H và tênọ: Nguy n Hoài Namễ
L pớ: Qu n tr kinh doanh - K38 ả ị
Tr ngườ : Đi h c Kinh t Qu c dânạ ọ ế ố
BÀI KI M TRAỂ
1) T m t hi n t ng không th k t lu n đúng m t s v t. B iừ ộ ệ ượ ể ế ậ ộ ự ậ ở
vì:
B n ch t là t ng h p t t c nh ng m t, nh ng m i liên h t t nhiênả ấ ổ ợ ấ ả ữ ặ ữ ố ệ ấ
t ng đi n đnh bên trong s v t, quy đnh s v n đng và phát tri nươ ố ổ ị ở ự ậ ị ự ậ ộ ể
c a s v t đó. Còn hi n t ng là bi u hi n c a nh ng m t, nh ng m iủ ự ậ ệ ượ ể ệ ủ ữ ặ ữ ố
liên h y ra bên ngoài.ệ ấ
B n ch t chính là m t bên trong, m t t ng đi n đnh c a hi nả ấ ặ ặ ươ ố ổ ị ủ ệ
th c khách quan. Nó n gi u đng sau cái v b ngoài c a hi n t ng vàự ẩ ấ ằ ẻ ề ủ ệ ượ
bi u l ra qua nh ng hi n t ng y. Còn hi n t ng là m t bên ngoài, m tể ộ ữ ệ ượ ấ ệ ượ ặ ặ
di đng và bi n đi h n c a hi n th c khách quan. Nó là hình th c bi uộ ế ổ ơ ủ ệ ự ứ ể
hi n c a b n ch t.ệ ủ ả ấ
B n ch t và hi n t ng không nh ng t n t i khách quan mà còn ả ấ ệ ượ ữ ồ ạ ở
trong m i liên h h u c , g n bó h t s c ch t ch v i nhau, không tách r iố ệ ữ ơ ắ ế ứ ặ ẽ ớ ờ
nhau. M i s v t đu là s th ng nh t gi a b n ch t và hi n t ng. Sỗ ự ậ ề ự ố ấ ữ ả ấ ệ ượ ự
th ng nh t đó th hi n tr c h t ch b n ch t bao gi cũng b c l raố ấ ể ệ ướ ế ở ỗ ả ấ ờ ộ ộ
qua hi n t ng, còn hi n t ng bao gi cũng là s bi u hi n c a b n ch t.ệ ượ ệ ượ ờ ự ể ệ ủ ả ấ
Không có b n ch t nào t n t i m t cách thu n tuý, nghĩa là không c n cóả ấ ồ ạ ộ ầ ầ
hi n t ng; ng c l i, cũng không có hi n t ng nào l i không ph i là sệ ượ ượ ạ ệ ượ ạ ả ự
bi u hi n c a b n ch t đy. ể ệ ủ ả ấ ấ
S th ng nh t gi a b n ch t và hi n t ng còn th hi n ch b tự ố ấ ữ ả ấ ệ ượ ể ệ ở ỗ ấ
k b n ch t nào cũng đc b c l ra qua nh ng hi n t ng t ng ng, vàỳ ả ấ ượ ộ ộ ữ ệ ượ ươ ứ
b t k hi n t ng nào cũng là b c l c a b n ch t m c đ nào đó, ho cấ ỳ ệ ượ ộ ộ ủ ả ấ ở ứ ộ ặ
1
nhi u ho c ít. Nói cách khác, b n ch t và hi n t ng v căn b n phù h pề ặ ả ấ ệ ượ ề ả ợ
v i nhau. ớ
Nh v y, b n ch t bao gi cũng t b c l mình thông qua nh ngư ậ ả ấ ờ ự ộ ộ ữ
hi n t ng nh t đnh. B n ch t khác nhau s b c l ra thành nh ng hi nệ ượ ấ ị ả ấ ẽ ộ ộ ữ ệ
t ng khác nhau. Khi b n ch t ch t thay đi thì hi n t ng bi u hi n nóượ ả ấ ấ ổ ệ ượ ể ệ
cũng thay đi theo. Khi b n ch t bi n m t thì hi n t ng bi u hi n nóổ ả ấ ế ấ ệ ượ ể ệ
cũng bi n m t.ế ấ
B n ch t và hi n t ng tuy th ng nh t v i nhau, nh ng đó là sả ấ ệ ượ ố ấ ớ ư ự
th ng nh t bi n ch ng, nghĩa là trong s th ng nh t y đã bao hàm s khácố ấ ệ ứ ự ố ấ ấ ự
bi t : hi n t ng b n ch t tuy th ng nh t v i nhau, v căn b n phù h pệ ệ ượ ả ấ ố ấ ớ ề ả ợ
v i nhau, nh ng chúng không bao gi phù h p v i nhau hoàn toàn. Vì b nớ ư ờ ợ ớ ả
ch t c a s v t bao gi cũng đc bi u hi n thông qua t ng tác c a sấ ủ ự ậ ờ ượ ể ệ ươ ủ ự
v t y v i các s v t chung quanh. Các s v t chung quanh này trong quáậ ấ ớ ự ậ ự ậ
trình t ng tác đã nh h ng đn hi n t ng, đa vào n i dung c a hi nươ ả ưở ế ệ ượ ư ộ ủ ệ
t ng nh ng thay đi nh t đnh. K t qu là hi n t ng tuy bi u hi n b nượ ữ ổ ấ ị ế ả ệ ượ ể ệ ả
ch t nh ng không còn là s bi u hi n y nguyên b n ch t n a.ấ ư ự ể ệ ả ấ ữ
B n ch t t ng đi n đnh, bi n đi ch m, còn hi n t ng khôngả ấ ươ ố ổ ị ế ổ ậ ệ ượ
n đnh, nó luôn luôn trôi qua, bi n đi nhanh h n so v i b n ch t. Có tìnhổ ị ế ổ ơ ớ ả ấ
hình đó là do n i dung c a hi n t ng đc quy t đnh không ch b i b nộ ủ ệ ượ ượ ế ị ỉ ở ả
ch t c a nó, b i tác đng qua l i c a nó v i các s v t chung tác đng quaấ ủ ở ộ ạ ủ ớ ự ậ ộ
l i v i các s v t khác chung quanh l i th ng xuyên bi n đi. Vì v y,ạ ớ ự ậ ạ ườ ế ổ ậ
hi n t ng cũng th ng xuyên bi n đi, trong khi đó b n ch t là cái t ngệ ượ ườ ế ổ ả ấ ươ
đi n đnh, là cái gi nguyên trong các bi n đi này c a hi n t ng.ố ổ ị ữ ế ổ ủ ệ ượ
Vì b n ch t là cái t t nhiên, t ng đi n đnh bên trong s v t,ả ấ ấ ươ ố ổ ị ở ự ậ
quy đnh s v n đng và phát tri n c a s v t, còn hi n t ng là s bi uị ự ậ ộ ể ủ ự ậ ệ ượ ự ể
hi n c a b n ch t ra bên ngoài, là cái không n đnh và bi n đi nhanh h nệ ủ ả ấ ổ ị ế ổ ơ
so v i b n ch t nên: trong quá trình nh n th c, đ hi u đy đ bà đúngớ ả ấ ậ ứ ể ể ầ ủ
2
đn v s v t, không nên d ng l i hi n t ng mà ph i đi sâu vào tìmắ ề ự ậ ừ ạ ở ệ ượ ả
hi u b n ch t c a nó.ể ả ấ ủ
Vì hi n t ng bao gi cũng bi u hi n b n ch t d i d ng đã c iệ ượ ờ ể ệ ả ấ ướ ạ ả
bi n, nhi u khi xuyên t c b n ch t, nên quá trình n m b t b n ch t c a sế ề ạ ả ấ ắ ắ ả ấ ủ ự
v t là m t quá trình h t s c khó khăn, lâu dài công phu ch không th chậ ộ ế ứ ứ ể ỉ
qua m t hi n t ngộ ệ ượ
Đ phân tích m t b ph n nào đó c a ý th c xã h i trong giaiể ộ ộ ậ ủ ứ ộ
đo n nào đó ph i d a trên trên c t n t i xã h i ạ ả ự ở ồ ạ ộ
B i vì t n t i xã h i quy t đnh ý th c xã hôi, ý th c xã h i ph n ánhở ồ ạ ộ ế ị ứ ứ ộ ả
t n t i xã h i, ph thu c vào t n t i xã h i. Khi t n t i xã h i bi n đi,ồ ạ ộ ụ ộ ồ ạ ộ ồ ạ ộ ế ổ
nh t là ph ng th c s n xu t bi n đi, thì nh ng t t ng và lý lu n xãấ ươ ứ ả ấ ế ổ ữ ư ưở ậ
h i, nh ng quan đi m v chính tr và pháp quy n, tri t h c, đo đc…ộ ữ ể ề ị ề ế ọ ạ ứ
s m mu n gì cũng ph i bi n đi theo. Vì th , nh ng th i k l ch s khácớ ộ ả ế ổ ế ở ữ ờ ỳ ị ử
nhau, ng i ta th y có nh ng lý lu n, t t ng, quan đi m khác nhau chínhườ ấ ữ ậ ư ưở ể
là do nh ng đi u ki n khác nhau c a đi s ng v t ch t xã h i, tr c h t làữ ề ệ ủ ờ ố ậ ấ ộ ướ ế
đi u ki n kinh t xã h i quy t đnh. Đi u này th hi n r t rõ qua các tề ệ ế ộ ế ị ề ể ệ ấ ư
t ng c b n c a m i th i điưở ơ ả ủ ỗ ờ ạ
2) Vì sao n c ta hi n nay s n xu t nh v n còn ph bi nướ ệ ả ấ ỏ ẫ ổ ế
Phát tri n kinh t là v n đ quan tr ng nh t t tr c t i nay c a xãể ế ấ ề ọ ấ ừ ướ ớ ủ
h i loai ng i. K t khi con ng i xu t hi n, xã h i loài ng i đã tr iộ ườ ể ừ ườ ấ ệ ộ ườ ả
qua và hình thành xã h i: cu c s ng nguyên thu , chi m h u nô l , phongộ ộ ố ỷ ế ữ ệ
ki n, t b n ch nghĩa và đnh cao đang hu ng t i xã h i ch nghĩa. T ngế ư ả ủ ỉ ớ ớ ộ ủ ươ
ng v i m i tình thái xã h i trong m t hình thái kinh t mang nét đc tr ngứ ớ ỗ ộ ộ ế ặ ư
riêng. T b n ch nghĩa cũng v y, đây là m t giai đo n mà c a c i v tư ả ủ ậ ộ ạ ủ ả ậ
ch t c a xã h i đc s n xu t ra nhi u h n t t c các giai đo n tr cấ ủ ộ ượ ả ấ ề ơ ấ ả ạ ướ
c ng l i. M t giai đo n ch ng ki n bao s bi n đi c v m t ch t l n vộ ạ ộ ạ ứ ế ự ế ổ ả ề ặ ấ ẫ ề
m t l ng c a xã h i loài ng i: kinh t , khoa h c kĩ thu t, chính tr , vănặ ượ ủ ộ ườ ế ọ ậ ị
3
hoá ... Tuy nhiên trong giai đo n này cũng là m t giai đo n phát tri n cònạ ộ ạ ể
nhi u thi u sót nh phân bi t giàu nghèo, kh ng ho ng kinh t , chi n tranhề ế ư ệ ủ ả ế ế
b t công b ng trong xã h i ... T nh ng khuy t t t đó, con ng i mu nấ ằ ộ ừ ữ ế ậ ườ ố
h ng t i m t xã h i đó con ng i có quy n bình đng , không còn đóiướ ớ ộ ộ ở ườ ề ẳ
nghèo và áp b c bóc l t , v t ch t s n xu t ra có th đáp ng m i nhu c uứ ộ ậ ấ ả ấ ể ứ ọ ầ
c a con ng i... đó chính là ch đ xã h i ch nghĩa.ủ ườ ế ộ ộ ủ
Đ ti n lên xã h i ch nghĩa thì c n ph i tr i qua hai giai đo n: đó làể ế ộ ủ ầ ả ả ạ
giai đo n ch nghĩa xã h i và giai đo n ch nghĩa c ng s n. Hi n nayạ ủ ộ ạ ủ ộ ả ệ
n c ta đang trong th i kì quá đ lên ch nghĩa xã h i; m t th i kì mangướ ở ờ ộ ủ ộ ộ ờ
tính ch t quá đ, cái m i thì ch a thành cái cũ thì ch a hoàn toàn d t b ,ấ ộ ớ ư ư ứ ỏ
th i kí này có s giao nh p c a nhi u t t ng. N n kinh t c a chúng taờ ự ậ ủ ề ư ưở ề ế ủ
trong giai đo n này v n trình đ th p, l c l ng s n xu t kém phát tri n,ạ ẫ ở ộ ấ ự ượ ả ấ ể
v i nhi u hình th c s h u t ng ng v i nhi u thành ph n kinh t đanớ ề ứ ở ữ ươ ứ ớ ề ầ ế
xen. Vì v y n c ta s n xu t nh v n là ch y u, mang tính ch t manhậ ở ướ ả ấ ỏ ẫ ủ ế ấ
mún.
D i ng n c c a Đng là kim ch nam là Mác - Lê nin và t t ngướ ọ ờ ủ ả ỉ ư ưở
H Chí Minh chúng ta cúng khong th đt cháy giai đo n hay ph nh nồ ể ố ạ ủ ậ
hoàn toàn nh ng thành t u mà ch nghĩa t b n đt đc, nh t là chữ ự ủ ư ả ạ ượ ấ ủ
nghĩa t b n nhà n c . Theo Lênin thì trong giai đo n quá đ lên xã h iư ả ướ ạ ộ ộ
ch nghĩa , chúng ta không th vu t b hoàn toàn ch nghĩa t b n nhàủ ể ứ ỏ ủ ư ả
n c mà ph i th y đc nh ng đi m m nh c a nó d phát huy.ướ ả ấ ượ ữ ể ạ ủ ể
Sau s s p đ c a Liên xô và các n c Đông Âu , h th ng các n cự ụ ổ ủ ướ ệ ố ướ
theo ch nghĩa xã h i b nh h ng r t l n . Tuy nhiên Đng và nhân đânủ ộ ị ả ưở ấ ớ ả
Vi t Nam v n kiên đnh đi theo con đng đã ch n và b o v thành quệ ẫ ị ườ ọ ả ệ ả
Cách m ng. Đ ti n lên Xã H i Ch Nghĩa Vi t Nam ph i tr i qua r tạ ể ế ộ ủ ệ ả ả ấ
nhi u khó khăn do xu t phát đi m r t th p , n n kinh t l c h u, khoa h cề ấ ể ấ ấ ề ế ạ ậ ọ
kĩ thu t th p, trình đ qu n lí còn y u kém ... Sau chi n th ng mùa xuânậ ấ ộ ả ế ế ắ
năm 1975, đt n c th ng nh t, c n c cùng quá đ lên CNXH trongấ ướ ố ấ ả ướ ộ
4
đi u ki n đt n c ch u đng nh ng đo l n kinh t và xã h `i v i quy môề ệ ấ ướ ị ự ữ ả ộ ế ộ ớ
l n sau cu c chi n tranh ác li t, lâu dài, tình hình th gi i có nh ng m tớ ộ ế ệ ế ớ ữ ặ
di n bi n không thu n l i. Đây cũng là th i đi m mô hình kinh t t pễ ế ậ ợ ờ ể ế ậ
trung, quan liêu bao c p b c l m t cách toàn di n m t tiêu c c c a nó màấ ộ ộ ộ ệ ặ ự ủ
h u qu c a nó là xu t hi n cu c kh ng ho ng kinh t sâu s c vào cu iậ ả ủ ấ ệ ộ ủ ả ế ắ ố
nh ng năm 70 đu nh ng năm 80.ữ ầ ữ
* Đi h i đi bi u toàn qu c l n th VI c a Đng - b c ngo tạ ộ ạ ể ố ầ ứ ủ ả ướ ặ
trong s nghi p xây d ng ch nghĩa xã h i Vi t Nam.ự ệ ự ủ ộ ở ệ
Đi h i Đng l n th VI th c s là đi h i c a nh ng quy t sáchạ ộ ả ầ ứ ự ự ạ ộ ủ ữ ế
l n nh m xoay chuy n tình hình và t o ra m t b c ngo t cho s phátớ ằ ể ạ ộ ướ ặ ự
tri n c a đt n c ta. Ý nghĩa b c ngo t đc th hi n m y đi m sauể ủ ấ ướ ướ ặ ượ ể ệ ở ấ ể
đây:
- Th i k tìm tòi, th nghi m t năm 1979 đn năm 1986 đã chu n bờ ỳ ử ệ ừ ế ẩ ị
ti n đ, đi u ki n và nh ng y u t c n thi t cho công cu c đi m i c cề ề ề ệ ữ ế ố ầ ế ộ ổ ớ ự
k to l n này. Đây là th i k v n đng ti m ti n v i nh ng đt phá quanỳ ớ ờ ỳ ậ ộ ệ ế ớ ữ ộ
tr ng đ đi đn b c nh y v t t i Đi h i Đng l n th VI. Đi h iọ ể ế ướ ả ọ ạ ạ ộ ả ầ ứ ạ ộ
Đng l n th VI là c t m c m ra c c di n m i c a n c ta trên conả ầ ứ ộ ố ở ụ ệ ớ ủ ướ
đng quá đ lên ch nghĩa xã h i.ườ ộ ủ ộ
T nh ng quan đi m nêu trên c a các Đi h i đi bi u toàn qu c l nừ ữ ể ủ ạ ộ ạ ể ố ầ
th VI, VIII, IX c a Đng và t c ng lĩnh xây d ng đt n c trong th iứ ủ ả ư ươ ự ấ ướ ờ
k quá đ lên ch nghĩa xã h i, ta có th rút ra m t s nh n xét v đcỳ ộ ủ ộ ể ộ ố ậ ề ặ
tr ng c b n và ch y u c a mô hình kinh t m i này là:ư ơ ả ủ ế ủ ế ớ
- Chuy n n n kinh t t kinh t hi n v t, bao c p là ch y u sangể ề ế ừ ế ệ ậ ấ ủ ế
n n kinh t hàng hoá, v n hành theo c ch th tr ng, d i s qu n lýề ế ậ ơ ế ị ườ ướ ự ả
c a nhà n c theo đnh h ng xã h i ch nghĩa. Đó là cách t ch c s nủ ướ ị ướ ộ ủ ổ ứ ả
xu t t i u đ xây d ng c s v t ch t - k thu t c a ch nghĩa xã h i màấ ố ư ể ự ơ ở ậ ấ ỹ ậ ủ ủ ộ
hi u qu kinh t cu i cung là năng su t lao đng cao, ch t l ng t t, t o raệ ả ế ố ấ ộ ấ ượ ố ạ
nhi u s n ph m th ng d .ề ả ẩ ặ ư
5
