Vũ trụ học và các
hình vũ trụ
vũ tr học. cosmoslogy. Một ngành khoa học thuộc Vật và Thiên
văn học hiện đại. nghiên cứu về nguồn gốc, cu trúc và stiến hoá ca
vũ trụ.
Để tả những yếu tố nêu trên của trụ, nhiều hình vũ trđã
được đưa ra, dự đoán qkhứ tương lai của trụ. Dưới đây là t v
vài mô hình cơ bản của vũ trụ học hiện đại.
vũ trụ mở. open universe. Một trong các mô hình vũ trụ cơ bản suy ra
tthuyết Big Bang, trong đó cho biết trsẽ giãn nvĩnh viễn. Mô hình
này tiên đoán rằng lượng vật chất tồn tại trong vũ trụ không đủ lớn để sinh ra
một hấp dẫn đchống lại snra của trụ. trsgiãn nmãi thi
gian chỉ có thể bị coi là kết thúc khi mật đvật chất trong vũ trụ là qnhỏ,
không đđể gây ra các tương tác hấp dẫn đáng kể. Hiện nay thiên văn học
hiện đại thừa nhận hình này ttrụ chính xác nhất, vũ trụ sẽ giãn
nở vĩnh viễn với gia tốc ngày càng ln.
vũ tr khép kín. closed universe. Một trong các hình vũ trụ cơ
bản suy ra từ thuyết Big Bang. hình này tiên đoán rằng sau sbùng phát
của Big Bang, tr đã nrộng ra không ngừng. Nhưng sau đó lượng vật
chất tồn tại trong trụ đln để chống lại sgiãn nở, và vũ trụ chuyển từ
giãn nsang co dần li. Trong hình này, không gian và thi gian là hữu
hạn, không chỉ thế mà chúng s kết thúc cùng với skết thúc của trụ.
Toàn b trụ sẽ co dần lại đến khi tạo thành một cuộc suy sập hấp dẫn
giống như ngôi sao co lại thành lđen, và kết thúc của cuộc suy sập này
một vụ co ln (Big Crunch). Hiện nay, hình này được coi là kng chính
xác c quan sát chi tiết đều ch ra rằng mô hình ca vũ trụ hiện nay là
hình vũ trụ mở.
vũ tr phẳng. flat universe. Một trong c mô hình vũ trụ suy ra t
thuyết Big Bang. Mô hình này cho biết mật độ vật chất trong vũ trụ là đủ lớn
để ngăn cản sự giãn n của trnhưng lại đnhỏ để không thể làm vũ tr
co lại. Vũ trtương lai trong hình này s có tốc độ giãn ngiảm dần
nhưng không bao giờ sự giãn n triệt tiêu hoàn toàn. Trong h qui chiếu
không - thi gian, tốc độ giãn ncủa tr theo thời gian được biểu diễn
bằng một đường tiệm cận với giá trị không vận tốc. Hin nay hình y
không được thừa nhận vì các quan sát hin nay đều cho thấy vũ trụ tuân theo
mô hình vũ tr mở.
vũ trsong song. parallel univers. Một (hay nhiều) trgiả thiết,
được xem là tn tại độc lập vi vũ trchúng ta đang có. Các trsong
song không gian thời gian hoàn toàn biệt lập, không sự tương tác
ln nhau. Sự tồn tại của c vũ trụ này được giả thiết từ các hệ quả ca cách
giải thích đa thế giới, cơ học lượng tử và lí thuyết lạm phát hỗn độn.