Tìm Hiểu Nghề Trồng Hoa ở Trung Quốc
Trồng hoa, bồn cảnh đã có từ hàng ngàn năm trước ở
Trung Quốc, nhưng 20 năm trở lại đây mới thật sự trở
thành một nghề trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở đất
nước rộng lớn này. Ông Triệu Lương Quân, GS,TS Trường
Đại Học Nông nghiệp Bắc Kinh, đồng thời là Chủ tịch
Hiệp hội hoa Thượng Hải đón và đưa chúng tôi đi thăm,
gặp gỡ, trao đổi với nhiều nhà quản lý, doanh nghiệp sản
xuất – kinh doanh hoa; tuy rất vui vẻ, thân tình nhưng ông
không nói gì, chỉ hứa hẹn: “Các bạn cứ tìm hiểu, chừng nào
về Bắc Kinh mới đến phần tôi”.
Vân Nam từ lâu rất nổi tiếng với nghề trồng thuốc lá và
chè; ngoài ra, còn trồng rau và cây lương thực. Nhưng, bây
giờ thì cây hoa nổi lên như là ngành sản xuất chính trong
kinh tế nông nghiệp ở cái tỉnh cao hơn mặt biển đến 2.000
mét này. Với mức lãi 1 vạn nhân dân tệ/mẫu Trung
Quốc/năm (tương đương 300 triệu đồng Việt Nam/ha/năm),
nghề trồng hoa đã làm thay đổi rõ rệt diện mạo và đời sống
của 10 triệu hộ nông dân sản xuất đến 70% hoa của tỉnh.
Đến nay, diện tích trồng hoa Vân Nam đã lên đến 14.000
ha, sản phẩm chủ lực là hoa Lily (Bách hợp), hồng, cẩm
chướng, cúc….chiếm 40% thị phần cả nước. Doanh thu
hàng năm 5,11 tỷ nhân dân tệ, xuất khẩu 41 triệu USD.
Trong tổng số 790 doanh nghiệp sản xuất – kinh doanh hoa,
có 10% là cổ phần, còn lại là doanh nghiệp tư nhân, hầu hết
đều có lãi, đầu tư hiệu quả nhất là doanh nghiệp tư nhân.
Hai năm gần đây các nước Hà Lan, Singapore, Hàn Quốc,
Nhật…đầu tư vào sản xuất kinh doanh – dịch vụ về hoa ở
Vân Nam ngày càng nhiều. Tỉnh đã dành ra 2.500 mẫu
Trung Quốc để kêu gọi đầu tư nước ngoài.
Nhờ đâu mà sản xuất và kinh doanh hoa Vân Nam năm
2004 tăng hơn năm trước 28%, năm 2005 dự báo còn cao
hơn ?
Đó chính là do Chính phủ Trung Quốc và chính quyền các
địa phương rất quan tâm đến việc phát triển nghề trồng,
kinh doanh, dịch vụ về hoa. Không chỉ đầu tư cơ sở hạ tầng
mà còn trực tiếp đầu tư không hoàn lại cho các cơ sở, nhà
xưởng sản xuất, kể cả bù lỗ cho doanh nghiệp làm giống và
trồng hoa; giải quyết cho vay vốn ưu đãi, bù lãi xuất và các
chính sách hỗ trợ khác.
Tổng Hiệp hội Trung Quốc và Hiệp hội hoa các tỉnh tuy
khác nhau về tổ chức và hoạt động nhưng đều làm tốt vai
trò, chức năng của mình, tác động trực tiếp hoặc gián tiếp,
tuyên truyền vận động, triển khai thực hiện và đề xuất về
chủ trương, quy hoạch và chính sách, biện pháp cho nhà
nước để chỉ đạo, quản lý điều hành phát triển về hoa.
Ông Chủ tịch Hiệp hội hoa Vân Nam, nguyên là Giám đốc
Sở Nông nghiệp, cho biết: “Hiệp hội hoa cấp tỉnh là một
đơn vị hành chính sự nghiệp, đã có đủ các phòng ban, có cả
bộ máy bao gồm 23 cán bộ đại học chuyên ngành. Trong
đó, 15 người được hưởng lương như công chức. Hiệp hội là
cầu nối giữa Nhà nước – Doanh nghiệp – Nông dân; trực
tiếp chỉ đạo, tổ chức từ khâu trồng hoa gì, cho đến việc tiêu
thụ, vận chuyển, cung cấp các dịch vụ kỹ thuật, thông tin,
triển lãm, hội chợ…. Có thể nói mọi việc liên quan đến
hoa, Hiệp hội là tổ chức chi phối có hiệu quả”.
Khác với Hiệp hội hoa tỉnh Vân Nam, Hội hội hoa thành
phố Thượng Hải chỉ lo hai việc: sản xuất giống và tiêu thụ
hoa.
Với 40 công ty chuyên nghiên cứu và sản xuất giống,
Thượng Hải cung cấp đủ các chủng loại giống cho Vân
Nam, cả nước và xuất khẩu. Khi tôi hỏi về cơ cấu sản phẩm
nông nghiệp, ông Tiều Hữu Minh, Trưởng Ban thư ký nông
nghiệp tỉnh cười: “Thành phố chúng tôi chỉ có sản xuất
giống đáng kể mà thôi!”.
Trung Quốc có ba loại hiệp hội hoa: Hiệp hội các nhà sản
xuất hoa, Hiệp hội các nhà bán buôn hoa, Hiệp hội các nhà
bán lẻ hoa. Thượng Hải là thị trường hoa lớn nhất Trung
Quốc, có 14 chợ chuyên doanh về hoa, hơn 1.000 công ty
kinh doanh sinh vật cảnh. Do đó, Hiệp hội các nhà bán lẻ
hoa là tổ chức rộng lớn nhất, quan trọng nhất, hoạt động
trên toàn lãnh thổ Trung Quốc. Trụ sở của Hiệp Hội là một
tòa nhà bề thế, trang bị hiện đại, là trung tâm thứ 308 của tổ
chức hoa trên Thế giới gồm 180 quốc gia, Trung Quốc là
một thành viên. Nơi đây cung cấp thông tin cho Chính phủ
và các doanh nghiệp để định hướng phát triển hoa; giao
dịch và thanh toán quốc tế; đào tạo và huấn luyện kỹ thuật
và cắm hoa.
Khu công nghệ cao (Cẩm Tú Đại Địa) ở Bắc Kinh cũng
coi sản xuất giống là sản phẩm chính. Hàng năm đưa ra thị
trường hơn 20 triệu cây giống hoa bằng phương pháp cấy
mô. Cùng với Thượng Hải, Bắc Kinh là thị trường lớn về
hoa. Tuy nhiên ta khó cạnh tranh về hoa, vì bạn đạt trình độ
kỹ thuật tiên tiến, năng suất cao, giá thành hạ, sản phẩm
đẹp, phong phú, đa dạng. Thành phố Hồ Chí Minh có thể
đưa sang tiêu thụ các loại Cây kiểng, Bonsai và một số loại
hoa nhiệt đới.
Trao đổi với chúng tôi ông Triệu Lương Quân và các nhà
quản lý, sản xuất – kinh doanh hoa, bạn cho rằng: “Miền
Nam của các bạn ở vào vùng khí hậu nhiệt đới thuận lợi
cho việc sản xuất giống và trồng nhiều chủng loại hoa. Nhà
nuớc cần chú trọng đưa cây hoa trở thành một chương trình
mục tiêu căn bản, lâu dài trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp.
Ngoài ra, Thành phố Hồ Chí Minh cần đề ra các chính sách
về đất đai, quy hoạch, vốn liếng, cơ sở hạ tầng cho các
vùng chuyên canh hoa. Đối với dự án “Trung tâm hoa
kiểng Sài Gòn” ở Bình Chánh, chúng tôi đã sang khảo sát
là phù hợp với một đô thị lớn và rất yêu hoa. Tôi và ông
Phạm Chí Thường, chuyên gia quy hoạch và thiết kế ở Bộ
Nông nghiệp sẵn sàng làm tư vấn về quy hoạch, thiết kế, hỗ
trợ kỹ thuật và kể cả góp vốn. Việc hình thành một chợ hoa
đầu mối để giải quyết đầu vào, đầu ra cũng là một yêu cầu
cấp thiết cho nghề trồng hoa của thành phố và các tỉnh phát
triển”.
