MỞ ĐẦU
NĂM 1975, GIẢI PHÓNG MIỀN NAM, ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM HOÀN
TOÀN ĐỘC LẬP, HAI MIỀN NAM BẮC THỐNG NHẤT, CÁCH MẠNG NƯỚC
TA CHUYỂN SANG GIAI ĐOẠN MỚI, ĐÓ LÀ CẢ NƯỚC XÂY DỰNG CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI (CNXH). SỰ LỰA CHỌN CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CNXH Ở
NƯỚC TA LÀ SỰ LỰA CHỌN ĐÚNG ĐẮN HAY SAI LỆCH? VÌ SAO KHÔNG
ĐI THEO CON ĐƯỜNG TBCN MÀ KIÊN ĐỊNH ĐI THEO CNXH ? TRONG KHI
ĐÂY LÀ GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN KỲ DIỆU,LÀ THÀNH TỰU CỦA NHÂN
LOẠI.BÊN CẠNH ĐÓ LỊCH SỬ THẾ GIỚI ĐÃ CHO THẤY NHIỀU BÀI HỌC
KINH NGHIỆM VỀ SỰ SỤP ĐỔ CNXH Ở LIÊN XÔ ĐÃ TỒN TẠI HƠN 70
NĂM,Ở CÁC NƯỚC ĐÔNG ÂU HƠN 40 NĂM KỂ TỪ 1945.ĐÓ LÀ NHỮNG
NƯỚC ĐỀU ĐẠT NHỮNG THÀNH TỰU TO LỚN VỀ KHOA HỌC KỸ
THUẬT,VỀ KINH TẾ XÃ HỘI.TRONG KHI,XÃ HỘI VIỆT NAM LÀ MỘT
NƯỚC CÓ NỀN KINH TẾ NGHÈO NÀN,LẠC HẬU Ở ĐÔNG NAM Á.VỐN LÀ
MỘT XÃ HỘI PHONG KIẾN TRONG HƠN 1000 NĂM,VÀ CHỊU ÁCH THỐNG
TRỊ CỦA THỰC DÂN PHÁP TRONG GẦN 100 NĂM, CHO NÊN XÃ HỘI VỆT
NAM MANG TÍNH CHẤT THỤÔC ĐỊA NỬA PHONG KIẾN. SAU KHI DÀNH
ĐỘC LẬP, NỀN KINH TẾ Ở TRẠNG THÁI KIỆT QUỆ, BỘ MÁY NHÀ NƯỚC
CỒNG KỀNH,KÉM NĂNG ĐỘNG, SÁNG TẠO, HỆ THỐNG VẬT CHẤT KĨ
THUẬT CÒN THÔ SƠ LẠC HẬU, ĐỜI SỐNG NGƯỜI DÂN NGHÈO NÀN...VẬY
VÌ SAO ĐẢNG TA LẠI KIÊN QUYẾT XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC THEO CON
ĐƯỜNG CNXH MÀ KHÔNG PHẢI CON ĐƯỜNG NÀO KHÁC?
NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ NÀY DƯỚI GÓC ĐỘ TRIẾT HỌC MÀ CỤ THỂ
LÀ LÝ LUẬN CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI NHẰM KHẲNG ĐỊNH SỰ
LỰA CHỌN CỦA ĐẢNG TA HOÀN TOÀN ĐÚNG ĐẮN. THỰC TẾ HƠN 15
NĂM ĐỔI MỚI , NHỮNG THÀNH TỰU VỀ KINH TẾ ,CHÍNH TRỊ , KHOA HỌC
XÃ HỘI ĐÃ CHỨNG MINH MỘT CÁCH HÙNG HỒN NHẤT VỀ SỰ LỰA
CHỌN CỦA NHÂN DÂN TA , CỦA ĐẢNG TA LÀ ĐÚNG ĐẮN VÀ KHẲNG
ĐỊNH SỰ LỰA CHỌN CON ĐƯỜNG XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC THEO CNXH LÀ
MỘT TẤT YẾU KHÁCH QUAN.
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI
1-KHÁI NIỆM HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI
HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI LÀ MỘT PHẠM TRÙ CỦA CHỦ NGHĨA
DUY VẬT LỊCH SỬ, DÙNG ĐỂ CHỈ XÃ HỘI Ở TỪNG NẤC THANG LỊCH SỬ
NHẤT ĐỊNH , VỚI MỘT KIỂU QUAN HỆ SẢN XUẤT ĐẶC TRƯNG CHO XÃ
HỘI ĐÓ, PHÙ HỢP VỚI MỘT TRÌNH ĐỘ NHẤT ĐỊNH CỦA LỰC LƯỢNG SẢN
XUẤT VÀ VỚI MỘT KIẾN TRÚC THƯỢNG TẦNG TƯƠNG ỨNG ĐƯỢC XÂY
DỰNG TRÊN NHỮNG QUAN HỆ SẢN XUẤT ẤY.
2- SỰ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI LÀ QUÁ
TRÌNH LỊCH SỬ TỰ NHIÊN
XÃ HỘI ĐÃ PHÁT TRIỂN TRẢI QUA NHIỀU GIAI ĐOẠN KẾ TIẾP
NHAU, ỨNG VỚI MỖI GIAI ĐOẠN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN LÀ MỘT HÌNH
THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI NHẤT ĐỊNH. CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI
VẬN ĐỘNG VÀ PHÁT TRIỂN DO TÁC ĐỘNG CỦA CÁC QUY LUẬT KHÁCH
QUAN, ĐÓ LÀ QUÁ TRÌNH TỰ NHIÊN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN. C MÁC VIẾT : “
TÔI COI SỰ PHÁT TRIỂN CỦA NHỮNG HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI LÀ
MỘT QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ TỰ NHIÊN” , TỨC LÀ MUỐN NÓI ĐẾN QUY
LUẬT KHÁCH QUAN CỦA LỊCH SỬ, QUY LUẬT ĐÓ ĐƯỢC COI LÀ SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT VẬT CHẤT , XÉT ĐẾN CÙNG LÀ DO
MÂU THUẪN BÊN TRONG GIỮA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VÀ QUAN HỆ
SẢN XUẤT , DO TÍNH TẤT YẾU KINH TẾ QUY ĐỊNH. CÁC QUY LUẬT XÃ
HỘI CHÍNH LÀ HIỆN THÂN CỦA CÁC QUY LUẬT TỰ NHIÊN ĐƯỢC CON
NGƯỜI SỬ DỤNG NÓ ĐỂ KIẾN TẠO NÊN XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI.
TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ LÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN BIỆN CHỨNG VỪA
BAO HÀM SỰ PHÁT TRIỂN ĐỨT ĐOẠN VÀ LIÊN TỤC. TRONG QUÁ TRÌNH
SẢN XUẤT , CON NGƯỜI CÓ NHỮNG QUAN HỆ VỚI NHAU, ĐÓ CHÍNH LÀ
QUAN HỆ SẢN XUẤT. NHỮNG QUAN HỆ SẢN XUẤT ĐÓ DO TRÌNH ĐỘ
CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT QUY ĐỊNH. ĐẾN LƯỢT NÓ QUAN HỆ SẢN
XUẤT LẠI QUY ĐỊNH CÁC QUAN HỆ XÃ HỘI KHÁC NHƯ : CHÍNH TRỊ,
LUẬT PHÁP, ĐẠO ĐỨC… KHI LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN ĐẾN
MỘT MỨC ĐỘ NÀO ĐÓ THÌ NHỮNG THAY ĐỔI VỀ CHẤT MÂU THUẪN
GAY GẮT VỚI NHỮNG QUAN HỆ SẢN XUẤT CÓ, DẪN ĐẾN ĐÒI HỎI
KHÁCH QUAN LÀ THAY ĐỔI QUAN HỆ SẢN XUẤT CŨ BẰNG QUAN HỆ
SẢN XUẤT MỚI THÔNG QUA CUỘC CÁCH MẠNG XÃ HỘI. QUAN HỆ SẢN
XUẤT THAY ĐỔI THÌ TOÀN BỘ CÁC QUAN HỆ SẢN XUẤT KHÁC CŨNG
THAY ĐỔI. NHƯ VẬY, PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT THAY ĐỔI, CÁC QUAN
HỆ XÃ HỘI, CHÍNH TRỊ, TINH THẦN THAY ĐỔI DẪN ĐẾN SỰ THAY ĐỔI
CỦA HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI. CHÍNH VÌ THẾ, V.I.LÊNIN VIẾT:”CHỈ
CÓ ĐEM QUY NHỮNG QUAN HỆ XÃ HỘI VÀO NHỮNG QUAN HỆ SẢN
XUẤT, VÀ ĐEM QUY NHỮNG QUAN HỆ SẢN XUẤT VÀO TRÌNH ĐỘ CỦA
NHỮNG LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT THÌ NGƯỜI TA MỚI CÓ THỂ CÓ ĐƯỢC
NHỮNG CƠ SƠ VỮNG CHẮC ĐỂ QUAN NIỆM SỰ PHÁT TRIỂN CỦA
NHỮNG HÌNH THÁI XÃ HỘI LÀ MỘT QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ – TỰ NHIÊN.”
QUÁ TRÌNH TỰ NHIÊN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN LỊCH SỬ ĐƯỢC CHIA
RA THÀNH NHỮNG BẬC THANG LỊCH SỬ KHÁC NHAU, ỨNG VỚI MỘT
TRÌNH ĐỘ KINH TẾ, KỸ THUẬT NHẤT ĐỊNH TRONG TỪNG PHƯƠNG
THỨC SẢN XUẤT NHẤT ĐỊNH. THỰC TIỄN ĐÃ CHO THẤY, LOÀI NGƯỜI
ĐÃ, ĐANG VÀ SẼ TRẢI QUA 5 HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI THEO THỨ
TỰ TỪ THẤP ĐẾN CAO. ĐÓ CHÍNH LÀ QUÁ TRÌNH TỰ NHIÊN CỦA SỰ
PHÁT TRIỂN LỊCH SỬ, THỂ HIỆN TÍNH LIÊN TỤC CỦA LỊCH SỬ. TUY
NHIÊN, ĐỐI VỚI MỖI NƯỚC CỤ THỂ, DO NHỮNG ĐIỀU KIỆN KHÁCH
QUAN VÀ CHỦ QUAN RIÊNG THÌ MỘT NƯỚC NÀO ĐÓ, MỘT DÂN TỘC
NÀO ĐÓ CÓ THỂ “ BỎ QUA” NHỮNG CHẾ ĐỘ XÃ HỘI NHẤT ĐỊNH. SỰ
KHÁC NHAU VỀ TRẬT TỰ PHÁT TRIỂN Ở PHẠM VI TOÀN NHÂN LOẠI
VẪN LÀ QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ – TỰ NHIÊN, CÒN ĐỐI VỚI TỪNG QUỐC GIA,
DÂN TỘC CỤ THỂ BỎ QUA NHỮNG “ NẤC THANG ”NHẤT ĐỊNH. V.I.LÊNIN
VIẾT: “ …TÍNH QUY LUẬT CHUNG CỦA SỰ PHÁT TRIỂN TRONG LỊCH SỬ
TOÀN THẾ GIỚI ĐÃ KHÔNG LOẠI TRỪ MÀ TRÁI LẠI, CÒN BAO HÀM MỘT
SỐ GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN MANG NHỮNG ĐẶC ĐIỂM HOẶC VỀ HÌNH
THỨC, HOẶC VỀ TRÌNH TỰ CỦA SỰ PHÁT TRIỂN ĐÓ”.
THỰC TẾ LỊCH SỬ CỦA MỘT SỐ NƯỚC ĐI THEO CON ĐƯỜNG
XHCNĐÃ CHỨNG MINH TÍNH ĐÚNG ĐẮN, KHOA HỌC CỦA HÌNH THÁI
KINH TẾ – XÃ HỘI VÀ LÝ LUẬN VỀ KHẢ NĂNG “BỎ QUA” MỘT CHẾ ĐỘ
XÃ HỘI NHẤT ĐỊNH.
TỪ VIỆC NGHIÊN CỨU HỌC THUYẾT HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI
CHÚNG TA CÓ THỂ RÚT RA MỘT SỐ ĐIỂM CÓ Ý NGHĨA PHƯƠNG PHÁP
LUẬN SAU:
VIỆC VẠCH RA NGUỒN GỐC, ĐỘNG LỰC BÊN TRONG CỦA SỰ PHÁT
TRIỂN XÃ HỘI, NHỮNG NGUYÊN NHÂN VÀ CƠ SỞ CỦA SỰ XUẤT HIỆN,
BIẾN ĐỔI CỦA CÁC HIỆN TƯỢNG XÃ HỘI ĐÃ BIẾN ĐỔI XÃ HỘI HỌC
THÀNH MỘT KHOA HỌC THỰC SỰ, KHẮC PHỤC MỌI QUAN ĐIỂM DUY
TÂM VỀ LỊCH SỬ. TỪ ĐÓ CÓ MỘT CÁCH NHÌN ĐÚNG ĐẮN, THẤY ĐƯỢC
VAI TRÒ THỰC SỰ CỦA LLSX, QHSX, MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA
CHÚNG VÀ CÁC MỐI QUAN HỆ KHÁC TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN
XÃ HỘI.
LÀ CÔNG CỤ LÝ LUẬN GIÚP CHÚNG TA NHẬN THỨC NHỮNG QUY
LUẬT PHỔ BIẾN ĐANG TÁC ĐỘNG VÀ CHI PHỐI SỰ VẬN ĐỘNG CỦA XÃ
HỘI. VŨ TRANG CHO CHÚNG TA PHƯƠNG PHÁP KHOA HỌC ĐỂ NGHIÊN
CỨU XÃ HỘI VÀ CHỈ ĐẠO THỰC TIỄN Ở TẦM VĨ MÔ VÀ VI MÔ.
LÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC HOẠCH ĐỊNH CÁC ĐƯỜNG LỐI CÁCH
MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN. LÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN CHO VIỆC TRIỂN KHAI
ĐƯỜNG LỐI, CHÍNH SÁCH Ở TẦM QUỐC GIA VÀ MỖI ĐỊA PHƯƠNG NHẰM
THỰC HIỆN THÀNH CÔNG SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI
HOÁ ĐẤT NƯỚC.
GIÚP CHÚNG TA MỘT CÁI NHÌN BIỆN CHỨNG VỀ SỰ PHÁT TRIỂN LIÊN
TỤC CỦA CÁC HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI, CỦA CÁC GIÁ TRỊ VĂN
HOÁ, KHOA HỌC , KĨ THUẬT VÀ CỦA CHÍNH BẢN THÂN THẾ HỆ CON
NGƯỜI. TỪ ĐÓ GIÚP CHÚNG TA KHÔNG NÓNG VỘI CHỦ QUAN, KHÔNG
ĐỐT CHÁY GIAI ĐOẠN, BIẾT KẾ THỪA NHỮNG THÀNH TỰU CHUNG CỦA
VĂN MINH NHÂN LOẠI.
HỌC THUYẾT HÌNH THÁI KINH TẾ – XÃ HỘI ĐÒI HỎI CHÚNG TA PHẢI
THẤU TRIỆT NGUYÊN LÝ ĐÓ, VẬN DỤNG MỘT CÁCH CHỦ ĐỘNG SÁNG
TẠO VÀ KIẾN THỨC TỔNG QUÁT CỦA NHIỀU MÔN KHOA HỌC KHÁC
VÀO CÔNG VIỆC HÀNG NGÀY CỦA MỖI NGƯỜI, MỖI ĐỊA PHƯƠNG PHẢI
NHÌN NHẬN CÁC VẤN ĐỀ TRONG DÒNG CHẢY LIÊN TỤC CỦA NÓ.