BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
----- -----
SHIN SEUNG BOK
PHÒNG CHỐNG QUAN LẠI PHẠM TỘI DƯỚI TRIỀU
VUA LÊ THÁNH TÔNG (ĐẠI VIỆT) VÀ SEJONG (JOSEON )
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC LỊCH SỬ
HÀ NỘI – 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
----- -----
SHIN SEUNG BOK
PHÒNG CHỐNG QUAN LẠI PHẠM TỘI DƯỚI TRIỀU
VUA LÊ THÁNH TÔNG (ĐẠI VIỆT) VÀ SEJONG (JOSEON )
Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
Mã số: 9.22.90.13
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC LỊCH SỬ
Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Nghiêm Đình Vỳ
2. PGS.TS. Phan Ngọc Huyền
HÀ NỘI – 2024
i
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. iv
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1.TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU .................................. 11
1.1. Các nghiên cứu liên quan đến chế độ quan lại và phòng chống quan lại phạm tội
thời Lê sơ ................................................................................................................... 11
1.1.1. Nghiên cứu liên quan đến chế độ quan lại thời Lê sơ nói chung .................... 11
1.1.2. Nghiên cứu liên quan đến quan lại phạm tội và phòng chống quan lại phạm tội
dưới triều vua Lê Thánh Tông. ................................................................................. 13
1.2. Các nghiên cứu liên quan về chế độ quan lại và phòng chống quan lại phạm tội
dưới triều vua Sejong ................................................................................................ 15
1.2.1. Nghiên cứu liên quan đến chế độ quan lại đầu thời Joseon nói chung ........... 15
1.2.2. Nghiên cứu liên quan đến quan lại phạm tội và phòng chống quan lại phạm tội
dưới triều vua Sejong ................................................................................................ 19
1.3. Một số nghiên cứu liên quan đến sự so sánh về quan chế và phòng chống quan
lại phạm tội giữa thời Lê sơ và đầu thời kì Joseon ................................................... 25
1.4. Nhận xét về tình hình nghiên cứu và những vấn đề đặt ra cho luận án ............. 26
1.4.1. Những vấn đề đã được nghiên cứu ................................................................. 26
1.4.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu ............................................................ 27
Tiểu kết chương 1 .................................................................................................... 29
CHƯƠNG 2. HỆ THỐNG QUAN LẠI TRONG BỘ MÁY NHÀ NƯỚC DƯỚI
THỜI LÊ THÁNH TÔNG VÀ SEJONG .............................................................. 30
2.1. Hệ thống quan lại trong bộ máy nhà nước thời Lê Thánh Tông (1460 - 1497). 30
2.1.1. Bối cảnh xây dựng hệ thống quan lại dưới thời Lê Thánh Tông .................... 30
2.1.2.Hệ thống quan lại trong bộ máy hành chính trung ương ................................. 31
2.1.3. Hệ thống quan lại trong bộ máy hành chính địa phương ................................ 36
2.1.4. Cấu trúc quan chức và cấp bậc quan lại .......................................................... 38
2.2. Hệ thống quan lại trong bộ máy nhà nước thời Sejong (1418 - 1450) .............. 40
2.2.1. Bối cảnh xây dựng hệ thống quan lại dưới thời Sejong .................................. 40
2.2.2. Hệ thống quan lại trong bộ máy hành chính trung ương ................................ 42
2.2.3.Hệ thống quan lại trong bộ máy hành chính địa phương ................................. 46
2.2.4 Bộ máy quan lại và cấp bậc quan lại ................................................................ 48
ii
2.3. So sánh về hệ thống quan lại trong bộ máy nhà nước dưới thời Lê Thánh Tông
và Sejong ................................................................................................................... 50
Tiểu kết chương 2 .................................................................................................... 55
CHƯƠNG 3. TÌNH HÌNH QUAN LẠI PHẠM TỘI DƯỚI THỜI LÊ THÁNH
TÔNG VÀ SEJONG ............................................................................................... 57
3.1. Tình hình quan lại phạm tội thời Lê Thánh Tông (1460-1497) ......................... 57
3.1.1. Số vụ quan lại phạm tội ................................................................................... 57
3.1.2. Số lượng quan lại bị xử phạt do phạm tội ....................................................... 62
3.1.3. Các loại tội danh quan lại mắc phải ................................................................ 63
3.1.4. Một số lí do miễn giảm tội .............................................................................. 65
3.2. Thực trạng phạm tội quan lại thời Sejong (1418 - 1450) ................................... 66
3.2.1. Số vụ quan lại phạm tội ................................................................................... 66
3.2.2. Số lượng các quan lại bị xử phạt do phạm tội ................................................. 68
3.2.3. Các loại tội danh quan lại mắc phải ................................................................ 70
3.2.4. Một số lí do miễn giảm tội .............................................................................. 72
3.3. So sánh về thực trạng phạm tội quan lại thời Lê Thánh Tông và thời Sejong 74
Tiểu kết chương 3 .................................................................................................... 78
CHƯƠNG 4 HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI QUAN LẠI PHẠM TỘI TRONGHÌNH
LUẬT THỜI LÊ THÁNH TÔNG VÀ SEJONG.................................................. 80
4.1. Các loại hình phạt đối với quan lại phạm tội trong hình luật thời Lê Thánh Tông ... 80
4.1.1. Khái quát về hình luật và hình phạt thời Lê Thánh Tông ............................... 80
4.1.2. Tổng quan các quy định về quan lại phạm tội ................................................ 82
4.1.3. Các quy định xử phạt cụ thể về tư tội ............................................................. 84
4.2. Các loại hình phạt đối với quan lại phạm tội trong hình luật thời Sejong ......... 89
4.2.1. Khái quát về hình luật và hình phạt thời Sejong ............................................. 89
4.2.2. Tổng quan các quy định về quan lại phạm tội ................................................ 92
4.2.3. Các quy định xử phạt về tư tội trong Hình luật .............................................. 94
4.2.3.1. Các quy định xử phạt quan lại mặc tang tội ................................................. 94
4.3.3.2. Các quy định xử phạt quan lại lạm dụng quyền hạn .................................... 98
4.3. Các loại hình phạt thực tế đối với quan lại phạm tội thời Lê Thánh Tông và thời
Sejong ...................................................................................................................... 100
4.3.1 Các loại hình phạt thực tế đối với quan lại phạm tội thời Lê Thánh Tông .... 100
4.3.2. Các loại hình phạt thực tế đối với quan lại phạm tội thời Sejong . ............... 101
iii
4.4. So sánh các quy định hình phạt đối với phạm tội quan lại trong hình luật thời Lê
Thánh Tông và Sejong ............................................................................................ 103
Tiểu kết chương 4 .................................................................................................. 107
CHƯƠNG 5. BIỆN PHÁP, TÁC ĐỘNG TRONG PHÒNG CHỐNG QUAN LẠI
PHẠM TỘI DƯỚI THỜI LÊ THÁNH TÔNG VÀ SEJONG .......................... 108
5.1. Biện pháp, tác động phòng chống quan lại phạm tội dưới thời Lê Thánh Tông .... 108
5.1.1. Biện pháp phòng chống quan lại phạm tội .................................................... 108
5.1.2. Tác động trong phòng chống quan lại phạm tội............................................ 117
5.2. Biện pháp, tác động phòng chống quan lại phạm tội dưới Sejong .................. 121
5.2.1. Biện pháp phòng chống quan lại phạm tội .................................................... 121
5.2.2. Tác động trong phòng chống quan lại phạm tội............................................ 129
5.3. So sánh về các biện pháp và tác động trong phòng chống quan lại phạm tội dưới
thời Lê Thánh Tông và Sejong ................................................................................ 133
5.3.1. Tương đồng và khác biệt về biện pháp ......................................................... 133
5.3.2. Tương đồng và khác biệt về tác động ........................................................... 136
Tiểu kết chương 5 .................................................................................................. 137
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 139
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 144
CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
PHỤ LỤC
