BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
----- -----
SHIN SEUNG BOK
PHÒNG CHỐNG QUAN LẠI PHẠM TỘI DƯỚI TRIỀU
VUA LÊ THÁNH TÔNG (ĐẠI VIỆT) VÀ SEJONG (JOSEON)
Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
Mã số: 9.22.90.13
TÓM TẮT
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC LỊCH SỬ
HÀ NỘI – 2024
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Nghiêm Đình V
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
2. PGS.TS. Phan Ngọc Huyền
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
Phản biện 1: PGS. TS. Nguyễn Minh Đức
Phản biện 2: PGS. TS. Nguyễn Đức Nhuệ
Phản biện 3: PGS. TS. Nguyễn Mạnh Dũng
Luận án được bảo vệ tại Hội đòng đánh giá cấp………tại..................
Vào hồi……giờ, ngày……tháng……năm 2024
Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
- Thư viện Quốc gia
CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
1. SHIN SEUNG BOK (2021),
후레
(Hậu Lê)
왕조
관리
범죄와
형벌
-
國朝刑律
지방
관리
조목을
중심으로
(Crimes and punishments of officials in the Late Le period - A
focus on the study of articles related to local officials in the Quoc trieu hinh luat”),
Vietnamese Research (Seoul, Korea), Vol. 19-1, pp. 119-160.
(https://doi.org/10.31535/VS.2021.19.1.11900)
2. SHIN SEUNG BOK (2021), Chế độ tương tỵ thời vua Sejong (1418 - 1450) và một
vài liên hệ với chế độ hồi tỵ thời vua Thánh Tông (1460 - 1497), Tạp chí Khoa học (Trường
ĐHSP Hà Nội), số 3/2021, tr.118-127.
(DOI: 10.18173/2354-1067.2021-0053)
3. SHIN SEUNG BOK (2022),
후레
(Hậu Lê)
왕조
官吏犯罪
收贖
규정
(The rules
of ransom regarding the officials crime in the Late Le Dynasty - a focus on the comparison
with the rules of Early Joseon (15th centuries)), History and Culture (Seoul, Korea), Vol. 84,
pp. 217-242, Seoul.
(http://dx.doi.org/10.18347/hufshis.2022.84.217).
1
M ĐẦU
1. Lí do la chọn đề tài
Khi nghiên cu v lch s Vit Nam Hàn Quc, tác gi lun án luôn quan
tâm sâu sc ti những điểm độc đáo khác biệt gia hai quc gia cùng vi nhng
điểm tương đng hình thành trong nền văn hóa lịch s giữa hai nước. Qua s so
sánh đi chiếu v văn hóa lịch s giữa hai đất nước, vic phát hin những đim
tương đồng đã giúp tác gi lun án có s đồng cm sâu sắc đối vi một đất nước khác
cũng giúp tìm ra được nhng giá tr n giu trong nền văn hóa lch s của đất
c mình.
do đu tiên tác gi la chọn đề tài cho lun án này xut phát t lòng mong
mun tìm hiu nhng kiến thc v những tác động thc tế hiu biết v h thng
quan liêu nhà nước thi kì Hu Lê và Joseon.
Lý do th hai c gi la chọn đề i cho lun án y nhm mong mun hiu biết
sâu sc n v nh hình quan li phm ti thi Hu Lê Joseon tng qua c quy đnh
lut pp liên quan đến các loinh phm ti phát sinh t thc tế ca hai quc gia. Điểm
tương đồng ca ơng triều Hu Lê Joseon hi Nho giáo n c dng quan li
phm ti cũng có nhiều nétơng đng, mc dù vn phn ánh nhng đặc trưng rng bit
ca hội đó.
Lý do th ba khiến tác gi la chọn đề tài cho lun án là mong mun phân tích
sáng t hiu qu các chính sách hình phạt, đi chiếu xem luật pháp quy định chế tài x
phạt đối vi quan li phm tội như thế nào. Trong thi tn ti cathi Hu
Joseon, các b luật thành văn được biên son theo h thng. C vương triều Hu Lê và
Joseon đu to dựng nên các “hình luật” (hình điển) mt ch h thống, hướng ti vic
có th x pht theo các nguyên tc của “Chủ nghĩa pháp định ti hình không tuân theo
ý mun ch quan ca nhà thng tr trong vic x pht ti nhân.
do th thôi thúc tác giả la chọn đề tài nghiên cu cho lun án nhm so
sánh v cnh sách phòng chng quan li phm tội dưi hai triều vua đin nh trong lch
s Vit Nam n Quc. Vi vic tìm hiu v vn đề u trên, c gi lun án mong
mun thông qua vic nghiên cu so nh chính sách v phòng chng quan li phm ti
gia hai ơng triều, th rút ra nhng bài hc hu ích đối vi cnh ch phòng chng
tham nhũng, tiêu cực đang đưc c hai nhà c Vit Nam n Quc ch cc tiến
nh hin nay
Vì nhng do tn, tác gi quyết đnh chn vn đề: Phòng chống quan lại phạm
tội i triều vua Lê Thánh ng i Việt) và Sejong (Joseon)” làm đề i lun án Tiến .
2. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
2.1. Đối tượng nghiên cu
Đề tài nghiên cu v tình hình quan li phm ti các quy định pháp luật, biện
pháp cũng như tác động của việc phòng chống quan lại phạm tội dưới triều vua
Thánh Tông (Đại Việt) và Sejong (Joseon).
2
2.2. Phm vi nghiên cu
- V phm vi không gian: Đề tài nghiên cu vấn đề trong gii hn toàn b lãnh
th vương triều Đại Việt Joseon i thi cai tr ca vua Thánh Tông vua
Sejong.
- V mt thi gian: Đ tài nghiên cu vấn đề gn vi thi gian trca vua
Thánh Tông (vương triều Hu Lê) t năm 1460 đến năm 1497 vua Sejong (vương
triu Joseon) t năm 1418 đến năm 1450.
- Phm vi ni dung:
Trong khuôn khổ của luận án, tác giả xin giới thuyết nội hàm một số khái niệm
và thuật ngữ như: “quan lại”, “phạm tội”, “phòng chống”.
Cũng do nguồn liu tiếp cn t khía cnh hình luật khá đầy đủn trong lun
án này, riêng phn hình phạt đối vi quan li phm ti trong hình lut thi Thánh
Tông và Sejong được tách riêng thành một chương dù xét cho cùng, vic ban hành các
chếi pháp luật này cũng nằm trong sc bin pháp phòng chng quan li phm ti.
3. Mc tiêu, nhim v nghiên cu
Nghiên cu này nhm làm rõ tình hình quan li phm ti, các bin pháp phòng
chng quan li phm ti của hai nước Đại Vit Joseon (bao gm c phương diện
phm pháp lut và các bin pháp khác trên thc tế) và rút ra mt s đối sánh v nhng
điểm tương đồng khác biệt. Trên sở đó sẽ gi m nhng kinh nghim, bài hc
giá tr để đúc rút, tham kho cho công cuc phòng chng ti phm chc v, phòng
chống tham nhũng và tiêu cực của hai nước Vit Nam Hàn Quc hin nay.
3.2. Nhim v nghiên cu
Để thc hiện được mc tiêu trên, lun án tp trung vào các nhim v c th sau
đây:
Th nht, tổng quan được tình hình nghiên cu nhm thấy được nhng tiếp cn
và kết qu nghiên cu liên quan ca các hc gi đi trước, đồng thi nhn thức được
nhng vấn đề đặt ra cn gii quyết trong ni dung nghiên cu ca lun án.
Th hai, khái quát được h thng quan li trong b máy nhà nước dưới thi Lê
Thánh Tông Sejong; đng thời cũng trình bày được tình hình quan li phm tội dưới
thi Thánh Tông Sejong gn với các đối tượng lĩnh vực phm ti c th nhm
thấy được yêu cu cn phi các bin pháp, chế tài x pht phợp để đảm bo s
trong sch ca chốn quan trường.
Th ba, phân tích được các hình phạt đối vi quan li phm ti qua tiếp cn h
thng lut pháp thi Thánh Tông Sejong, trong đó chủ yếu kho cu các b Quc
triu hình lut ca Đại Vit và Đại Minh lut trích gii ca Joseon.
Th , trình bày phân tích đưc các bin pháp khác nhau ca triu vua
Thánh Tông và Sejong nhm phòng chng quan li phm ti trên nhiu khía cnh khác
nhau: t chế độ tuyn chn, s dng quan lại đến việc tăng cường thanh tra, giám sát,