TIÊU CHUẨN NGÀNH
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa
viÖt nam
Bé n¨ng lîng
HÖ thèng t¶i ®iÖn 500KV
phñ kÏm nhóng nãng
cét ®iÖn
18 TCN
04-92
Tiªu chuÈn nµy ¸p dông cho líp kÏm nhóng nãng cét ®iÖn b»ng thÐp ®Ó b¶o
vÖ chèng ¨n mßn do t¸c dông cña m«i trêng.
1. §Þnh nghÜa
Phñ kÏm nhóng nãng lµ t¹o líp kÏm phñ b»ng c¸ch nhóng chi tiÕt cÇn phñ vµo
kÏm nãng ch¶y.
2. Yªu cÇu kü thuËt
Tríc khi nhóng vµo kÏm nãng ch¶y, c¸c chi tiÕt ph¶i ®îc lµm s¹ch bÒ mÆt
®Ó kh«ng cßn vÕt dÇu mì, s¬n, líp thÐp c¸n, gØ,... mµ m¾t thêng cã thÓ ph¸t hiÖn
®îc, sau ®ã xö lý trong chÊt trî dung.
ViÖc lµm s¹ch bÒ mÆt vµ xö lý trong chÊt trî dung ph¶i thùc hiÖn theo quy
tr×nh c«ng nghÖ ®· ®îc duyÖt.
C¸c lç bul«ng, ®inh t¸n, trôc xuyªn qua ph¶i ®îc gia c«ng chÝnh x¸c theo
®êng kÝnh ®· tÝnh ®Õn bÒ dÇy líp phñ. Sau khi phñ kh«ng cho phÐp söa l¹i lç.
KÏm dïng ®Ó phñ ph¶i ®¹t chÊt lîng theo quy ®Þnh trong b¶ng 1:
Thµnh phÇn ho¸ häc (%)
Träng
lîng
kÏm
Hµm lîng t¹p chÊt kh«ng lín h¬n
Ch×
Cadimi
S¾t
§ång
ThiÕc
Asen
Céng
1.4
0.2
0.05
0
.02
0.04
0.01
1.5
Hµm lîng kÏm nãng ch¶y trong bÓ khi nhóng kh«ng thÊp h¬n 98.3%
2.4) Qu¸ tr×nh phñ kÏm nhóng nãng ph¶i thùc hiÖn theo quy tr×nh c«ng nghÖ ®·
duyÖt.
2.5) Líp phñ ph¶i ®Òu, liªn tôc vµ b¸m dÝnh ch¾c vµo kim lo¹i nÒn. Kh«ng cho phÐp
cã c¸c vÕt nøt, vÕt låi nhän, giät bät khÝ, vÕt ®äng, xØ kÏm vµ chÊt trî dung, vÕt tÝch
tô, nh÷ng chç bÞ dÇy thªm, c¸c h¹t kÏm cøng, vÕt lâm do k×m hoÆc kÑp ®Ó l¹i trªn bÒ
mÆt líp phñ.
2.6) Tuú theo ®é nh¸m vµ thµnh phÇn cña kim lo¹i nÒn, líp phñ cã thÓ cã mÇu s¾c tõ
b¹c tr¾ng ®Õn x¸m. BÒ mÆt líp phñ cã thÓ nh·n hoÆc nh¸m.
Sù kh¸c nhau vÒ mÇu s¾c vµ ®é nh¸m cña líp phñ kh«ng bÞ coi lµ dÊu hiÖu cña
phÕ phÈm.
2.7) §é dµy trung b×nh líp phñ t¬ng øng víi khèi lîng kÏm trªn mét ®¬n vÞ diÖn
tÝch bÒ mÆt ®îc quy ®Þnh trong b¶ng 2:
Lo¹i chi tiÕt
§é dµy trung b×nh
(m)
Khèi lîng kÏm trªn mét
®¬n vÞ diÖn tÝch bÒ mÆt
(g/m
2
)
Chi tiÕt kÕt cÊu cã bÒ dÇy:
< 6 mm
> 6 mm
Chi tiÕt ch«n díi ®Êt
(cäc vµ d©y tiÕp ®Þa)
Bul«ng, ®ai èc, vßng ®Öm
100
110
120
55
710
781
852
390
§é dÇy côc bé nhá nhÊt cña líp phñ kh«ng ®îc nhá h¬n 90% ®é dÇy quy
®Þnh trong b¶ng 2.
§é dµy líp phñ quy ®Þnh trong b¶ng 2 cã thÓ lín h¬n (trõ bul«ng, ®ai èc)
nhng kh«ng vît qu¸ 200m (t¬ng øng khèi lîng 1420g/m
2
).
2.8) Bu l«ng ph¶i ®îc phñ sau khi gia c«ng ren vµ kh«ng ®îc ren l¹i sau khi phñ
®ai èc ®îc gia c«ng ren l¹i sau khi phñ nhng ph¶i tÝnh to¸n sao cho sau khi phñ vµ
ren l¹i ®¶m b¶o khe hë gi÷a bul«ng vµ ®ai èc n»m trong giíi h¹n dung sai theo
TCVN 1917-76.
Chó thÝch: Bu l«ng, ®ai èc quy ®Þnh trong tiªu chuÈn nµy cã ®êng kÝnh danh
nghÜa tõ 12mm trë lªn.
2.9) Khi l¾p r¸p t¹i hiÖn trêng, c¸c chç khuyÕt tËt do vËn chuyÓn ph¶i ®îc xö lý
b»ng s¬n cã hµm lîng bét kÏm cao h¬n 80% víi ®é dÇy kh«ng nhá h¬n 90m hoÆc
b»ng c¸ch phun kÏm víi ®é dÇy kh«ng nhá h¬n 120m.
3. Ph¬ng ph¸p thö
3.1) ChÊt lîng cña kÏm nhóng nãng ch¶y ®îc x¸c ®Þnh theo phô lôc 1.
3.2) ChÊt lîng bÒ mÆt líp phñ kÏm theo c¸c ®iÒu 2.5; 2.6 ®îc kiÓm tra b»ng mÆt
thêng.
3.3) §é dµy líp phñ theo ®iÒu 2.7 ®îc x¸c ®Þnh theo 2 ph¬ng ph¸p: Ph¬ng ph¸p
tõ tÝnh vµ ph¬ng ph¸p hoµ tan ho¸ chÊt.
3.3.1) Phong ph¸p tõ tÝnh ¸p dông cho c¸c bÒ mÆt ph¼ng cña chi tiÕt ®îc phñ:
Do ®é dÇy líp phñ theo ph¬ng ph¸p tõ tÝnh ®îc tiÕn hµnh trªn cïng mét bÒ
mÆt ngoµi cña líp phñ t¹i 3 ®iÓm ®èi víi c¸c chi tiÕt dµi ®Õn 6m vµ 5 ®iÓm ®èi víi
c¸c chi tiÕt dµi trªn 6m. VÞ trÝ c¸c ®iÓm ®o ®îc lÊy c¸ch ®Òu nhau theo chiÒu dµi chi
tiÕt trong ®ã 2 ®iÓm ®Çu vµ cuèi c¸ch mót chi tiÕt kh«ng nhá h¬n 100mm.
§é dµy líp phñ lµ trung b×nh céng cña c¸c lÇn ®o.
3.3.2) Ph¬ng ph¸p hoµ tan ho¸ häc ®Ó ®o ®é dÇy líp phñ ¸p dông cho bu l«ng, ®ai
èc, vßng ®Öm ®îc tiÕn hµnh theo phô lôc 2.
3.3.3) Tríc khi x¸c ®Þnh ®é dµy líp phñ, mÆt ngoµi ph¶i ®îc tÈy s¹ch dÇu, mì
b»ng c¸c dung m«i h÷u c¬ vµ v« c¬ sau ®ã röa l¹i b»ng níc s¹ch. Trêng hîp x¸c
®Þnh ®é dÇy ngay sau khi phñ th× kh«ng cÇn tÈy s¹ch dÇu mì.
3.3.4) §é b¸m dÝnh cña líp phñ ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p v¹ch kÎ « vu«ng
quy ®Þnh trong phô lôc 2.
3.3.5) §é ®ång ®Òu cña líp phñ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch nhóng trong dung dÞch
sunphat ®ång quy ®Þnh trong phô lôc 2.
4. Quy t¾c nghiÖm thu
4.1) NghiÖm thu trong s¶n xuÊt.
4.1.1) Khi nghiÖm thu s¶n phÈm trong s¶n xuÊt, ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra chÊt lîng
bÒ mÆt, ®é dÇy vµ ®é b¸m dÝnh cña líp phñ.
4.1.2) KiÓm tra chÊt lîng bÒ mÆt líp phñ tiÕn hµnh ®èi víi 100% s¶n phÈm.
4.1.3) KiÓm tra ®é dµy líp phñ tiÕn hµnh víi lîng mÉu tõ 0.1 ®Õn 1% s¶n phÈm
nhng kh«ng Ýt h¬n 3 s¶n phÈm trong mét l«.
L« s¶n phÈm bao gåm c¸c chi tiÕt cã cïng h×nh d¹ng, cïng ®é dµy líp phñ vµ
®îc s¶n xuÊt trong cïng 1 ca.
Cho phÐp kiÓm tra ®é dµy líp phñ trªn c¸c vËt mÉu.
4.1.4) KiÓm tra ®é b¸m dÝnh cña líp phñ tiÕn hµnh 2 lÇn trong 1 ca (®Çu vµ cuèi)
trªn c¸c vËt mÉu. Sè lîng vËt mÉu kh«ng Ýt h¬n 3.
VËt mÉu ®îc chÕ t¹o cïng lo¹i vËt liÖu, cïng ®é dµy víi c¸c s¶n phÈm trong
l« theo quy ®Þnh cña phô lôc 3 vµ ®îc phñ theo ®óng quy tr×nh c«ng nghÖ phñ kÏm
l« s¶n phÈm.
4.1.5) KÕt qu¶ kiÓm tra l¹i vÉn kh«ng ®¹t yªu cÇu th× toµn bé s¶n phÈm bÞ coi lµ phÕ
phÈm.
4.2) NghiÖm thu khi giao hµng
4.2.1) Khi giao nhËn s¶n phÈm gi÷a nhµ m¸y vµ kh¸ch hµng ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra
chÊt lîng bÒ mÆt vµ ®é dµy cña líp phñ.
4.2.2) KiÓm tra chÊt lîng bÒ mÆt líp phñ tiÕn hµnh víi 100% s¶n phÈm.
4.2.3) KiÓm tra ®é dµy líp phñ tiÕn hµnh kh«ng Ýt h¬n 3 chi tiÕt trong mét l« s¶n
phÈm giao nhËn.
L« s¶n phÈm giao nhËn bao gåm c¸c chi tiÕt cã cïng h×nh d¹ng, cïng ®é dÇy
líp phñ víi sè lîng chi tiÕt kh«ng Ýt h¬n 100.
Trong trêng hîp cÇn thiÕt, bªn nhËn cã thÓ yªu cÇu kiÓm ®é b¸m dÝnh cña
líp phñ trªn s¶n phÈm giao nhËn víi khèi lîng kh«ng Ýt h¬n 3 chi tiÕt theo quy ®Þnh
cña phô lôc 3.
Sau khi kiÓm tra, nhµ s¶n xuÊt ph¶i xö lý c¸c vÕt xíc trªn bÒ mÆt chi tiÕt t¹i
®iÓm kiÓm tra.
Xö lý kÕt qu¶ kiÓm tra theo quy ®Þnh trong ®iÒu 4.1.5 vµ 4.1.6.
5. Thö nghiÖm ®iÓn h×nh vµ thö nghiÖm ®Þnh kú
Trong qu¸ tr×nh t¹o líp phñ kÏm ph¶i tiÕn hµnh thö ®iÓn h×nh vµ thö ®×nh kú.
C¸c h¹ng môc thö ®îc quy ®Þnh trong b¶ng 3.
Thö nghiÖm ®iÓn h×nh ®îc tiÕn hµnh trong c¸c trêng hîp sau:
a) S¶n phÈm míi ®a vµo t¹o líp phñ.
b) Cã sù chuyÓn ®æi nguyªn liÖu vµ thay ®æi c«ng nghÖ líp phñ.
Thö nghiÖm ®Þnh kú Ýt nhÊt 6 th¸ng mét lÇn.
Thö nghiÖm ®iÓn h×nh vµ thö nghiÖm ®Þnh kú tiÕn hµnh trªn c¸c mÉu. VËt mÉu
®îc qui ®Þnh trong phô lôc 3.
KÕt qu¶ thö ph¶i lËp biªn b¶n vµ trao cho kh¸ch hµng khi cã yªu cÇu.
H¹ng môc thö
H¹ng môc Lîng mÉu
chÕ ®é thö
Yªu cÇu kü thuËt
Ph¬ng ph¸p thö
1. ChÊt lîng kÏm phñ
2. MÆt ngoµi líp phñ.
3. §é dµy líp phñ.
4.Khèi lîng kÏm trªn mét
®¬n vÞ diÖn tÝch bÒ mÆt.
5. §é b¸m dÝnh.
6. §é ®ång ®Òu
Môc 2.3
Môc 2.5 vµ 2.6
Môc 2.7
Môc 2.7
Môc 3.1
Môc 3.2
Môc 3.3
Môc 3.3
Môc 3.4
Môc 3.5
750g
Theo mÉu
-nt-
6. bao gãi, b¶o qu¶n
6.1) Nhµ s¶n xuÊt ph¶i kÌm giÊy chøng nhËn kiÓm tra chÊt lîng cña líp kÏm phñ
khi giao s¶n phÈm cho kh¸ch hµng.
6.2) Khi ®ãng gãi, c¸c chi tiÕt ®· phñ kÏm ph¶i ë tr¹ng th¸i hoµn toµn kh«.
Phô lôc 1
ViÖc kiÓm tra chÊt lîng kÏm phñ ®îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch ph©n tÝch vµ ®Þnh
lîng kÏm trong bÓ ë nhiÖt ®é m¹ 450
0
+ 5
0
C.
1) LÊy mÉu: MÉu kÏm lÊy trong bÓ ®Ó ph©n tÝch ph¶i c¸ch bÒ mÆt kÏm Ýt nhÊt lµ 5cm
vµ c¸ch thµnh bÓ trªn 20cm. KÏm lÊy lªn ®îc rãt tõ tõ thµnh dßng nhá vµo thïng
níc s¹ch ë nhiÖt ®é m«i trêng. Khi rãt, g¸o ph¶i ®Ó c¸ch mÆt níc Ýt nhÊt 30cm ®Ó
tr¸nh h¬i níc bèc hoÆc b¾n lªn nguy hiÓm.
Ph¶i ghi nhiÖt ®é bÓ t¹i thêi ®iÓm lÊy mÉu.
Lîng kÏm lÊy lªn ®îc chia lµm 3 mÉu, khèi lîng mçi mÉu kh«ng ®îc
díi 250g vµ ®îc ®¸nh dÊu cÈn thÈn. C¬ së gi÷ 2 mÉu ( mét mÉu ®Ó thö). C¬ quan
®Æt hµng gi÷ mét mÉu.
2) Sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch quang phæ hoÆc ph©n tÝch ho¸ ®Ó x¸c ®Þnh hµm
lîng kÏm trong mÉu (tÝnh b»ng phÇn tr¨m).