TH¤NG T¦
LI£N TÞCH Bé TµI CHÝNH - Bé LAO §éNG - TH¦¥NG BINH Vµ
X· HéI Sè 13/2005/TTLT-BTC-BL§TBXH ngµy 07 th¸ng 02 n¨m
2005 Híng dÉn tiªu chuÈn, ®iÒu kiÖn, thñ tôc bæ nhiÖm,
b·i miÔn vµ xÕp l¬ng kÕ to¸n trëng, phô tr¸ch kÕ to¸n
trong c¸c tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh
Thi hµnh §iÒu 37, §iÒu 38 cña NghÞ ®Þnh sè
129/2004/N§-CP ngµy 31/5/2004 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi
tiÕt vµ híng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt KÕ to¸n ¸p
dông trong ho¹t ®éng kinh doanh, sau khi trao ®æi ý kiÕn
víi c¸c Bé, c¬ quan cã liªn quan, Liªn Bé Bé Tµi chÝnh-
Bé Lao ®éng - Th¬ng binh vµ X· héi híng dÉn tiªu chuÈn,
®iÒu kiÖn, thñ tôc bæ nhiÖm, b·i miÔn vµ xÕp l¬ng kÕ to¸n
trëng, phô tr¸ch kÕ to¸n trong c¸c tæ chøc ho¹t ®éng kinh
doanh, nh sau:
I . § èI T ¦ î NG ¸P DôN G
§èi tîng ¸p dông Th«ng t nµy gåm c¸c tæ chøc ho¹t
®éng kinh doanh thùc hiÖn c«ng viÖc kÕ to¸n theo quy ®Þnh
t¹i §iÒu 2 cña NghÞ ®Þnh sè 129/2004/N§-CP ngµy
31/5/2004 cña ChÝnh phñ (gäi t¾t lµ ®¬n vÞ kÕ to¸n) ®îc
quy ®Þnh cô thÓ, nh sau:
1. C¸c c«ng ty nhµ níc ho¹t ®éng theo LuËt Doanh
nghiÖp nhµ níc, gåm:
a) Tæng c«ng ty nhµ níc (Tæng c«ng ty nhµ níc ®îc
thµnh lËp theo LuËt Doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 1995 vµ Tæng
c«ng ty do nhµ níc quyÕt ®Þnh ®Çu t vµ thµnh lËp theo
LuËt Doanh nghiÖp nhµ níc n¨m 2003; Tæng c«ng ty do c¸c
c«ng ty tù ®Çu t vµ thµnh lËp; Tæng c«ng ty ®Çu t vµ kinh
doanh vèn nhµ níc);
b) C«ng ty nhµ níc ®éc lËp;
c) C«ng ty thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp cña Tæng c«ng
ty do Nhµ níc quyÕt ®Þnh ®Çu t vµ thµnh lËp.
2. C¸c c«ng ty nhµ níc ho¹t ®éng theo LuËt Doanh
nghiÖp, gåm:
a) C«ng ty cæ phÇn nhµ níc;
b) C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n nhµ níc mét thµnh
viªn;
c) C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n nhµ níc cã hai thµnh
viªn trë lªn;
d) Doanh nghiÖp cã cæ phÇn, vèn gãp chi phèi cña Nhµ
níc;
®) Doanh nghiÖp cã mét phÇn vèn cña Nhµ níc;
e) C«ng ty nhµ níc gi÷ quyÒn chi phèi doanh nghiÖp
kh¸c;
3. C¸c tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh theo LuËt Doanh
nghiÖp, gåm:
a) C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n;
b) C«ng ty cæ phÇn;
c) C«ng ty hîp danh;
d) Doanh nghiÖp t nh©n.
4. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ho¹t ®éng theo
LuËt §Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
5. Chi nh¸nh cña doanh nghiÖp níc ngoµi ho¹t ®éng t¹i
ViÖt Nam.
6. V¨n phßng ®¹i diÖn cña doanh nghiÖp níc ngoµi ho¹t
®éng t¹i ViÖt Nam.
7. Hîp t¸c x· ho¹t ®éng theo LuËt Hîp t¸c x·.
8. Hé kinh doanh c¸ thÓ vµ tæ hîp t¸c.
II. Bè T R Ý N G ¦ ê I L µM K Õ TO¸N TR¦ ë N G , N G ¦ ê I P H ô
TR¸CH KÕ TO¸N, THU£ NG¦ ê I L µM K Õ T O ¸ N T R ¦ ë N G
1. §¬n vÞ kÕ to¸n
§¬n vÞ kÕ to¸n lµ c¸c ®èi tîng quy ®Þnh t¹i phÇn I
cña Th«ng t nµy cã thùc hiÖn c«ng viÖc kÕ to¸n, lËp b¸o
c¸o tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña LuËt KÕ to¸n.
2. Bè trÝ ngêi lµm kÕ to¸n trëng
C¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n ph¶i bè trÝ ngêi lµm kÕ to¸n tr-
ëng, gåm:
a) C¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n quy ®Þnh t¹i ®iÓm 1, 2, 3, 4, 5
vµ ®iÓm 7 phÇn I cña Th«ng t nµy;
b) C¸c c«ng ty h¹ch to¸n phô thuéc cña Tæng c«ng ty
nhµ níc ®îc x¸c ®Þnh lµ ®¬n vÞ kÕ to¸n;
c) C«ng ty mÑ vµ c«ng ty con cña Tæng c«ng ty do c¸c
c«ng ty tù ®Çu t vµ thµnh lËp ®îc chuyÓn ®æi theo m« h×nh
c«ng ty mÑ - c«ng ty con;
d) C¸c tæ chøc kinh doanh cã tæ chøc kÕ to¸n nhiÒu
cÊp, nÕu cÊp c¬ së lµ mét ®¬n vÞ kÕ to¸n cã khèi lîng
2
c«ng viÖc kÕ to¸n lín ph¶i cã tõ hai ngêi lµm kÕ to¸n trë
lªn.
Riªng ®èi víi c«ng ty nhµ níc ®Æc biÖt trùc tiÕp phôc
vô quèc phßng, an ninh thùc hiÖn theo LuËt Doanh nghiÖp
nhµ níc vµ c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ th× viÖc bè trÝ ng-
êi lµm kÕ to¸n trëng do Bé Quèc phßng, Bé C«ng an, Ban c¬
yÕu ChÝnh phñ quy ®Þnh cho lÜnh vùc qu¶n lý sau khi cã
tháa thuËn víi Bé Tµi chÝnh.
3. Bè trÝ ngêi lµm phô tr¸ch kÕ to¸n
C¸c ®¬n vÞ, tæ chøc ®îc bè trÝ ngêi lµm phô tr¸ch kÕ
to¸n, gåm:
a) C¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n quy ®Þnh t¹i ®iÓm 2 nªu trªn,
nÕu khuyÕt ngêi lµm kÕ to¸n trëng th× Thñ trëng ®¬n vÞ kÕ
to¸n ph¶i bè trÝ ngay ngêi lµm kÕ to¸n trëng. Trêng hîp
cha cã ngêi ®ñ tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn ®Ó bæ nhiÖm lµm kÕ
to¸n trëng th× ®îc phÐp bè trÝ ngêi lµm phô tr¸ch kÕ to¸n
trong thêi h¹n tèi ®a lµ mét n¨m tµi chÝnh, sau ®ã ph¶i
bæ nhiÖm ngay ngêi lµm kÕ to¸n trëng.
b) C¸c tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh quy ®Þnh t¹i ®iÓm
6 vµ ®iÓm 8, phÇn I cña Th«ng t nµy kh«ng b¾t buéc ph¶i
bè trÝ ngêi lµm kÕ to¸n trëng nhng ph¶i cö ngêi lµm phô
tr¸ch kÕ to¸n. Ngêi ®îc bè trÝ lµm phô tr¸ch kÕ to¸n
trong trêng hîp nµy kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ thêi gian lµm phô
tr¸ch kÕ to¸n.
4. Thuª ngêi lµm kÕ to¸n trëng
C¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n ph¶i bè trÝ ngêi lµm kÕ to¸n trëng
quy ®Þnh t¹i ®iÓm 2 nªu trªn nhng kh«ng bæ nhiÖm ®îc ng-
êi lµm kÕ to¸n trëng hoÆc ngêi lµm phô tr¸ch kÕ to¸n th×
ph¶i thuª ngêi lµm kÕ to¸n trëng theo quy ®Þnh t¹i kho¶n
2, §iÒu 37, NghÞ ®Þnh 129/2004/N§-CP.
5. Quan hÖ gi÷a kÕ to¸n trëng, ngêi phô tr¸ch kÕ to¸n
víi trëng phßng, phã phßng kÕ to¸n
a) Nh÷ng ®¬n vÞ kÕ to¸n ®· bæ nhiÖm kÕ to¸n trëng
hoÆc cö ngêi phô tr¸ch kÕ to¸n th× kh«ng bæ nhiÖm trëng
phßng hoÆc trëng ban kÕ to¸n. KÕ to¸n trëng hoÆc ngêi phô
tr¸ch kÕ to¸n sÏ ®ång thêi thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô quy
®Þnh cho trëng phßng, trëng ban kÕ to¸n.
b) ë nh÷ng ®¬n vÞ kÕ to¸n mµ c«ng t¸c tµi chÝnh vµ
thèng kª cha t¸ch thµnh mét bé phËn riªng biÖt th× kÕ
to¸n trëng hoÆc phô tr¸ch kÕ to¸n ®¶m nhiÖm c¶ viÖc tæ
chøc, chØ ®¹o c«ng t¸c tµi chÝnh vµ thèng kª.
c) §èi víi c¸c ®¬n vÞ cã khèi lîng c«ng viÖc kÕ to¸n
lín cã thÓ bæ nhiÖm kÕ to¸n trëng ®ång thêi bæ nhiÖm phã
3
phßng (hoÆc phã ban) kÕ to¸n. Phã phßng (hoÆc phã ban) kÕ
to¸n lµ ngêi gióp viÖc cho kÕ to¸n trëng.
III. TI£U CHUÈN V µ § I ÒU K I ÖN § Ó § ¦ î C Bæ N H I ÖM
LµM K Õ TO¸N TR¦ ë NG, PHô TR¸CH KÕ T O ¸ N
H O Æ C § Ó § ¦ î C T HU £ L µM K Õ TO¸N TR¦ ë N G
1. Tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®îc bæ nhiÖm lµm kÕ
to¸n trëng
a) Tiªu chuÈn ®Ó ®îc bæ nhiÖm lµm kÕ to¸n trëng
- VÒ ®¹o ®øc: Cã phÈm chÊt ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, trung
thùc, liªm khiÕt, cã ý thøc chÊp hµnh vµ ®Êu tranh b¶o vÖ
nguyªn t¾c, chÝnh s¸ch, chÕ ®é kinh tÕ, tµi chÝnh vµ ph¸p
luËt cña Nhµ níc.
- VÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô:
+ §èi víi kÕ to¸n trëng cña c¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n quy
®Þnh t¹i ®iÓm 1, ®iÓm 2, tiÕt a, b cña ®iÓm 3 vµ ®iÓm 4,
phÇn I cña Th«ng t nµy vµ kÕ to¸n trëng cña c«ng ty con
ph¶i cã chuyªn m«n, nghiÖp vô vÒ kÕ to¸n tr×nh ®é cao
®¼ng hoÆc ®¹i häc trë lªn;
+ §èi víi kÕ to¸n trëng cña c¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n quy
®Þnh t¹i tiÕt c, d cña ®iÓm 3, ®iÓm 5 vµ ®iÓm 7 phÇn I
cña Th«ng t nµy vµ kÕ to¸n trëng c¸c c«ng ty h¹ch to¸n
phô thuéc cña Tæng c«ng ty ph¶i cã chuyªn m«n, nghiÖp vô
vÒ kÕ to¸n tõ bËc trung cÊp trë lªn;
+ §èi víi kÕ to¸n trëng cña ®¬n vÞ kÕ to¸n cÊp trªn
cã c¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n trùc thuéc, kÕ to¸n trëng cña Tæng
c«ng ty nhµ níc vµ kÕ to¸n trëng c«ng ty mÑ ph¶i cã
chuyªn m«n, nghiÖp vô vÒ kÕ to¸n tõ tr×nh ®é ®¹i häc trë
lªn.
Riªng ®èi víi kÕ to¸n trëng lµ ngêi ViÖt Nam lµm viÖc
trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®îc thµnh
lËp vµ ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam ph¶i cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷
theo yªu cÇu cña doanh nghiÖp ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c
giao dÞch vµ lµm viÖc.
- VÒ thêi gian c«ng t¸c thùc tÕ vÒ kÕ to¸n:
+ §èi víi kÕ to¸n trëng cña c¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n quy
®Þnh t¹i ®iÓm 1, ®iÓm 2, tiÕt a, b cña ®iÓm 3 vµ ®iÓm 4,
phÇn I cña Th«ng t nµy vµ kÕ to¸n trëng cña c«ng ty con
ph¶i cã thêi gian c«ng t¸c thùc tÕ vÒ kÕ to¸n Ýt nhÊt lµ
hai n¨m nÕu cã tr×nh ®é ®¹i häc; trêng hîp cã chuyªn m«n,
nghiÖp vô vÒ kÕ to¸n tr×nh ®é cao ®¼ng th× ph¶i cã thêi
gian c«ng t¸c thùc tÕ vÒ kÕ to¸n Ýt nhÊt lµ ba n¨m;
4
+ §èi víi kÕ to¸n trëng cña c¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n quy
®Þnh t¹i tiÕt c, d cña ®iÓm 3, ®iÓm 5 vµ ®iÓm 7 phÇn I
cña Th«ng t nµy vµ, kÕ to¸n trëng cña c¸c c«ng ty h¹ch
to¸n phô thuéc cña Tæng c«ng ty ph¶i cã thêi gian c«ng
t¸c thùc tÕ vÒ kÕ to¸n Ýt nhÊt lµ ba n¨m nÕu cã chuyªn
m«n, nghiÖp vô vÒ kÕ to¸n bËc trung cÊp; ®èi víi ngêi cã
chuyªn m«n, nghiÖp vô vÒ kÕ to¸n tõ tr×nh ®é ®¹i häc trë
lªn th× thêi gian c«ng t¸c thùc tÕ vÒ kÕ to¸n Ýt nhÊt lµ
hai n¨m;
+ §èi víi kÕ to¸n trëng cña ®¬n vÞ kÕ to¸n cÊp trªn
cã c¸c ®¬n vÞ kÕ to¸n trùc thuéc, kÕ to¸n trëng cña Tæng
c«ng ty nhµ níc vµ kÕ to¸n trëng cña c«ng ty mÑ ph¶i cã
thêi gian c«ng t¸c thùc tÕ vÒ kÕ to¸n Ýt nhÊt lµ n¨m n¨m
trë lªn.
b) §iÒu kiÖn ®Ó ®îc bæ nhiÖm kÕ to¸n trëng
- Ph¶i cã c¸c tiªu chuÈn quy ®Þnh t¹i tiÕt a, ®iÓm 1,
phÇn III cña Th«ng t nµy;
- Cã Chøng chØ båi dìng kÕ to¸n trëng theo quy ®Þnh
t¹i QuyÕt ®Þnh sè 43/2004/Q§-BTC ngµy 26/4/2004 cña Bé
trëng Bé Tµi chÝnh hoÆc cã Chøng chØ båi dìng kÕ to¸n tr-
ëng ®îc cÊp tríc ngµy QuyÕt ®Þnh sè 43/2004/Q§-BTC cã
hiÖu lùc thi hµnh theo quy ®Þnh t¹i Quy chÕ vÒ tæ chøc
båi dìng vµ cÊp chøng chØ kÕ to¸n trëng ban hµnh kÌm theo
QuyÕt ®Þnh sè 159 TC/C§KT ngµy 15/9/1989 vµ QuyÕt ®Þnh sè
769 TC/Q§/TCCB ngµy 23/10/1997 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh;
- Kh«ng thuéc ®èi tîng nh÷ng ngêi kh«ng ®îc lµm kÕ
to¸n quy ®Þnh t¹i §iÒu 51 cña LuËt KÕ to¸n.
c) Tiªu chuÈn, ®iÒu kiÖn bæ nhiÖm kÕ to¸n trëng lµ
ngêi níc ngoµi
§èi víi ngêi níc ngoµi ®îc bæ nhiÖm lµm kÕ to¸n trëng
trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi hoÆc doanh
nghiÖp ViÖt Nam ph¶i cã Chøng chØ chuyªn gia kÕ to¸n hoÆc
chøng chØ kÕ to¸n, kiÓm to¸n do tæ chøc níc ngoµi cÊp ®îc
Bé Tµi chÝnh ViÖt Nam thõa nhËn; hoÆc cã Chøng chØ hµnh
nghÒ kÕ to¸n hoÆc Chøng chØ kiÓm to¸n viªn do Bé Tµi
chÝnh ViÖt Nam cÊp; hoÆc cã Chøng chØ båi dìng kÕ to¸n
trëng theo quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh; cã thêi gian c«ng
t¸c thùc tÕ vÒ kÕ to¸n Ýt nhÊt lµ hai n¨m trong ®ã cã 1
n¨m lµm c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i ViÖt Nam; kh«ng thuéc ®èi t-
îng nh÷ng ngêi kh«ng ®îc lµm kÕ to¸n quy ®Þnh t¹i §iÒu 51
cña LuËt KÕ to¸n vµ ®îc phÐp c tró t¹i ViÖt Nam tõ 1 n¨m
trë lªn.
2. Tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn bæ nhiÖm ngêi lµm phô
tr¸ch kÕ to¸n
Ngêi ®îc bæ nhiÖm lµm phô tr¸ch kÕ to¸n ph¶i cã ®ñ
c¸c tiªu chuÈn vÒ ®¹o ®øc vµ tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp
5