Bán đảo Ả rập thời thượng cổ ( chương 2 ) Miền bắc bán đảo Ả Rập, dọc theo bờ Địa Trung Hải, từ sông Nil tới Syrie rồi vòng qua lưu vực hai con sông Tigre và Euphrate là nơi phát tích của hai nền văn minh cổ nhất thế giới: nền văn minh cổ Ai Cập và nền văn minh Mésopotamie; cũng lại là nơi phát tích của hai Tôn giáo có ảnh hưởng lớn tới nhân loại: Do Thái giáo và Ki Tô giáo; còn giữa bán đảo là âm phát tích của một nền văn minh...

Bán đảo Ả Rập - Bán đảo Ả Rập là đế quốc của Hồi giáo mà cũng là đế quốc của dầu lửa vì dầu lửa chi phối nó cũng như Hồi giáo, còn mạnh hơn Hồi giáo. Hồi giáo xuất hiện thế kỷ thứ VII, phải dùng mấy trăm ngàn quân trên một thế kỷ mới chinh phục được một đế quốc tuy là rộng lớn nhất thời cổ nhưng cũng chỉ gồm miền Tây Á, Trung Á, Bắc Phi và Tây Nam Âu, tức khu ven Địa Trung Hải, Hồng Hải, vịnh Ba Tư, từ Đại Tây Dương...

Bán đảo Ả rập (Từ thế kỷ thứ VII tới Thế chiến thứ I) Trong khi tại phía bắc bán đảo mấy nền văn minh chiếu ra rực rỡ thì lòng bán đảo vẫn thiêm thiếp ngủ dưới ánh nắng gay gắt của sa mạc. Lâu lâu một thương nhân từ Ấn Độ chở ngà voi, hương liệu, đồ vàng chạm trổ lại Tyr hoặc Byblos, tả cảnh các vương quốc họ đi qua, các thị trấn nấp sau các đồi cát cho thổ dân nghe.

Bán đảo Ả rập Napoleon có công đánh thức dân tộc Ả Rập không? Một số học giả Pháp như Henri Jego trong L’Empire arabe troième grand? (Au fil d’Ariane – 1963), Jacques C.Risler trong L’Islam moderne (Payot 1963) cho rằng Napoleon đã có công đánh thức dân tộc Ả Rập trong khi họ đương thiêm thiếp ngủ ở đầu thế kỷ XIX. Jacques C.Risler đưa ra chứng cứ Bonaparte chỉ ở Ai Cập một thời gian ngắn mà đã tổ chức được ở đó một nền hành chính tỉnh, một cơ quan tài chính và nhiều hội đồng dân cử...

Bán đảo Ả rập Ibn Séoud - Vị anh hùng chinh phục sa mạc ( chương 7 ) Chí lớn của Ibn Séoud Từ năm 1927, Lawrence càng thêm buồn và nhục vì ông đã thua Saint John Philby: ông ủng hộ giòng họ Hachémite tức cha con Hussein, mà dòng họ Saudi được Philby tin cậy đã đánh bạt Hussein ra khỏi bán đảo Ả Rập. Đọc chương IV, chúng ta còn nhớ cuối thế kỷ XVII, một vị anh hùng Ả Rập, Abdul Wahad giữ đúng truyền thống của Mohamed, đã dùng sức mạnh của tôn giáo và của...

Bán đảo Ả rập Các phong trào quốc gia ở thuộc địa Anh và Pháp ( chương 8 ) Năm 1925, khi quân Ikwan của Ibn Séoud vào được Hedjaz thì khối Ả Rập cơ hồ như đã có một sự quân bình giữa các thế lực. Đế quốc Thổ đã sụp đổ, quốc gia Thổ chỉ còn một khu nhỏ, lo canh tân và kiến thiết. Nga cũng mắc đối phó với những vấn đề nội bộ của họ, trong số đó có vấn đề dân thiểu số theo Hồi giáo....

Bán đảo Ả rập Tình cảnh Do Thái ở các nước Hồi giáo Từ thế kỷ thứ nhất, ở Palestine, sự cai trị của La Mã càng ngày càng tàn khốc, dân Do Thái nổi loạn nhiều lần và đền Jérusalem bị tàn phá hai lần nữa. Người La Mã cấm họ xây lại đền ở nền cũ và dân tộc Do Thái mất quốc gia, phiêu bạt khắp thế giới. Mới đầu họ tản mác qua Tiểu Á (Asie Mineure) rồi qua châu Âu, Bắc Phi, Ethiopie; chỉ một số ít ở lại trong xứ sống chung với các dân...

Bán đảo Ả rập Thế chiến thứ nhì ( chương 10 ) Tình hình Anh đầu thế chiến Trong mấy ngàn năm lịch sử, chưa bao giờ dân tộc Anh gặp nỗi nguy ghê gớm như đầu Thế chiến thứ nhì. Thủ tướng Chamberlain, kẻ đầu hàng Đức ở Munich (năm 1938), phải về vườn, giao trách nhiệm vô cùng nặng nhọc lại cho Churchill (tháng năm năm 1940). Sau khi gian nan lắm mới rút lui được khỏi Dunkerque, trở về nước, chưa kịp hoàn hồn thì Anh phải chịu những trận dội bom kinh khủng cả đêm lần ngày...

Bán đảo Ả rập Đế quốc dầu lửa Mỹ-Nga-Bán đảo Ả rập sau Thế chiến II(Phần IVChương 11) Đức đầu hàng tháng 5 năm 1945. Ba tháng sau Nhật cũng buông khí giới. Bán đảo Ả Rập qua một giai đoạn mới, giai đoạn độc lập. Trái hẳn với Thế chiến trước, bản đồ Ả Rập không bị vẽ lại: ta vẫn thấy những đường ranh giới thẳng băng hàng mấy trăm cây số, chẳng theo địa hình địa thế gì cả, rõ ràng là thực dân Anh, Pháp vạch với nhau trên giấy từ cuối Thế chiến thứ nhất, y...

Bán đảo Ả rập Chiến tranh lập quốc Israel ( chương 12 ) Do Thái xung phong vào Palestine Cuốn Bạch thư của Anh chưa kịp đưa ra hội đồng Vạn Quốc thì Thế chiến nổ, thành thử nó không có giá trị về pháp lý, nhưng người Anh bất chấp pháp lý, cứ đem ra thi hành, hạn chế sự hồi hương của dân tộc Do Thái đúng vào cái lúc họ trốn châu Âu để khỏi bị Hitler tiêu diệt. Vì từ khi lên cầm quyền, bọn Hitler nuôi cái ý tận diệt nòi giống Do Thái, chẳng...

Bán đảo Ả rập Bình minh trên sông Nile ( chương 13 ) Nasser trong chiến tranh 1948-49 Chúng ta đã mấy lần gặp Nasser: lần ông còn làm một học sinh 12 tuổi, theo bạn bè biểu tình mà bị đánh chảy máu mặt (1930), lần ông bị một viên đạn sướt qua trán thành một vết sẹo, cũng vì biểu tình (1935), rồi ông vào trường võ bị, cùng với một số bạn bè thành lập nhóm sỹ quan tự do. Chúng ta gặp lại ông làm đại úy, chưa có ác cảm với Do Thái, chỉ mới...

Bán đảo Ả rập Hiệp ước Bagdad ( chương 14 ) Chính sách Menderès ở Thổ Thổ và Iraq mà dám bao vây Nga thì dĩ nhiên là có Anh-Mỹ giật dây. Chúng ta còn nhớ sau Thế chiến thứ nhất, Lênin tuyên bố bỏ chính sách đế quốc của các Nga hoàng, không xâm chiếm bờ cõi các quốc gia khác, nhận chủ quyền của Thổ ở Constanti-nople, lại còn giúp Thổ khí giới để chống Hy Lạp, Anh, Pháp nữa.

Bán đảo Ả rập Từ vụ quốc hữu hóa kênh Suez tới chiến tranh Suez ( chương 15 ) Nasser nhận viện trợ của Nga mà không theo Nga Biên giới Israel không được Do Thái và Ả Rập thực tâm chấp nhận. Hai bên chỉ hưu chiến để dự bị một chiến tranh khác, cho nên luôn luôn có những cuộc xung đột ở biên giới phía Syrie, Jordani và Ai Cập.

Bán đảo Ả rập Eisenhower và 2 ông vua Ả rập ( chương 16 ) Chính sách Eisenhower Eisenhower mừng được tái cử nhưng buồn vì đã thua Nga một keo khá nặng, thua Nga mà chính là thua Nasser vì trong vụ kênh Suez, Nasser hoàn toàn chủ động, không thể bảo là ông ta bị Nga giật dây được. Chỉ tại Anh, Pháp hết. Sau chiến tranh độc lập của Israel, ngày 25.5.1950 họ đã cùng cam kết với Mỹ không giúp riêng Ả Rập hay Israel, hễ hai bên hỏi mua khí giới thì cả Mỹ, Anh, Pháp...

Bán đảo Ả rập Liên minh Ả rập vs khối Cộng hòa Ả rập thống nhất ( chương 17 ) Vua Hussein Hussein xiêu xiêu vì ham viện trợ của Mỹ lắm; nhưng chưa dám dứt khoát vì tình thế cực khó khăn, theo Mỹ thì có thể trong nước sinh loạn mất. Tội nghiệp cho cái xứ Jordani. Nó còn điêu đứng gấp mười cái nước Đằng thời Xuân Thu bên Trung Quốc. Đằng chỉ bị hai nước Tề, Sở ép hai bên. Jordani bị ép cả bốn mặt: Syrie ở bắc, Iraq ở đông, Ả Rập Saudi ở đông...

Bán đảo Ả rập Iraq hát khúc Marseillaise ( chương 18 ) Đời sống nhân dân Iraq Liên minh Ả Rập thành lập ngày 14-2-1958, đúng năm tháng sau, không sai một ngày, nó tan rã vì cuộc cách mạng 14-7. Ngày 14-7.1789 là ngày phát khởi cuộc cách mạng để lật đổ giòng Bourbon ở Pháp. Các nhà cách mạng Iraq cũng lựa ngày đó để lật đổ giòng Hachémite. Và ngộ nghĩnh nhất là khi chiếm được đài phát thanh Bagdad rồi, quân đội lraq cho phát thanh suốt ngày 14-7 bản quốc thiều Marseillaise của Pháp: Allons enfants...

Bán đảo Ả rập Hợp rồi chia, chia rồi hợp - Chiến tranh dầu lửa ( Chương 19 ) Từ 1961 đến 1966, tình hình các quốc gia Ả Rập cũng vẫn rất rối ren, hợp rồi chia, chia rồi hợp, cũng có mấy cuộc đảo chính thành công ở Iraq, Syrie, thất bại ở Jordani, nhưng đều không có hậu quả gì lớn. Chỉ có chiến tranh dầu lửa đưa tới sự độc lập của Koweit (1961) là đáng kể.

Bán đảo Ả rập Chiến tranh Israel - Ả rập năm 1967 ( chương 20 ) Israel chuẩn bị chiến tranh Trong khi khối Ả Rập phân tán, cố giải quyết vấn đề nội bộ của từng miền mà không xong vì mâu thuẫn quyền lợi, mâu thuẫn chủ trương thì Do Thái rất đoàn kết, cùng xắn tay củng cố quốc gia, khuếch trương kinh tế, chuẩn bị chiến tranh. Họ muốn rửa cái nhục năm 1956 và biết rằng còn phải chiến đấu nữa với Ả Rập....

Bán đảo Ả rập Chiến tranh Yom Kippur ( chương 21 ) Khơi mào chiến tranh Cuộc chiến tranh này là một phần của xung đột Arab-Do Thái, một cuộc xung đột vẫn đang tiếp diễn, bao gồm nhiều trận đánh và các cuộc chiến tranh kể từ năm 1948 khi nhà nước Israel được thành lập. Trong cuộc chiến tranh Sáu Ngày năm 1967, người Do Thái đã chiếm đóng bán đảo Sinai của Ai Cập, tất cả con đường dẫn tới kênh đào Suez, nơi này đã trở thành ranh giới ngừng bắn; và một nửa cao nguyên Golan...

Bán đảo Ả rập Giao tranh giữa Ai Cập & Israel ở Sinai ( chương 22 ) Các đơn vị của Ai Cập sẽ không vượt ra ngoài dải đất nông do lo sợ mất sự bảo vệ của các khẩu đội tên lửa đất đối không SAM, được đặt ở bờ phía Tây của kênh đào. Trong cuộc chiến Sáu Ngày, không quân Israel tấn công liên hồi vào các đội quân Arab không có sự phòng vệ.