1. Xu th t t y u c a s ra đi hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa s v n ế ấ ế ủ ự ờ ế ộ ộ ả ủ ự ậ
đng phát tri n và thay th l n nhau c a các hình thái kinh t -xã h i là quá trình ộ ể ế ẫ ủ ế ộ
phát tri n l ch s - t nhiên, đi u đó là do quy lu t v s phù h p c a quan h s n ể ị ử ự ề ậ ề ự ợ ủ ệ ả
xu t v i trình đ phát tri n c a l c l ng s n xu t quy đnh.C.Mác và ấ ớ ộ ể ủ ự ượ ả ấ ị
Ph.Ăngghen đã phân tích m t cách khoa h c ph ng th c s n xu t t b n ch ộ ọ ươ ứ ả ấ ư ả ủ
nghĩa và ch rõ mâu thu n c b n c a ph ng th c s n xu t t b n ch nghĩa là ỉ ẫ ơ ả ủ ươ ứ ả ấ ư ả ủ
mâu thu n gi a l c l ng s n xu t ngày càng xã h i hóa cao v i quan h s n xu tẫ ữ ự ượ ả ấ ộ ớ ệ ả ấ
d a trên s h u t nhân t b n ch nghĩa v t s n xu t d n t i s kìm hãm l c ự ở ữ ư ư ả ủ ề ư ả ấ ẫ ớ ự ự
l ng s n xu t. Nhu c u phát tri n c a l c l ng s n xu t t t y u đòi h i ph i ượ ả ấ ầ ể ủ ự ượ ả ấ ấ ế ỏ ả
thay th quan h s n xu t t b n ch nghĩa b ng quan h s n xu t m i phù h p ế ệ ả ấ ư ả ủ ằ ệ ả ấ ớ ợ
đ thúc đy l c l ng s n xu t phát tri n. Tính mâu thu n gay g t trong lĩnh v c ể ẩ ự ượ ả ấ ể ẫ ắ ự
kinh t đc bi u hi n trên lĩnh v c chính tr xã h i là mâu thu n giai c p công ế ượ ể ệ ự ị ộ ẫ ấ
nhân, nhân dân lao đng v i giai c p t s n. S phát tri n c a cu c đu tranh giai ộ ớ ấ ư ả ự ể ủ ộ ấ
c p t t y u d n t i chuyên chính vô s n và s xác l p hình thái kinh t -xã h i ấ ấ ế ẫ ớ ả ự ậ ế ộ
c ng s n ch nghĩa. C.Mác và Ph.Ăngghen d báo s ra đi c a hình thái kinh t - ộ ả ủ ự ự ờ ủ ế
xã h i c ng s n ch nghĩa t nh ng n c t b n phát tri n nh ng căn c vào ộ ộ ả ủ ừ ữ ướ ư ả ể ư ứ
nh ng đi u ki n th c t cu i th k XIX, đu th k XX, V.I.Lênin đã d báo s ữ ề ệ ự ế ố ế ỷ ầ ế ỷ ự ự
xu t hi n c a hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa các n c có trình đ ấ ệ ủ ế ộ ộ ả ủ ở ướ ộ
phát tri n trung bình và nh ng dân t c thu c đa. Nh ng đi u ki n c b n c a s ể ữ ộ ộ ị ữ ề ệ ơ ả ủ ự
ra đi hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa t các n c t b n ch nghĩa ờ ế ộ ộ ả ủ ừ ướ ư ả ủ
trung bình và các n c ch a qua ch nghĩa t b n ph i h i t đ các đi u ki n sauướ ư ủ ư ả ả ộ ụ ủ ề ệ
đây: M t là, khi ch nghĩa t b n chuy n sang giai đo n ch nghĩa đ qu c,các ộ ủ ư ả ể ạ ủ ế ố
n c đ qu c không ng ng xâm l c, khai thác thu c đa, gây ra chi n tranh…Do ướ ế ố ừ ượ ộ ị ế
đó, đã làm xu t hi n nh ng mâu thu n c b n và gay g t c a th i đi nh : Mâu ấ ệ ữ ẫ ơ ả ắ ủ ờ ạ ư
thu n gi a giai c p t s n và giai c p công nhân; mâu thu n gi a ch nghĩa đ ẫ ữ ấ ư ả ấ ẫ ữ ủ ế
qu c v i các dân t c thu c đa; mâu thu n gi a các n c t b n v i nhau; mâu ố ớ ộ ộ ị ẫ ữ ướ ư ả ớ
thu n gi a đa ch và nông dân… các n c nông nghi p l c h u và thu c đa ẫ ữ ị ủ Ở ướ ệ ạ ậ ộ ị
mâu thu n c b n nh t là mâu thu n gi a th c dân đ qu c cùng b n phong ki n ẫ ơ ả ấ ẫ ữ ự ế ố ọ ế
tay sai, v i m t bên là c dân t c đang b nô d ch, b áp b c, bóc l t. Hai là, có s ớ ộ ả ộ ị ị ị ứ ộ ự
tác đng toàn c u c a phong trào c ng s n và công nhân qu c t , h t t ng ộ ầ ủ ộ ả ố ế ệ ư ưở
Mác-Lênin, đc bi t là nh ng lu n đi m v ch nghĩa đ qu c và các dân t c b ặ ệ ữ ậ ể ề ủ ế ố ộ ị
áp b c…, làm th c t nh nhi u dân t c, d y lên phong trào yêu n c, giành đc l p ứ ứ ỉ ề ộ ấ ướ ộ ậ
dân t c, trong đó có Vi t Nam. Nh v y, hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch ộ ệ ư ậ ế ộ ộ ả ủ
nghĩa khi ra đi các n c t b n ch nghĩa phát tri n trung bình và các n c ờ ở ướ ư ả ủ ể ướ
ch a qua ch nghĩa t b n không ph i là ng u nhiên mà d a vào nh ng đi u ki n ư ủ ư ả ả ẫ ự ữ ề ệ
l ch s nh t đnh. 2. Các giai đo n phát tri n c a hình thái kinh t - xã h i c ng ị ử ấ ị ạ ể ủ ế ộ ộ
s n ch nghĩa D a trên c s phát tri n c a l c l ng s n xu t, C.Mác và ả ủ ự ơ ở ể ủ ự ượ ả ấ
Ph.Ăngghen không ch phân chia l ch s phát tri n xã h i loài ng i thành các hình ỉ ị ử ể ộ ườ
thái kinh t - xã h i mà còn chia hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa thànhế ộ ế ộ ộ ả ủ
các giai đo n khác nhau. Theo các ông, hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch ạ ế ộ ộ ả ủ
nghĩa phát tri n t th p đn cao, t giai đo n xã h i xã h i ch nghĩa lên xã h i ể ừ ấ ế ừ ạ ộ ộ ủ ộ
c ng s n ch nghĩa. Trong tác ph m “Ch nghĩa Mác v v n đ nhà n c”, trên ộ ả ủ ẩ ủ ề ấ ề ướ
c s di n đt t t ng c a C.Mác, V.I.Lênin đã chia hình thái kinh t - xã h i ơ ở ễ ạ ư ưở ủ ế ộ
c ng s n ch nghĩa thành ba th i k : nh ng c n đau đ kéo dài (th i k quá đ); ộ ả ủ ờ ỳ ữ ơ ẻ ờ ỳ ộ
giai đo n đu c a xã h i c ng s n ch nghĩa (ch nghĩa xã h i); giai đo n cao c aạ ầ ủ ộ ộ ả ủ ủ ộ ạ ủ
xã h i c ng s n ch nghĩa (ch nghĩa c ng s n). a. Th i k quá đ lên ch nghĩa ộ ộ ả ủ ủ ộ ả ờ ỳ ộ ủ
xã h i Tính t t y u c a th i k quá đ t ch nghĩa t b n lên lên ch nghĩa xã ộ ấ ế ủ ờ ỳ ộ ừ ủ ư ả ủ
h i Th i k quá đ t ch nghĩa t b n lên ch nghĩa xã h i là th i k c i bi n ộ ờ ỳ ộ ừ ủ ư ả ủ ộ ờ ỳ ả ế
cách m ng sâu s c trên toàn b các m t c a đi s ng xã h i, t o ra nh ng ti n đ ạ ắ ộ ặ ủ ờ ố ộ ạ ữ ề ề
v t ch t và tinh th n c n thi t đ hình thành m t xã h i mà trong đó nh ng nguyênậ ấ ầ ầ ế ể ộ ộ ữ
t c căn b n c a ch nghĩa xã h i s đc th c hi n. Tính t t y u c a th i k quá ắ ả ủ ủ ộ ẽ ượ ự ệ ấ ế ủ ờ ỳ
đ lên ch nghĩa xã h i là doộ ủ ộ
M t là, ch nghĩa t b n và ch nghĩa xã h i khác nhau v b n ch t, d a trên ch đ ộ ủ ư ả ủ ộ ề ả ấ ự ế ộ
s h u khác nhau v t li u s n xu t. Ch nghĩa t b n đc xây d ng trên c s ở ữ ề ư ệ ả ấ ủ ư ả ượ ự ơ ở
ch đ t h u t b n ch nghĩa v t li u s n xu t, d a trên áp b c, bóc l t và b t ế ộ ư ữ ư ả ủ ề ư ệ ả ấ ự ứ ộ ấ
công. Ch nghĩa xã h i đc xây d ng trên c s ch đ công h u v t li u s n ủ ộ ượ ự ơ ở ế ộ ữ ề ư ệ ả
xu t, không còn tình tr ng áp b c, bóc l t. Mu n có xã h i nh v y c n ph i có th i ấ ạ ứ ộ ố ộ ư ậ ầ ả ờ
k l ch s nh t đnh. Hai là, ch nghĩa xã h i đc xây d ng trên n n đi công nghi pỳ ị ử ấ ị ủ ộ ượ ự ề ạ ệ
có trình đ cao. Ch nghĩa t b n đã t o ra n n đi công nghi p nh ng nó ch a ph i ộ ủ ư ả ạ ề ạ ệ ư ư ả
là c s v t ch t k thu t c a ch nghĩa xã h i. Mu n có c s v t ch t k thu t c a ơ ở ậ ấ ỹ ậ ủ ủ ộ ố ơ ở ậ ấ ỹ ậ ủ
ch nghĩa xã h i c n ph i có th i gian đ t ch c l i, s p x p, c i t o n n đi công ủ ộ ầ ả ờ ể ổ ứ ạ ắ ế ả ạ ề ạ
nghi p t b n ch nghĩa thành c s v t ch t k thu t c a ch nghĩa xã h i. Ba là, ệ ư ả ủ ơ ở ậ ấ ỹ ậ ủ ủ ộ
các quan h xã h i c a ch nghĩa xã h i không t phát n y sinh t ch nghĩa t b n, ệ ộ ủ ủ ộ ự ả ừ ủ ư ả
mà ch có th là k t qu c a quá trình xây d ng và c i t o xã h i ch nghĩa. B n là, ỉ ể ế ả ủ ự ả ạ ộ ủ ố
công cu c xây d ng ch nghĩa xã h i là công vi c m i m , khó khăn ph c t p và đòi ộ ự ủ ộ ệ ớ ẻ ứ ạ
h i ph i có th i gian. *Đc đi m và th c ch t c a th i k quá đ lên ch nghĩa xã h iỏ ả ờ ặ ể ự ấ ủ ờ ỳ ộ ủ ộ
Đc đi m c a th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i là s t n t i c a xã h i cũ đan xen ặ ể ủ ờ ỳ ộ ủ ộ ự ồ ạ ủ ộ
v i nh ng nhân t m i c a ch nghĩa xã h i trong m i quan h v a th ng nh t v a ớ ữ ố ớ ủ ủ ộ ố ệ ừ ố ấ ừ
đu tranh v i nhau trên m i lĩnh v c c a đi s ng xã h i nh : chính tr , kinh t , văn ấ ớ ọ ự ủ ờ ố ộ ư ị ế
hoá, t t ng…và phát tri n theo đnh h ng xã h i ch nghĩa. Trên lĩnh v c kinh t ư ưở ể ị ướ ộ ủ ự ế
là s t n t i n n kinh t nhi u thành ph n trong h th ng kinh t qu c dân th ng ự ồ ạ ề ế ề ầ ệ ố ế ố ố
nh t, v n đng theo đnh h ng xã h i ch nghĩa. N n kinh t có nhi u thành ph n ấ ậ ộ ị ướ ộ ủ ề ế ề ầ
đc xác l p trên c s khách quan c a s t n t i nhi u lo i hình s h u v t li u ượ ậ ơ ở ủ ự ồ ạ ề ạ ở ữ ề ư ệ
s n xu t v i nh ng hình th c t ch c kinh t đa d ng, đan xen h n h p v i nhau, ả ấ ớ ữ ứ ổ ứ ế ạ ỗ ợ ớ
nhi u hình th c phân ph i thu nh p khác nhau. Trên lĩnh v c chính tr : Do k t c u kinhề ứ ố ậ ự ị ế ấ
t c a th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i đa d ng, ph c t p nên k t c u giai c p xã ế ủ ờ ỳ ộ ủ ộ ạ ứ ạ ế ấ ấ
h i trong th i k này cũng đa d ng, ph c t p. Th i k này bao g m: giai c p công ộ ờ ỳ ạ ứ ạ ờ ỳ ồ ấ
nhân, giai c p nông dân, t ng l p trí th c, nh ng ng i s n xu t nh , t ng l p t s n.ấ ầ ớ ứ ữ ườ ả ấ ỏ ầ ớ ư ả
Các gia c p, t ng l p này v a h p tác, v a đu tranh v i nhau. Trong m t giai c p, ấ ầ ớ ừ ợ ừ ấ ớ ộ ấ
t ng l p cũng có nhi u b ph n có trình đ, ý th c khác nhau, do đó ý th c chính tr ầ ớ ề ộ ậ ộ ứ ứ ị
c a các b ph n khác nhau cũng có s khác nhau. Trên lĩnh v c t t ng văn hóa - xã ủ ộ ậ ự ự ư ưở
h i là s t n t i nhi u t t ng và văn hóa khác nhau. Bên c nh t t ng xã h i ch ộ ự ồ ạ ề ư ưở ạ ư ưở ộ ủ
nghĩa, t t ng Mác - Lênin gi vai trò th ng tr v n t n t i các t t ng t s n, ti u ư ưở ữ ố ị ẫ ồ ạ ư ưở ư ả ể
t s n, tâm lý ti u nông… V y, th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i v th c ch t là ư ả ể ậ ờ ỳ ộ ủ ộ ề ự ấ
th i k di n ra cu c đu tranh gi a giai c p t s n đã b đánh b i, không còn là giai ờ ỳ ễ ộ ấ ữ ấ ư ả ị ạ
c p th ng tr và các th l c ch ng phá ch nghĩa xã h i v i giai c p công nhân và ấ ố ị ế ự ố ủ ộ ớ ấ
qu n chúng nhân dân lao đng. Cu c đu tranh giai c p di n ra trong đi u ki n m i là ầ ộ ộ ấ ấ ễ ề ệ ớ
giai c p công nhân đã c m quy n, qu n lý t t c các lĩnh v c đi s ng xã h i. Cu c ấ ầ ề ả ấ ả ự ờ ố ộ ộ
đu tranh giai c p v i nh ng n i dung, hình th c m i, di n ra trong lĩnh v c chính tr , ấ ấ ớ ữ ộ ứ ớ ễ ự ị
kinh t , văn hóa t t ng, b ng tuyên truy n v n đng là ch y u, b ng hành chính vàế ư ưở ằ ề ậ ộ ủ ế ằ
lu t pháp. N i dung kinh t , chính tr và văn hóa, xã h i c a th i k quá đ lên ch ậ ộ ế ị ộ ủ ờ ỳ ộ ủ
nghĩa xã h i. Trong lĩnh v c kinh t : Trong th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i c n ộ ự ế ờ ỳ ộ ủ ộ ầ
ph i. Trong lĩnh v c kinh t : Trong th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i c n ph i s p ả ự ế ờ ỳ ộ ủ ộ ầ ả ắ
x p, b trí l i l c l ng s n xu t hi n có c a xã h i, c i t o quan h s n xu t cũ, ế ố ạ ự ượ ả ấ ệ ủ ộ ả ạ ệ ả ấ
xây d ng quan h s n xu t m i theo h ng t o ra s phát tri n cân đi c a n n kinh ự ệ ả ấ ớ ướ ạ ự ể ố ủ ề
t , đáp ng ngày càng t t h n nhu c u c a nhân dân. Quá trình này ph i tuân th ế ứ ố ơ ầ ủ ả ủ
nh ng đòi h i khách quan c a quy lu t kinh t , nh t là quy lu t quan h s n xu t phù ữ ỏ ủ ậ ế ấ ậ ệ ả ấ
h p v i trình đ phát tri n c a l c l ng s n xu t.Đi v i nh ng n c ch a tr i qua ợ ớ ộ ể ủ ự ượ ả ấ ố ớ ữ ướ ư ả
ch đ t b n ch nghĩa, t t y u ph i ti n hành công nghi p hóa xã h i ch nghĩa đ ế ộ ư ả ủ ấ ế ả ế ệ ộ ủ ể
t o ra c s v t ch t k thu t c a ch nghĩa xã h i, đó là nhi m v trung tâm c a th iạ ơ ở ậ ấ ỹ ậ ủ ủ ộ ệ ụ ủ ờ
k quá đ. Quá trình này đòi h i ph i tuân th quy lu t kinh t khách quan và tùy ỳ ộ ỏ ả ủ ậ ế
thu c đi u ki n l ch s c th c a m i n c và b i c nh qu c t đ xác đnh chi n ộ ề ệ ị ử ụ ể ủ ỗ ướ ố ả ố ế ể ị ế
l c, b c đi và n i dung thích h p. Trong lĩnh v c chính tr : N i dung c b n trong ượ ướ ộ ợ ự ị ộ ơ ả
lĩnh v c chính tr c a th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i là ti n hành cu c đu tranh ự ị ủ ờ ỳ ộ ủ ộ ế ộ ấ
ch ng l i các th l c thù đch, ch ng phá s nghi p xây d ng ch nghĩa xã h i; xây ố ạ ế ự ị ố ự ệ ự ủ ộ
d ng, c ng c nhà n c và n n dân ch xã h i ch nghĩa ngày càng v ng m nh, đm ự ủ ố ướ ề ủ ộ ủ ữ ạ ả
b o quy n làm ch trong ho t đng kinh t - văn hóa - xã h i c a nhân dân lao đng; ả ề ủ ạ ộ ế ộ ủ ộ
xây d ng các t ch c chính tr - xã h i th c s là n i th c hi n quy n làm ch c a ự ổ ứ ị ộ ự ự ơ ự ệ ề ủ ủ
nhân dân lao đng; xây d ng Đng C ng s n trong s ch, v ng m nh ngang t m ộ ự ả ộ ả ạ ữ ạ ầ
nhi m v l ch s . Trong lĩnh v c xã h i: N i dung c b n trong lĩnh v c xã h i c a ệ ụ ị ử ự ộ ộ ơ ả ự ộ ủ
th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i là kh c ph c t n n do xã h i cũ đ l i, t ng ờ ỳ ộ ủ ộ ắ ụ ệ ạ ộ ể ạ ừ
b c kh c ph c s chênh l ch phát tri n gi a các vùng, mi n, các t ng l p dân c ướ ắ ụ ự ệ ể ữ ề ầ ớ ư
trong xã h i nh m th c hi n m c tiêu bình đng xã h i; xây d ng m i quan h t t ộ ằ ự ệ ụ ẳ ộ ự ố ệ ố
đp gi a ng i v i ng i. b. Xã h i xã h i ch nghĩa Xã h i xã h i ch nghĩa (Ch ẹ ữ ườ ớ ườ ộ ộ ủ ộ ộ ủ ủ
nghĩa xã h i) là giai đo n th p c a ch Xã h i xã h i ch nghĩa (Ch nghĩa xã h i) là ộ ạ ấ ủ ủ ộ ộ ủ ủ ộ
giai đo n th p c a ch nghĩa c ng s n có các đc tr ng sau: C s v t ch t - k thu tạ ấ ủ ủ ộ ả ặ ư ơ ở ậ ấ ỹ ậ
là n n s n xu t công nghi p v i trình đ công ngh hi n đi M i ch đ xã h i đu ề ả ấ ệ ớ ộ ệ ệ ạ ỗ ế ộ ộ ề
có c s v t ch t k thu t t ng ng c a nó, ph n ánh trình đ phát tri n kinh t - kơ ở ậ ấ ỹ ậ ươ ứ ủ ả ộ ể ế ỹ
thu t c a ch đ đó. N u công c th công là đc tr ng cho c s v t ch t k thu t ậ ủ ế ộ ế ụ ủ ặ ư ơ ở ậ ấ ỹ ậ
c a các xã h i ti n t b n ch nghĩa thì n n đi công nghi p c khí lđc tr ng cho củ ộ ề ư ả ủ ề ạ ệ ơ ặ ư ơ
s v t ch t k thu t c a ch nghĩa t b n. Ch nghĩa xã h i v i t cách là xã h i thayở ậ ấ ỹ ậ ủ ủ ư ả ủ ộ ớ ư ộ
th ch nghĩa t b n, cao h n ch nghĩa t b n thì c s v t ch t k thu t c a nó ế ủ ư ả ơ ủ ư ả ơ ở ậ ấ ỹ ậ ủ
ph i là n n s n xu t đi công nghi p có trình đ cao h n so v i trình đ c a xã h i tả ề ả ấ ạ ệ ộ ơ ớ ộ ủ ộ ư
b n ch nghĩa.Đi v i các n c t b n ch nghĩa đi lên ch nghĩa xã h i, l c l ng ả ủ ố ớ ướ ư ả ủ ủ ộ ự ượ
s n xu t đã phát tri n cao là đi u ki n thu n l i đ xây d ng c s v t ch t k thu t ả ấ ể ề ệ ậ ợ ể ự ơ ở ậ ấ ỹ ậ
cho ch nghĩa xã h i. Đi v i các n c đi lên ch nghĩa xã h i b qua ch đ t b n ủ ộ ố ớ ướ ủ ộ ỏ ế ộ ư ả
ch nghĩa, đ xây d ng c s v t ch t k thu t cho ch nghĩa xã h i t t y u ph i ủ ể ự ơ ở ậ ấ ỹ ậ ủ ộ ấ ế ả
th c hi n công nghi p hoá, hi n đi hoá. Xã h i xã h i ch nghĩa xoá b ch đ ự ệ ệ ệ ạ ộ ộ ủ ỏ ế ộ
chi m h u t b n ch nghĩa, thi t l p ch đ công h u v nh ng t li u s n xu t ế ữ ư ả ủ ế ậ ế ộ ữ ề ữ ư ệ ả ấ
ch y u c a xã h i Xã h i xã h i ch nghĩa và t b n ch nghĩa là hai ch đ xã h i ủ ế ủ ộ ộ ộ ủ ư ả ủ ế ộ ộ
mà đó có s khác nhau v ch đ s h u t li u s n xu t ch y u. xã h i xã h i ở ự ề ế ộ ở ữ ư ệ ả ấ ủ ế Ở ộ ộ
ch nghĩa đó là ch đ công h u v t li u s n xu t ch y u còn trong xã h i t b n ủ ế ộ ữ ề ư ệ ả ấ ủ ế ộ ư ả
ch nghĩa đó là ch đ t h u t b n ch nghĩa v t li u s n xu t.Các nhà kinh đi nủ ế ộ ư ữ ư ả ủ ề ư ệ ả ấ ể
c a ch nghĩa Mác-Lênin đã ch rõ, ch nghĩa xãh i không xoá b ch đ t h u nói ủ ủ ỉ ủ ộ ỏ ế ộ ư ữ
chung mà ch y u là xoá b ch đ t h u t b n ch nghĩa v t li u s n xu t ch ủ ế ỏ ế ộ ư ữ ư ả ủ ề ư ệ ả ấ ủ
y u, vì đây chính là ngu n g cc a áp b c, bóc l t giá tr th ng d .Theo C.Mác và ế ồ ố ủ ứ ộ ị ặ ư
Ph.Ăngghen, giai c p vô s n ph i t ng b c đo t l yt li u s n xu t t trong tay giaiấ ả ả ừ ướ ạ ấ ư ệ ả ấ ừ
c p t s n, t p trung nh ng t li u y vàotrong tay nhà n c đ ph c v cho toàn xã ấ ư ả ậ ữ ư ệ ấ ướ ể ụ ụ
h i, xây d ng quan h s n xu tm i xã h i ch nghĩa. Trong xã h i xã h i ch nghĩa, ộ ự ệ ả ấ ớ ộ ủ ộ ộ ủ
s h u t li u s n xu tt n t i d i hai hình th c là s h u toàn dân và s h u t p ở ữ ư ệ ả ấ ồ ạ ướ ứ ở ữ ở ữ ậ
th , ng i laođng làm ch các t li u s n xu t c a xã h i. Xã h i xã h i ch nghĩa ể ườ ộ ủ ư ệ ả ấ ủ ộ ộ ộ ủ
t o ra cách th c t ch c lao đng và k lu t lao đng m i. T i xã h i xã h i ch ạ ứ ổ ứ ộ ỷ ậ ộ ớ ớ ộ ộ ủ
nghĩa, t li u s n xu t đã mang tính xã h i hóa,t o đi u ki n cho ng i lao đng k t ư ệ ả ấ ộ ạ ề ệ ườ ộ ế
h p hài hòa gi a l i ích cá nhân, l i ícht p th và l i ích toàn xã h i. Trên c s đó ợ ữ ợ ợ ậ ể ợ ộ ơ ở
t o ra cách t ch c lao đng m id a trên tinh th n t giác c a nhân dân. M t khác, ạ ổ ứ ộ ớ ự ầ ự ủ ặ
ch nghĩa xã h i đc xây d ng trên c s v t ch t k thu t là n n đi công nghi p ủ ộ ượ ự ơ ở ậ ấ ỹ ậ ề ạ ệ ở
trình đ cao, do v y đòi h i k lu t lao đng ch t ch . Các nhà kinh đi n c a ch ộ ậ ỏ ỷ ậ ộ ặ ẽ ể ủ ủ
nghĩa Mác cho r ng: lao đng đc t ch c có k ho ch, trên tinh th n t giác, t ằ ộ ượ ổ ứ ế ạ ầ ự ự
nguy n là đc tr ng c a xã h i xã h i ch nghĩa. Đng nhiên, đ có m t ki u t ệ ặ ư ủ ộ ộ ủ ươ ể ộ ể ổ
ch c lao đng k lu t và t giác cao đòi h i ph i đy m nh ho t đng tuyên truy n ứ ộ ỷ ậ ự ỏ ả ẩ ạ ạ ộ ề
v n đng, m t khác ph i đu tranh kh c ph c t t ng, tác phong c a ng i s n ậ ộ ặ ả ấ ắ ụ ư ưở ủ ườ ả
xu t nh . Xã h i xã h i ch nghĩa th c hi n nguyên t c phân ph i theo lao đng : ấ ỏ ộ ộ ủ ự ệ ắ ố ộ
Trong xã h i xã h i ch nghĩa. Tuy s n xu t đã phát tri n nh ng ch a đ kh năng ộ ộ ủ ả ấ ể ư ư ủ ả
th c hi n phân ph i theo nhu c u, do đó nguyên t c phân ph i c b n v n là phân ự ệ ố ầ ắ ố ơ ả ẫ
ph i theo lao đng. Nguyên t c phân ph i theo lao đng là nguyên t c phân ph i d a ố ộ ắ ố ộ ắ ố ự
trên k t qu lao đng mà ng i lao đng đã đóng góp cho xã h i. Đây là nguyên t c ế ả ộ ườ ộ ộ ắ
phân ph i c b n nh t trong ch nghĩa xã h i nh ng không ph i là nguyên t c phân ố ơ ả ấ ủ ộ ư ả ắ
ph i duy nh t. Nguyên t c phân ph i theo lao đng v a phù h p v i trình đ phát tri nố ấ ắ ố ộ ừ ợ ớ ộ ể
kinh t xã h i, v a th hi n tính u vi t c a ch nghĩa xã h i, đng th i là m t n i ế ộ ừ ể ệ ư ệ ủ ủ ộ ồ ờ ộ ộ
dung quan tr ng trong th c hi n công b ng xã h i trong giai đo n này. Nhà n c xã ọ ự ệ ằ ộ ạ ướ
h i ch nghĩa mang b n ch t c a giai c p công nhân, có tính nhân dân r ng rãi và tính ộ ủ ả ấ ủ ấ ộ
dân t c sâu s c; th c hi n quy n l c và l i ích c a nhân dân. Nhà n c xã h i ch ộ ắ ự ệ ề ự ợ ủ ướ ộ ủ
nghĩa mang b n ch t giai c p công nhân, là c quan quy n l c t p trung c a giai c p ả ấ ấ ơ ề ự ậ ủ ấ
công nhân, nhân dân lao đng d i s lãnh đo c a Đng C ng s n nh m b o v l i ộ ướ ự ạ ủ ả ộ ả ằ ả ệ ợ
ích c a giai c p công nhân và nhân dân lao đng; th c hi n tr n áp các th l c ph n ủ ấ ộ ự ệ ấ ế ự ả
đng, các l c l ng ch ng ch nghĩa xã h i. Nhà n c xã h i ch nghĩa mang tính ộ ự ượ ố ủ ộ ướ ộ ủ
nhân dân r ng rãi. Nhà n c xã h i ch nghĩa t p h p đi bi u các t ng l p nhân dân, ộ ướ ộ ủ ậ ợ ạ ể ầ ớ
b o v l i ích chính đáng c a nhân dân, đi u ki n đ nhân dân tham gia ngày càng ả ệ ợ ủ ề ệ ể
nhi u vào công vi c c a nhà n c v i tinh th n t giác, t qu n. Nhà n c ngày càng ề ệ ủ ướ ớ ầ ự ự ả ướ
th c hi n t t h n quy n t do, dân ch c a nhân dân. Nhà n c xã h i ch nghĩa ự ệ ố ơ ề ự ủ ủ ướ ộ ủ
mang tính dân t c sâu s c. Trong th i đi ngày nay, giai c p công nhân là ng i đi ộ ắ ờ ạ ấ ườ ạ
di n chân chính cho dân t c, có l i ích c b n th ng nh t v i l i ích dân t c. Nhà ệ ộ ợ ơ ả ố ấ ớ ợ ộ
n c xã h i ch nghĩa th c hi n đoàn k t các dân t c, t o s bình đng gi a các dân ướ ộ ủ ự ệ ế ộ ạ ự ẳ ữ
t c, không ng ng phát huy nh ng giá tr t t đp c a dân t c. Xã h i xã h i ch nghĩa ộ ừ ữ ị ố ẹ ủ ộ ộ ộ ủ
là ch đ xã h i mà con ng i gi i phóng, và thoát kh i ch đ áp b c bóc l t; th c ế ộ ộ ườ ả ỏ ế ộ ứ ộ ự
hi n công b ng, bình đng, ti n b xã h i t o ra nh ng đi u ki n c b n đ con ệ ằ ẳ ế ộ ộ ạ ữ ề ệ ơ ả ể
ng i phát tri n toàn di n. M c tiêu cao nh t c a xã h i xã h i ch nghĩa là gi i ườ ể ệ ụ ấ ủ ộ ộ ủ ả
phóng con ng i, kh i s bóc l t v kinh t , nô d ch v tinh th n, t o đi u ki n cho ườ ỏ ự ộ ề ế ị ề ầ ạ ề ệ
con ng i phát tri n toàn di n. Cùng v i vi c xóa b ch đ chi m h u t nhân t ườ ể ệ ớ ệ ỏ ế ộ ế ữ ư ư
b n ch nghĩa đi v i t li u s n xu t, phát tri n l c l ng s n xu t, ch nghĩa xã ả ủ ố ớ ư ệ ả ấ ể ự ượ ả ấ ủ
h i th c hi n xóa b đi kháng giai c p, th c hi n công b ng, bình đng xã h i. Đây ộ ự ệ ỏ ố ấ ự ệ ằ ẳ ộ
là m t quá trình lâu dài và đc th c hi n t ng b c trên t t c các lĩnh v c c a đi ộ ượ ự ệ ừ ướ ấ ả ự ủ ờ
s ng xã h i nh : kinh t , chính tr , văn hoá, t t ng…Tuy nhiên, trong giai đo n xã ố ộ ư ế ị ư ưở ạ
h i xã h i ch nghĩa, s bình đng đc xác l p trong đi u đi n xã h i v n còn giai ộ ộ ủ ự ẳ ượ ậ ề ệ ộ ẫ
c p, còn nhà n c do đó, ch a th có “bình đng th c s ”. Xã h i xã h i ch nghĩa ấ ướ ư ể ẳ ự ự ộ ộ ủ
th c hi n nguyên t c phân ph i theo lao đng : Trong xã h i xã h i ch nghĩa. Tuy s nự ệ ắ ố ộ ộ ộ ủ ả
xu t đã phát tri n nh ng ch a đ kh năng th c hi n phân ph i theo nhu c u, do đó ấ ể ư ư ủ ả ự ệ ố ầ
nguyên t c phân ph i c b n v n là phân ph i theo lao đng. Nguyên t c phân ph i ắ ố ơ ả ẫ ố ộ ắ ố
theo lao đng là nguyên t c phân ph i d a trên k t qu lao đng mà ng i lao đng đãộ ắ ố ự ế ả ộ ườ ộ
đóng góp cho h i. Đây là nguyên t c phân ph i c b n nh t trong ch nghĩa xã h i ộ ắ ố ơ ả ấ ủ ộ
nh ng không ph i là nguyên t c phân ph i duy nh t. Nguyên t c phân ph i theo lao ư ả ắ ố ấ ắ ố
đng v a phù h p v i trình đ phát tri n kinh t xã h i, v a th hi n tính u vi t c a ộ ừ ợ ớ ộ ể ế ộ ừ ể ệ ư ệ ủ
ch nghĩa xã h i, đng th i là m t n i dung quan tr ng trong th c hi n công b ng xã ủ ộ ồ ờ ộ ộ ọ ự ệ ằ
h i trong giai đo n này. Nhà n c xã h i ch nghĩa mang b n ch t c a giai c p công ộ ạ ướ ộ ủ ả ấ ủ ấ
nhân, có tính nhân dân r ng rãi và tính dân t c sâu s c; th c hi n quy n l c và l i ích ộ ộ ắ ự ệ ề ự ợ
c a nhân dân. Nhà n c xã h i ch nghĩa mang b n ch t giai c p công nhân, là c ủ ướ ộ ủ ả ấ ấ ơ
quan quy n l c t p trung c a giai c p công nhân, nhân dân lao đng d i s lãnh đo ề ự ậ ủ ấ ộ ướ ự ạ
c a Đng C ng s n nh m b o v l i ích c a giai c p công nhân và nhân dân lao ủ ả ộ ả ằ ả ệ ợ ủ ấ
đng; th c hi n tr n áp các th l c ph n đng, các l c l ng ch ng ch nghĩa xã h i.ộ ự ệ ấ ế ự ả ộ ự ượ ố ủ ộ
Nhà n c xã h i ch nghĩa mang tính nhân dân r ng rãi. Nhà n c xã h i ch nghĩa ướ ộ ủ ộ ướ ộ ủ
t p h p đi bi u các t ng l p nhân dân, b o v l i ích chính đáng c a nhân dân, t o ậ ợ ạ ể ầ ớ ả ệ ợ ủ ạ
đi u ki n đ nhân dân tham gia ngày càng nhi u vào công vi c c a nhà n c v i tinh ề ệ ể ề ệ ủ ướ ớ
th n t giác, t qu n. Nhà n c ngày càng th c hi n t t h n quy n t do, dân ch ầ ự ự ả ướ ự ệ ố ơ ề ự ủ
c a nhân dân. Nhà n c xã h i ch nghĩa mang tính dân t c sâu s c. Trong th i đi ủ ướ ộ ủ ộ ắ ờ ạ