TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI VIỆT NAM
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
TIỂU LUẬN TRIẾT HỌC
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC TRONG
XÂY DỰNG CHUẨN MỰC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG,
PHONG CÁCH SỐNG CỦA THẾ HỆ TRẺ
VIỆT NAM HIỆN NAY
ĐINH THỊ PHƯƠNG THẢO
Lớp: QLKT 2024.1 Mã học viên: KT2411014
Khoa: Viện đào tạo sau đại học - Trường Đại học Hàng Hải Việt Nam
Khoá năm: 2024 – 2026
GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: MẠC VĂN NAM
Hải Phòng - 2024
2
MỤC LỤC
Trang
PHẦN MỞ ĐẦU
Giới thiệu đề tài
Tổng quan tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
NỘI DUNG CHÍNH
I. Lý luận tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
1.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc xây dựng chuẩn
mực đạo đức
1.2 Tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng lối sống
1.3 Tư tưởng Hồ Chí Minh trong định hướng phong
cách sống
II. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cho thế
hệ trẻ Việt Nam hiện nay
2.1 Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc xây
dựng chuẩn mực đạo đức
2.2 Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong xây dựng lối
sống lành mạnh
2.3 Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong định hướng
phong cách sống.
PHẦN KẾT LUẬN
Tổng kết các nội dung chính
Đề xuất và phương hướng phát triển trong tương lai
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHẦN CAM ĐOAN CỦA HỌC VIÊN
3
PHẦN MỞ ĐẦU
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí
Minh luôn đặc biệt quan tâm đến việc giáo dục và xây dựng đạo đức cho con
người, nhất là thế hệ trẻ. Người coi việc xây dựng và hoàn thiện chuẩn mực đạo
đức là một trong những yếu tố quyết định đến sự phát triển bền vững của xã hội.
Hồ Chí Minh đã từng nói: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", và nếu không
có đạo đức, thì "giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân." Do đó, xây
dựng đạo đức không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là trách nhiệm đối với sự
nghiệp cách mạng của dân tộc.
Trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển
mới với nhiều cơ hội và thách thức, tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, lối sống
và phong cách sống càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Đặc biệt, đối với
thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước, việc nắm vững và thực hiện
những giá trị đạo đức theo tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ giúp hình thành nên
những công dân có trách nhiệm, mà còn tạo ra những người lãnh đạo có tài, có
đức, sẵn sàng cống hiến cho đất nước.
Đề tài "Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức trong xây dựng chuẩn mực đạo
đức, lối sống, phong cách sống của thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay" không chỉ là
sự tiếp nối những giá trị cao đẹp mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại, mà còn là
một yêu cầu cấp bách trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời
kỳ hội nhập toàn cầu. Bởi lẽ, trong quá trình phát triển và đổi mới đất nước, nếu
thiếu vắng yếu tố đạo đức, rất dễ dẫn đến sự xói mòn về niềm tin và sự tha hóa
của cá nhân. Chính vì vậy, việc nghiên cứu và áp dụng tư tưởng Hồ Chí Minh
vào đời sống hiện nay sẽ giúp thế hệ trẻ nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của
mình đối với bản thân, gia đình và xã hội, từ đó đóng góp vào sự phát triển bền
vững của đất nước.
Tổng quan về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là hệ thống quan điểm, nguyên tắc, giá trị
mà Người đã xây dựng và thể hiện trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng.
Đạo đức theo Hồ Chí Minh không phải chỉ là những nguyên tắc lý thuyết khô
4
khan mà là những hành động cụ thể, gắn liền với thực tiễn cách mạng và đời
sống nhân dân. Người luôn nhấn mạnh rằng đạo đức là "cái gốc" của con người,
là yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của mọi sự nghiệp cách mạng.
Một trong những đặc điểm nổi bật của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là
sự kết hợp giữa đạo đức truyền thống dân tộc và các giá trị đạo đức cách mạng.
Trong đó, những giá trị truyền thống như yêu nước, thương người, tôn trọng lẽ
phải, trung thực và cần kiệm luôn được Người coi trọng và phát huy. Tuy nhiên,
Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh rằng những giá trị truyền thống này cần được
phát triển phù hợp với hoàn cảnh lịch sử mới, đặc biệt trong bối cảnh cách mạng
và xây dựng xã hội chủ nghĩa.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức không chỉ dừng lại ở lý thuyết mà còn
được thể hiện qua những hành động cụ thể trong cuộc sống. Người luôn đề cao
tính tiên phong, gương mẫu của người cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện
đạo đức cách mạng. Theo Hồ Chí Minh, "một tấm gương sống còn có giá trị hơn
một trăm bài diễn văn tuyên truyền." Chính vì vậy, Người luôn khuyên bảo mọi
người, đặc biệt là thế hệ trẻ, phải rèn luyện và tu dưỡng đạo đức qua từng việc
làm cụ thể hàng ngày, từ những việc nhỏ nhất cho đến những công việc lớn lao
của dân tộc.
Một trong những giá trị cốt lõi của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh là lòng nhân
ái và sự tôn trọng con người. Người luôn quan tâm đến việc xây dựng một xã
hội công bằng, dân chủ và văn minh, trong đó mọi người đều được sống trong
hòa bình, hạnh phúc và được đối xử bình đẳng. Hồ Chí Minh luôn nhấn mạnh
rằng, con người là yếu tố trung tâm của mọi chính sách và hành động của Đảng
và Nhà nước. Vì vậy, việc chăm lo và bảo vệ quyền lợi của con người, đặc biệt
là thế hệ trẻ, là nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng.
Trong thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế, tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo
đức càng trở nên quan trọng. Những giá trị như lòng yêu nước, sự đoàn kết, tinh
thần trách nhiệm, tính trung thực và cần kiệm không chỉ giúp thế hệ trẻ vượt qua
những thách thức trong cuộc sống mà còn giúp họ trở thành những công dân
5
toàn cầu, có đủ phẩm chất và năng lực để đóng góp cho sự phát triển của đất
nước và thế giới.
Tóm lại, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh không chỉ là nền tảng vững chắc
cho sự phát triển của cách mạng Việt Nam mà còn là kim chỉ nam cho việc xây
dựng chuẩn mực đạo đức, lối sống và phong cách sống của thế hệ trẻ Việt Nam
hiện nay.
NỘI DUNG CHÍNH
I. Lý luận tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
I.1 Tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc xây dựng chuẩn mực đạo đức
Tư tưởng Hồ Chí Minh về việc xây dựng chuẩn mực đạo đức là một phần
cốt lõi của triết lý cách mạng mà Người để lại cho dân tộc Việt Nam. Đối với Hồ
Chí Minh, đạo đức không chỉ là giá trị trừu tượng mà là yếu tố cơ bản, thực tiễn
trong việc định hình con người cách mạng và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất
nước. Người xem đạo đức như là nền tảng tinh thần, là "gốc rễ" của con người.
Một người dù tài giỏi đến đâu, nếu không có đạo đức thì cũng không thể trở
thành một người có ích cho xã hội.
Trong tư tưởng của Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng bao gồm những
chuẩn mực rõ ràng, cụ thể, và Người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc
rèn luyện đạo đức, đặc biệt là đối với cán bộ, đảng viên và thế hệ trẻ. Những
chuẩn mực đạo đức này, theo Hồ Chí Minh, cần được gắn kết với đời sống thực
tiễn, với quá trình công tác và với trách nhiệm đối với cộng đồng. Người không
chỉ nói về đạo đức như là một lý thuyết, mà nhấn mạnh đạo đức phải được thực
hành thông qua các hành động cụ thể.
Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” (1947), Hồ Chí Minh đã nêu rõ các
tiêu chuẩn về chuẩn mực đạo đức mà mỗi cán bộ, đảng viên và người dân cần
noi theo. Người khẳng định: “Muốn nâng cao đạo đức cách mạng, phải sửa đổi
lối làm việc. Phải giữ đúng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”. Cụm từ
“cần, kiệm, liêm, chính” xuất hiện rất nhiều trong tư tưởng của Người, thể hiện
sự quan tâm sâu sắc tới việc xây dựng một chuẩn mực đạo đức mang tính trách
nhiệm với xã hội:
