MỞ ĐẦU
VIỆT NAM ĐANG TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ TIẾN LÊN CNXH
ĐỂ RỒI PHÁT TRIỂN LÊN MỘT BƯỚC CAO HƠN ĐÓ LÀ CNCS - MỘT
CHẾ ĐỘ XÃ HỘI MÀ Ở ĐÓ QUAN HỆ SỞ HỮU LÀ SỞ HỮU CÔNG
CỘNG, XÃ HỘI KHÔNG CÒN GIAI CẤP CÓ TÍNH TỰ QUẢN CAO,
LÀM THEO NHU CẦU. CON NGƯỜI ĐƯỢC TỰ DO PHÁT TRIỂN
TOÀN DIỆN. ĐÓ LÀ MỤC TIÊU CỦA LOÀI NGƯỜI NÓI CHUNG VÀ
CỦA NƯỚC TA NÓI RIÊNG. MUỐN XÂY DỰNG ĐƯỢC MỘT XÃ HỘI
NHƯ VẬY ĐIỀU KIỆN TIÊN QUYẾT LÀ PHẢI PHÁT TRIỂN LỰC
LƯỢNG SẢN XUẤT.
VIỆT NAM XUẤT PHÁT TỪ MỘT NƯỚC NÔNG NGHIỆP,
NGHÈO NÀN, LẠC HẬU, KÉM PHÁT TRIỂN. DI SẢN CỦA CƠ CHẾ KẾ
HOẠCH HÓA TẬP TRUNG BAO CẤP VẪN CÒN TỒN TẠI KHÁ NẶNG.
NHỮNG HỆ QUẢ CỦA TRẠNG THÁI BAO CÁO TƯ DUY BAO CẤP
VẪN CÒN, CHƯA THỰC SỰ SẴN SÀNG HỘI NHẬP. DO VẬY PHÁT
TRIỂN TRỞ THÀNH NHIỆM VỤ, MỤC TIÊU SỐ MỘT CỦA TOÀN
ĐẢNG TOÀN DÂN. MUỐN VẬY PHẢI PHÁT TRIỂN KINH TẾ QUỐC
DÂN, PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ HÀNG HÓA NHIỀU THÀNH PHẦN,
VẬN ĐỘNG THEO CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ
NƯỚC THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN. ĐÂY LÀ GIẢI PHÁP CƠ BẢN ĐỂ
CHUYỂN TỪ SẢN XUẤT NHỎ LÊN SẢN XUẤT LỚN Ở NƯỚC TA
HIỆN NAY.
BIỆN CHỨNG CỦA QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ
NHIỀU THÀNH PHẦN Ở VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ GIÚP
CHO SINH VIÊN ĐẶC BIỆT LÀ SINH VIÊN KINH TẾ CHÚNG EM CÓ
NHẬN THỨC CHÍNH XÁC VỀ SẢN XUẤT XÃ HỘI. ĐỒNG THỜI THẤY
ĐƯỢC Ý NGHĨA TO LỚN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ
NHIỀU THÀNH PHẦN Ở NƯỚC TA TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ VỪA
PHÙ HỢP VỚI SỰ PHÁT TRIỂN CHUNG CỦA NHÂN LOẠI, VỪA PHÙ
HỢP VỚI CÁCH THỨC PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT Ở VIỆT
NAM KẾT HỢP VỚI CHỦ ĐỘNG HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN KINH TẾ
HÀNG HÓA NHIỀU THÀNH PHẦN TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ
- ĐỊNH NGHĨA THÀNH PHẦN KINH TẾ: LÀ KHU VỰC KINH TẾ,
KIỂU QUAN HỆ KINH TẾ DỰA TRÊN MỘT HÌNH THỨC SỞ HỮU
NHẤT ĐỊNH VỀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT. CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ
KHÔNG TỒN TẠI BIỆT LẬP, MÀ CÓ LIÊN HỆ CHẶT CHẼ VỚI NHAU,
TÁC ĐỘNG LẪN NHAU TẠO THÀNH CƠ CẤU KINH TẾ THỐNG
NHẤT BAO GỒM NHIỀU THÀNH PHẦN KINH TẾ.
- CƠCẤU KINH TẾ NHIỀU THÀNH PHẦN TRONG THỜI KỲ QUÁ
ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI LÀ TỔNG THỂ CÁC THÀNH PHẦN
KINH TẾ CÙNG TỒN TẠI TRONG MÔI TRƯỜNG HỢP TÁC VÀ CẠNH
TRANH.
I. CƠ SỞ KHÁCH QUAN TỒN TẠI NHIỀU THÀNH PHẦN KINH TẾ TRONG
THỜI KỲ QUÁ ĐỘ
A) KHI PHÂN BIỆT HÀNG HÓA GIẢN ĐƠN VÀ SẢN XUẤT
HÀNG HÓA TƯ BẢN CHỦ NGHĨA, KẾT LUẬN VỀ PHƯƠNG PHÁP
LUẬN: KHI GIAI CẤP VÔ SẢN GIÀNH ĐƯỢC CHÍNH QUYỀN CẦN CÓ
THÁI ĐỘ ĐỐI XỬ KHÁC NHAU ĐỐI VỚI 2 LOẠI TƯ HỮU CỦA HAI
LOẠI HÌNH SẢN XUẤT HÀNG HÓA TRÊN.
- ĐỐI VỚI TƯ HỮU TƯ BẢN CHỦ NGHĨA: QUỐC HỮU HÓA.
NHƯNG BẢN THÂN QUÁ TRÌNH QUỐC HỮU HÓA CÓ NHIỀU HÌNH
THỨC VÀ GIAI ĐOẠN: HOẶC BẰNG TỊCH THU HOẶC BẰNG HÌNH
THỨC CHUỘC LẠI VÀ PHẢI ĐƯỢC TIẾN HÀNH DẦN DẦN TỪNG
BƯỚC MỘT HOẶC BẰNG SỰ LIÊN KẾT CỦA NHÀ NƯỚC VỚI CÁC
CƠ SỞ KINH TẾ TƯ BẢN CHỦ NGHĨA ĐỂ HÌNH THÀNH KINH TẾ TƯ
BẢN NHÀ NƯỚC. VÌ THẾ TRONG MỘT THỜI GIAN DÀI VẪN CÒN
TỒN TẠI THÀNH PHẦN KINH TẾ TƯ BẢN TƯ NHÂN.
- ĐỐI VỚI TƯ BẢN NHỎ CỦA NGƯỜI SẢN XUẤT HÀNG HÓA
NHỎ THÌ CHỈ CÓ THÔNG QUA CON ĐƯỜNG HỢP TÁC HÓA. ĐỂ
TIẾN HÀNH HỢP TÁC HÓA THEO QUY LUẬT VÀ NGUYÊN TẮC CẦN
PHẢI CÓ THỜI GIAN. DO ĐÓ TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ CÒN THÀNH
PHẦN CÁ THỂ CỦA NÔNG DÂN VÀ THỢ THỦ CÔNG, TIỂU THƯƠNG
LÀ MỘT TẤT YẾU.
B) CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ TƯ NHÂN DO LỊCH SỬ ĐỂ LẠI:
TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ CẦN PHẢI ĐƯỢC PHÁT TRIỂN ĐỂ SẢN
XUẤT VÀ ĐỜI SỐNG KHÔNG BỊ MẤT MÁT GIÁN ĐOẠN. NÓ PHÙ
HỢP VỚI LỢI ÍCH CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG VÀ CÓ VAI TRÒ QUAN
TRỌNG TRONG VIỆC XÁC LẬP VÀ PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG KINH
TẾ MỚI.
C) ĐỂ GIỮ LẠI ĐƯỢC CHÍNH QUYỀN VÀ ĐỊNH HƯỚNG XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA, GIAI CẤP VÔ SẢN CẦN XÂY DỰNG HỆ THỐNG
KINH TẾ MỚI, TRƯỚC HẾT LÀ KINH TẾ QUỐC DOANH LÀM CƠ SỞ
ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ.
- XÁC ĐỊNH BẢN CHẤT CÁC THÀNH PHẦN KINH TẾ DỰA
TRÊN QUAN HỆ SỞ HỮU VÀ TÍNH CHẤT CỦA LAO ĐỘNG. MỖI
THÀNH PHẦN KINH TẾ CÓ NHIỀU KIỂU SẢN XUẤT HÀNG HÓA
CỦA NÓ, HỢP THÀNH KINH TẾ HÀNG HÓA NHIỀU THÀNH PHẦN.
CÒN GỌI LÀ NỀN KINH TẾ HÀNG HÓA QUÁ ĐỘ, CHỨ KHÔNG PHẢI
LÀ KINH TẾ HÀNG HÓA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA.
- NỀN KINH TẾ HÀNG HÓA QUÁ ĐỘ LÀ NỀN KINH TẾ HÀNG
HÓA KẾT HỢP NHỮNG KIỂU SẢN XUẤT HÀNG HÓA KHÔNG CÙNG
BẢN CHẤT, VỪA THỐNG NHẤT VỪA MÂU THUẪN VỚI NHAU.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. CƠ CẤU THÀNH PHẦN KINH TẾ QUÁ ĐỘ Ở VIỆT NAM
TẠI ĐẠI HỘI ĐẢNG 9 CÓ 6 THÀNH PHẦN KINH TẾ.
A) KINH TẾ NHÀ NƯỚC: LÀ THÀNH PHẦN KINH TẾ DỰA
TRÊN CHẾ ĐỘ SỞ HỮU CÔNG CỘNG VỀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT. KINH
TẾ NHÀ NƯỚC BAO GỒM CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC, CÁC
QUỸ DỰ TRỮ QUỐC GIA, CÁC QUỸ BẢO HIỂM NHÀ NƯỚC VÀ CÁC
TÀI SẢN THUỘC SỞ HỮU NHÀ NƯỚC CÓ THỂ ĐƯA VÀO VÒNG CHU
CHUYỂN KINH TẾ.
- KINH TẾ NHÀ NƯỚC GIỮ VAI TRÒ CHỦ ĐẠO TRONG NỀN
KINH TẾ QUỐC DÂN. LÀ LỰC LƯỢNG VẬT CHẤT QUAN TRỌNG VÀ
LÀ CÔNG CỤ ĐỂ NHÀ NƯỚC ĐỊNH HƯỚNG VÀ ĐIỀU TIẾT VĨ MÔ
NỀN KINH TẾ VÌ:
+ NÓ NẮM NHỮNG NGÀNH, NHỮNG CƠ SỞ KINH TẾ THEN
CHỐT NHƯ: CÔNG NGHIỆP NĂNG LƯỢNG, KHAI KHOÁNG, LUYỆN
KIM, CÔNG NGHIỆP CHẾ BIẾN, CÔNG NGHIỆP NHẸ, GIAO THÔNG
VẬN TẢI, NGÂN HÀNG, TÀI CHÍNH, BƯU ĐIỆN… ĐỂ ĐẢM BẢO CÂN
ĐỐI CHỦ YẾU CỦA NỀN KINH TẾ LÀ CƠ SỞ ĐỂ ĐỊNH HƯỚNG XÃ
HỘI CHỦ NGHĨA.
+ ĐƯỢC NHÀ NƯỚC TRỰC TIẾP QUẢN LÝ VÀ GIÚP ĐỠ PHÁT
TRIỂN.
+ XU HƯỚNG VẬN ĐỘNG CỦA NÓ NGÀY CÀNG ĐƯỢC MỞ
RỘNG VÀ PHÁT TRIỂN, TIẾN TỚI THỐNG TRỊ TRONG NỀN KINH TẾ.
- ĐỂ LÀM ĐƯỢC NHƯ VẬY PHẢI HOÀN THÀNH VIỆC CỦNG
CỐ, SẮP XẾP, ĐIỀU CHỈNH CƠ CẤU, ĐỔI MỚI VÀ NÂNG CAO HIỆU
QUẢ CỦA CÁC DOANH NGHIỆP HIỆN CÓ, ĐỒNG THỜI PHÁT TRIỂN
THÊM DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC ĐẦU TƯ 100% VÓN HOẶC CÓ
CỔ PHẦN CHI PHỐI Ở MỘT NGÀNH, LĨNH VỰC THEN CHỐT VÀ ĐỊA
BÀN QUAN TRỌNG. SẮP XẾP LẠI CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
VỀ THỰC CHẤT LÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ SỞ HỮU, THEO NHỮNG
HƯỚNG SAU:
