Xử lý rơm rạ bằng chế phẩm sinh học thành
phân bón hữu cơ
Phương pháp xử lý rơm rạ dư thừa sau thu hoạch bằng chế
phẩm sinh học thành phân bón hữu cơ là phương pháp tiết
kiệm được nguồn rác thải, công làm đất và đặc biệt giúp giải quyết vấn đề ô nhiễm
môi trường, tạo nền sản xuất nông nghiệp bền vững.
Hội thảo đánh giá chương trình “Thử nghiệm xử lý rơm rạ sau thu hoạch thành
phân bón hữu cơ bằng chế phẩm sinh học” vừa được Sở NN& PTNN tổ chức vào
ngày 15/11 vừa qua, với sự có mặt của các đại diện ngành nông nghiệp ở khu vực
phía Bắc. Các đại biểu đánh giá cao về hiệu quả của chương trình và đề nghị triển
khai thí điểm mô hình trên diện rộng.
Để ủ rơm, rạ đạt kết quả tốt bà con nông dân thực hiện đúng các bước trong nội
dung quy trình kỹ thuật như sau:
- Chuẩn bị xử lý:
+ Xác định lượng rơm, rạ cần xử lý trước khi thu hoạch.
+ Lựa chọn địa điểm: nên chọn địa điểm ủ xử lý gần nguồn nguyên liệu (rơm, rạ),
thuận tiện nguồn nước và hợp lý khi bảo quản và sử dụng, việc xử lý theo quy mô
hộ gia đình nhưng nên bố trí theo hướng tập trung theo khu xử lý để tiện quản lý
kỹ thuật.
+ Chuẩn bị đủ lượng chế phẩm sinh học, phân hoá học bổ sung và một số vật tư
cần thiết.
- Các bước thực hiện tuân thủ theo quy trình kỹ thuật:
+ Thu gom rơm, rạ (khi thu gom rơm, rạ để ủ có thể tận dụng thêm một số sản
phẩm hữu cơ như: bèo tây, thân lá cây trồng hoặc phân lợn, phân gà, ...).
+ Tùy lượng nguyên liệu mà bố trí diện tích chân đống, lượng chế phẩm hòa tan,
phân hoá học NPK cho hợp lý, 1 tấn rơm, rạ cần lượng chế phẩm và phân hoá học
như sau: Chế phẩm: 0,2kg/tấn; phân hoá học NPK: 3kg/tấn.
+ Quy trình thực hiện:
* Chế phẩm: tiến hành pha chế phẩm ở dạng dung dịch hoà tan.
* Trải rơm, rạ sau khi thu hoạch trên địa điểm lựa chọn, mỗi lớp rơm, rạ dày 30cm
thì tưới một lượt dung dịch chế phẩm hòa tan (nồng độ của dung dịch tùy thuộc
vào độ ẩm của rơm, rạ sao cho khi ủ rơm, rạ có độ ẩm đạt trên 80%) và rắc mỏng
phân hoá học NPK. Nếu gia đình có phân chuồng, phân gà thì bổ sung thêm.
* Sau khi đã tiến hành xong, đống ủ phải được che đậy bằng nilon để đảm bảo vệ
sinh môi trường và kiểm tra nhiệt độ, độ ẩm của đống ủ để bổ sung nước đạt độ ẩm
cần thiết, duy trì nhiệt độ đống ủ luôn ở mức 40oC. Màng nilon che đậy đống ủ
được sử dụng nhiều lần đến khi hỏng thì thu gom bán cho người thu mua phế liệu
để tránh gây ô nhiễm môi trường.
+ Đảo trộn đống ủ: để cho rơm, rạ vụn thêm và làm cho các loại vi sinh vật phân
bố đều, tưới bổ sung duy trì ẩm độ, trộn đều giữa chỗ phân huỷ tốt và chưa tốt, để
đảm bảo cần đảo trộn 2 lần; lần 1 sau ủ 15-20 ngày, lần 2 cách lần 1 là 10 –
15 ngày, (cách kiểm tra độ ẩm: cầm nắm rơm, rạ vắt đều thấy nước rỉ ra theo kẽ
tay là được).
+ Sau 30 ngày trở đi ta kiểm tra chất lượng phân đảm bảo đưa đi bón lót gối vụ
hoặc đánh gọn bảo quản để bón cho cây rau màu.
Xử lý rơm rạ bằng chế phẩm sinh học, bên cạnh hiệu quả xử lý rơm rạ thành phân
bón hữu cơ thì có thể xử lý rơm rạ để dùng làm nguyên liệu trong trồng nấm rơm,
làm rơm ủ trong trồng khoai tây và một số cây trồng khác….
Các chế phẩm sinh học xử lý rơm rạ phổ biến hiện nay là Fitohoocmon,
Tricoderma, Bio-Plant....Bà con đến Sở Khoa học và Công nghệ ,Trung tâm
khuyến nông của tỉnh, hội nông dân ở địa phương...để được tư vấn thêm về việc sử
dụng chế phẩm sinh học để xử lý rơm rạ sau thu hoạch.