nguån
lîi nhuËn sau thuÕ ® îc tÝch luü (bao hµm c nguån u ®i miÔn, gi¶m thuÕ
cña nhµ níc) ®Ó bæ sung t¨ng vèn ®iÒu lÖ, ®ång thêi t¨ng thªm cæ phÇn
cho c¸c cæ ®«ng theo tû lÖ së h÷u cæ phÇn cña tõng cæ ®«ng trong doanh
nghiÖp.
3. C¸c ho¹t ®éng mua, b¸n cæ phiÕu quü, ph¸t hµnh cæ phiÕu míi ®Ó
huy ®éng vèn ®Òu kh«ng pi lµ ho¹t ®éng kinh doanh tµi chÝnh cña c«ng
ty cæ phÇn. C¸c khon chªnh lÖch t¨ng do mua, b¸n cæ phiÕu quü, chªnh
lÖch do gi¸ ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu míi lín h¬n so víi mÖnh gi¸ phi ® îc h¹ch
to¸n vµo tµi khon thÆng d vèn, kng h¹ch to¸n vµo thu nhËp tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp. Kh«ng tÝnh thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thuÕ gi¸ trÞ gia
t¨ng ®èi víi c¸c khon thÆng d nµy.
Trêng hîp gi¸ b¸n cæ phiÕu quü nhá h¬n gi¸ mua vµo, gi¸ b¸n cæ phiÕu
míi ph¸t hµnh thªm thÊp h¬n mÖnh gi¸ th× phÇn chªnh lÖch gim nµy kh«ng
®îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ, kng ® îc dïng lîi nhuËn tríc thuÕ ®Ó bï ®¾p mµ
pi dïng vèn tng d ®Ó bï ®¾p, trêng hîp nguån vèn thÆng d kh«ng ®ñ
th× phi dïng nguån lîi nhuËn sau thuÕ vµ c¸c quü cña c«ng ty ®Ó bï ®¾p.
II- §iÒu ch Ø n h ng, gi m vèn ®iÒu lÖ
T¨ng, gim vèn ®iÒu lÖ phi tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt
hiÖn hµnh. Tríc khi thùc hiÖn ®iÒu chØnh t¨ng, gi¶m vèn ®iÒu lÖ, c¸c ng
ty cæ phÇn phi thùc hiÖn quyÕt to¸n thuÕ vµ kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh
theo qui ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc. Héi ®ång qun trÞ x©y dùng ph¬ng ¸n
®iÒu chØnh t¨ng, gim vèn ®iÒu lÖ ®Ó tr×nh §¹i héi ®ång cæ ®«ng phª
duyÖt theo c¸c quy ®Þnh díi ®©y:
A. §iÒu ch Ø n h t¨ng vèn ®iÒu lÖ:
1. Vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty cæ phÇn ® îc ®iÒu chØnh t¨ng trong c¸c tr-
êng hîp sau:
a. Ph¸t hµnh cæ phiÕu míi ®Ó huy ®éng thªm vèn theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt, kÓ c trêng hîp c¬ cÊu l¹i nî cña doanh nghiÖp theo h×nh thøc
chuyÓn nî thµnh vèn gãp cæ phÇn theo tho thuËn gi÷a doanh nghiÖp vµ
c¸c chñ nî.
b. ChuyÓn ®æi tr¸i phiÕu ® ph¸t hµnh thµnh cæ phÇn: ViÖc t¨ng vèn
®iÒu lÖ c ® îc thùc hiÖn khi ® ®m o ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó tr¸i phiÕu
chuyÓn ®æi thµnh cæ phÇn theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ph¬ng ¸n ph¸t
hµnh tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi.
c. Thùc hiÖn tr cæ tøc ng cæ phiÕu.
d. Ph¸t hµnh cæ phiÕu míi ®Ó thùc hiÖn s¸p nhËp mét bé phËn hoÆc
toµn bé doanh nghiÖp kh¸c vµo c«ng ty.
®. KÕt chuyÓn nguån tng d vèn ®Ó bæ sung t¨ng vèn ®iÒu lÖ.
2. ViÖc kÕt chuyÓn thÆng d vèn ®Ó bæ sung vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty
cæ phÇn (theo qui ®Þnh t¹i tiÕt ® ®iÓm 1 môc A phÇn II) phi tu©n thñ c¸c
®iÒu kiÖn sau:
a. §èi víi khon chªnh lÖch t¨ng gi÷a gi¸ b¸n vµ gi¸ vèn mua vµo cña cæ
phiÕu quü, c«ng ty ® îc sö dông toµn bé chªnh lÖch ®Ó t¨ng vèn ®iÒu lÖ. Tr-
êng hîp cha b¸n hÕt cæ phiÕu quü th× c«ng ty c ® îc sö dông phÇn chªnh
lÖch t¨ng gi÷a nguån thÆng d vèn so víi tæng gi¸ vèn cæ phiÕu quü cha b¸n
®Ó bæ sung t¨ng vèn ®iÒu lÖ. NÕu tæng gi¸ vèn cæ phiÕu quü cha b¸n
b»ng hoÆc lín h¬n nguån thÆng d vèn th× c«ng ty cha ® îc ®iÒu cnh t¨ng
vèn ®iÒu lÖ ng nguån vèn nµy.
2
b. §èi víi khon chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n víi mÖnh gi¸ cæ phiÕu ® îc ph¸t
hµnh ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t th× c«ng ty cæ phÇn chØ ® îc sö dông
®Ó bæ sung vèn ®iÒu lÖ sau 3 n¨m kÓ tõ khi dù ¸n ®Çu t ® hoµn thµnh ®a
vµo khai th¸c, sö dông.
§èi víi khon chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n víi mÖnh gi¸ cæ phiÕu ® îc ph¸t
hµnh ®Ó c¬ cÊu l¹i nî, bæ sung vèn kinh doanh th× c«ng ty cæ phÇn chØ ®-
îc sö dông ®Ó bæ sung t¨ng vèn ®iÒu lÖ sau 1 n¨m kÓ tõ thêi ®iÓm kÕt thóc
®ît ph¸t hµnh.
c. Nh÷ng nguån thÆng d nªu t¹i tiÕt a, b ®iÓm 2 ® îc chia cho c¸c cæ
®«ng díi h×nh thøc cæ phiÕu theo tû lÖ së h÷u cæ phÇn cña tõng cæ ®«ng.
3. Sè lîng cæ phÇn dù kiÕn ph¸t hµnh thªm trong trêng hîp qui ®Þnh t¹i
tiÕt c vµ tiÕt ® ®iÓm 1 môc A phÇn II cña Th«ng t nµy ® îc x¸c ®Þnh theo
c«ng thøc:
Sè lîng cæ phÇn
dù kiÕn ph¸t hµnh = Nguån vèn dù kiÕn dïng ®Ó t¨ng vèn
®iÒu lÖ
MÖnh gi¸ 1 cæ phÇn
4. C«ng ty kh«ng ® îc sö dông c¸c khon chªnh lÖch gi¸ tõ viÖc tù ®¸nh
gi¸ l¹i tµi sn (khi kng cã chñ tr¬ng cña nhµ níc) ®Ó t¨ng vèn ®iÒu lÖ.
B. §iÒu ch Ø n h gi m vèn ®iÒu lÖ:
Vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty cæ phÇn ® îc ®iÒu chØnh gi¶m trong c¸c trêng
hîp sau:
1. Gim vèn ®iÒu lÖ khi nhu cÇu vÒ vèn cña c«ng ty gi¶m do c«ng ty
thay ®æi ngµnh nghÒ kinh doanh, chøc l¹i víi quy m« nhá h¬n tríc hoÆc
bÞ buéc phi huû bá cæ phiÕu quü.
ViÖc ®iÒu chØnh gi¶m vèn ®iÒu lÖ vµ thanh to¸n tiÒn cho c¸c cæ
®«ng thùc hiÖn theo c¸c h×nh thøc sau:
a. C«ng ty mua vµ huû bá mét sè lîng cæ phiÕu quü cã mÖnh gi¸ t¬ng
øng víi sè vèn dù kiÕn ®îc ®iÒu chØnh gim theo ph¬ng ¸n ®îc §¹i héi ®ång
cæ ®«ng biÓu quyÕt th«ng qua hoÆc huû bá sè lîng cæ phiÕu quü buéc
pi huû. Theo h×nh thøc nµy th× c«ng ty kh«ng phi tr l¹i tiÒn cho c¸c cæ
®«ng.
b. C«ng ty thu håi vµ huû bá mét sè cæ phiÕu cña c¸c cæ ®«ng víi ng
mÖnh gi¸ t¬ng øng víi sè vèn ®iÒu lÖ gi¶m. Theo h×nh thøc nµy th×:
- Mçi cæ ®«ng trong c«ng ty bÞ thu håi mét sè lîng cæ phÇn theo tû lÖ
gi÷a sè vèn dù kiÕn ® îc ®iÒu chØnh gim víi tæng møc vèn ®iÒu lÖ cña
c«ng ty t¹i thêi ®iÓm tríc khi ®iÒu chØnh.
Sè lîng cæ phÇn
thu = Sè lîng cæ phÇn
cæ x Sè vèn dù kiÕn gim
3
håi cña tõng cæ
®«ng ®«ng ®ã ®ang së
h÷uVèn ®iÒu lÖ cña
c«ng ty
- C«ng ty phi tr cho c¸c cæ ®«ng mét khon tiÒn tÝnh theo c«ng
thøc sau:
Sè tiÒn phi tr cho tõng cæ ®«ng (=) Sè lîng cæ phÇn thu håi cña
tõng cæ ®«ng (X) MÖnh gi¸ cæ phÇn.
c. §iÒu chØnh gim mÖnh gi¸ cæ phÇn mµ kh«ng lµm thay ®æi sè lîng
cæ phÇn. Theo h×nh thøc nµy, c«ng ty thu håi cæ phiÕu cña c¸c cæ ®«ng vµ
ph¸t l¹i cæ phiÕu míi víi mÖnh gi¸ ® ® îc ®iÒu chØnh gim. C«ng ty phi tr
cho c¸c cæ ®«ng mét khon tiÒn theo c«ng thøc sau:
Sè tiÒn phi tr cho tõng cæ ®«ng (=) Sè lîng cæ phÇn cña tõng cæ
®«ng (X) Chªnh lÖch gi÷a mÖnh gi¸ cò vµ mÖnh gi¸ míi.
d. H×nh thøc kÕt hîp:
C¨n vµo t×nh h×nh cô thÓ, c«ng ty cæ phÇn cã thÓ kÕt hîp ¸p dông
c¸c h×nh thøc nªu trªn ®Ó thùc hiÖn ®iÒu chØnh gim vèn ®iÒu lÖ.
2. Gim vèn ®iÒu lÖ khi c«ng ty kinh doanh thua lç 3 n¨m liªn tiÕp vµ cã
sè lç luü kÕ b»ng 50% vèn cña c¸c cæ ®«ng trë lªn nhng cha mÊt kh n¨ng
thanh to¸n c¸c khon nî ®Õn h¹n.
H×nh thøc gim vèn ®iÒu lÖ thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i tiÕt b hoÆc
tiÕt c ®iÓm 1 môc B phÇn II Th«ng t nµy, c«ng ty cæ phÇn kng thanh to¸n
l¹i tiÒn cho cæ ®«ng.
III- c æ phiÕu Q u ü
1. C«ng ty cæ phÇn ® îc mua l¹i kh«ng qu¸ 30% ng sè cæ phÇn phæ
th«ng ® b¸n, mét phÇn hoÆc toµn bé cæ phÇn lo¹i kh¸c ® b¸n nh quy ®Þnh
t¹i §iÒu 65 LuËt Doanh nghiÖp. C«ng ty cæ phÇn c ® îc sö dông nguån
vèn cña c¸c cæ ®«ng ®Ó mua cæ phiÕu quü trong c¸c trêng hîp sau:
a. Mua l¹i cæ phÇn theo yªu cÇu cña cæ ®«ng, theo quy ®Þnh t¹i §iÒu
64 LuËt Doanh nghiÖp.
b. Mua l¹i cæ phÇn ®Ó t¹m thêi gim sè lîng cæ phiÕu ®ang lu hµnh,
t¨ng tû suÊt lîi nhuËn sau thuÕ trªn mét cæ phÇn vµ t¨ng tÝch luü vèn cña
doanh nghiÖp.
c. Mua l¹i cæ phÇn ®Ó b¸n cho ngêi lao ®éng (kÓ c ban qun lý doanh
nghiÖp) theo gi¸ u ®i hoÆc thëng cho ngêi lao ®éng ng cæ phiÕu theo
nghÞ quyÕt cña ®¹i héi cæ ®«ng.
ViÖc dïng cæ phiÕu quü lµm cæ phiÕu thëng phi ®m o cã nguån
thanh to¸n tõ quü phóc lîi, khen thëng.
Gi¸ b¸n cæ phiÕu quü cho ngêi lao ®éng ® îc thùc hiÖn theo møc thÊp
h¬n gi¸ thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm b¸n, nhng phi ®m bo kh«ng thÊp h¬n gi¸
mua vµo cña cæ phiÕu quü.
4
d. Mua l¹i cæ phÇn ®Ó ®iÒu chØnh gim vèn ®iÒu lÖ theo nghÞ quyÕt
cña §¹i héi ®ång cæ ®«ng.
®. Mua l¹i cæ phÇn ®Ó sö dông cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhng viÖc sö
dông phi phï hîp víi quy ®Þnh cña LuËt Doanh nghiÖp, §iÒu lÖ cc vµ
ho¹t ®éng cña c«ng ty vµ NghÞ quyÕt cña §¹i héi ®ång cæ ®«ng.
2. §iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn ph¬ng ¸n mua cæ phiÕu quü:
a. C«ng ty cã ph¬ng ¸n ®îc §¹i héi ®ång cæ ®«ng th«ng qua ®èi víi tr-
êng hîp mua l¹i trªn 10% ng sè cæ phÇn ® ph¸t hµnh; hoÆc ® îc Héi ®ång
qn trÞ phª duyÖt ®èi víi trêng hîp mua díi 10% ng sè cæ phÇn ® ph¸t
hµnh.
b. C«ng ty cã kh n¨ng tµi chÝnh ®m bo thanh to¸n ®ñ c¸c khon nî
vµ c¸c nghÜa vô vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.
3. C«ng ty cæ phÇn kh«ng ® îc phÐp mua cæ phiÕu quü trong c¸c trêng
hîp sau:
a. C«ng ty ®ang kinh doanh thua lç.
b.C«ng ty ®ang lµm thñ tôc ph¸t hµnh chøng kho¸n ®Ó huy ®éng thªm
vèn.
c. C«ng ty cã nî phi tr qu¸ h¹n.
d. Tæng sè nî phi thu qu¸ h¹n lín h¬n 10% ng sè vèn cña c¸c cæ
®«ng.
®. C«ng ty cæ phÇn cha héi ®ñ yªu cÇu vÒ t¨ng vèn ®iÒu lÖ, vèn ph¸p
®Þnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
e. Dïng nguån vèn vay vµ vèn chiÕm dông tõ c¸c tæ cc tµi chÝnh, tÝn
dông, ph¸p nh©n vµ c¸ nh©n ®Ó mua cæ phiÕu quü.
4. ng ty kh«ng ® îc mua cæ phÇn cña c¸c ®èi tîng sau ®Ó lµm cæ
phiÕu quü:
a. Ngêi qun lý doanh nghiÖp vµ c¸c ®èi tîng lµ vî, chång, bè, bè nu«i,
mÑ, mÑ ni, con, con nu«i, anh chÞ em ruét cña ngêi qun lý doanh nghiÖp
(trõ c¸c trêng hîp ®îc mua l¹i theo qui ®Þnh t¹i §iÒu 64 cña LuËt Doanh
nghiÖp).
b. Ngêi së h÷u cæ phÇn chuyÓn nhîng cã ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ c«ng ty.
c. Cæ ®«ng cã cæ phÇn chi phèi, trõ trêng hîp doanh nghiÖp ®îc phÐp
mua l¹i cæ phÇn cña nhµ níc.
5. C«ng ty cæ phÇn tù quyÕt ®Þnh viÖc b¸n cæ phiÕu quü theo qui
®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
Trêng hîp cæ phiÕu quü ® mua vµo, nhng sau 3 n¨m c«ng ty kng sö
dông vµ vèn cña c¸c cæ ®«ng ë t×nh tr¹ng nhá h¬n vèn ®iÒu lÖ th× ng ty
cæ phÇn pi huû bá cæ phiÕu quü, ®ång thêi gim vèn ®iÒu lÖ cña c«ng
ty.
6. ViÖc mua, b¸n cæ phiÕu quü ®èi víi c¸c ng ty cæ phÇn ® ®¨ng ký
niªm yÕt t¹i Trung t©m Giao dÞch Chøng kho¸n n phi tu©n thñ c¸c thñ tôc
®îc quy ®Þnh t¹i c¸c v¨n n ph¸p luËt vÒ giao dÞch cng kho¸n.
5