v¨n phßng quèc héi c¬ së d÷ liÖu luËt viÖt nam LAWDATA
Th«ng t
liªn tÞch T o µ ¸n n h © n d © n tèi cao Vi Ö n kiÓ m s¸t n h © n d © n tèi cao B é v¨n h o¸ th«ng tin sè 01/2001/TA N D T CV K S N D T C B V H T T n g µ y 5 th¸ng 12 n¨ m 2001 H íng d É n ¸p d ô n g m ét sè q u y ® Þ n h cña B é luËt d © n sù trong viÖc Gi¶i q u y Õt c¸c tranh c h Ê p liªn q u a n ® Õ n q u y Ò n t¸c gi¶ t¹i T o µ ¸n n h © n d © n
§Ó ¸p dông ®óng vµ thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt D©n sù trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ t¹i Toµ ¸n nh©n d©n; Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Bé V¨n ho¸ Th«ng tin thèng nhÊt híng dÉn mét sè ®iÓm nh sau:
I. T h È m q u y Ò n c ñ a toµ ¸n n h © n d © n trong vi Öc gi¶i q u y Õt c¸c tranh c h Ê p liªn q u a n ® Õ n q u y Ò n t¸c gi¶
1. C¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ thuéc thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña toµ ¸n nh©n d©n.
Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 759 Bé luËt D©n sù (sau ®©y viÕt t¾t lµ BLDS), §iÒu 33 NghÞ ®Þnh sè 76/CP ngµy 29/11/1996 cña ChÝnh phñ “híng dÉn thi hµnh mét sè quy ®Þnh quyÒn t¸c gi¶ trong Bé luËt D©n sù” (sau ®©y viÕt t¾t lµ N§ 76/CP) vµ §iÒu 10 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù (sau ®©y viÕt t¾t lµ PLTTGQCVDS), Toµ ¸n nh©n d©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp sau ®©y liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶:
1.1. C¸c tranh chÊp vÒ quyÒn t¸c gi¶ ®èi víi t¸c phÈm (tranh chÊp ai lµ ngêi trùc tiÕp s¸ng t¹o toµn bé hoÆc mét phÇn t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt, khoa häc...) gi÷a:
a) C¸ nh©n víi c¸ nh©n; c¸ nh©n víi tæ chøc; tæ chøc víi tæ chøc;
b) C¸c ®ång t¸c gi¶ víi nhau; mét hoÆc c¸c ®ång t¸c gi¶ víi c¸ nh©n, tæ chøc kh¸c;
1.2. C¸c tranh chÊp vÒ quyÒn t¸c gi¶ ®èi víi phÇn m Ò m m¸y tÝnh gi÷a ngêi cung cÊp tµi chÝnh hoÆc c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt cã tÝnh quyÕt ®Þnh cho viÖc x©y dùng, ph¸t triÓn phÇn mÒ m m¸y tÝnh víi ngêi thiÕt kÕ, x©y dùng phÇn mÒ m m¸y tÝnh.
1.3. C¸c tranh chÊp vÒ c¸c quyÒn nh©n th©n hoÆc c¸c quyÒn tµi s¶n liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ gi÷a:
a) T¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm víi chñ së h÷u t¸c phÈm kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶ (theo quan hÖ giao nhiÖm vô hoÆc theo hîp ®ång s¸ng t¹o t¸c phÈm);
b) T¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm víi ngêi dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ hoÆc víi ngêi sö dông t¸c phÈm dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ ®Ó s¸ng t¹o t¸c phÈm míi;
2
c) T¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm ®∙ c«ng bè víi ngêi su tÇm t¸c phÈm ®ã ®Ó lµm tuyÓn tËp, hîp tuyÓn;
d) T¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm víi tæ chøc ®iÖn ¶nh, ph¸t thanh, truyÒn h×nh s©n khÊu hoÆc c¸c tæ chøc biÓu diÔn c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt kh¸c;
®) T¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm víi ngêi sö dông t¸c phÈm ®ã ®Ó biÓu diÔn;
e) T¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm víi tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh;
f) T¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm, chñ së h÷u t¸c phÈm kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶ víi tæ chøc, c¸ nh©n sö dông t¸c phÈm cña hä nh»m môc ®Ých kinh doanh;
g) Tæ chøc s¶n suÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh (cã ch¬ng tr×nh) víi tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c vÒ viÖc nh©n b¶n, ph¸t hµnh s¶n phÈm;
h) Tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh víi tæ chøc, c¸ nh©n kh¸c vÒ viÖc ph¸t sãng \ch¬ng tr×nh hoÆc lµm c¸c b¶n sao ch¬ng tr×nh;
i) Ngêi biÓu diÔn víi c¸ nh©n, tæ chøc;
1.4. C¸c tranh chÊp vÒ hîp ®ång sö dông t¸c phÈm hoÆc tranh chÊp vÒ hîp ®ång dÞch vô b¶n quyÒn t¸c gi¶ .
1.5. C¸c tranh chÊp vÒ thõa kÕ quyÒn t¸c gi¶.
1.6. C¸c tranh chÊp kh¸c liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶.
2. VÒ thÈm quyÒn cña toµ ¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp cã liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ theo thñ tôc s¬ thÈm.
Ph¸p lÖnh B¶o hé quyÒn t¸c gi¶ ®∙ hÕt hiÖu lùc kÓ tõ ngµy 1/7/1996 (ngµy BLDS cã hiÖu lùc). BLDS kh«ng quy ®Þnh vÒ thÈm quyÒn cña Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶; do ®ã, viÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña Toµ ¸n nh©n d©n gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ theo thñ tôc s¬ thÈm ph¶i c¨n cø vµo PLTTGQCVADS. Tuy nhiªn, c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ lµ nh÷ng lo¹i viÖc rÊt phøc t¹p. V× vËy, ngoµi c¸c vô ¸n vÒ c¸c tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ thuéc trêng hîp quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 2 §iÒu 11 PLTTGQCVADS, ®èi víi c¸c vô ¸n kh¸c vÒ tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶, th× Toµ ¸n nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng c¨n cø vµo ®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 11 PLTTGQCVADS lÊy lªn ®Ó gi¶i quyÕt theo thñ tôc s¬ thÈm.
II. Q u y Ò n k h ëi ki Ö n, k h ëi tè v ô ¸n v Ò tranh c h Ê p liªn q u a n ® Õ n q u y Ò n t¸c gi¶
1. QuyÒn khëi kiÖn vô ¸n vÒ tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶.
3
Theo quy ®Þnh cña BLDS th× nh÷ng c¸ nh©n, tæ chøc sau ®©y cã quyÒn khëi kiÖn vô ¸n t¹i Toµ ¸n nh©n d©n cã thÈm quyÒn ®Ó b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶:
a. T¸c gi¶;
b. Chñ së h÷u t¸c phÈm;
c. Ngêi thõa kÕ hîp ph¸p cña t¸c gi¶ hoÆc cña chñ së h÷u t¸c phÈm;
d. C¸ nh©n, tæ chøc ® îc chuyÓn giao quyÒn cña chñ së h÷u t¸c phÈm;
e. C¸ nh©n, tæ chøc sö dông t¸c phÈm theo hîp ®ång;
f. Ngêi biÓu diÔn;
g. Nhµ xuÊt b¶n, tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh;
h. Tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh;
i. C¸ nh©n vµ tæ chøc kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2. QuyÒn khëi tè vô ¸n vÒ tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶.
§èi víi c¸c vi ph¹m quyÒn t¸c gi¶ ®∙ thuéc Nhµ níc th× ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng (sau ®©y gäi t¾t lµ ViÖn kiÓm s¸t cÊp tØnh) cã quyÒn khëi tè vô ¸n.
Côc B¶n quyÒn t¸c gi¶ (Bé V¨n ho¸ Th«ng tin), Së V¨n ho¸ Th«ng tin tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng khi ph¸t hiÖn c¸c vi ph¹m quyÒn t¸c gi¶ ®∙ thuéc Nhµ níc th× ph¶i ®Ò nghÞ víi ViÖn kiÓm s¸t cÊp tØnh xem xÐt viÖc khëi tè vô ¸n nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc.
3. §iÒu kiÖn khëi kiÖn, khëi tè vô ¸n vÒ tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶.
3.1. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 754 BLDS quyÒn t¸c gi¶ ph¸t sinh kÓ tõ thêi ®iÓm t¸c phÈm ® îc s¸ng t¹o díi h×nh thøc nhÊt ®Þnh (kh«ng ph©n biÖt t¸c phÈm ®∙ ® îc c«ng bè hay cha c«ng bè, ®∙ ®¨ng ký hay cha ®¨ng ký, kh«ng ph©n biÖt ng«n ng÷ thÓ hiÖn, chÊt lîng cña t¸c phÈm...); do ®ã, khi cã tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ mµ ® ¬ng sù khëi kiÖn yªu cÇu Toµ ¸n b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña hä, th× Toµ ¸n kh«ng ph©n biÖt viÖc hä ®∙ cã giÊy chøng nhËn b¶n quyÒn t¸c gi¶ hay cha, hä ®∙ nép ®¬n hay cha nép ®¬n ®¨ng ký b¶o hé quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u t¸c phÈm.
3.2. C¸c quyÒn cña t¸c gi¶, c¸c quyÒn cña chñ së h÷u t¸c phÈm kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶, quyÒn cña tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh, quyÒn cña tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh ® îc b¶o hé trong thêi h¹n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 766 BLDS. Qu¸ thêi h¹n b¶o hé, c¸c chñ thÓ nãi trªn kh«ng cßn ® îc Nhµ níc vµ ph¸p luËt b¶o hé, trõ c¸c quyÒn nh©n th©n cña t¸c gi¶ theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm a, b vµ ® kho¶n 2 §iÒu 751, kho¶n 1 §iÒu 752 BLDS; do ®ã, Toµ ¸n chØ thô lý ®¬n khëi kiÖn ®Ó gi¶i quyÕt nÕu c¸c quyÒn ®ã vÉn cßn trong thêi h¹n b¶o hé.
3.3. Theo quy ®Þnh cña PLTTGQCVADS th× khi khëi kiÖn ®Õn Toµ ¸n, ngêi khëi kiÖn cã nghÜa vô cung cÊp chøng cø ®Ó b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh. Chøng cø cã thÓ lµ: giÊy chøng nhËn b¶n quyÒn cña t¸c gi¶ do Côc B¶n quyÒn t¸c gi¶ (Bé v¨n ho¸ Th«ng tin) cÊp; v¨n b¶n x¸c nhËn cña Côc B¶n quyÒn t¸c gi¶ hoÆc Së V¨n ho¸ Th«ng tin vÒ viÖc ngêi khëi
4
kiÖn ®∙ nép ®¬n ®¨ng ký b¶o hé quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u t¸c phÈm ®èi víi t¸c phÈm cha ® îc c«ng bè hoÆc c¸c v¨n b¶n x¸c nhËn cña c¸c tæ chøc x∙ héi nghÒ nghiÖp (ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc v¨n häc, nghÖ thuËt, khoa häc) ®èi víi c¸c t¸c phÈm cha ®¨ng ký ®Ó lµm c¨n cø chøng minh hä lµ t¸c gi¶, ®ång t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm vµ t¸c phÈm cña hä thuéc lo¹i h×nh t¸c phÈm ® îc Nhµ níc b¶o hé...
Trong trêng hîp cÇn thiÕt Toµ ¸n cã thÓ thu thËp thªm chøng cø, quyÕt ®Þnh trng cÇu gi¸m ®Þnh cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n theo yªu cÇu cña c¸c ® ¬ng sù nh»m b¶o ®¶m cho viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n ® îc chÝnh x¸c. Ngêi cã yªu cÇu Toµ ¸n quyÕt ®Þnh viÖc trng cÇu gi¸m ®Þnh ph¶i lµm ®¬n, nªu râ lý do vµ ph¶i nép tiÒn t¹m øng chi phÝ gi¸m ®Þnh.
3.4. T¸c gi¶ cã quyÒn ® îc hëng nhuËn bót, thï lao vµ c¸c quyÒn lîi vËt chÊt kh¸c (nÕu cã) khi t¸c phÈm ® îc sö dông, quyÒn ® îc nhËn gi¶i thëng ®èi víi t¸c phÈm mµ m×nh lµ t¸c gi¶ (trõ trêng hîp t¸c phÈm kh«ng ® îc Nhµ níc b¶o hé); do ®ã, chØ ® îc cã t¸c gi¶ (c¸c ®ång t¸c gi¶), ngêi thõa kÕ hîp ph¸p cña t¸c gi¶ hoÆc ngêi ® îc uû quyÒn hîp ph¸p míi cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n b¶o vÖ khi c¸c quyÒn nµy bÞ x©m ph¹m. Trong trêng hîp t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) chÕt mµ c¸c quyÒn nµy thuéc vÒ Nhµ níc theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 764 vµ §iÒu 765 BLDS, th× Nhµ níc lµ chñ së h÷u c¸c quyÒn ®ã. NÕu Nhµ níc cã v¨n b¶n uû quyÒn cho mét c¬ quan, tæ chøc cô thÓ nh©n danh Nhµ níc b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc khi c¸c quyÒn nµy bÞ x©m ph¹m th× c¬ quan, tæ chøc ® îc uû quyÒn cã quyÒn khëi kiÖn yªu cÇu Toµ ¸n b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc. NÕu Nhµ níc kh«ng cã v¨n b¶n nµo quy ®Þnh th× ViÖn kiÓm s¸t cÊp tØnh cã quyÒn tù m×nh hoÆc theo ®Ò nghÞ cña Côc B¶n quyÒn t¸c gi¶ (Bé V¨n ho¸ Th«ng tin), Së V¨n ho¸ Th«ng tin, c¸c tæ chøc x∙ héi nghÒ nghiÖp (ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸, nghÖ thuËt, khoa häc) khëi tè vô ¸n ®Ó yªu cÇu Toµ ¸n b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc.
III. Vi Ö c ¸p d ô n g p h¸p luËt ® Ó gi¶i q u y Õt m é t s è trê n g hîp c ô th Ó
Khi gi¶i quyÕt vô ¸n vÒ tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ cÇn chó ý mét sè ®iÓm sau ®©y:
1. §èi víi yªu cÇu b¶o vÖ c¸c quyÒn nh©n th©n th× ¸p dông quy ®Þnh t¹i ®iÒu t¬ng øng trong Ch¬ng 1, phÇn thø 6 vµ §iÒu 27 BLDS ®Ó gi¶i quyÕt. Tuú tõng trêng hîp cô thÓ mµ quyÕt ®Þnh buéc ngêi vi ph¹m ph¶i chÊm døt hµnh vi vi ph¹m, xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai (kÓ c¶ viÖc c¶i chÝnh trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng); båi thêng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt vµ thiÖt h¹i vÒ tinh thÇn. ThiÖt h¹i vÒ vËt chÊt còng nh thiÖt h¹i vÒ tinh thÇn do quyÒn nh©n th©n bÞ x©m ph¹m ® îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i c¸c §iÒu 609, 610, 611 vµ 615 BLDS vÒ båi thêng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång.
2. §èi víi tranh chÊp ph¸t sinh gi÷a c¸ nh©n víi c¸ nh©n vÒ quyÒn t¸c gi¶ hay vÒ quyÒn ®ång t¸c gi¶ th× cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ai lµ t¸c gi¶ (hoÆc lµ ®ång t¸c gi¶) ®Ých thùc cña t¸c phÈm. Theo tinh thÇn quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 24 N§.76/CP th× ngêi cã yªu cÇu c«ng nhËn m×nh (hoÆc ngêi ®Ó l¹i thõa kÕ cho m×nh) lµ t¸c gi¶ cña t¸c phÈm ph¶i xuÊt tr×nh c¸c t liÖu, giÊy tê cÇn thiÕt chøng m×nh (hoÆc ngêi ®Ó l¹i thõa kÕ cho m×nh) lµ t¸c gi¶ (hoÆc lµ ®ång t¸c gi¶). C¸c t liÖu, giÊy tê cÇn thiÕt ®Ó chøng minh quyÒn t¸c gi¶ cã
5
thÓ lµ b¶n gèc cña t¸c phÈm hoÆc lµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn b¶n gèc cña t¸c phÈm vµ t¸c phÈm ®∙ ® îc c«ng bè. NÕu cã ®ñ chøng cø ®Ó x¸c ®Þnh ngêi ®∙ s¸ng t¹o ra t¸c phÈm (mét phÇn hoÆc toµn bé) th× c«ng nhËn quyÒn t¸c gi¶ (quyÒn ®ång t¸c gi¶), quyÒn së h÷u t¸c phÈm cho hä (hoÆc cho ngêi ®Ó l¹i thõa kÕ cho hä) ®èi víi t¸c phÈm hoÆc mét phÇn t¸c phÈm ®ã.
3. T¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm cã mäi quyÒn ®èi víi t¸c phÈm theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 751 BLDS, cßn t¸c gi¶ kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm th× kh«ng cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn ®ã, bëi v× mét sè quyÒn nh©n th©n vµ mét sè quyÒn tµi s¶n nh: c«ng bè, phæ biÕn hoÆc cho ngêi kh¸c c«ng bè, phæ biÕn t¸c phÈm, cho hoÆc kh«ng cho ngêi kh¸c sö dông t¸c phÈm; quyÒn ® îc hëng lîi Ých vËt chÊt tõ viÖc sö dông t¸c phÈm díi c¸c h×nh thøc nh: xuÊt b¶n, t¸i b¶n, trng bµy, triÓn l∙m, biÓu diÔn, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, ghi ©m, ghi h×nh, chôp ¶nh, dÞch, phãng t¸c, c¶i biªn, chuyÓn thÓ hay cho thuª... thuéc vÒ chñ së h÷u t¸c phÈm theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 753 BLDS.
Khi thô lý ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp vÒ quyÒn t¸c gi¶ (hay c¸c quyÒn ®ång t¸c gi¶), Toµ ¸n cÇn x¸c ®Þnh râ mèi quan hÖ cã tranh chÊp, trong tr êng hîp tranh chÊp cã liªn quan ®Õn quyÒn cña chñ së h÷u t¸c phÈm, th× Toµ ¸n cÇn ph¶i ® a chñ së h÷u t¸c phÈm vµo tham gia tè tông víi t c¸ch ngêi cã quyÒn lîi, nghÜa vô liªn quan ®Ó b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña hä.
Mèi quan hÖ gi÷a t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm víi chñ së h÷u t¸c phÈm kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) s¸ng t¹o t¸c phÈm theo nhiÖm vô ® îc giao hoÆc theo hîp ®ång. QuyÒn cña t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) còng nh quyÒn cña chñ së h÷u t¸c phÈm ® îc ph©n ®Þnh theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 756 BLDS. Tuy nhiªn, gi÷a t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) vµ chñ së h÷u t¸c phÈm cã thÓ tho¶ thuËn víi nhau mét sè quyÒn theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm a vµ b kho¶n 1 §iÒu 753 BLDS; do ®ã, khi cã tranh chÊp lo¹i nµy, Toµ ¸n kh«ng nh÷ng ph¶i c¨n cø vµo c¸c quy ®Þnh cña BLDS, N§.76/ CP, mµ cßn ph¶i c¨n cø vµo nhiÖm vô mµ t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) ® îc giao hay tho¶ thuËn trong hîp ®ång ® îc ký kÕt gi÷a t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) víi chñ së h÷u t¸c phÈm ®Ó gi¶i quyÕt.
4. C¸c quyÒn cña ®ång t¸c gi¶ ® îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 755 BLDS. Khi cã trnh chÊp gi÷a c¸c ®ång t¸c gi¶ víi nhau vÒ c¸c quyÒn t¸c gi¶ vµ nÕu hoµ gi¶i kh«ng thµnh, th× Toµ ¸n c¨n cø vµo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 755 BLDS ®Ó gi¶i quyÕt. §èi víi t¸c phÈm ®ång t¸c gi¶ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 755 BLDS th× viÖc sö dông, ®Þnh ®o¹t t¸c phÈm ph¶i ® îc sù tho¶ thuËn cña c¸c ®ång t¸c gi¶; nÕu cã ®ång t¸c gi¶ ®∙ chÕt th× ph¶i ® îc sù tho¶ thuËn cña ngêi thõa kÕ ®ång t¸c gi¶ ®ã. Trong trêng hîp t¸c phÈm do c¸c ®ång t¸c gi¶ s¸ng t¹o gåm c¸c phÇn riªng biÖt cã thÓ t¸ch ra ®Ó sö dông ®éc lËp th× Toµ ¸n c¨n cø vµo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 755 BLDS ®Ó x¸c ®Þnh quyÒn t¸c gi¶ cña mçi ®ång t¸c gi¶, nÕu hä cã yªu cÇu.
5. C¸c quyÒn t¸c gi¶ cña ngêi dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ còng ® îc b¶o hé theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 751 hoÆc §iÒu 752 BLDS, nhng cÇn ph¶i chó ý lµ khi c¸c t¸c gi¶ thuéc diÖn nµy thùc hiÖn viÖc dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ t¸c phÈm gèc... hä ph¶i ® îc t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm gèc (nÕu c¸c quyÒn t¸c gi¶ ®ã cßn trong thêi h¹n b¶o hé) cho phÐp, nhÊt lµ trong trêng hîp hä cã thay ® æi néi dung t¸c phÈm gèc. ViÖc xin phÐp vµ tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c
6
phÈm dÞch phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ.... ph¶i ® îc thùc hiÖn th«ng qua hîp ®ång. Nh vËy, khi cã tranh chÊp gi÷a t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm gèc víi t¸c gi¶ t¸c phÈm dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ th× Toµ ¸n c¨n cø vµo quy ®Þnh t¹i §iÒu 757 BLDS còng nh c¸c tho¶ thuËn cña c¸c bªn trong hîp ®ång ®Ó gi¶i quyÕt.
6. §èi víi t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, vi®i«, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c th× nh÷ng ngêi ®¹o diÔn, biªn kÞch, quay phim, ngêi dùng phim, nh¹c sü, ho¹ sü ® îc hëng c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i §iÒu 758 BLDS. Tuy nhiªn, hä chØ ® îc hëng c¸c quyÒn t¸c gi¶ ®èi víi t¸c phÈm do hä tù s¸ng t¹o mµ kh«ng dùa trªn néi dung t¸c phÈm cña ngêi kh¸c hoÆc trong trêng hîp tuy cã dùa trªn néi dung t¸c phÈm cña ngêi kh¸c, nhng ®∙ ® îc sù ®ång ý cña t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) hay chñ së h÷u t¸c phÈm gèc (hoÆc cña t¸c gi¶ t¸c phÈm dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ... nÕu hä sö dông t¸c phÈm cña t¸c gi¶ nµy) vµ ®∙ thùc hiÖn ®óng c¸c nghÜa vô theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 778 BLDS. Khi cã tranh chÊp gi÷a mét bªn lµ t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶), chñ së h÷u t¸c phÈm gèc (hoÆc t¸c gi¶ t¸c phÈm dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ...) víi bªn kia lµ t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, vi®i«, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c vµ nÕu hoµ gi¶i kh«ng thµnh, th× Toµ ¸n c¨n cø vµo quy ®Þnh t¹i c¸c §iÒu 758, 760 vµ 778 BLDS ®Ó gi¶i quyÕt. T¬ng tù nh vËy, Toµ ¸n cã thÓ thô lý vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a t¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm víi ngêi su tÇm nh÷ng t¸c phÈm ®∙ c«ng bè ®Ó lµm thµnh tuyÓn tËp, hîp tuyÓn.
7. Theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu758 BLDS th× c¸ nh©n, tæ chøc s¶n xuÊt t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, vi®i«, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c ® îc hëng c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ ®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 751 BLDS. Tuy nhiªn, ®Ó ® îc hëng c¸c quyÒn nµy, c¸ nh©n, tæ chøc thuéc diÖn nµy ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi t¸c gi¶ (kÓ c¶ t¸c gi¶ t¸c phÈm gèc còng nh t¸c gi¶ dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ... hoÆc t¸c gi¶ lµ nh÷ng ngêi ®¹o diÔn, biªn kÞch, quay phim, dùng phim, nh¹c sü, ho¹ sü...) vµ ®èi víi chñ së h÷u t¸c phÈm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, trõ trêng hîp hä ®ång thêi lµ võa lµ t¸c gi¶, võa lµ chñ së h÷u t¸c phÈm. Nh vËy, trong trêng hîp c¸ nh©n, tæ chøc s¶n xuÊt t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, vi®i«, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c cã sö dông t¸c phÈm cña ngêi kh¸c mµ kh«ng thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi t¸c gi¶ vµ chñ së h÷u t¸c phÈm, th× ngêi nµy cã quyÒn yªu cÇu c¸ nh©n, tæ chøc s¶n xuÊt nãi trªn ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®ã. NÕu cã ®¬n khëi kiÖn th× Toµ ¸n c¨n cø vµo quy ®Þnh cña BLDS vµ híng dÉn l¹i Th«ng t nµy ®Ó gi¶i quyÕt. T¬ng tù nh vËy, Toµ ¸n cã thÓ thô lý vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a t¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm víi ngêi biÓu diÔn.
8. C¸c tranh chÊp vÒ hîp ®ång sö dông t¸c phÈm cã thÓ ph¸t sinh gi÷a t¸c gi¶ (®ång t¸c gi¶) hoÆc ngêi thõa kÕ hîp ph¸p cña t¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm víi bªn sö dông t¸c phÈm, nÕu gi÷a hä ®∙ ký kÕt hîp ®ång sö dông t¸c phÈm theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 767 BLDS. Néi dung cña hîp ®ång, quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong hîp ®ång sö dông ® îc quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu 768 ®Õn §iÒu 722 BLDS vµ t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu 15 ®Õn §iÒu 18 N§.76/CP; do ®ã, khi cã tranh chÊp lo¹i nµy, Toµ ¸n c¨n cø vµo c¸c quy ®Þnh ®ã vµ tho¶ thuËn cña hä trong hîp ®ång ®Ó gi¶i quyÕt.
7
9. Khi gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp thõa kÕ quyÒn t¸c gi¶, ngoµi viÖc ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh t¹i §iÒu 764 vµ §iÒu 765 BLDS, Toµ ¸n cÇn chó ý lµ: ngêi thõa kÕ chØ ® îc thõa kÕ c¸c quyÒn cña t¸c gi¶ trong thêi h¹n ® îc b¶o hé. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 766 BLDS th× thêi h¹n b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ sau khi t¸c gi¶ chÕt nh sau:
a. 50 tiÕp theo n¨m t¸c gi¶ chÕt;
b. 50 n¨m tiÕp theo n¨m ®ång t¸c gi¶ cuèi cïng chÕt ®èi víi t¸c phÈm ®ång t¸c gi¶;
c. 50 n¨m tiÕp theo n¨m t¸c gi¶ chÕt ®èi víi trêng hîp t¸c gi¶ chÕt mµ ng êi thõa kÕ cña t¸c gi¶ ® îc hëng c¸c quyÒn nh©n th©n quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm c, d Kho¶n 1 vµ c¸c quyÒn tµi s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 751, kho¶n 2 §iÒu 752 BLDS.
Trong trêng hîp ngêi thõa kÕ cña t¸c gi¶ chÕt tríc khi hÕt thêi h¹n b¶o hé nªu trªn th× ngêi thõa kÕ cña ngêi ®ã ® îc hëng c¸c quyÒn cña t¸c gi¶ quy ®Þnh t¹i kho¶n1 §iÒu 764 BLDS cho ®Õn hÕt thêi h¹n b¶o hé; do ®ã, ngêi nµy cã quyÒn khëi kiÖn t¹i Toµ ¸n ®Ó yªu cÇu b¶o vÖ c¸c quyÒn cña t¸c gi¶ vµ quyÒn thõa kÕ cña m×nh cho ®Õn hÕt thêi h¹n b¶o hé. Thêi ®iÓm kÕt thóc thêi h¹n 50 n¨m b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ ® îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i §iÒu 14 N§.76/CP.
T¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm hoÆc t¸c gi¶ kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm cã quyÒn nhËn gi¶i thëng ®èi víi t¸c phÈm mµ m×nh lµ t¸c gi¶. QuyÒn nµy còng ® îc b¶o hé 50 n¨m tiÕp theo n¨m t¸c gi¶ chÕt; do ®ã, nÕu sau khi kÕt thóc thêi h¹n b¶o hé 50 n¨m, kÓ tõ ngµy t¸c gi¶ chÕt hoÆc ®ång t¸c gi¶ cuèi cïng chÕt mµ t¸c gi¶ hoÆc ®ång t¸c gi¶ ® îc nhËn gi¶i thëng th× hä chØ ® îc hëng c¸c quyÒn nh©n th©n, cßn quyÒn vÒ tµi s¶n ®èi víi gi¸ trÞ vËt chÊt kÌm theo gi¶i thëng thuéc vÒ nhµ níc. Trong trêng hîp hä ® îc nhËn gi¶i thëng vµ thêi h¹n b¶o hé 50 n¨m cha chÊm døt, th× c¸c thõa kÕ cña hä ® îc quyÒn thõa kÕ gi¸ trÞ vËt chÊt kÌm theo gi¶i thëng theo c¸c quy ®Þnh vÒ thõa kÕ tµi s¶n cña BLDS. Thêi hiÖu khëi kiÖn thõa kÕ quy ®Þnh t¹i §iÒu 648 BLDS lµ 10 n¨m ® îc tÝnh tõ ngµy cã gi¶i thëng.
10. QuyÒn cña tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh ® îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 777 BLDS vµ quyÒn cña tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh ® îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 779 BLDS chØ cã ® îc khi c¸c tæ chøc nµy ®∙ thùc hiÖn ®Çy ®ñ mäi nghÜa vô cña m×nh theo quy ®Þnh t¹i c¸c §iÒu 760, 776, vµ 778 BLDS. C¸c quyÒn nµy còng lµ quyÒn cña c¸c tæ chøc ®ã ®èi víi s¶n phÈm do hä s¶n xuÊt ra, cßn t¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm vÉn cã quyÒn ®èi víi s¶n phÈm ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hoÆc theo hîp ®ång (®îc ký kÕt gi÷a tæ chøc s¶n xuÊt ®ã víi t¸c gi¶ hoÆc ®ång t¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm). Khi cã hµnh vi vi ph¹m c¸c quyÒn cña tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh hoÆc quyÒn cña tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh nh: nh©n b¶n, ph¸t hµnh s¶n phÈm, ph¸t sãng ch¬ng tr×nh, lµm c¸c b¶n sao ch¬ng tr×nh cña c¸c tæ chøc nµy nh»m môc ®Ých kinh doanh tr¸i ph¸p luËt..., th× kh«ng chØ c¸c tæ chøc nãi trªn cã quyÒn khëi kiÖn, mµ t¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm còng cã quyÒn khëi kiÖn yªu cÇu Toµ ¸n b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña hä. T¬ng tù nh vËy, ngêi biÓu diÔn còng cã quyÒn khëi kiÖn ®èi víi ngêi cã hµnh vi vi ph¹m quyÒn cña tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh nh: nh©n b¶n, ph¸t hµnh c¸c s¶n phÈm ®ã tr¸i ph¸p luËt.
8
11. Trong trêng hîp hµnh vi vi ph¹m quyÒn t¸c gi¶ bÞ xö lý theo quy ®Þnh cña Bé luËt H×nh sù, th× khi xÐt xö c¸c vô ¸n h×nh sù lo¹i nµy Toµ ¸n cÇn chó ý ®Õn viÖc b¶o vÖ quyÒn cña t¸c gi¶ ®∙ bÞ c¸c hµnh vi ph¹m téi ®ã x©m ph¹m, nÕu cã yªu cÇu.
IV. V Ò s ù p h èi hîp trong vi Öc gi¶i q u y Õt tranh c h Ê p liªn q u a n ® Õ n q u y Ò n t¸c gi¶
Trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt tranh chÊp, liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶, cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Toµ ¸n, ViÖn kiÓm s¸t víi Côc b¶n quyÒn t¸c gi¶ (Bé V¨n ho¸ Th«ng tin), Së V¨n ho¸ Th«ng tin ®Ó thùc hiÖn c¸c viÖc sau ®©y:
1. Khi cã vÊn ®Ò vÒ chuyªn m«n trong lÜnh vùc v¨n ho¸ th«ng tin cÇn ph¶i cã ý kiÕn cña chuyªn ngµnh V¨n ho¸ Th«ng tin mµ Toµ ¸n ®∙ cã v¨n b¶n yªu cÇu, th× Côc b¶n quyÒn t¸c gi¶, Së V¨n ho¸ Th«ng tin cã tr¸ch nhiÖm tr¶ lêi vÒ c¸c vÊn ®Ò mµ Toµ ¸n ®∙ yªu cÇu hoÆc thµnh lËp Héi ®ång gi¸m ®Þnh ®Ó thùc hiÖn yªu cÇu cña Toµ ¸n.
2. Khi tiÕn hµnh viÖc truy tè, xÐt xö c¸c vô ¸n h×nh sù mµ thÊy cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn t¸c gi¶, ViÖn kiÓm s¸t, Toµ ¸n cÇn th«ng b¸o cho Côc B¶n quyÒn t¸c gi¶, Së V¨n ho¸ Th«ng tin ®Ó c¸c c¬ quan nµy cã thÓ tham gia tè tông hoÆc theo dâi kÕt qu¶ b¶o vÖ quyÒn t¸c gi¶ trong ph¹m vi chøc n¨ng cña m×nh.
V. H íng d É n v Ò hi Ö u lùc c ñ a th«ng t
1. Th«ng t nµy cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy 21 th¸ng 12 n¨m 2001.
2. Th«ng t nµy còng ® îc ¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n vÒ tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ cña c¸ nh©n, tæ chøc níc ngoµi, tæ chøc quèc tÕ ®èi víi c¸c t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt, khoa häc lÇn ®Çu tiªn ® îc c«ng bè, phæ biÕn t¹i ViÖt Nam hoÆc ® îc s¸ng t¹o, thÓ hiÖn díi h×nh thøc nhÊt ®Þnh t¹i ViÖt Nam theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 12 NghÞ ®Þnh sè 60/CP ngµy 6/6/1997 cña chÝnh phñ “Híng dÉn thi hµnh c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt D©n sù vÒ quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi”, trõ trêng hîp t¸c phÈm kh«ng ® îc Nhµ níc ViÖt Nam b¶o hé theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 749 BLDS.
3. H íng dÉn t¹i Th«ng t nµy ® îc ¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n vÒ tranh chÊp liªn quan ®Õn quyÒn t¸c gi¶ ph¸t sinh tõ ngµy 01/7/1996. C¸c híng dÉn tríc ®©y cã néi dung tr¸i víi Th«ng t nµy ®Òu b∙i bá.
4. §èi víi c¸c vô ¸n mµ tríc ®©y Toµ ®∙ gi¶i quyÕt xong (B¶n ¸n, QuyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n ®∙ cã hiÖu lùc ph¸p luËt), th× kh«ng ¸p dông híng dÉn t¹i Th«ng t nµy ®Ó kh¸ng nghÞ theo tr×nh tù gi¸m ®èc thÈm, trõ trêng hîp cã nh÷ng c¨n cø kh¸c.
5. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nÕu cã g× víng m ¾c hoÆc cha cha ® îc h íng dÉn cÇn gi¶i thÝch, híng dÉn bæ sung, th× ®Ò nghÞ ph¶n ¸nh cho Toµ
9
¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Bé V¨n ho¸ Th«ng tin ®Ó cã sù gi¶i thÝch hoÆc híng dÉn bæ sung kÞp thêi.