Trùng roi đường niệu- sinh dục
(Trichomonas vaginalis)
1. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ
- Có hình cầu hay hình quả lê, hình trái đào. Có 4 roi đi ra phía trước, 1 roi bám
vào thân tạo thành màng vây
- Thể hoạt động có kích thước từ 7-23Micromet
2. ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC
- Sinh sản vô giói bằng cách phân đôi theo chiều dọc cơ thể
- ở nam giới Trichomonas vaginalis sống trong niệu đạo là chủ yếu, đôi khi có thể
gặp trong các túi tinh và trong tuyến tiền liệt.
- ở nữ giới Trichomonas vaginalis ký sinh chủ yếu trong âm đạo và trong niệu đạo
nhưng đôi khi gặp ở trong các tuyến phụ hay bàng quang
- Trichomonas vaginalis dễ dàng tăng sinh và gây bệnh khi:
- + pH âm đạo tăng
- + Hàm lượng Glycogen trong niêm mạc âm đạo tăng
- + Follieulin giảm
- + Vi khuẩn Doderlein trong âm đạo giảm
3. ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ CỦA BỆNH
- Nguồn bệnh và mầm bệnh: Là người lành hoặc người bệnh mang Trichomonas
vaginalis. Mầm bệnh là thể hoạt mang Trichomonas vaginalis
- Đường lây nhiễm
Bệnh nhiễm chủ yếu là do quan hệ tình dục. Gián tiếp qua nước rủa, đồ dùng, quần
áo, vệ sinh.
Người ta ước tính có khoảng 1/4 đàn ông bị nhiễm Trichomonas vaginalis sau khi
có quan hệ tình dục với những phụ nữ mang ký sinh trùng
- Phân bố dịch tễ:
Bệnh do Trichomonas vaginalis có tính chất toàn cầu, tỷ lệ bệnh thay đổi tuỳ theo
từng nhóm dân tộc, điều kiện vệ sinh phụ nữ và quan hệ tình dục, nạn mại dâm ở
nam giới bệnh không phổ biến
Bệnh phổ biến ở nữ giới; ở Việt Nam, tỷ lệ nhiễm ở phụ nữ nói chung khoảng 10
%, với phụ nữ làm nghề mại dâm thì cao hơn và dao động từ 30 - 60% tuỳ địa
phương.
4. BỆNH DO TRICHOMONAS VAGINALIS
4.1. Viêm âm đạo do Trichomonas vaginalis
Biểu hiện chủ yếu bằng huyết trắng. Huyết trắng nhiều màu sữa đục, nhiều bọt, có
mùi hôi. Triệu chứng này kéo dài, kèm theo có ngứa âm hộ, rối loạn chức năng
niệu (cảm giác nóng rát khi tiểu tiện)
Khám thấy âm hộ đỏ, niêm mạc bị kích thích, phù, có nhiều dịch tiết màu sữa đục
Ngoài viêm âm hộ và âm đạo, các tuyến Skene và niệu đạo cũng có thể bị viêm,
viêm phần phụ như buồng trứng, vòi trứng và dẫn đến rong kinh
Vô sinh là một biến chứng hay gặp, nguyên nhân gây ra vô sinh có nhiều giả
thuyết. Thuyết được nhiều người công nhận và cho là đúng nhất: Trichomonas
vaginalis tiết chất nhầy tạo thành nút bao bọc và phong toả cổ tử cung ngăn cản
không cho tinh trùng vào thụ tịnh
4.2. Viêm niệu đạo ở nam giới do Trichomonas vaginalis
Biểu hiện thông thường dưới dạng bán cấp, kín đáo hơn ở nữ giới. Cảm giác hơi
ngứa trong niệu đạo, có giọt mủ vào buổi sáng sớm ở quy đầu. Gây rối loan chức
năng niệu như đái rắt, viêm bằng quang. Viêm tuyến tiền liệt, đôi khi có viêm mào
tinh và tinh hoàn
5. CHẨN ĐOÁN
5.1. Ở nữ giới
- Lấy chất nhầy ở cùng đồ âm đạo soi trực tiếp để tìm Trichomonas vaginalis thể
hoạt động
- Làm tiêu bản và nhuộm, soi tìm Trichomonas vaginalis
- Nuôi cấy khi soi tươi không thấy Trichomonas vaginalis
5.2. Ở nam giới
Tìm trong giọt mủ buổi sáng hoặc tìm trong cặn nước tiểu sau khi ly tâm. Xoa
tuyến tiền liệt cho chất nhờn rỉ ra và lấy xét nghiệm tìm Trichomonas vaginalis
6. ĐIỀU TRỊ
Trong điều trị cần đảm bảo các nguyên tắc sau
- Vệ sinh bộ phận sinh dục thường xuyên
- Điều trị cho cả vợ lẫn chồng, cả nam và nữ.
- Trong thời gian điều trị không được quan hệ tình dục
- Diệt Trichomonas vaginalis phối hợp với diệt vi khuẩn và nấm men
Candida albicans
Thuốc điều trị đặc hiệu
- Tinidazol hoặc ornidazol
- Metronidazol
7. PHÒNG BỆNH
- Tăng cường các điều kiện vệ sinh cho phụ nữ
- Phát hiện và điều trị cho những người bị nhiễm
- An toàn trong quan hệ tình dục
- Thanh toán nạn mại dâm
