T HC CHA BNH DAY BM HUYT
CHUYÊN KHOA BNH V MI
1-CHY MÁU CAM, XUT HUYT KHÔNG CM ……………… 2
2-S MI …………………………………………………………….. 4
3-VIÊM XOANG ……………………………………………………... 6
4-MI CHY NC THI ………………………………………….. 10
5-CHY NC MI HAY NGHT MI …………………………… 11
6-VIÊM MI …………………………………………………………...12
7-VIÊM MI D NG ………………………………………………….13
8-MI MT MÙI. MT KHU GIÁC ………………………………. 14
9-VIÊM MI PHÌ I ………………………………………………… 15
10-TR MI, THT D TRONG MI ………………………………… 15
11- MI AU VÀ NGHT ……………………………………………. 16
12-IU TR BNG NGOI DC …………………………………. 17
2
BNH V MI
Mi là ca hô hp ca phi, có s cu to c bit ca các mch máu và các biu mô lông mi 
luôn luôn ưc i u ch!nh nhit " # niêm mc mi 37 " C, dù là không khí bên ngoài nóng
hay lnh, và nó ng$n c%n b&i khi hô hp, b' m"t ph(n niêm d'ch mi gi) li. Mi có các h*c
xoang giúp cho s phát âm, và dây th(n kinh kh+u giác  phân bit mùi.
I-CHY MÁU CAM, XUT HUYT KHÔNG CM (Epistaxis)
A-Chy máu mi im mch :
Niêm mc mi rt m,ng, dư-i niêm mc có nhi u mch máu nh, li ti, hp thành m"t màng lư-i
# ph(n trư-c vách ng$n mi 1cm g.i là im mch Kisselbach thư/ng d0 b' ch%y máu do nhi u
nguyên nhân :
a-Do h,a nhit b+c bách làm huy1t ngh'ch lên (u làm cho mt ,, m(u máu dư-i da mt mi ,
s2m, có mch H3ng.
b-Do phong hàn xâm nh2p d3n ép kinh lc làm s tu(n hoàn huy1t i sai (lc huy1t) làm mch
Phù, rêu lư4i b' tr5ng. Bnh thư/ng x%y ra # ngư/i tr6 tui, "t nhiên b' ch%y máu mi m"t ít,
thư/ng nh7, do triu ch+ng ca phong hàn làm ho, h5t hơi m"t lot, như cúm, thương hàn.
c-Do các nguyên nhân khác như ngoáy mi làm tr(y niêm mc hoc g(n 1n tui d2y thì, hay
th/i gian có kinh nguyt...
B-Chy máu thân ng mch :
Ch% máu # phía sau nhánh ca "ng mch bư-m kh9u cái, hoc # trư-c "ng mch sàng trư-c,
thư/ng b' # ngư/i l-n tui có bnh cao áp huy1t, xơ v)a "ng mch, hoc gan th2n b' tn
thương. Gi%i thích theo s khí hóa là ni h hàn, ngoi gi nhit, có du hiu lư4i nht, ming
khô, mch Hoãn, T1, loi bnh này thư/ng ch%y máu nhi u và kéo dài.
C-Chy máu các mao mch mi.
Ch%y máu kh5p niêm mc mi do khí hư, mch vô lc, có du hiu lâm sàng như mt tr5ng sáng,
m(u máu h3ng nht, thư/ng hay gp trong bnh xơ gan giai on cu*i, hoc do s*t xut huy1t.
D-Chy máu do khi u :
Ch%y máu l:n m ít m"t, nhưng kéo dài do kh*i u trong mi như u mch máu vách ng$n, u xơ
mi h.ng, ung thư xoang mi, u # vòm h.ng...
3
Gi%i thích theo s khí hóa : Ch%y máu cam do dương ln âm làm h,a nhit tích # ph1 b*c lên,
làm tu(n hoàn huy1t i ngưc lên làm v4 niêm mc mi.
E-iu tr theo kinh nghim y hc c truyn ông phơng :
1-n cánh mi vào vách ng$n t; 3-10 phút  c(m máu, khi ang b' ch%y máu, hoc 5p lnh 2
bên mi.
2- bnh nhân (u nga ra sau, th(y thu*c m"t tay lên trán bnh nhân 9y nh7 ra phía sau,
ngón cái tay kia n vào huyt Phong Ph  c(m máu cho 1n khi ngưng ch%y.
3-n ngón tay cái vào huyt Trung Qu%n  i u ch!nh li s khí hóa, n mnh xu*ng, không
ưc nhc lên cho 1n khi h1t ch%y máu cam thì thôi.
4-5p t,i g<a vào huyt Dng Tuy n ngưc v-i bên mi ch%y máu cam.
5-i u tr' b=ng huyt :
Bài 1 : T% Hp c*c, Hoà Liêu. B i Chùy, Á Môn.
Khi dùng phép t% # (u mt, nên dùng (u bút bi không mc, n vào huyt, # ch> có da th't c+ng
thì dùng ngón tay cái n au vào huyt. B thì day nh7 tròn thu2n theo chi u kim 3ng h3, r3i
dán cao 1cmm vuông vào huyt.
N1u bnh nng, bm thêm 5 huyt : Ngoi Quan, Thi1u Trch, Tâm Du, Cách Du, Dng Tuy n.
4
Bài 2 : Day b ?n Bch, @y Trung, day thu2n 18 l(n trên m>i huyt.
II-S MI (Coryza)
1-Nguyên nhân :
Do nhi0m khu9n nh7 # các h*c mi, vào mùa thu-ông, làm t$ng ti1t d'ch # mi. Trong h*c mi
c bit có m"t h th*ng g.i là Cun Di Mi có kh% n$ng co giãn  i u ti1t lưng máu nhi u
hay ít, tùy th/i ti1t nóng hay lnh. Tuy nhiên, khi th/i ti1t thay i qúa nhanh, hàn tà xâm nh2p
ph1 khí, làm cho Cu*n Dư-i Mi n# to sinh ngh7t mi và ti1t ra nhi u d'ch cht # mi thành
ch%y nư-c mi s&t sùi kéo dài. Tây y g.i là nhi0m siêu vi khu9n Rhinovirus, vi khu9n này ã gây
ra s mi kéo dài.
2-Cách iu tr :
-Tây y dùng máy xông mi Rhinotherm tr' kh,i bnh s mi trong vòng 24 gi/.
-Y h.c c truy n xông mi v-i tinh d(u thơm, nh, vài gi.t vào ly nư-c nóng, hay ch! dùng nư-c
nóng # nhit " 43-60 " C, xông liên t&c vào niêm mc mi 30-60 phút m>i l(n. Làm nhi u l(n
1n khi h1t s mi.
5
-Phương pháp tr' liu b=ng s+c nóng ca máy Thermotherapy cho r=ng siêu vi khu9n phát trin
thích hp # nhit " 33-35 " C trong vùng niêm mc mi. Nhưng nhit " trên 43 " C vi
khu9n sA b' tiêu dit. Tuy nhiên, s* vi khu9n ã xâm nh2p vào nhân t1 bào ti1p t&c sinh sàn, nên
chúng không sinh s%n cùng m"t lúc, do ó ph%i xông nhi u l(n cách nhau 2-3 gi/.
-N1u xông b=ng n3i xông v-i tinh d(u Bc Hà, cơ th sA xut m3 hôi làm mt lưng nư-c trong
cơ th, nên c(n ph%i u*ng nư-c chanh mu*i  bù li lưng nư-c b' mt.
-Có th xông b=ng Dm Táo, dùng 2 mung dm táo v-i 1 ly nư-c nóng, ưa 2 l> mi vào xông,
khi nư-c mi ch%y ra, x't h1t nư-c trong mi ra cho khô, ti1p t&c hít cho hơi dm xông vào trong
xoang làm ch1t virus, khi nư-c mi ch%y ra li x't ra h1t, r3i hít hơi vào sâu trong mi ti1p t&c
cho 1n khi x't không ra nư-c mi n)a lúc ó mi ã khô và th# thông. Sau cùng, dùng bông gòn
thm nư-c dm táo lau ra trong h*c mi  sát trùng niêm mc.
- Dùng d(u nóng day sau c gáy và d.c hai bên c"t s*ng # vùng huyt Phong Môn, Ph1 Du. Dán
cao nóng và day vào các huyt Nghênh Hương, Hp C*c, Nhân Trung, Phong Ph, Phong Trì,
i Chùy. Cào (u b=ng các ngón tay vào vùng Bách H"i, Thưng Tinh.