Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Khía cạnh triết học trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Tày

Luận án tập trung nghiên cứu khía cạnh triết học trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Tày ở vùng Đông Bắc Việt Nam. Đây là một đề tài quan trọng nhằm làm rõ những giá trị tư tưởng và triết lý sâu sắc ẩn chứa trong một trong những nét văn hóa tâm linh đặc trưng của tộc người Tày, góp phần vào việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc.

Luận án hướng đến các nhà nghiên cứu, giảng viên, sinh viên trong lĩnh vực triết học, văn hóa học, tôn giáo học, dân tộc học, cũng như các nhà quản lý văn hóa, chính quyền địa phương và cộng đồng người Tày quan tâm đến việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.

Luận án tiến sĩ này đi sâu phân tích khía cạnh triết học trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Tày tại vùng Đông Bắc Việt Nam, đặc biệt tập trung vào các tỉnh Tuyên Quang, Bắc Kạn, Cao Bằng và Lạng Sơn. Mục tiêu chính của nghiên cứu là làm rõ những giá trị triết học tiềm ẩn trong tín ngưỡng này và đề xuất các giải pháp bảo tồn, phát huy chúng trong bối cảnh hiện đại, khi các giá trị văn hóa truyền thống đang đối mặt với thách thức từ toàn cầu hóa và hiện đại hóa. Nghiên cứu được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các quan điểm, đường lối của Đảng về văn hóa, tín ngưỡng. Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu đa dạng, bao gồm duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, phân tích, tổng hợp, diễn dịch, quy nạp, so sánh, cùng với các phương pháp điều tra xã hội học định lượng (khảo sát 500 phiếu) và định tính (phỏng vấn sâu 15 người uy tín, điền dã). Luận án làm rõ quan niệm về thế giới (gồm mường Trời, mường Đất, mường Nước) và nhân sinh quan của người Tày được thể hiện qua tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Nó khám phá cách người Tày quan niệm về thời gian, mối quan hệ giữa con người và vũ trụ, các chuẩn mực đạo đức như lòng hiếu thảo, biết ơn, tinh thần cộng đồng và trách nhiệm gia đình. Những đóng góp mới của luận án bao gồm việc làm rõ cơ sở hình thành, các yếu tố ảnh hưởng đến khía cạnh triết học trong tín ngưỡng này, đồng thời chỉ ra các giá trị và đề xuất giải pháp cụ thể phù hợp với chính sách hiện hành của Nhà nước. Về ý nghĩa, luận án bổ sung lý luận về thế giới quan và nhân sinh quan trong tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của người Tày, cung cấp cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo và là tài liệu tham khảo quan trọng cho việc xây dựng chính sách văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo, dân tộc, cũng như trong công tác giảng dạy và đào tạo.