ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG KINH TẾ, LUẬT & QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
BÀI TIỂU LUẬN THI KẾT THÚC HỌC PHẦN
HỌC PHẦN: HỌC THUYẾT PHÁP LÝ
CHỦ ĐỀ:
So sánh quan điểm của Montesquieu và Karl Marx về tổ chức
quyền lực nhà nước - Liên hệ với Việt Nam
Giảng viên hướng dẫn: PGS.TS Đỗ Minh Khôi
Mã lớp học phần: 25D1LAW51100402
Hoàng Lê Như Ý – 31231026872 – K49 – EL0002
Nguyễn Hoàng Tố Uyên – 31231025247 – K49 – EL0002
Đặng Trần Châu Anh – 31231026389 – K49 – EL0002
ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG KINH TẾ, LUẬT & QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC
BÀI TIỂU LUẬN THI KẾT THÚC HỌC PHẦN
HỌC PHẦN: HỌC THUYẾT PHÁP LÝ
CHỦ ĐỀ:
So sánh quan điểm của Montesquieu và Karl Marx về tổ chức
quyền lực nhà nước - Liên hệ với Việt Nam
Giảng viên hướng dẫn: PGS.TS Đỗ Minh Khôi
Mã lớp học phần: 25D1LAW51100402
Hoàng Lê Như Ý – 31231026872 – K49 – EL0002
Nguyễn Hoàng Tố Uyên – 31231025247 – K49 – EL0002
Đặng Trần Châu Anh – 31231026389 – K49 – EL0002
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................................3
TÓM TẮT.......................................................................................................................................4
LỜI MỞ ĐẦU.................................................................................................................................5
1. Lý do chọn đề tài....................................................................................................................5
2. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................................5
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................................................5
4. Kết cấu của bài tiểu luận.......................................................................................................6
NỘI DUNG......................................................................................................................................7
CHƯƠNG 1: PHÂN TÍCH VÀ SO SÁNH QUAN ĐIỂM VỀ CÁCH THỨC TỔ CHỨC
QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC CỦA MONTESQUIEU VÀ KARL MARX............................7
1.1. Quyền lực nhà nước và tổ chức quyền lực nhà nước..................................................7
1.1.1. Quyền lực và quyền lực nhà nước..............................................................................7
1.1.2. Cách thức tổ chức quyền lực nhà nước......................................................................7
1.2. Quan điểm của Montesquieu về tổ chức quyền lực nhà nước...................................7
1.2.1. Giới thiệu bối cảnh......................................................................................................7
1.2.2. Học thuyết phân quyền - nền móng xây dựng thể chế chính trị...............................8
1.2.3. Những hạn chế trong Học thuyết phân chia quyền lực của Montesquieu...............9
1.2.4. Thực tiễn áp dụng quan Điểm của Montesquieu đến các mô hình nhà nước hiện
đại.........................................................................................................................................10
1.3. Quan điểm của Karl Marx về tổ chức quyền lực nhà nước.....................................10
1.3.1. Khái quát quan điểm của Karl Marx về tổ chức quyền lực nhà nước....................10
1.3.2. Phân tích quan điểm của Karl Marx về tổ chức quyền lực nhà nước....................11
1.3.3 Mặt hạn chế trong quan điểm của Karl Marx về tổ chức quyền lực nhà nước.......13
1.3.4. Thực tiễn áp dụng quan điểm của Karl Marx đến các mô hình nhà nước hiện đại
..............................................................................................................................................14
1.4. So sánh quan điểm của Montesquieu và Karl Marx.................................................15
1.4.1. Điểm tương đồng: Mối quan tâm về nguy cơ lạm dụng quyền lực.........................15
1.4.2 Điểm khác biệt: Tiếp cận Tam quyền phân lập và bản chất giai cấp của nhà nước
..............................................................................................................................................15
CHƯƠNG 2: LIÊN HỆ ĐỐI VỚI VẤN ĐỀ TỔ CHỨC QUYỀN LỰC NHÀ NƯỚC
PHÁP QUYỀN XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM............................................................16
1
KẾT LUẬN...................................................................................................................................18
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................................19
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, nhóm chúng em xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Đỗ Minh Khôi –
giảng viên bộ môn Các học thuyết pháp lý khoa Luật, Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh.
Trong suốt quá trình học tập vừa qua, Thầy đã tận tình giảng dạy chỉ bảo chúng em và chúng em
đã học hỏi được rất nhiều kiến thức phục vụ cho môn học cũng như để hoàn thành bài tiểu luận
kết thúc môn này. Bài tiểu luận đề tài “So sánh quan điểm của Montesquieu và Karl Marx về tổ
chức quyền lực nhà nước - Liên hệ với Việt Nam” là kết quả của quá trình học tập và tiếp thu
kiến thức trong học phần vừa qua. Sự tiếp thu kiến thức mỗi người là hữu hạn nên sẽ khó tránh
khỏi những sai sót trong quá trình làm tiểu luận, em rất mong nhận được những lời góp ý bổ ích
của Thầy để bài tiểu luận của chúng em trở nên hoàn thiện hơn.
Cuối cùng, nhóm chúng em xin chân thành cảm ơn Thầy vì sự chỉ dạy tận tình xuyên suốt
môn học. Kính chúc Thầy thật nhiều sức khỏe, hạnh phúc trong cuộc sống và ngày càng thành
công trong sự nghiệp giảng dạy cao cả của mình.
2
TÓM TẮT
Học thuyết về quyền lực có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong công tác đổi mới, nâng cao
và hoàn thiện cách thức tổ chức quyền lực nhà nước của một quốc gia. Bài viết này tập trung
phân tích, so sánh hai trường phái tư tưởng về cách thức tổ chức quyền lực nhà nước của hai nhà
triết học phương Tây: Montesquieu và Karl Marx. Trong đó, Montesquieu nghiên cứu về tư
tưởng phân quyền được hoàn thiện trong mô hình “tam quyền phân lập”, ông lo ngại rằng quyền
lực nếu không bị chế ước sẽ dẫn đến lạm quyền và mất tự do cá nhân; Đối lập lại với quan điểm
đó, Karl Marx nghiên cứu tư tưởng về sự thống nhất quyền lực trong cách thức tổ chức quyền lực
nhà nước, xuất phát từ quan điểm duy vật lịch sử và đấu tranh giai cấp để lý giải rằng quyền lực
nhà nước trong xã hội tư bản chỉ là công cụ duy trì địa vị thống trị của giai cấp tư sản. Liên hệ
với thực tế xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam, Việt Nam đã vận dụng sáng tạo và kết
hợp linh hoạt giữa hai hệ tư tưởng trên. Dù Nhà nước Việt Nam không xây dựng trên nguyên tắc
phân quyền triệt để như Montesquieu nhưng vẫn có sự phân công, phối hợp và kiểm soát quyền
lực giữa các cơ quan nhà nước. Đồng thời, vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam – được
xem là đại diện cho lợi ích của giai cấp công nhân và nhân dân lao động – thể hiện rõ ảnh hưởng
của tư tưởng Marx nhưng không sao chép máy móc mô hình "chuyên chính vô sản" trong lịch sử.
3
