Giáo Viên Giảng Dạy :
Nhóm sinh viên thực hiện :
Huế, 30 tháng 5 năm 2023
MỤC LỤC
2
Lời Mở Đầu
Để hiểu rõ hơn về đặc điểm kiến trúc của Trung Hoa thời cổ trung đại . Sau
đây nhóm 3 xin trình bày khái quát về điều kiện hình thành những thành tựu cơ
bản của văn minh Trung Hoa thời cổ trung đại:
Khái quát:
-Lãnh thổ Trung Quốc ngày nay rộng mênh mông nhưng Trung Quốc thời
cổ đại nhỏ hơn bây giờ nhiều. Địa hình Trung Quốc đa dạng, phía Tây có nhiều
núi và cao nguyên, khí hậu khô hanh, phía đông có các bình nguyên châu thổ
phì nhiêu, thuận lợi cho việc làm nông nghiệp.
-Trong hàng ngàn con sông lớn nhỏ ở Trung Quốc, có hai con sông quan
trọng nhất là Hoàng Hà và Trường Giang (Dương Tử). Hai con sông này đều
chảy theo hướng tây - đông và hàng năm đem phù sa về bồi đắp cho những cánh
đồng ở phía đông Trung Quốc.
-Trung Quốc gồm nhiều dân tộc nhưng đông nhất là người Hoa-Hạ
Những điều kiện về địa hình và dân cư đã hình thành cho thế giới một nền
văn minh, đó là nền văn minh trung quốc với rất nhiều thành tựu.
Cùng với kiến trúc châu Âu và Ả Rập, kiến trúc Trung Quốc cổ đại là một
thành tố quan trọng của hệ thống kiến trúc thế giới. Trong quá trình phát triển
lâu dài của mình, kiến trúc Trung Hoa dần tạo nên một phong cách đặc trưng kết
hợp giữa điêu khắc đá hang động và các tòa nhà cổ kính mái vòm cộng với sự
tài hoa khéo léo của con người tạo ra nhiều phép lạ của kiến trúc.
Kiến trúc Trung Hoa thời cổ Trung đại có rất nhiều, đa dạng về loại hình
đến phong cách vì đã trải qua rất nhiều triều đại và mỗi triều đại có những đặc
điểm về kiến trúc riêng sau đây là những đặc điểm kiến trúc của từng triều đại
Trung Hoa thời cổ trung đại.
I. ĐẶC ĐIỂM KIẾN TRÚC TRUNG HOA THỜI CỔ TRUNG ĐẠI
1. Thời cổ đại:
-Kiến trúc thời Hạ - Thương – Chu (khoảng TK XXI – TK III TCN):
Các triều đại Hạ, Thương, Chu trong xuyên suốt lịch sử luôn luôn được công
nhận là những triều đại khởi nguồn của người Hoa Hạ.
3
Kiến trúc của những triều đại này cũng chính là nền tảng hình thành nên kiến
trúc cung điện của các triều đại Hoa Hạ sau này. Không gian kiến trúc được
phục dựng dựa trên các cuộc khai quật khảo cổ cho thấy đặc trưng văn hóa Hoa
Hạ trong kiến trúc của văn hóa Nhị Lý Đầu (nhà Hạ). Tuy nhiên ở thời này các
công trình kiến trúc không quá tiêu biểu, những công trình tiêu biểu chỉ xuất
hiện sau thời kỳ trung đại.
2. Thời kỳ trung đại:
-Kiến trúc nhà Tần (221-206 TCN):
Kiến trúc thời Chiến Quốc có một số khía cạnh nổi bật. Các bức tường
thành, được sử dụng để phòng thủ, được xây dài hơn. Một số bức tường thứ cấp
đôi khi cũng được xây dựng để tách các quận khác nhau. Những công trình có
cấu trúc lớn được xây dựng để tạo ra cảm giác về quyền lực tuyệt đối. Nhiều
ngôi nhà, tòa tháp, cổng trụ lớn được xây dựng ở thời kỳ này.
Vạn Lý Trường Thành:
Vạn Lý Trường Thành trải dài qua rất nhiều tỉnh và vùng tự trị của Trung
Quốc. Ước tính sơ bộ tổng chiều dài của nó lên tới 21.196 km, chưa kể các khu
vực phòng thủ tự nhiên như núi đồi, sông, suối v..v… Nếu chắp nối tất cả các
đoạn tường thành đã biết từ trước đến nay lại thì tổng chiều dài của chúng sẽ lên
tới 56.000 km – một con số khổng lồ. Ngoài ra, chiều cao trung bình của Trường
thành là 7m và chiều rộng là 5m.
Như chúng ta đã biết Vạn Lý Trường Thành không chỉ được xây dựng như
là một bức tường mà đó còn là một công trình phòng thủ vững chãi trước mọi kẻ
thù của Trung Quốc thời phong kiến. Vì vậy trải dài trên các bức tường là những
tháp canh và pháo đài.
Ngoài chiều cao chiến lược, trên tường thành còn có các lỗ để có thể tấn
công kẻ địch dễ dàng từ bên trong.
Các tháp canh được phân bố đều trên bức tường (khoảng 500m một tháp
canh) tạo chỗ đứng cho cung thủ quan sát và tấn công.
Các pháo đài kiên cố được bố trí tại những điểm dễ bị tấn công nhằm vô
hiệu hóa mọi nguy cơ dù là nhỏ nhất.
4
Cụ thể, vào khoảng thời gian đầu, tường thành chỉ được xây dựng bằng đất
đá và những nguyên liệu quá đỗi bình thường như gạch vụn, đá vôi, gỗ,... Theo
các nhà sử học, nguyên nhân chính khiến Vạn Lý Trường Thành có thể đứng
vững hàng nghìn năm là do khi xây dựng Vạn Lý Trường Thành, nhà Tần đã sử
dụng một loại vật liệu xây dựng vô cùng độc đáo và quý giá. Đó chính là vữa
gạo nếp.
Và loại vữa này cũng được nhà khoa học Trung Quốc Trương Băng Khiêm
công nhận là một trong những phát minh kỹ thuật vĩ đại nhất trong lịch sử, nó
bền và chịu nước tốt hơn so với loại vữa bằng vôi nguyên chất.
Chất kết dính của Vạn Lý Trường Thành không phải là bùn hay đất sét thông
thường mà được làm từ bột gạo nếp, tức là dùng bột gạo nếp với vữa thông
thường để tạo ra loại “vữa gạo nếp” siêu bền.
Thời gian xây dựng kéo dài hơn 1800 năm
Bức tường thành trở thành Di sản thế giới được UNESCO công nhận năm
1987. Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc được xếp đứng thứ 2 sau Kim tự
tháp Giza Necropolis của Ai Cập trong cuộc bình chọn 7 kỳ quan thế giới.
Lăng Mộ Tần Thủy Hoàng:
Kiến trúc lăng mộ Tần Thủy Hoàng có hình dạng Kim tự tháp với mặt để
hình chữ nhật, kích thước cụ thể là mặt hướng nam bắc dài 350m, mặt hướng
đông tây rộng 345m và chiều cao của lăng là 76m. Lăng mộ huy động hơn
700.000 lao động tham gia và được hoàn thành sau 38 năm xây dựng.
Hình ảnh Lăng mộ Tần Thủy Hoàng nhìn từ trên xuống được xây theo 3
tầng bên trên cùng ngoại cung, tầng giữa là nội cung và cuối cùng là tẩm cung
còn được gọi là khu vực an táng để quan tài. Khu lăng mộ này được xây dựng
dựa theo kiến trúc của thành Hàm Dương.
Khai quật mộ Tần Thủy Hoàng được giới khảo cổ học Trung Quốc tiến hành
đã nhiều năm để khám phá những bí ẩn bên trong, tuy nhiên chỉ khai quật các
khu vực xung quanh còn phần mộ đá của vị vua này được giữ nguyên. Theo ghi
chép của nhà sử học Tư Mã Thiên sống ở thời Hán viết vào thế kỷ II trước Công
nguyên, bên trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng tồn tại "hàng trăm con sông được
5
