Ệ
Ộ
Ọ
VI N HÀN LÂM KHOA H C XÃ H I VI T NAM Ệ H C VI N KHOA H C XÃ H I
Ọ
Ọ
Ộ
Ệ
HOANG THI VINH
̀ ̣ ̣
H P ĐÔNG DICH VU PHAP LY
VIÊT NAM
Ợ
́ Ở
̀ ̣ ̣ ́ ̣
Chuyên ngành: Luât Kinh tê
̣ ́
Mã s : 62.38.50.01
ố
LU N ÁN TI N SĨ LUÂT HOC
Ậ
Ế
̣ ̣
HÀ N I - 2014 Ộ
Công trình đ
ượ
c hoàn thành t i: H c vi n khoa h c Xã h i ộ
ọ
ọ
ệ
ạ
Vi n Hàn Lâm Khoa H c Xã H i Vi
t Nam
ọ
ộ
ệ
ệ
Ng
ng d n khoa h c:
i h ườ ướ
ọ PGS.TS PH M H U NGH Ạ
Ữ
ẫ
Ị
Ph n bi n 1: ……………………………………………….
ệ
ả
Ph n bi n 2: ……………………………………………….
ệ
ả
Ph n bi n 3: ……………………………………………….
ệ
ả
Lu n án đ
c b o v tr
ậ
ượ ả
ệ ướ
ọ c H i đ ng ch m lu n án c p H c
ộ ồ
ấ
ậ
ấ
Vi n h p t
ọ ạ
ệ
i H c Vi n Khoa H c Xã h i ộ
ệ
ọ
ọ
Vào h i …….gi …….phút, ngày ….. tháng……..năm ………
ồ
ờ
Có th tìm hi u lu n án t
ể
ể
ậ
ạ
i th vi n : ư ệ
- Th vi n Qu c gia Vi
t Nam
ư ệ
ố
ệ
- Th vi n H c vi n Khoa h c xã h i ệ
ư ệ
ọ
ọ
ộ
Ụ
Ả
Ố
DANH M C CÔNG TRÌNH C A TÁC GI ĐÃ CÔNG B CÓ LIÊN QUAN Đ TÀI LU N ÁN
Ủ Ề
Ậ
“ y quy n tham gia t
1. Hoàng Th V nh (2007), ị
ị
Ủ
ề
ố
t ng trong v án kinh doanh th ụ
ụ
ươ
ề ng m i – Nh ng v n đ lý ữ
ạ
ấ
lu n và th c ti n”
c và Pháp lu t, s 8 năm
ễ , T p chí Nhà n
ự
ậ
ạ
ướ
ậ ố
2007.
“M t s v n đ lý lu n v
2. Hoàng Th V nh (2009), ị
ị
ộ ố ấ
ề
ậ
ề
th
ng m i d ch v pháp lu t qu c t ”
ươ
ố ế , T p chí Lu t h c, s
ậ ọ
ạ ị
ụ
ậ
ạ
ố
5 năm 2009.
“V khái ni m d ch v
3. Hoàng Th V nh (2012), ị
ị
ề
ệ
ị
ụ
pháp lý”, T p chí Nhà n ạ
ướ
c và Pháp lu t, s 12 năm 2012. ậ ố
“Ph
4. Hoàng Th V nh (2013), ị
ị
ươ
ệ ng th c th c hi n
ứ
ự
i giai đo n đi u tra v án hình
d ch v pháp lý c a lu t s t ị
ậ ư ạ
ụ
ủ
ụ
ề
ạ
s ”ự , T p chí Nhà n
ạ
ướ
c và Pháp lu t s 3 năm 2013. ậ ố
M Đ UỞ Ầ
ế ủ ề 1. Tính c p thi t c a đ tài ấ th tr Trong b i c nh kinh t ế ị ườ ố ả ế ộ ổ ứ ng và h i nh p kinh t ậ ầ ử ụ ầ ự ợ ườ ộ ả ự ả ị ố qu c t ch c và cá nhân ngày càng có nhu c u s d ng DVPL. Các , các t ế ng xuyên ch c và cá nhân c n s tr giúp pháp lý m t cách th t ổ ứ nh m đ m b o s an toàn v m t pháp lý cho các giao d ch c a ủ ề ặ ằ mình. ầ ẩ ch c và cá nhân ề đã thúc đ y m nh m s ạ t m qu c t ở ầ ế c đi u ch nh b i pháp lu t trong n ỉ ướ ề ậ ể ủ ủ ể ề ị ồ ợ ể ở ủ ị ả ủ ể ễ ừ ứ ủ ự ợ ả ợ ệ ể ệ i hình th c HĐDVPL. Đ b o v ướ ủ ấ ả ừ ậ ề ả ệ ồ ả ợ ớ ẽ ự Quá trình toàn c u hóa kinh t ế ố ế . phát tri n c a DVPL cho các t ổ ứ Các ch th tham gia nhi u giao d ch liên quan đ n nhi u lĩnh ị ố v c đ c và pháp lu t qu c ự ượ ậ t . Hình th c pháp lý c a các giao d ch đó là h p đ ng. Đ các ế ầ giao d ch c a các ch th di n ra an toàn và hi u qu thì c n ệ phía các nhà cung c p DVPL. Vi c ph i có s tr giúp pháp lý t ệ ấ tr giúp pháp lý c a nhà cung c p DVPL đ i v i bên s d ng ử ụ ố ớ ấ ủ ệ DVPL đ c th hi n d ứ ể ả ượ t là i ích h p pháp c a các ch th HĐDVPL, đ c bi quy n và l ợ ặ ủ ể ợ ề c a bên s d ng DVPL và phòng ng a tranh ch p x y ra, đòi h i ỏ ừ ử ụ ủ ờ pháp lu t v HĐDVPL ph i không ng ng hoàn thi n. Đ ng th i h th ng pháp lu t qu c gia v HĐDVPL ph i phù h p v i các ề ệ ố Đi u ề ướ ệ ế ở ộ ố ậ mà Vi t Nam đã ký k t. ố ế t Nam, DVPL m i kh i đ ng và phát tri n t ề ớ ề ầ ề ậ ở ướ ư ể i lu t gia Vi ớ ậ ỏ t Nam là quá ít ư ả ổ ạ ề ậ ộ ể ẫ ̣ Vi ườ ủ ̣ ủ ấ ạ ộ ụ ị ề ạ Vi ch a hoàn ch nh và đ c qu c t nh ng ể ừ ữ Vi ớ Ở ệ ố i đây. So v i b d y truy n th ng năm 90 c a th k 20 tr l ở ạ ế ỷ ủ c phát tri n nh Hoa Kỳ, Anh, Pháp…thì các n ngh lu t i và kinh nghi m hành ngh c a gi ề ủ ệ ệ ử ch a bài b n. Các t ch c, cá nhân cũng ch a có thói quen s ứ ư d ng DVPL cho các ho t đ ng c a mình. Tình tr ng quan liêu, ạ ộ ủ ụ hách d ch, c a quy n c a m t b ph n cán b , công ch c nhà ứ ộ ộ ủ ử ị t c a môt bô n ̣ t Nam v n còn, v i s thi u hi u bi c ế ệ ế ủ ớ ự ướ ở ấ i dân nên r t c n có s tr phân ng giúp c a nhà cung c p ự ợ ấ ầ DVPL. “Ch t th ng m i” c a ho t đ ng cung c p DVPL, cũng ạ ộ ạ ươ ấ nh s đi u ch nh c a pháp lu t đ i v i ho t đ ng d ch v này ậ ố ớ ỉ ư ự ề còn nhi u h n ch , b t c p. ậ ỉ ủ ế ấ ậ Pháp lu t đi u ch nh HĐDVPL ỉ ở ề c quy đ nh ở ấ ượ t Nam hi n nay còn ệ ệ ậ r t nhi u văn b n pháp lu t ề ư ả ị
ậ ươ ổ ư ậ ử ổ ộ ậ ậ ư ị ố c ngoài và lu t s n ề c ngoài t ch c lu t s n ư ố ề ủ ổ ứ t Nam; Thông t ệ i Vi ề ạ ị
ậ ể ự ừ i t ạ ạ ạ ộ ổ ứ ế ớ ng m i khác nhau, nh : B lu t Dân s năm 2005; Lu t Th ạ ự ị năm 2005; Lu t Lu t s năm 2006 (s a đ i, b sung 2012); Ngh đ nh s 87/2003/NĐ – CP ngày 22 tháng 7 năm 2003 v hành ạ ngh c a t i ậ ư ướ ậ ư ướ s 06/2003/TT – BTP c a B T pháp ngày Vi ủ ộ ư ệ t c ngoài t 29 tháng 10 năm 2003 quy đ nh v DVPL n ướ Nam; Lu t Công ch ng 2006; NĐ 61/ 2009/NĐ-CP ngày 24/7/2009, ứ i thành ph H chí Minh… v thí đi m th c hi n Th a phát l ề ố ồ ệ B c đ u đ t c s pháp lý cho ho t đ ng DVPL c a các nhà cung ủ ướ ầ ặ ơ ở ầ ử ch c, cá nhân có nhu c u s c p DVPL ký k t HĐDVPL v i các t ấ d ng DVPL. ụ ị ồ ậ ả ị ự ̣ ề ộ ấ ứ ộ ̣ ượ ằ ỉ ̀ ữ ́ ̉ ́ ị ấ ượ ớ ẫ ạ ề ặ ậ ỉ ị
ạ ộ ạ ộ ả Các văn b n pháp lu t nêu trên quy đ nh v h p đ ng, ề ợ HĐDV và DVPL ch không quy đ nh tr c ti p v HĐDVPL. ề ế ng h p cùng là trong môt sô tr Đi u đó d n đ n m t th c t ợ ́ ườ ự ế ế ẫ ̉ c đi u ch nh b ng nhi u quy đ nh cua m t v n đ nh ng lai đ ị ề ề ư ề cac văn ban khac nhau va nh ng quy đ nh đó l i ch ng chéo, mâu ạ ồ c quy i không đ i, có nhi u v n đ l c l thu n v i nhau. Ng ề ạ ượ ạ ph m pháp lu t nào đi u ch nh ho c quy đ nh không rõ ràng ho c ặ ề ể quá chung chung…gây khó khăn, lúng túng cho các ch thủ HĐDVPL, cho ho t đ ng QLNN và ho t đ ng gi ấ i quy t ch p ế v HĐDVPL. ề ạ ự ố ệ ạ ệ ể ả ữ ả ư ạ ộ ả ắ ệ ấ ậ ề ổ ệ ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̉ ̣ Vi ở ệ ụ ậ ̃ ự ề ̀ ự ờ ự ế ̉ ̀ ̣ ̀ ̀ ́ ́ ̃ ề ̃ ̀ ̣ ́ ́ ́ ̉ ̀ ̣ ̀ Viêt Nam. ở ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ̣ ơ ở Đ đ m b o tính th ng nh t, tính minh b ch, t o ra c s ấ pháp lý v ng ch c cho vi c ký k t và th c hi n HĐDVPL, góp ế ph n nâng cao hi u qu ho t đ ng QLNN cũng nh ho t đ ng ạ ộ ầ ầ i quy t tranh ch p HĐDVPL thì pháp lu t v HĐDVPL c n gi ế ả c s a đ i, b sung và hoàn thi n. ph i đ ả ượ ử ổ ấ yêu câu câp thiêt nay, tac gia đa l a chon v n Xuât phat t ́ ừ làm đ tài lu n án đê ̀ “H p đ ng d ch v pháp lý t Nam” ị ồ ợ ti n sĩ cua minh. Đây là môt đê tai co tinh th i s va th c tiên cao. Hoàn thành đ tài này se la môt đong gop đang kê vao viêc hoan thiên phap luât HĐDVPL va phat triên TMDVPL ứ ủ ụ ụ
2. M c đích và nhi m v nghiên c u c a lu n án ụ ệ M c đích nghiên c u c a lu n án là làm sáng t ỏ ơ ở ứ ủ ơ ở ậ ề ự ễ ủ ệ ề ấ ậ ậ c s lý lu n ậ và th c ti n c a pháp lu t đi u ch nh HĐDVPL, trên c s đó xác ỉ đ nh các quan đi m, đ xu t m t s gi i pháp hoàn thi n pháp lu t ậ ể ộ ố ả ị i. t nam trong th i gian t Vi HĐDVPL ớ ở ệ ờ
V i m c đích nh trên, các nhi m v mà lu n án ph i gi ư ụ ụ ệ ậ ả ả i ớ quy t là: ế ứ ừ ề ậ ấ ậ ề ề ữ ề ữ ấ đó - Nghiên c u, làm rõ nh ng v n đ lý lu n v DVPL, t phân tích, làm rõ nh ng v n đ lý lu n v HĐDVPL và pháp lu t ậ đi u ch nh HĐDVPL; ề ỉ ộ - Phân tích n i dung c b n c a pháp lu t v HĐDVPL; t Nam c đi m c a pháp lu t Vi ậ ề ậ ơ ả ượ ủ ể ủ ể ệ đánh giá nh ng u đi m và nh ữ ư hi n hành v HĐDVPL. ề ệ ả ệ ể ậ i pháp hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL - Xây d ng quan đi m và gi t Nam. ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án ứ ủ ậ ậ ạ ng nghiên c u c a lu n án: ứ ủ ng nghiên c u c a Luân an là: Các quan đi m, t ứ ủ ể ̣ ́ ề ệ ự ủ ậ ị ̉ ự ễ ậ t Nam. ự Vi ở ệ 3. Đ i t ố ượ Đ i t ố ượ Đ i t ố ượ t ậ ọ ưở c a Vi t Nam trong các Đi u ề ướ ủ ban pháp lu t th c đ nh c a Vi ệ c ngoài và pháp lu t qu c t n ố ế ề ướ d ng, áp d ng pháp lu t HĐDVPL ự ư ế ng lu t h c v DVPL và pháp lu t v HĐDVPL; Cam k t ậ ề v DVPL; Các văn c qu c t ố ế ề ậ t Nam v HĐDVPL; Pháp lu t ề v HĐDVPL; Th c ti n xây Vi ở ệ ụ ậ ậ Ph m vi nghiên c u c a lu n án: ứ ủ M c dù tên lu n án là HĐDVPL, song tác gi ạ ặ ậ ả ớ ạ ạ ứ ươ ớ ạ c nghiên c u cũng gi ứ ữ ữ ủ ệ ệ ng DVPL cho khách hàng, có thu thù lao và các t ổ ứ ị ắ ạ ồ ố ượ ủ ợ ạ i h n ph m gi ng m i và theo đó HĐDVPL vi nghiên c u DVPL mang tính th đ c giao i h n trong ph m vi HĐDVPL đ ạ ượ ượ k t gi a bên cung ng DVPL là nh ng t ch c hành ngh chuyên ổ ứ ứ ế ề nghi p có đ các đi u ki n theo quy đ nh c a pháp lu t đ cung ủ ị ề ậ ể ề ch c hành ngh ứ ụ đó ho t đ ng theo nguyên t c c nh tranh. Nói cách khác "d ch v ạ ộ pháp lý" là đ i t ng c a h p đ ng cũng có tính hàng hóa (mua, bán). ớ ậ ̣ ̣ ỉ ề ỉ
ộ ứ ứ ề ứ ậ
i han pham vi nghiên c u HĐDVPL có tính Lu n án gi ứ th ng m i, t c là ch nghiên c u pháp lu t đi u ch nh các quan ậ ứ ạ ứ ươ h xã h i phát sinh trong ho t đ ng cung ng DVPL thông qua ứ ạ ộ ệ hình th c pháp lý là HĐDVPL mà bên cung ng DVPL là t ổ ứ ch c ứ ụ hành ngh cung ng DVPL, có gi y phép ho t đ ng DVPL và m c ạ ộ ấ đích cung ng DVPL là đ thu thù lao. Lu n án không nghiên c u ứ ể ng m i, nghĩa là không nghiên c u HĐDVPL không có tính th ứ ươ ạ ộ pháp lu t đi u ch nh quan h xã h i phát sinh trong ho t đ ng ệ ề ạ ộ ậ ỉ
c cho các đ i t ố ượ ượ ướ ụ ả ơ cung ng DVPL thông qua HĐDVPL mà bên cung ng là các c ứ ứ , ng DVPL ng đ quan, t c th h ch c nhà n ụ ưở ướ ổ ứ nh m th c hi n nhi m v qu n lý nhà n c ho c m c tiêu xã ụ ặ ệ ệ ự ằ h i khác. ộ ỉ ậ ề ề ươ ấ ậ ộ ậ ậ ỉ ộ ơ ả ộ ề ề ể ữ ở ạ ộ ệ ả ề ả ằ ậ ấ ậ Vi ả ở ệ ả ủ Pháp lu t đi u ch nh HĐDVPL hi n n m r i rác ở ệ ụ ể ề ậ
c th c hi n d ệ ự ứ ệ ậ ế ậ ự ướ ế ậ ể ặ ơ ả ượ ọ ộ ậ ự ậ ng đ i m i Pháp lu t đi u ch nh HĐDVPL là v n đ còn t ớ ố Vi ứ t Nam và có n i dung ph c t p. Lu n án t p trung nghiên c u ứ ạ ệ ở ặ nh ng n i dung c b n trong pháp lu t đi u ch nh HĐDVPL, đ c ữ t là nh ng n i dung đ c thù ho c có nhi u đi m b t c p, đang bi ặ ặ ệ t Nam. gây c n tr , làm gi m hi u qu c a ho t đ ng DVPL ệ các văn ỉ b n pháp lu t khác nhau, đi u ch nh các quan h c th phát sinh ỉ ả ệ trong quá trình các bên tham gia quan h HĐDVPL. Vì v y, vi c ậ nghiên c u pháp lu t HĐDVPL đ i nhi u cách ề ứ ti p c n khác nhau. Lu n án l a ch n cách ti p c n đ nghiên c u pháp lu t HĐDVPL d a trên các n i dung c b n, đ c thù. Bao g m: ồ
ị ị ị ị ị ớ ứ ch ừ ươ ươ ể ư ả i) Các quy đ nh v ch th HĐDVPL ề ủ ể ii) Các quy đ nh v n i dung HĐDVPL ề ộ iii) Các quy đ nh v th c hi n HĐDVPL ệ ề ự iv) Các quy đ nh v đi u ki n có hi u l c c a HĐDVPL ề ề ệ ệ ự ủ v) Các quy đ nh v trách nhi m do vi ph m HĐDVPL. ệ ề ạ ng 2 đ n c xác đ nh, t V i ph m vi nghiên c u đã đ ế ị ượ ư ng 4, Lu n án t p trung nghiên c u, phân tích, đánh giá và đ a ứ ậ i pháp hoàn thi n pháp lu t đi u ch nh ỉ ệ ề ậ ấ ề ơ ở ạ ch ậ ra quan đi m cũng nh gi HĐDVPL d a trên c s phân tích, đánh giá 5 v n đ trên. ự ươ ậ ậ ụ ủ ứ ậ ị ử ủ ọ ượ ậ ụ ậ
ậ i, chính sách phát tri n kinh t ườ ứ ự ể ị ng l ộ ế ủ ậ ả ng pháp nghiên c u 4. Ph ứ Đ làm rõ các v n đ nghiên c u, lu n án v n d ng ph ươ ng ấ ề ể pháp lu n duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s c a ch nghĩa Mac– ậ ứ ệ ậ c v n d ng nghiên ng pháp lu n khoa h c đ Lênin. Đây là ph ươ c u trong toàn b lu n án đ đánh giá khách quan s th hi n c a ự ể ệ ủ ể ộ ậ ứ ượ các quy đ nh c a pháp lu t v HĐDVPL. Lu n án cũng đ c ậ ề ủ ị - xã nghiên c u d a trên đ ể ế ố ướ c c a Đ ng và nhà n h i, phát tri n d ch v và h i nh p kinh t ụ ộ ta. ả ậ ph Trong quá trình nghiên c u tác gi ứ ng pháp nghiên c u khoa h c c th khác nhau, nh : Ph ọ ụ ể ứ lu n án s d ng các ươ ng ử ụ ư ươ
ợ ư ứ ữ ươ ả ậ ữ t, ph ậ ậ ươ ị ươ ậ ọ ủ ươ ủ ế
ậ ề ủ ướ ữ t, nh ng h n ch , b t c p c a pháp lu t v ữ ệ ủ ớ ụ ứ ừ
ụ ủ ươ ng pháp đ ng đ ng và khác bi ủ ố ế ể ươ ươ ự ế ấ ề ừ ợ là hai ph ỗ ươ ụ ả ậ ủ ạ ứ ụ ng pháp pháp phân tích và t ng h p, ph ong pháp th ng kê, ph ổ ố ự ng pháp nghiên c u tr c ti p qua kh o sát th c l ch s c th ; ph ự ế ươ ử ụ ể ị , nh m minh ch ng cho nh ng l p lu n, cho nh ng nh n xét đánh t ậ ứ ậ ằ ế giá, k t lu n khoa h c c a lu n án. Đ c bi ng pháp phân ệ ặ ế ng pháp l ch tích và t ng h p, ph ng pháp so sánh lu t h c và ph ậ ọ ổ ợ c s d ng ch y u trong lu n án đ phân tích, đ i chi u so s đ ế ố ể ử ượ ử ụ sánh nh ng quy đ nh pháp lu t v HĐDVPL đ th y s phát tri n ể ể ấ ự ị ữ c ta cũng nh nh ng đi m c a pháp lu t v HĐDVPL c a n ể ư ậ ề ủ ậ ề t ế ấ ậ ủ ạ ồ ươ t nam so v i các quy đ nh c a GATS/WTO và HĐDVPL c a Vi ị ệ . Đ hoàn thành m c đích nghiên c u thì có s k t pháp lu t qu c t ự ế ậ ậ ng, t ng m c c a lu n h p gi a các ph ng pháp trong t ng ch ươ ữ ợ án, trong đó ph ng pháp ng pháp phân tích và t ng h p; ph ổ ượ c nghiên c u tr c ti p qua kh o sát th c t ứ ự ế ộ ố s d ng nhi u nh t trong lu n án. Đ i v i m i m c thì có m t s ố ớ ử ụ ph ứ ng pháp nghiên c u ch đ o đ làm rõ m c đích nghiên c u. ươ ể C th là: ụ ể
ậ ọ ươ ươ ươ ươ ch y u s d ng ph ng 2, tác gi ng pháp phân tích và t ng h p, ph ổ ệ ả ủ ế ử ụ ợ ể ng m i c a DVPL t ỉ ư ươ ể ư ồ ặ ạ ủ ng pháp ng pháp các đ c đi m và các lo i ạ ớ so v i
ươ ươ m c 2.1. Ch Ở ụ so sánh lu t h c, ph h th ng đ đ a ra khái ni m DVPL, ệ ố hình DVPL đ ng th i ch ra tính th ờ DVPL công. Ở ụ m c 2.2 Ch ớ ậ
ng đ ng pháp ch y u s d ng ph ả ủ ế ử ụ ng pháp nghiên c u gián ti p ế ươ ứ ư ệ ơ ấ li u, nh t là các t li u s c p, ấ ư ệ ệ c ch n l a đ đ a ra khái ni m, ọ ự ể ư ố ượ ạ ể Ở ụ ả ủ ế ử ụ ự ng 3, tác gi ươ ươ ợ ả ấ ư ị ch y u s d ng ph m c 3.2 Ch ươ ng 3, tác gi ế Ở ụ ượ ng 2, tác gi k t h p lý lu n v i th c ti n, ph ễ ự ế ợ thông qua t ng h p và phân tích t ợ ổ so sánh gi aữ các đ i t ượ đ c đi m và các lo i HĐDVPL. ặ ươ ch y u s d ng ph ng m c 3.1 Ch ng pháp nghiên c u tr c ti p qua pháp phân tích, t ng h p; ph ế ứ ổ kh o sát th c t , ti p xúc và trao đ i tr c ti p v i các nhà nghiên ổ ự ế ớ ự ế ế c u, nh ng nhà cung c p DVPL và nh ng nhà lãnh đ o trong lĩnh ạ ữ ữ ứ pháp đ làm rõ ch th HĐDVPL. v c chính tr , hành chính và t ể ủ ể ự ươ ng ả ủ ế ử ụ ng trong phân tích k t qu đi u tra kh o sát th c ự ả ả ề ổ ng pháp th ng kê, t ng ố ươ pháp đ nh l , ph t ế h p đ làm rõ pháp lu t và th c ti n n i dung HĐDVPL. ợ ng pháp lu t h c so sánh và ph ự ễ ộ ậ ọ ậ ị ươ ể
m c 3.3 Ch ch y u s d ng ph ươ Ở ụ ượ ng 3, tác gi ế
pháp đ nh l , ph t ế h p đ làm rõ pháp lu t và th c ti n th c hi n HĐDVPL. ợ ị ươ ể ệ ng ươ ả ủ ế ử ụ ự ng trong phân tích k t qu đi u tra kh o sát th c ả ả ề ng pháp lu t h c so sánh và ph ổ ng pháp th ng kê, t ng ố ươ ự ễ ự ch y u s d ng ph ậ ọ ậ ng 4, tác gi ươ Ch Ở ươ ợ ệ ố ươ ươ ả ủ ế ử ụ ng pháp h th ng, ph ổ ng pháp d báo đ đ xu t quan đi m và gi ể ề ấ ươ ự ng pháp phân ế ng pháp đ i chi u, ố ệ i pháp cho vi c ả tích, t ng h p, ph ph hoàn thi n pháp lu t v HĐDVPL ậ ề ệ ọ ậ ể Vi t Nam. ở ệ ự ễ ủ ả ữ ệ 5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a lu n án. Nh ng quan đi m và gi ề ượ ứ ả ậ ề ể ấ ệ ậ i pháp hoàn thi n pháp lu t ụ HĐDVPL đ c đ xu t trong lu n án có kh năng ng d ng ậ trong quá trình hoàn thi n chính sách, pháp lu t v DVPL cũng nh ho t đ ng c a các nhà cung c p DVPL. ư ạ ộ ủ ấ ạ Lu n án cung co thê là tài li u tham kh o h u ich cho ho t ệ ậ ̃ ́ ̉ ́ t Nam. ả ữ Vi ở ệ ộ ậ ạ ữ ậ ự ọ ớ ủ ớ ể ữ khoa h c pháp lý chuyên ngành, bao g m: ổ ậ ứ ậ ề c khái ni m DVPL; xác đ nh đ ỉ ậ ị ổ ế ạ ượ ng m i c a DVPL; ch ra đ ặ ươ c ph m vi DVPL; ch ra đ ượ ể c các tiêu chí đ ượ đ ng đào t o, nghiên c u khoa h c pháp lý ứ 6. Nh ng đóng góp m i c a lu n án ể ủ Lu n án có nh ng đi m m i đóng góp cho s phát tri n c a ồ ọ ứ ấ Lu n án đã t ng h p, b sung nh n th c và làm Th nh t, ợ rõ thêm m t s v n đ lý lu n liên quan đ n HĐDVPL: Xây d ng ự ộ ố ấ ượ c đ ệ ượ ậ tính th c các đ c đi m và xác l p ạ ủ ể ỉ ng m i và t DVPL mang tính th c các tiêu chí đ phân bi đ ạ ươ ượ DVPL không mang tính th ể ậ ươ phân lo i DVPL mang tính th ệ ng m i; xác l p đ ươ ạ ậ ậ ượ ự ở ặ ỉ ấ ề ậ ề ề ệ ệ ộ ự ề ự ề ế i c a n i dung pháp lu t HĐDVPL n m r i rác t ệ ượ ạ ạ ậ ằ ị ả ậ ạ ng m i; ạ Th hai, c h th ng lý lu n khoa Lu n án đã xây d ng đ ự ượ ệ ố ứ Vi h c v pháp lu t HĐDVPL t Nam. Đã xây d ng đ c khái ọ ề ệ ậ ni m HĐDVPL; ch ra đ c nh ng đ c đi m c a HĐDVPL; làm rõ ữ ệ ể ủ ượ ủ ể n i dung pháp lu t đi u ch nh HĐDVPL v nh ng v n đ : ch th ộ ề ữ ỉ HĐDVPL; đi u ki n hành ngh cung ng DVPL; n i dung ứ HĐDVPL; th c hi n HĐDVPL; đi u ki n có hi u l c c a ủ ệ c hình th c HĐDVPL và ch tài do vi ph m HĐDVPL; xác đ nh đ ứ i nhi u văn t n t ề ồ ạ ủ ộ b n pháp lu t, bao g m BLDS, LTM, các lu t chuyên ngành v ề ồ ậ ả DVPL và nhi u đ o lu t có liên quan khác. ậ ề ạ
ậ ộ ố ủ ở ừ ế ấ ậ ượ ậ ạ ể ệ i pháp hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL ệ ệ t c nh ng u đi m và h n ch trong các quy ế t Nam, làm căn c cho vi c hình ứ ở ậ ệ ả Th ba, Lu n án đã phân tích, đánh giá m t cách có h ứ Vi th ng nh ng h n ch , b t c p c a pháp lu t HĐDVPL ạ ữ Nam. T đó, ch ra đ ữ ư ỉ đ nh pháp lu t v HĐDVPL Vi ậ ề ở ệ ị thành các quan đi m và gi ể Vi t Nam; ệ , ệ ự ộ Th t ứ ư Lu n án đã xây d ng đ ư ̣ ́ ̉ ́ ệ ớ ủ ng m i qu c t ố ế ứ ạ c h quan đi m khoa ậ ể ượ ụ ể ể h c và đ a ra đ c hê thông giai phap đ ng b và c th đ ượ ồ ọ t Nam phù h p v i pháp hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL c a Vi ệ ợ ậ đáp ng yêu c u HNKTQT lu t và t p quán th ầ ươ ậ ậ c a Vi t Nam. ủ ́ ụ ụ ụ ế ệ 7. Kêt câu c a lu n án ́ ủ Ngoài ph n M đ u, K t lu n, Ph l c và Danh m c tài ậ ầ c kêt câu thành 4 ượ ậ ả ́ ́ ậ ở ầ li u tham kh o chính, n i dung Lu n án đ ộ ệ ch ươ ́ ng 1. Tông quan tinh hinh nghiên c u và c s ly ơ ở ứ ̉ ̀ ̀
Nh ng v n đ lý lu n v h p đ ng d ch v pháp ậ ề ợ ồ ấ ề ữ ụ ị lý Vi t Nam ạ ng 3. Th c tr ng pháp lu t h p đ ng d ch v pháp lý ậ ợ ự ụ ồ ị Vi ở ệ ậ i pháp hoàn thi n pháp lu t ệ ̉ ả t Nam. ng: Ch ươ thuyêt c a đ tài ́ ủ ề Ch ng 2. ươ ở ệ Ch ươ t Nam ng 4. Quan điêm và gi Ch ươ ị ồ h p đ ng d ch v pháp lý ợ Vi ở ệ ụ
NG 1 CH ƯƠ ́ TÔNG QUAN TINH HINH NGHIÊN C U, C S LY ̉ ̀ ̀ Ứ NG PHAP NGHIÊN C U THUYÊT VA PH Ơ Ở Ứ ̀ ƯƠ ́ ́
ổ ượ ề
ề ậ c lu n án đ c p, h th ng g m: ế ệ ố ồ nghiên c u nh ng v n đ có liên quan đ n pháp lu t v ấ HĐDVPL. Các v n đ đ ậ ề ượ ặ ề ậ ể ạ ứ ạ ạ ủ ạ ạ t Nam. ươ 1.1. T ng quan tình hình nghiên c u ứ c nghiên c u 1.1.1. N i dung đã đ ứ ộ ng này, lu n án trình bày khái quát v tình hình T i ch ậ ươ ạ ề ữ ứ ấ ủ - Khái ni m DVPL, đ c đi m DVPL, ph m vi c a ệ ng m i c a DVPL, căn c phân lo i DVPL ươ ng m i và các lo i hình DVPL mang tính ươ Vi ệ ệ DVPL, tính th mang tính th ng m i th ạ ở ạ - Khái ni m HĐDVPL, đ c đi m HĐDVPL, các lo i ặ ể HĐDVPL
ệ ự ủ ủ ể ộ ự ề ệ t Nam ả Vi ở ệ ệ ả ạ ượ ủ ạ i pháp hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL ạ ộ
ề mà nghiên c u sinh c đ u v k t qu c a các ộ ố ế ề ể ụ ị ư ứ t Nam” ướ ầ ế ứ ả ủ ề ế
- Ch th HĐDVPL - N i dung HĐDVPL - Th c hi n HĐDVPL ệ - Đi u ki n có hi u l c c a HĐDVPL ệ - Trách nhi m do vi ph m HĐDVPL - Gi ậ 1.1.2. M t s k t qu đ t đ c c a ho t đ ng nghiên c u ứ Qua tìm hi u v tình hình nghiên c u có liên quan đ n đ Vi tài “H p đ ng d ch v pháp lý ợ ở ệ ồ c, xin đ a ra đánh giá b ti p c n đ ế ậ ượ ho t đ ng nghiên c u nh sau: ư ạ ộ ậ ề ữ ứ ấ ề ự ễ ề ị ư ậ ụ ư ư ề ỉ ỉ ự ể ạ ượ ự - V nh ng v n đ lý lu n và th c ti n v d ch v pháp lý: Cho đ n nay, các nhà nghiên c u và l p pháp ch a đ a ra m t ộ ế ứ ặ khái ni m hoàn ch nh v DVPL cũng nh ch a ch ra các đ c ư ệ t rõ ràng DVPL đi m và ph m vi DVPL; Ch a có s phân bi ệ công và DVPL mang tính th c tiêu chí phân lo i DVPL mang tính th ươ ạ ạ - V ch th HĐDVPL: ư ng m i; Ch a xây d ng đ ạ ư ươ ng m i; ư ề ủ ể ẫ ấ ế ư ạ ề ề ệ ế ng th tr ệ Do ch a có quy đ nh v khái ni m ị DVPL và HĐDVPL, d n đ n vi c xác đ nh các v n đ liên quan ệ ậ đ n ch th HĐDVPL nh ph m vi ch th , đi u ki n gia nh p ủ ể ề ng, quy n và nghĩa v pháp và ra kh i th tr ỏ ị ủ ể ề ị ườ ị ườ ụ
ộ ầ ư ủ ụ ể ồ ị ườ ệ
ề ổ ứ ữ ổ ứ ề ứ ch c hành ngh ch c hành ngh ướ ứ ộ ị ậ ạ ở ệ ướ ượ ứ ủ ỉ ừ ụ ự ạ ộ ố ạ ứ ậ ả i ề ừ ấ ư ế ậ ề ướ ự ễ ấ ị ộ c pháp lu t quy đ nh đ y đ , c th , đ ng b và lý;...ch a đ ậ ượ ị t, v n đ m c a th tr ng DVPL theo cam th ng nh t. Đ c bi ề ở ử ấ ệ ặ ấ ố t Nam còn nhi u khó khăn, c a Vi c qu c t i các Đi u k t t ố ế ủ ề ướ ế ạ ề b t c p. D n đ n, quy n bình đ ng gi a các t ế ấ ậ ữ ẳ ề ẫ ề cung ng các lo i hình DVPL khác nhau, gi a t ạ ứ c ngoài c và t trong n ch c hành ngh cung ng DVPL n ổ c pháp lu t b o h k p th i và đúng m c. Do đó, các ch a đ ờ ư nghiên c u ch d ng l vi c đánh giá th c tr ng pháp lu t và th c ti n áp d ng v t ng khía c nh c a m t s lo i hình DVPL ạ i góc nh t đ nh mà ch a có nghiên c u nào ti p c n v n đ d ứ đ là ch th HĐDVPL. ủ ể ề ộ ng; ch t l ứ ả ấ ượ - V n i dung HĐDVPL: ế ố ư ố ượ nh đ i t ng th c nghi m thu, giao nh n; quy n và nghĩa v ệ ứ ớ ng; giá c ; ph ươ ề ậ ạ ệ ơ ẻ ề ộ ố ạ c nghiên c u m t cách t ng th và d Các nghiên c u m i ch ti p c n ậ ỉ ế ng th c th c ự ứ ụ ở ừ t ng v m t s lo i hình DVPL ộ i góc đ là ổ ướ ể ộ ứ ượ thu c n i dung HĐDVPL. các y u t hi n; ph ươ ệ c a ch th h p đ ng; trách nhi m do vi ph m HĐDVPL ủ ể ợ ồ ủ khía c nh khác nhau và có tính đ n l ạ mà ch a đ ư m t y u t ộ ế ố
ề ự
ề ự ề
ậ ấ ậ
ự
ị
ệ ỹ
ự
ộ ộ - V th c hi n HĐDVPL: ệ ấ ắ ộ ố ạ ỹ
ệ ự
ữ
ộ
ị
ư ượ ơ ở
ư
ứ
ệ
ậ
Các nghiên c u v th c hi n ệ ứ HĐDVPL cũng r t ít và t p trung vào m t s v n đ nh : ư ộ ố ấ ậ nh ng v ng m c, b t c p khi th c hi n quy đ nh pháp lu t ướ ữ v th c hi n m t s lo i hình DVPL; K năng th c hi n m t ộ ệ ề ự ệ s lo i hình DVPL, k năng và nh ng khó khăn th c hi n ố ạ nh ng DVPL b ph thu c vào bên th ba;…Ch a có nghiên ứ ụ ữ c c s lý lu n và c u nào nghiên c u toàn di n và đ a ra đ ứ th c ti n v cách th c th c hi n HĐDVPL. ứ ự ễ
Quy đ nh v ị
ệ ệ ự
ủ
ầ
- V đi u ki n có hi u l c c a HĐDVPL: ư ượ
ề ể ề ệ ụ ể
ề ế
ệ ị ề
c quy đ nh t
ạ
ị ề
ậ
ị
ể
ạ
ặ
i
ạ ở ộ ố
ự ệ ề ệ ự ủ đi u ki n có hi u l c c a HĐDVPL hi n ch a đ y đ và ủ ệ c khái ni m thi u c th do pháp lu t ch a quy đ nh đ ư ậ DVPL và khái ni m HĐDVPL. Các đi u ki n đ HĐDVPL ệ ể ệ có hi u l c hi n đ i BLDS 2005, LTM 2005 và ệ ự ệ ượ các đ o lu t chuyên ngành v DVPL. Tuy nhiên, các quy đ nh ạ i thi u ho c không th áp d ng cho HĐDVPL. đó nhi u khi l ế ụ ề m t s khía c nh Vì th , các nghiên c u cũng m i d ng l ạ ớ ừ ứ ư v đi u ki n có hi u l c c a HĐDV nói chung mà ch a ủ ệ ự ề
ế ề
ệ
ề ề
ứ
ệ
ệ
ấ
nghiên c u m t cách toàn di n v n đ đi u ki n có hi u l c ệ ự ộ c a HĐDVPL. ủ
Xu t phát t - V trách nhi m do vi ph m HĐDVPL: ấ ạ ề ươ ệ ề ạ ủ ấ ư ượ ị ạ ấ c pháp lu t quy đ nh rõ và ch a đ ị Vi ở ệ ng m i ch a đ ứ ớ ấ
ậ ạ ự ậ ể ụ ạ ứ ề ế ấ ề ỏ ể ỏ ươ t h i v t ch t, v n đ xác đ nh t ấ ệ ạ ậ
ậ ử ổ ị
ồ ở ộ ư ử ổ ị ạ ộ ề ệ ệ ạ ấ ng DVPL; c i cách n n hành chính và n n t ề ả ậ ư ủ ấ ố ớ ậ ề ề ả ệ ạ
1.1.3. V n đ c n ti p t c t p trung nghiên c u, tìm gi vi c ừ ệ ế ấ ch a có quy đ nh v tính th ng m i c a HĐDVPL, vì th , v n ư ị đ xác đ nh tranh ch p HĐDVPL là tranh ch p dân s hay ự ề c các th ượ ư ậ ươ t Nam là lo i nhà nghiên c u quan tâm. Bên c nh đó, DVPL ạ ạ nhi u.ề hình DVPL m i hình thành, tranh ch p phát sinh ch a có ư Vì th , v n đ th a thu n đ áp d ng trong HĐDVPL, lo i ch tài ế ụ ế có th th a thu n áp d ng (thu c h th ng ch tài dân s hay ch ộ ệ ố ế ng m i), cách th c áp d ng ch tài đ c bi tài th t là tính toán ụ ế ệ ặ i danh th hi n qua hành vi thi ấ ể ệ ộ ị c làm rõ. hành ngh cung ng DVPL...ch a đ ư ượ ứ ề i pháp hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL: Các nghiên - V gi ệ ề ả i pháp nh m s a đ i, b sung quy đ nh c u ch y u đ a ra gi ủ ế ổ ằ ả ư ứ pháp lu t v m t s lo i hình DVPL, v h p đ ng và HĐDV ề ợ ậ ề ộ ố ạ ề nh : s a đ i, b sung quy đ nh nâng cao v th ; m r ng quy n ị ế ổ hành ngh ; trách nhi m t o đi u ki n, ph i h p ho t đ ng c a ủ ố ợ ề bên th ba v i nhà cung c p DVPL trong quá trình hành ngh ; ề ớ ứ ề ư m c a th tr ị ườ ở ử pháp (ch y u là đ i v i DVPL c a lu t s ). Có r t ít các ủ ế i pháp hoàn thi n pháp lu t v các lo i hình nghiên c u v gi ứ DVPL khác cũng nh hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL nói chung. ậ ệ ư ế ụ ậ ề ầ ả i ứ ấ pháp Nh ng v n đ v HĐDVPL ch a đ ư ượ ầ c làm rõ và c n ữ đ c nghiên c u, gi ượ ấ ứ Th nh t: i quy t là: ế ậ ủ ấ ệ ề ề ề ả ơ ở ạ ạ ứ ấ C s lý lu n c a v n đ DVPL, khái ni m, đ c ặ ươ ng ể ạ ủ ệ C s lý lu n c a v n đ HĐDVPL, khái ni m, ề ấ ậ ủ đ c đi m và các lo i HĐDVPL; ặ t Nam v ệ ạ ở đi m DVPL và các lo i hình DVPL (ph m vi DVPL); tính th m i c a DVPL; Th hai: ứ ể Th ba: ứ ấ ơ ở ạ Th c tr ng pháp lu t HĐDVPL ự ề ơ ả ậ ủ ể ệ Vi ề ệ ữ ề ư ộ ứ ề nh ng v n đ c b n nh : ch th HĐDVPL, đi u ki n hành ngh cung ng DVPL; n i dung HĐDVP; th c hi n HĐDVPL; ạ đi u ki n có hi u l c c a HĐDVPL; ch tài do vi ph m ự ế ự ủ ề ệ ệ
ệ ậ HĐDVPL và trách nhi m v t ch t khi vi ph m HĐDVPL. Đánh ấ giá nh ng h n ch c a pháp lu t v nh ng v n đ nêu trên. ạ ấ ề ế ấ i pháp đ kh c ph c nh ng h n ch , b t
ệ ơ ở ́
ứ ề ả Lu n án ậ ụ ỏ ở ệ ị ặ ệ ạ ữ ồ ạ
ế ủ ạ ữ ậ ề ữ Th t :ứ ư Các gi ụ ữ ạ ả ắ ể c p đ hoàn thi n pháp lu t v HĐDVPL t Nam. Vi ở ệ ể ậ ậ ề 1.2. C s ly thuyêt c a đ tài ́ ủ ề 1.2.1. Câu h i nghiên c u ứ ỏ Đ đ t đ c m c tiêu nghiên c u đ ra, tác gi ể ạ ượ xác đ nh m t s câu h i sau: ộ ố ị 1. D ch v pháp lý Vi t Nam là gì? DVPL ụ nh ng đ c đi m gì? DVPL t i Vi ể ng m i c a DVPL nào? Tính th ạ ủ ươ 2. H p đ ng d ch v pháp lý ụ ị ồ ợ t Nam có Vi ở t Nam g m nh ng lo i hình ữ ệ t Nam? Vi ở ệ t Nam là gì? HĐDVPL Vi ệ ở Vi ở ệ t ở t Nam có nh ng đ c đi m gì? Các lo i HĐDVPL ể ữ ạ ặ Vi ệ Nam? t Nam nh th ự ậ ề ở Vi ạ ị 3. Th c tr ng pháp lu t v HĐDVPL ở Vi ệ ượ ệ t Nam đ ị ở ị đâu? Quy đ nh v nh ng v n đ gì? Quy đ nh nh th ấ ủ ư ế c quy ư ế ̣ Viêt ở ữ ạ ậ nào? Các quy đ nh pháp lu t v HĐDVPL ậ ề đ nh ề ữ ị ề nào? Nh ng h n ch , b t c p c a pháp lu t HĐDVPL ế ấ ậ Nam? ữ ả ị ề ng h ạ ng và gi ể ừ ả đ nh v nh ng h n ch , b t c p nêu trên ế ấ ậ i pháp gì đ hoàn ả ữ ướ t Nam? ệ 4. T nh ng gi thì c n ph i có nh ng ph ữ ầ thi n pháp lu t HĐDVPL ậ
Vi s dung t Nam, tác gi ề ệ ả ử ̣ ̣ ́ ́ ̉ ̀ ế ướ ệ ế c và pháp lu t; Lý ậ ế ề ồ ế ng m i); Lý thuy t ươ ạ ị
ứ ể
ề ề ả ư ư ọ ươ ạ ể ạ ươ Vi ở ệ 1.2.2. Lý thuy t nghiên c u ứ ế Khi nghiên c u v HĐDVPL ở ứ ư môt sô c s ly thuyêt điên hinh nh : ́ ơ ở H c thuy t Mác – Lênin v nhà n ề ọ thuy t quan h pháp lu t; Lý thuy t v h p đ ng; Lý thuy t v ế ề ợ ậ DVPL; Lý thuy t v h p đ ng d ch v (th ồ ế ề ợ ụ ng m i). v HĐDVPL (th ạ ươ ề thuy t nghiên c u 1.2.3. Gi ứ ế ả thuy t nghiên c u sau: c tri n khai v i các gi Lu n án đ ớ ế ượ ậ ệ t Nam ch a đ a ra m t khái ni m 1. Khoa h c pháp lý Vi ệ ộ ọ ế chính th c v DVPL. Các v n đ quan tr ng liên quan đ n ấ ứ ng m i và DVPL t DVPL mang tính th DVPL, nh phân bi ệ ư ng m i, đ c đi m, các lo i hình DVPL và không mang tính th ươ ạ ặ c xác đ nh rõ ràng ph m vi nhà cung c p DVPL cũng ch a đ ấ ượ ư ạ ị
ữ ươ ứ ng m i c a DVPL. ạ ủ c h ọ ượ ư ự ố ọ ề ề ậ ỉ ứ ệ ặ ư ộ ươ ạ ữ ấ ộ trong các đ tài nghiên c u. Ch a có nh ng công trình nghiên c u ứ ư ề sâu v tính th ề ệ 2. Hi n nay, khoa h c pháp lý ch a xây d ng đ ệ th ng lý lu n khoa h c v pháp lu t đi u ch nh HĐDVPL. Ch a ư ậ ư có m t khái ni m chính th c v HĐDVPL, đ c đi m cũng nh ể ộ ề các lo i HĐDVPL. Ch a có công trình nào nghiên c u m t cách ứ ạ h th ng v HĐDVPL mang tính th ng m i, đó là HĐDVPL ề ệ ố c ký k t gi a m t bên là "các nhà cung c p DVPL chuyên đ ế ượ nghi p" v i khách hàng. ớ ệ 3. Các quy đ nh c a pháp lu t Vi ệ ủ c quy đ nh r i rác t ả ượ ậ ả ỉ ị ề ề ế ấ ị t Nam v HĐDVPL ạ ề ậ ề ồ ầ ế ệ ẫ ộ ủ ả ể ệ ự ị ị ữ ế ơ ở ầ ủ còn ị i nhi u văn b n pháp ch a hoàn ch nh và đ ư ị ề lu t có giá tr pháp lý khác nhau và đã đ c p đ n nh ng v n đ ữ ậ v HĐDVPL. Tuy nhiên, các quy đ nh v HĐDVPL hi n hành ề ấ ch a đ y đ và thi u đ ng b , còn th hi n s mâu thu n, b t ư c p trong b n thân các quy đ nh và gi a các quy đ nh trong các văn ậ b n khác nhau. Chúng ta còn thi u c s pháp lý đ y đ và đ ng ồ ả b cho vi c phát tri n hi u qu ho t đ ng DVPL. ệ ộ ể ộ
c nh ng h n ch , b t c p c a h th ng pháp lu t v ủ ượ ậ ệ ủ ậ ố ả ạ ộ ầ - Ch a có công trình nghiên c u nào đánh giá m t cách đ y ứ đ và có h th ng v th c tr ng pháp lu t HĐDVPL và nêu ra ạ đ ề ậ ữ HĐDVPL ế ọ ư ổ ướ 4. Hi n nay, còn thi u nh ng công trình khoa h c đ a ra i pháp đ y đ , h p lý đ s a đ i, b sung, ề ể ử ổ ệ ậ ươ ắ ệ ư ề ự ệ ố ạ ấ ế t Nam. Vi ở ệ ệ ng và gi ả ạ ữ ữ ng h ph ầ ủ ợ kh c ph c nh ng h n ch , b t c p c a pháp lu t hi n hành v ế ấ ậ ủ ụ HĐDVPL.
ệ ố ề ướ ơ ở ậ ủ ầ ấ ể 1.2.4. V h ng ti p c n c a đ tài ế ậ ủ ề - Trên c s t p h p, h th ng ợ ứ t Nam đã đ Vi ở ứ ế ố ồ ế ừ ở ậ ế ứ ươ ủ ể ư ề ấ ữ ề m c đ y đ nh t có th , các công trình nghiên c u liên quan đ n DVPL, h p đ ng và ợ c công b , lu n án k th a có HĐDVTM ệ ượ ứ ch n l c trên c s phân tích, đánh giá các k t qu nghiên c u ọ ọ ả ơ ở đó. T đó, khái quát hóa, dùng ph ng pháp nghiên c u liên ừ ngành đ đ a ra nh ng quan ni m c a mình v v n đ nghiên ệ c u.ứ ậ ứ ề ị ữ ế Vi - Lu n án nghiên c u các quy đ nh v HĐDVPL ệ t ở ế ấ Nam t sau 1945 đ n nay, phân tích, đánh giá nh ng h n ch , b t ừ c p c a các quy đ nh đó trong vi c đi u ch nh quan h HĐDVPL, ệ ậ ủ ạ ệ ề ỉ ị
ạ ộ ể ơ ờ ự ữ ề ấ ơ ở đ ng th i d a trên nhu c u th c ti n ho t đ ng DVPL đ làm c ự ễ ồ s cho nh ng đ xu t, ki n ngh . ị ở - Trên c s ph ướ ậ ầ ế ươ ệ ề ậ ề ụ ể ng h i pháp c th hoàn thi n pháp lu t v HĐDVPL ả ằ ề Vi ở ả ệ ả ch c, cá nhân. ng đ ra, lu n án đ xu t các ấ gi t Nam ệ nh m phát huy vai trò c a HĐDVPL trong vi c b o đ m an toàn ủ cho các giao d ch c a các t ị ổ ứ ủ
KÊT LUÂN CH
NG 1
ƯƠ
́ ̣ ố ự ị c nh ng n i dung gì liên quan đ n đ tài
ơ ở ệ
- Nghiên c u pháp lu t vê HĐDVPL la vân đê đa đ ậ ̃ ượ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ờ Đánh giá th c tr ng các công trình đã công b có liên quan ạ c đây đã đ n đ tài đ xác đ nh đ c các công trình khoa h c tr ề ọ ể ế ướ ượ “H pợ i quy t đ gi ế ộ ữ ế ượ ả ề ề ả Vi đ ng d ch v pháp lý . Trên c s đó làm n n t ng t Nam” ồ ở ệ ụ ị đ k th a, tìm ra cái m i c a đ tài. Qua vi c nghiên c u, phân ứ ớ ủ ề ể ế ừ tích đã cho th y:ấ ứ ́ ớ ̣ ̣ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ự ứ ̣ ợ ̀ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ ̀ t ứ ́ ớ là yêu c u b c thi ầ ế đôi v i moi quôc gia ̉ ̣ ́ ệ ́ - ẽ
ộ ủ ộ ướ ệ t quan tâm đ n DVPL, tuy lúc đ u ch tái xác l p v t c Vi ệ ả ỉ ậ ư ậ ậ ư ạ ế ủ ộ ớ ̣ ̀ ̀ ạ ộ ậ ư ứ ́ ́ ̀ ̉ ̀ ̉ ́ ̣ ́ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ướ ̣ ̉ c ta chuy n đ i n n kinh t t là v i vi c Vi ơ ế ị ườ ể ệ ệ ng, đ c bi ặ ạ ạ ộ ế ệ ọ ị ắ ầ ể i lu t v DVPL đ ề ổ ứ i, t c cac nha ̀ i đăt ra trong suôt qua trinh ra đ i va tôn tai cua ̉ khoa hoc trên thê gi ạ ng mai nay. Viêc nghiên c u th c tr ng loai h p đông dich vu th ̣ ươ pháp lu t HĐDVPL, gop phân hoan thiên phap luât HĐDVPL va phat ́ ậ triên TMDVPL trong xu thê HNKTQT hi n nay. c Cách m ng tháng Tám năm 1945, d ch t Nam, tr Vi ị ướ Ở ệ ạ ớ ệ i và phát tri n khá m nh m cùng v i h v pháp lý đã t n t ể ụ ạ ồ ạ th ng Tòa án vì nó là m t ho t đ ng c a Tòa án. Sau khi nhà ủ ạ ộ ố c ta n t Nam Dân ch C ng hoà ra đ i, Đ ng và Nhà n ờ ướ ề ổ đ c bi ầ ặ ạ ộ ch c và ho t đ ng c a lu t s và cũng ch a ghi nh n ho t đ ng ứ i lu t s là m t lo i DVPL. Giai đoan nay hâu nh không c a gi ư ủ co cac nghiên c u vê HĐDVPL cua luât s ma chi xuât hiên lac ́ ̣ ư vân hoăc hoat đông đac môt sô cac nghiên c u vê hoat đông t ư ứ ế tranh tung cua luât s . T khi nhà n ổ ề ̣ ư ừ ệ sang ho t đ ng theo c ch th tr t ớ ng m i quan tr ng (BTA và Nam ký k t hai Hi p đ nh th ươ ấ GATS/WTO) thì các nghiên c u v DVPL cũng b t đ u xu t ề ứ hi n và phát tri n. M t s đ o lu t chuyên ngành và văn b n ả ộ ố ạ ậ ệ ạ ch c và ho t d c ban hành, quy đ nh v t ướ ị ượ v n viên pháp đ ng c a lu t s , công ch ng, th a phát l ộ ậ ề ủ ạ ư ấ ậ ư ứ ừ
ộ ầ ậ ầ ế ị ch c, cá nhân thi ủ c đ c p đ n v i t ề ậ ng m . Các t ạ ươ ượ ự ợ ọ ướ ̀ ̉ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ ̉ ứ ư ̣ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ậ ̣ ́ ́ ̣ ́ ̀ ̀ ̣ ̀ ữ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ở ớ ̣ ̣ ̀ ̀ ̀ "H p đông dich vu phap ly ứ ́ ở ̣ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ứ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ̀ ớ ́ ̀ ̀ ̀ ̃ cách là m t lo i ạ lu t. DVPL d n d n đ ớ ư ượ ế t hình d ch v mang tính th ứ ổ ụ ấ l p quan h đ có đ c s tr giúp pháp lý c a các nhà cung c p ệ ể ậ DVPL qua HĐDVPL. Đã có nhi u công trình khoa h c nghiên ề i nhi u góc đ khác nhau. c u có liên quan đ n HĐDVPL d ộ ề ế ứ Viêt Nam co thê khăng Qua phân tông quan tinh hinh nghiên c u ứ ở đinh răng cho đên nay ch a co công trinh nghiên c u nao nghiên ̉ c u môt cach co hê thông va toan diên vê pháp lu t HĐDVPL, đê ứ tim ra nh ng han chê va bât câp trong phap luât HĐDVPL, xây ̣ d ng quan điêm va đê ra hê thông giai phap hoan thiên phap luât ự Viêt Nam. V i th c trang tinh hinh nghiên c u đo, HĐDVPL ́ ự Viêt nghiên c u sinh chon đê tai ̣ ợ ứ Nam" lam đê tai nghiên c u la không trung lăp va hoàn toàn m i ớ so v i bât ky công trinh nao đa công bô tr ́ ướ ứ c đây. ạ ụ - Đ đ t đ ậ ể ạ ượ ự ́ ơ ở ọ ế ề ể ệ ạ ậ ờ ử ụ ứ ạ ̀ ế ồ ế ợ ươ ụ ủ ứ ừ ợ c m c đích nghiên c u và ph m vi nghiên c u ứ ướ thì lu n án d a trên c s H c thuy t Mac – Lê-nin v nhà n c và pháp lu t, lý thuy t v h p đ ng hi n đ i đ tri n khai ể ề ợ ng nghiên c u, đông th i s d ng, k t h p linh ho t các ph ươ pháp nghiên c u phù h p v i t ng ch ậ ng, t ng m c c a Lu n ớ ừ án.
NG 2 CH ƯƠ NH NG V N Đ LÝ LU N V H P Đ NG D CH V Ậ Ữ Ấ Ề Ị Ụ Ề Ợ Ồ VI T NAM
PHÁP LÝ Ở Ệ 2.1. Khái quát v d ch v pháp lý ụ ề ị - T vi c ti p c n cá ậ ừ ệ ề ị ệ ụ ị ị ổ ệ c nghiên c u v DVPL, các quy đ nh ế ứ c a GATS/WTO v TMDVPL và căn c vào pháp lu t hi n hành, ậ ề ủ ứ "D ch v pháp lý là nh ng d ch v g n li n v i lu n án xác đ nh ề ớ ụ ắ ị ữ ậ ch c hành ngh cung ng c ho c các t pháp lu t do nhà n ứ ề ứ ặ ướ ậ DVPL th c hi n nh m đáp ng nhu c u v pháp lý c a t ủ ổ ứ ch c, ầ ề ứ ằ ự cá nhân". ệ ấ ừ ộ ứ ọ ấ ọ ng m i hay TMDVPL), ch ra tính th ươ ạ ượ ứ ở ấ ạ ộ ư ạ ạ - T n i dung khái ni m, lu n án chia DVPL làm hai lo i ậ c (g i là DVPL c b n căn c vào nhà cung c p DVPL là nhà n ướ ơ ả nhân (g i là DVPL mang tính công) và nhà cung c p DVPL t ư ng m i c a các th ạ ủ ỉ ươ ch c hành ngh cung ng c cung c p b i các t DVPL đ ứ ổ ề chuyên nghi p ho t đ ng trên th tr ủ ể ng nh là m t lo i ch th ộ ị ườ ệ kinh doanh. t hai lo i DVPL nêu trên, lu n án gi ạ ừ ệ ạ - T vi c phân bi ệ ứ ồ ờ ứ ậ ươ ậ : “Th ụ ạ ị ộ ứ ậ ự ệ ỉ ắ ể ủ ậ ườ
i ớ ng m i, ạ xác ng m i d ch v pháp lý là toàn b các công vi c có ươ ứ ch c hành ngh cung ng ổ ế ch ra các ậ ằ ề ng m i, là: có tính g n li n ạ ươ i th c hi n DVPL ph i có trình đ chuyên ộ ả ướ ượ c đ c ị ng m i có giá tr nh DVPL ị ư ươ ạ ả ị h n ph m vi nghiên c u nh ng DVPL mang tính th ạ ữ lu n án không nghiên c u DVPL công. Đ ng th i lu n án ậ đ nhị ệ liên quan đ n pháp lu t do các t ề DVPL th c hi n cho khách hàng nh m nh n thù lao”; đ c đi m c a DVPL mang tính th ặ v i pháp lu t; ng ớ ệ ự môn và k năng hành ngh lu t; có tính khó xác đ nh tr ề ậ ỹ k t qu ; giá tr DVPL mang tính th ế công.
- Lu n án cũng phân chia DVPL mang tính th ậ ươ ậ ộ ộ ữ ấ ề ề ậ ư ủ ổ ứ ư ấ ứ ch c hành ngh công ch ng; c a t ạ ủ ấ ự ệ i và c a t ạ ậ ư ủ ủ ừ ạ
ạ t Nam còn ch a có đ ệ ố ứ ộ ụ ạ ụ ụ ệ ị ứ ạ ị ệ ơ ụ ố ề i) và DVPL khác. ọ ng m i (g i ạ t t trong toàn b n i dung lu n án là DVPL) ra làm các lo i căn ạ ắ ư i) căn c vào tiêu chí nhà c vào nh ng tiêu chí khác nhau, nh : ứ ứ ch c hành cung c p DVPL thì DVPL chia thành: DVPL c a t ủ ổ ch c ủ ổ ứ ngh lu t s ; c a t ứ ố ớ hành ngh th a phát l v n pháp lu t (đ i v i i; c a trung tâm t ậ ề ừ ứ các DVPL cung c p cho khách hàng và có thu thù lao); ii) căn c vào lo i chuyên gia th c hi n DVPL thì DVPL chia thành DVPL c a lu t s ; c a công ch ng viên; c a th a phát l ủ ư ứ ủ ọ v n viên pháp lu t và c a các chuyên gia khác (ch ng h n tr ng ậ ẳ ấ ủ ượ ự Vi ng này tài viên m c dù đ i t c s ư ở ố ượ ặ th ng nh t cao v vi c có ph i là nhà cung c p DVPL hay ấ ả ệ ề ấ không); iii) căn c vào n i dung DVPL thì DVPL chia thành: d ch ị v n pháp lu t; d ch v tranh t ng; d ch v đ i di n; d ch v t ậ ị ụ ư ấ ấ ờ v công ch ng; d ch v l p vi b ng; d ch v t ng đ t gi y t ị ằ ụ c a các c quan t pháp; d ch v xác minh đi u ki n thi hành án; ụ ư ủ d ch v thi hành án (c a th a phát l ị ị ụ ậ ị ừ ạ ợ ồ ụ ứ ắ ế ữ ủ ụ 2.2. H p đ ng d ch v pháp lý ị - T vi c nghiên c u, g n k t ư ứ ể
ng m i là s ạ ấ ữ ụ ể ậ ề "HĐDVPL có tính th ứ ậ ử ụ ụ ụ ụ ị ị ề ả ế nh ng ki n th c n n t ng ừ ệ v DVPL, lu n án đ a ra khái ni m HĐDVPL, đ c đi m và phân ặ ề ệ ậ ự lo i HĐDVPL. Theo đó: ươ ạ ộ th a thu n gi a các bên, theo đó, bên cung ng cung c p m t ỏ ho c nhi u DVPL cho bên thuê d ch v đ nh n thù lao, còn bên ị ặ s d ng d ch v có nghĩa v thanh toán và s d ng d ch v theo ử ụ th a thu n". ỏ ậ ặ ề ứ ổ ứ ề ề ề ư ng DVPL ho c ng ứ ổ ứ i cung ng DVPL hành ngh đ c l p v i t ủ ch c d ườ ọ
ấ ấ ự - HĐDVPL có các đ c đi m: ể ch c hành ngh có đ các + Bên cung ng DVPL ph i là t ủ ả đi u ki n theo quy đ nh c a pháp lu t. Đó là các đi u ki n c b n ệ ơ ả ậ ị ệ c t ch c hành ngh cung nh : ph i đ i hình th c t ả ượ ổ ứ ướ ề ộ ậ ớ ư ứ ứ ặ ch c hành ngh ); đã đăng ký ho t cách cá nhân (g i chung là t ạ ổ ứ ề c có th m quy n ượ c quan nhà n đ ng cung ng DVPL và đ ề c ẩ ướ ơ ứ ộ ạ cho phép ho c c p gi y phép ho t đ ng DVPL; cung ng lo i ứ ạ ộ ặ DVPL đúng lĩnh v c và đúng lo i hình DVPL c a t ch c hành ủ ổ ứ ạ ngh ; ề
+ Ph ế ươ thu c các tr ng c a h p đ ng truy n th ng. ng h p thông th ộ ườ ứ ợ ộ ố ồ ườ ề ố ng th c ký k t và hình th c m t s HĐDVPL không ứ ủ ợ ủ ố + HĐDVPL có tính đ i nhân và tính r i ro cao + Quá trình cung ng h u h t các HĐDVPL ph thu c vào ế ứ ụ ầ ộ bên th baứ - Căn c vào các tiêu chí khác nhau, HĐDVPL có th đ ứ ạ ạ ứ ư ứ ề ủ ổ ứ ch c hành ngh lu t s ; c a t ch c hành ngh th a phát l ổ ề ừ ứ ứ
ủ ủ i; HĐDVPL c a t ư ấ ủ ậ ủ ộ ứ ồ ị ượ ị ợ ợ ị ụ ậ ứ ệ ồ ụ ồ ợ ấ ờ ợ ồ ị ồ ồ ị ể ượ c ổ chia thành các lo i khác nhau, nh : i) Căn c vào lo i hình t c chia thành: ch c hành ngh cung ng DVPL, HĐDVPL đ ượ ứ ề ch c hành ngh HĐDVPL c a t ề ậ ư ủ ổ ứ i; c a trung tâm công ch ng; c a t ủ ạ ủ ổ ứ ứ ạ ch c khác; ii) Căn c vào lo i v n pháp lu t và c a các t t ủ ậ ư ấ chuyên gia th c hi n DVPL, HĐDVPL đ c chia thành: ượ ệ ự HĐDVPL c a lu t s ; HĐDVPL c a công ch ng viên; HĐDVPL ậ ư ứ c a th a phát l v n viên pháp lu t và ạ ừ ủ HĐDVPL c a chuyên gia pháp lý khác; iii) Căn c vào n i dung ụ ư c a HĐDVPL, HĐDVPL đ c chia thành: h p đ ng d ch v t ợ ủ ụ v n pháp lu t; h p đ ng d ch v tranh t ng; h p đ ng d ch v ồ ụ ậ ấ đ i di n; h p đ ng d ch v công ch ng; h p đ ng d ch v l p vi ị ợ ạ b ng; h p đ ng d ch v t ng đ t gi y t ; h p đ ng xác minh ằ ạ đi u ki n thi hành án; h p đ ng thi hành án và HĐDVPL khác. ề ụ ụ ố ồ ợ ợ ệ
Ế
- Trong xã h i hi n đ i, nhu c u s d ng DVPL c a t ệ
Ậ ạ
K T LU N CH ộ
NG 2 ử ụ ườ
ọ ẫ
ƯƠ ầ ch c th ổ ứ ỉ ế ấ
ậ ề ữ ấ ậ ế ề ể ề ự ệ ứ ề ề ộ ủ ế ủ ư i v i t
ệ ả ỉ
ng này, tác gi ứ ả ủ ổ ng xuyên có nhu ch c, cá nhân ngày càng tăng. Các t ứ c u v DVPL, trong khi đó cá nhân ch đôi khi m i c n đ n trong ế ớ ầ ầ các s ki n tr ng đ i c a đ i s ng. Đ n nay, các nhà l p pháp và ạ ủ ờ ố nghiên c u v n ch a đi đ n th ng nh t chung v nh ng v n đ ề ố ế ư lý lu n v DVPL và HĐDVPL, vì th , còn nhi u quan đi m khác nhau v n i hàm cũng nh các n i dung ch y u c a pháp lu t ậ ộ ẫ ồ ạ ớ ư HĐDVPL. Tuy nhiên, pháp lu t v HĐDVPL v n t n t ậ ề ậ cách là m t b ph n t ng đ i đ c l p trong h th ng pháp lu t ậ ươ ệ ố ố ộ ậ ộ ộ v h p đ ng t Nam, đi u ch nh ngày càng có hi u qu các Vi ề ệ ở ồ ề ợ quan h TMDVPL. ệ - Trong ch ươ ể đã nghiên c u và phân tích m t ộ ề i nhi u s quan đi m khác nhau v DVPL, ti p c n chúng d ề ố ướ ế ậ
ộ ớ ả ệ ả ấ ư ng t ể ươ ạ ủ ự ư ậ
ớ ể ệ ổ ể ậ ứ ể ể ệ ủ ư ằ ứ ặ ị ả ừ ủ ạ ộ ừ ể ể ệ ộ ố ặ ặ ấ ạ ậ ể ọ ệ ậ ủ ế ủ ậ ị ộ ế ố ủ ộ ứ ể ệ ị ự ả ự ạ đó làm rõ góc đ khác nhau đ so sánh v i DVTM nói chung, t ừ ể cũng đã xem xét và khái ni m và b n ch t c a DVPL. Tác gi ấ ủ i quy t các v n đ liên quan đ n DVPL nh : ph m vi DVPL, gi ạ ế ề ế ả nh v y, tác ng m i c a DVPL. T đ c đi m và tính th ặ ươ ố gi đã nghiên c u, đánh giá HĐDVPL b ng cách đ t trong m i ặ ằ ả quan h t ng th đ so sánh v i HĐDS nói chung, HĐDVTM nói riêng, đ nh n di n các đ c đi m c a HĐDVPL nh m đ a ra các căn c cho vi c xác đ nh m t cách chính xác HĐDVPL là ộ ệ đã tìm ra khái ni m, b n ch t c a HĐDVPL HĐDVTM. Tác gi ấ ủ ả ệ ặ t, v a mang đ y đ các đ c là m t lo i HĐDVTM chuyên bi ầ đi m c a HĐDVTM v a mang m t s đ c đi m c a HĐDS. ủ ủ - Nh n d ng chính xác b n ch t, đ c đi m và làm rõ khái ả ni m DVPL và HĐDVPL có ý nghĩa quan tr ng trong vi c xác đ nh n i hàm và các n i dung ch y u c a pháp lu t HĐDVPL. ộ c a n i dung pháp lu t HĐDVPL đã xác đ nh, tác D a vào y u t gi ậ dùng làm căn c đ nghiên c u, đánh giá th c tr ng pháp lu t HĐDVPL t Nam trong ch ng ti p theo. ế ứ ươ Vi ở ệ
NG 3 CH ƯƠ TH C TR NG PHÁP LU T H P Đ NG D CH V Ụ Ự Ạ Ị PHÁP LÝ Ậ Ợ Ồ VI T NAM Ở Ệ
ậ Vi ở ữ ậ ậ T i Ch ạ ấ ng này ươ ề ơ ả ủ ị ề ủ ệ ề ộ ị ể ự ề ự ị ề ệ ự ề ị ứ ộ ủ ạ ừ ủ ậ ậ ậ ạ ủ ế ữ ậ , lu n án t p trung phân tích, đánh giá nh ng v n đ c b n c a pháp lu t HĐDVPL t Nam. Đó là: Quy đ nh v ch th HĐDVPL; Quy đ nh v n i dung ị HĐDVPL; Quy đ nh và th c ti n v th c hi n HĐDVPL; Quy ệ ễ ứ đ nh v hi u l c c a HĐDVPL và quy đ nh v các hình th c trách nhi m do vi ph m HĐDVPL. T đó, đánh giá m c đ đáp ệ t Nam c a pháp lu t HĐDVPL. ng th c ti n Vi ự ễ ệ ứ Trên c s phân tích, đánh giá th c tr ng pháp lu t v ơ ở ạ i Vi ệ ạ ề ề ự t Nam, lu n án rút ra m t s nh n xét, đánh giá HĐDVPL t ộ ố ậ v nh ng h n ch b t c p ch y u c a pháp lu t HĐDVPL ế ấ ậ ề ủ hi n hành v các v n đ nêu trên. Đó là: ề ấ ệ
ậ ề ề ọ đi u ch nh ch a khoa h c ư ỉ và ch a đ y đ đ i v i quan h HĐDVPL, nh : ỉ ư ể ạ ế ị ị ư ư ư ắ ẫ ạ ể ị ứ ệ ề ề - Pháp lu t đi u ch nh HĐDVPL ư ầ ủ ố ớ ệ + Ch a quy đ nh khái ni m, đ c đi m và ph m vi DVPL; ặ ệ + Ch a quy đ nh khái ni m HĐDVPL d n đ n ch a có căn ệ c v ng ch c đ xác đ nh ph m vi, phân lo i các lo i ch th ủ ể ạ ứ ữ ạ ố ớ ừ cung ng DVPL và đi u ki n hành ngh cung ng đ i v i t ng ứ lo i hình DVPL; ạ ị ể ệ ố ư ế ợ ị
ề ủ ể ư ị ườ ề ề ơ ế ấ ụ ạ ậ ả ng... + Quy đ nh v ch th cung ng DVPL còn th hi n nhi u ề ứ h n ch , b t c p, nh : quy đ nh ch a h p lý, thi u th ng nh t ấ ế ấ ậ ạ ứ ổ ng (đăng ký, c p phép); hình th c t v v n đ gia nh p th tr ề ấ ch c, c ch qu n lý; quy n và nghĩa v ; c nh tranh; ra kh i th ị ứ ỏ tr ườ + Quy đ nh v đi u ki n hành ngh cung ng DVPL còn ứ ề ệ ị ề ề ch ng chéo, mâu thu n và b t bình đ ng: ẫ ẳ ồ ấ ị ữ ủ ư ả ế ủ ị ấ ề ộ ữ ủ ề v n i dung HĐDVPL quy đ nh ch a rõ + Nh ng v n đ ràng, đ y đ , còn thi u nh ng quy đ nh h n ch r i ro, b o v ệ ầ ạ ế i chính đáng c a khách hàng là bên y u th v thông tin quy n l ề ợ ạ + Ch a có nh ng quy đ nh đánh giá k t qu cho t ng lo i ế ề ả ế ế ữ ừ ị ư hình DVPL ị ư ề + Quy đ nh v thù lao và chi phí (giá c DVPL) ch a khoa ả ấ ng x ng v i giá tr DVPL (quá th p ị ươ ứ ớ h c, giá DVPL không t ọ ho c quá cao). ặ + C ch đ m b o quy n ơ ứ ủ ự ụ ứ ư ượ ồ ộ ư ủ ứ ậ ề ị ạ ộ ố ệ ệ ớ ộ ề c a bên cung ng DVPL trong ả ế ả quá trình th c hi n nh ng DVPL b ph thu c vào bên th ba ị ữ ệ ộ c pháp lu t thi t l p đ y đ và đ ng b ch a đ ầ ủ ế ậ ừ + Quy đ nh v các bi n pháp ch tài ch a đ s c ngăn ng a, ế ệ răn đe hành vi vi ph m HĐDVPL; m t s bi n pháp không phù ộ ố ệ h p v i quan h HĐDVP L; m t s bi n pháp có n i dung khó ợ hi u;ể + Công tác qu n lý nhà n c và gi ả ướ ả ế ấ ề HĐDVPL ch a đ t hi u qu nh mong mu n. ệ ả ư ư ạ i quy t tranh ch p v ố
NG 3 ́ ̣ i ch ạ ạ KÊT LUÂN CH Nghiên c u th c tr ng pháp lu t HĐDVPL t ự ể ươ ỏ ng này đã làm rõ c s pháp lý đ các ch th HĐDVPL th a thu n ậ ườ ng t l p và th c hi n HĐDVPL; giúp c quan QLNN tăng c thi ƯƠ ậ ủ ể ơ ứ ơ ở ự ế ậ ệ
ả ự ̀ ị ằ ề ủ ổ ứ ả ệ ợ ệ ề ơ ệ ủ ệ ố ớ ả ộ ố ộ ạ ̀ ự ng này, tác gi ủ ế ủ ậ ề ủ ể ề ậ ́ ̣ ệ ự ủ ạ ỉ ậ ề ừ ị ấ ề ề ả QLNN b ng pháp lu t trong lĩnh v c HĐDVPL nhăm đ m b o ậ ch c, cá nhân; góp an toàn v pháp lý cho các giao d ch c a t ph n vào vi c nâng cao hi u qu ho t đ ng, b o v pháp ch , ế ạ ộ ả ầ i ích h p pháp c a công dân đ i v i ho t b o v quy n và l ạ ủ ả ợ đã t p đ ng c a c quan t ậ pháp. Trong ch ươ ư ộ ậ ề trung phân tích, làm rõ m t s n i dung ch y u c a pháp lu t v t Nam. Gôm: pháp lu t v ch th HĐDVPL; i Vi HĐDVPL t ệ ệ phap luât vê n i dung HĐDVPL ; pháp lu t v th c hi n ̀ ộ HĐDVPL; pháp lu t v đi u ki n có hi u l c c a HĐDVPL và ệ ậ ề ề pháp lu t v trách nhi m do vi ph m HĐDVPL. ệ ữ ư ữ ng cho vi c hoàn thi n pháp lu t t ệ ươ ậ ạ
ề ậ ề ấ i ch ể ợ ố ộ ụ ề ấ ộ ị ườ ề ề ́ ́ ̣ ̀ t Nam; vê ng ườ ệ ạ ̀ ch c hành ngh n ề i Vi ứ ữ t Nam và ng ề ướ ề i n ườ ướ ́ ̣ ̀ ̣ ượ ̃ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ượ ư ộ ư ư ̣ ̃ ̀ ̣ ̉ ươ ứ ự ̣ ̣ ̣ ́ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ủ ể ứ ấ ụ ạ ấ ̉ ơ ế ể ứ ủ ủ ệ ề ệ ự ế ề ự ủ ợ ệ ườ ủ ề ắ ề ụ ế ư ệ T đó, ch ra nh ng u đi m và b t c p c a h th ng pháp ấ ậ ủ ệ ố ể lu t HĐDVPL v nh ng v n đ nêu trên, trên c s đó đ nh ơ ở ậ ng ti p theo. Đó là h ế ệ ướ ộ c phát tri n đ y đ , đ ng b và pháp lu t v HĐDVPL ch a đ ầ ủ ồ ư ượ th ng nh t, còn nhi u đi m ch a phù h p v i th c ti n ho t ạ ễ ể ự ớ ư ắ đ ng DVPL, do đó các ch th g p nhi u khó khăn, v ng m c ướ ề ủ ể ặ trong vi c áp d ng. C th là: i) pháp lu t v ch th HĐDVPL ụ ể ệ ậ ề ủ ể ệ còn nhi u n i dung th hi n s b t c p, b t bình, nh : đi u ki n ể ệ ự ấ ậ ề ư ng c a các nhà đ u t gia nh p th tr kinh doanh DVPL trong ủ ậ ầ ư c ngoài; v quy n hành c v i nhau và v i nhà đ u t n n ầ ư ướ ớ ớ ướ ướ c ngh gi a cac tô ch c cung ng cac loai hinh DVPL trong n ứ ̉ ứ ề ữ ự c ngoài t và t i th c ổ ứ hi n DVPL; v quy n hành ngh cung ng DVPL gi a công dân ệ ề c ngoài;... ii) Phap luât vê nôi dung Vi ệ c quy đinh hoăc quy HĐDVPL cung con nhiêu vân đê ch a đ ng đinh ch a ro rang, cu thê. Nh : n i hàm DVPL; chât l ng DVPL; thù lao DVPL; ph ươ ng th c th c hiên DVPL, ph ậ th c nghiêm thu, giao nhân kêt qua công viêc va trach nhiêm v t ch t cua ch th do vi ph m HĐDVPL; nghĩa v cung c p thông tin c a bên cung ng DVPL và c ch ki m soát r i ro,...iii) Pháp lu t v đi u ki n có hi u l c c a HĐDVPL còn nhi u h n ch , ế ệ ự ủ ậ ề ề ạ b t c p trong vi c quy đ nh các đi u ki n v đ i t ề ố ượ ng ị ậ ấ ề ả i ký k t; v đ m HĐDVPL; v năng l c hành vi dân s c a ng b o nguyên t c giao k t; v tính h p pháp c a m c đích và n i ộ ế ả dung HĐDVPL; iv) quy đ nh v các bi n pháp ch tài ch a th c ự ề s khoa h c và phù h p v i vi ph m HĐDVPL. ạ ự ị ớ ọ ợ
ề ứ ́ ̉ ằ ả ề ỉ ặ ̣ ị ề ể ậ ế Vi ở ệ ậ ả ề ậ ệ ố ệ ố ồ ấ ề ợ ủ ế ế ị ề ậ ̀ ̀ ̉ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ ́ ữ ư ̣ ̉ ̣ ́ ̉ ̀ ̀ ̉ ́ ̉ ̀ ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ứ Nghiên c u, phân tích các v n đ này, tac gia nghiên c u, ấ phân tích và đánh giá các quy đ nh n m r i rác trong nhi u văn ị b n pháp lu t khác nhau đi u ch nh quan hê HĐDVPL ho c có ả ề liên quan đ n HĐDVPL, đ xác đ nh h th ng pháp lu t đi u ệ ố ch nh HĐDVPL t Nam g m nhi u h th ng văn b n pháp ỉ ồ lu t khác nhau trong đó ch y u nh t là h th ng pháp lu t dân ủ ế ậ s mà ch y u là các ch đ nh v h p đ ng trong BLDS 2005, ự LTM 2005 và các lu t chuyên ngành v DVPL va nhiêu văn ban ́ ự phap luât co liên quan đên HĐDVPL khac. Qua đo đanh gia th c trang cua hê thông văn ban nay, nhăm đ a ra nh ng giai phap h u ́ ữ ich đê hoan thiên phap luât nhăm phat triên hoat đông TMDVPL ở Viêt Nam. ̣
CH NG 4
VI T NAM H P Đ NG D CH V PHÁP LÝ Ệ Ở Ệ ƯƠ Ậ QUAN ĐI M VÀ GI I PHÁP HOÀN THI N PHÁP LU T Ụ ấ ề ữ ng 2; t Trên c s ti p c n nh ng v n đ mang tính lý lu n ng 1, Ch ươ Ch ự ữ Ả Ị ậ ở ậ vi c nghiên c u, rút ra m t s nh n xét, ừ ệ ng 3, sau khi ở ậ ng 4 lu n ươ i pháp xây d ng và ự ộ ố ậ ứ c trình bày ươ th c ti n ho t đ ng DVPL, Ch ạ ộ ị ữ ậ ượ ễ ế ả
Vi ở ệ 4.1. Quan đi m hoàn thi n pháp lu t h p đ ng d ch v ệ ậ ợ ồ ụ ị pháp lý Vi ở ệ
- Hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL ph i d a trên quan đi m ể hoàn thi n h th ng pháp lu t nói chung, pháp lu t DVPL nói riêng Ể Ợ Ồ ơ ở ế Ch ươ đánh giá th c tr ng pháp lu t đ ạ nêu nh ng căn c t ứ ừ ự án xác đ nh quan đi m và ki n ngh nh ng gi ể ị t Nam. hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL ậ ệ ể t Nam ệ ệ ệ ố ả ự ậ ậ ậ ả ng m i ạ ồ ị - Ph i xác đ nh HĐDVPL là h p đ ng có tính th ợ ậ - Hoàn thi n pháp lu t HĐDVPL ph i hài hòa v i pháp lu t ươ ớ ệ ậ ả qu c tố ế ủ ế ệ lu t HĐDVPL ậ 4.2. M t s gi ộ ố ả Vi ở ệ ệ i pháp ch y u nh m hoàn thi n pháp ằ t Nam ị ậ i xây d ng Lu t ự ế ớ ề ị ệ ạ ị - Hoàn thi n các quy đ nh v DVPL ti n t D ch v pháp lý ụ + Hoàn thi n các quy đ nh v khái ni m, ph m vi DVPL ề + Hoàn thi n các quy đ nh v đi u ki n hành ngh cung ề ề ệ ệ ệ ề ị ng DVPL ứ + Hoàn thi n các quy đ nh v yêu c u đ i v i k t qu ố ớ ế ề ệ ầ ị ả DVPL ậ ư ệ ệ ủ ủ ứ ụ
ề ề ủ ể ề ộ ề ụ ủ + Hoàn thi n các quy đ nh v DVPL c a lu t s ề ị + Hoàn thi n các quy đ nh v DVPL c a công ch ng viên ề ị + Ban hành Lu t D ch v pháp lý ậ ị - Hoàn thi n các quy đ nh v HĐDVPL ị + Hoàn thi n các quy đ nh v ch th HĐDVPL ị + Hoàn thi n các quy đ nh v n i dung HĐDVPL v các ề ị y u t ủ ể ng, quy n và nghĩa v c a ch th , : đ i t ế ố ố ượ thù lao và ph ươ ệ ệ ệ ng, ch t l ấ ượ ng th c th c hi n HĐDVPL; ệ ự ứ ị ệ ự ủ + Hoàn thi n các quy đ nh v đi u ki n có hi u l c c a ề ề ệ ệ HĐDVPL;
ạ + Hoàn thi n các quy đ nh v trách nhi m do vi ph m ệ ề ệ ị HĐDVPL.
́ ̣ t ƯƠ ề Quan đi m và gi ể NG 4 ể ệ ư ưở ậ ệ ệ ố KÊT LUÂN CH i pháp nêu trên đ u th hi n t ả ệ ấ ́ ̣ c qu c t t Nam trong các Đi u ệ , ố ấ ể ề ướ ộ ằ ề ợ ạ ự ồ ồ ậ ể ề ỉ ệ ớ v ng đ nh h ng XHCN. ng khoa ậ h c trong vi c hoàn thi n h th ng pháp lu t nói chung, pháp lu t ọ các cam DVPL nói riêng; Chu trong phát tri n DVPL; Xu t phát t ừ và hài hòa v i pháp k t c a Vi ế ủ ớ ố ế ữ lu t qu c t ố ế nh m t o s đ ng b , th ng nh t và nh t quán gi a ấ ậ các ch đ nh v h p đ ng nói chung trong BLDS 2005, LTM ế ị ả 2005 và các lu t chuyên ngành v DVPL đ đi u ch nh hi u qu ề ho t đ ng DVPL; B o đ m pháp lu t HĐDVPL hài hòa v i pháp ạ ộ lu t qu c t ậ ả ẫ ữ ữ ố ế ư ế ặ ướ ố ư ạ ộ ự ự ầ ng m c, b t c p trong pháp lu t v ộ ằ ữ ắ ấ ậ ươ ắ t y u trong t ự ế ẫ ụ ộ ấ ọ ậ ề ự ữ ệ ạ ậ ị ế M c dù ki n ngh s còn kho ng tr ng, ch a bao quát h t ả ạ ễ Th c ti n ho t ả i pháp ậ ề ng lai là, ho t đ ng ạ ộ ẽ c th c hi n đ t hi u qu cao, đóng góp nh ng quan ả ự i pháp cho khoa h c pháp lý nói chung cho lĩnh v c ế ụ ượ ể ọ ả nh ng v n gi ị ẽ và ph n ánh h t nhu c u ho t đ ng th c ti n. ễ ầ đ ng DVPL v n ti p t c đ t ra yêu c u nghiên c u tìm gi ả ứ ế ụ ặ nh m kh c ph c nh ng v ướ HĐDVPL. M t v n đ t ề ấ ế nghiên c u khoa h c trong lĩnh v c pháp lu t v HĐDVPL s ứ ti p t c đ ệ đi m, gi ả HĐDVPL nói riêng.
KÊT LUÂN ́ ̣
Sau khi nghiên c u vân đê h p đông dich vu phap ly ̀ ợ ́ ở ̣ Viêt ́ ̀ ̣ ̣ ́ ứ ữ ̣ ́ ́ ́ ̣ ̣ ệ ứ Nam, Luân an rut ra nh ng kêt luân quan trong sau đây: ứ ố ớ ̉ ́ ̉ ề ọ ệ ủ ạ ộ th tr ế ị ườ ầ ấ ế ệ ệ ố ấ ậ ậ ự ễ ấ ề ụ ắ ọ ộ ạ ủ ấ ữ ậ ẽ ề ể ượ ứ ệ ấ ế c tham gia vào quan h cách là bên cung ng DVPL. Ch nh ng ch ỉ ặ ủ c cung ng. ể ị ạ ộ
ứ ễ ỏ ủ do hóa th ươ ạ t Nam đang b c l Vi ệ ở c nghiên c u đ ti p t c hoàn thi n. C th : i) Khuôn kh ể ế ụ ộ ộ ệ ượ ứ ằ ậ ề ậ ở ẫ ư ồ ộ ỉ t đ i x gi a các nhà đ u t ệ ố ử ữ ả ạ ấ ầ ư ữ ề ề ộ ướ ề ấ c ngoài; iii) Nhi u v n đ v n i dung quan h ướ ư ượ ư ̣ ̣ ị ̣ ự ộ ̀ ̣ ̉
ế ớ ư ươ ệ ố ế ủ ụ ễ
ệ ể Vi - HĐDVPL là hình th c pháp lý c a quan h DVPL, có vai trò h t s c quan tr ng đ i v i ho t đ ng cua cac tô ch c, ca ́ ế ứ ệ ng và HNKTQT, vi c nhân. Trong đi u ki n n n kinh t ề t y u khách hoàn thi n h th ng pháp lu t HĐDVPL là yêu c u t quan và c p bách c v lý lu n và th c ti n. ả ề vi c DVPL là lo i d ch v g n li n v i - Xu t phát t ớ ạ ị ừ ệ pháp lu t, k t qu ho t đ ng DVPL có tác đ ng quan tr ng đ n ế ả ạ ộ ế ậ ả và pháp lý c a khách hàng. Vì th , không ph i tình tr ng kinh t ế ệ b t kỳ ch th nào cũng có th đ ủ ể ủ HĐDVPL v i t ớ ư th nào đáp ng đ các đi u ki n r t ch t ch do pháp lu t quy ứ đ nh m i đ ớ ượ c đòi h i c a th c ti n ho t đ ng DVPL và yêu c u ầ - Tr ự ướ ng m i và HNKTQT, pháp lu t hi n ệ c a xu th t ậ ế ự ủ ế ầ nhi u h n ch , c n hành v HĐDVPL ạ ề ề ổ đ ụ ể pháp lu t v HĐDVPL m i hình thành, n m r i rác nhi u văn ề ả ớ b n pháp lu t, ch a đ ng b và hoàn ch nh; ii) V n còn tình ầ ư tr ng b t bình đ ng và phân bi ẳ trong cung ng các lo i hình DVPL khác nhau, gi a nhà đ u t ứ ạ n ệ c và n HĐDVPL ch a đ ồ c quy đ nh hoăc quy đinh nh ng ch a đ ng ư ề b và th ng nh t; iv) Hiêu l c va hiêu qua ho t đ ng QLNN v ạ ộ ấ ố ề HĐDVPL ch a cao; v) Pháp lu t HĐDVPL hi n hành còn nhi u ệ ậ ư ng thích v i các cam k t trong các đi m mâu thu n, ch a t ể ẫ t Nam. c a Vi c qu c t Đi u ề ướ - T th c tr ng pháp lu t và th c ti n áp d ng pháp lu t ậ ừ ự ậ ạ ự ậ t Nam, lu n án đ xu t vi c hoàn thi n pháp lu t Vi ệ ề ấ ở ệ t Nam ph i d a trên nh ng quan đi m và đ nh Vi ữ ị ệ ở ả t Nam ph i ph n ng c b n sau: i) Pháp lu t HĐDVPL ở ơ ả HĐDVPL HĐDVPL h ướ ậ ả ự ậ ệ ả
ặ ả ể ữ ủ ả ứ ả ấ ̀ ̀ ̣ ổ ể ệ ậ ế ướ ề ậ ạ c đ t trong gi ng lai. - T nh ng quan đi m và đ nh h ể ằ ị ệ ậ ề ự ấ ộ ̀ ế ị ắ c th a nh n chung c a pháp lu t và t p quán qu c t v ề ủ ế ố ậ ấ c qu c t ố ế ế ề ướ ủ ậ ừ ậ ánh nh ng đ c đi m c a ho t đ ng DVPL và ph i đáp ng yêu ạ ộ c u HNKTQT; ii) Pháp lu t v HĐDVPL ph i đ m b o tính ậ ề ầ ả ậ ề th ng nh t, minh b ch va đông bô; iii) Hoàn thi n pháp lu t v ố ệ HĐDVPL c n đ i pháp t ng th hoàn thi n pháp ầ ượ ặ ả cho t lu t kinh t ươ ấ ng đó, lu n án đ xu t ữ ừ i pháp nh m hoàn thi n pháp lu t v HĐDVPL, t p m t s gi ậ ộ ố ả trung vào nh ng v n đ ch y u sau: i) Xây d ng m t h th ng ộ ệ ố ữ ậ văn b n pháp lu t th ng nh t, đ ng b vê HĐDVPL; ii) N i lu t ộ ồ ả , ti p thu các nguyên t c, ch đ nh pháp hóa các Đi u lý đ ố ế ề ậ ượ HĐDVPL. ự ả ả ng XHCN, đ m b o ch t l ả ng hi u l c QLNN trong lĩnh v c HĐDVPL, b o ả ấ ượ ng
- Tăng c ườ đ m pháp ch và gi ế DVPL và b o v l ả ệ ợ ệ ừ ữ ấ ệ ự đ nh h ữ ị ướ i tiêu dùng. i ích ng ườ Khi hoàn thi n các quy đ nh trên, c n xu t phát t ầ ị ự ắ ậ ề ị ấ ề t ư ưở ỉ ạ ố ế ị ả ấ ủ ẩ ệ ờ ạ ớ ố ế ề ầ ự ồ v HĐDVPL, đáp ng nhu c u đi u ch nh có hi u qu ệ ng lai. nh ng quy ề ả đ nh mang tính nguyên t c chung c a pháp lu t dân s , mà n n t ng ủ ị ệ ệ là các quy đ nh c a BLDS v các v n đ liên quan. Hoàn thi n h ủ ng ch đ o này có ý nghĩa th ng pháp lu t v HĐDVPL theo t ậ ề ậ quy t đ nh trong vi c đ m b o tính th ng nh t c a pháp lu t ả ố ng thích v i các chu n m c pháp HĐDVPL, đ ng th i t o ra s t ự ươ lu t qu c t ả ứ ỉ ậ ho t đ ng DVPL trong đi u ki n HNKTQT hi n t i và t ệ ề ạ ộ ề ệ ạ ươ