KỸ THUẬT CHĂM SÓC LÚA XUÂN
Vụ xuân năm nay do rét đậm, rét hại kéo dài, thời vụ gieo cấy chậm
lại so với mọi năm, nếu không có biện pháp chăm sóc kịp thời, lúa sẽ trỗ
muộn, chín muộn, ảnh hưởng đến tiến độ gieo cấy vụ mùa và vụ đông năm
2008. Để vụ lúa xuân đạt năng suất cao, rút ngắn được thời gian sinh trưởng,
cần tiến hành một số biện pháp chăm sóc kịp thời.
1. Dặm tỉa: Tiến hành dặm tỉa sớm những chỗ mất khóm để đảm bảo
mật độ. Những ruộng nào chưa bón đủ phân lót thì khẩn trương bón ngay,
giữ mực nước nông thường xuyên để lúa chóng bén chân.
2. Bón phân thúc đẻ, làm cỏ sục bùn: Khi lúa có lá mới xuất hiện,
nhiệt độ bình quân trong ngày trên 15oC thì tiến hành bón phân thúc đẻ, cần
bón sớm để lúa đẻ nhánh sớm, tập trung. Bón toàn bộ lượng phân bón còn
lại theo dự kiến, bón xong làm cỏ sục bùn ngay. Làm cỏ sục bùn có tác dụng
phá vỡ tầng ôxy hoá trên mặt bùn, để phân bón được trộn đều sâu trong đất,
tránh mất phân. Mặt khác làm cỏ sục bùn còn có tác dụng làm tăng lượng
ôxy trong đất, giúp bộ rễ phát triển thuận lợi.
3. Điều tiết nước: Sau khi bón phân thúc đẻ 3 – 5 ngày, nếu nhiệt độ
bình quân/ngày > 15oC thì tiến hành tháo nước hoặc để tự cạn, sau đó tưới
tháo nước xen kẽ giữ đủ ẩm để lúa đẻ nhánh được thuận lợi. Khi lúa đẻ đủ số
dảnh cơ bản (khoảng 300 – 350 dảnh/m2), khoảng sau khi cấy 30 – 35 ngày
thì tiến hành lộ ruộng.
Yêu cầu của lộ ruộng: Mặt ruộng khô, cứng có thể đi giầy được trên
mặt ruộng và các chỉ tiêu cần đạt được là: Lá thẳng, màu lá từ xanh sẫm
chuyển sang xanh nhạt, rễ trắng ăn lên trên mặt ruộng. Khi lúa có đòng non
đưa nước trở lại, giữ nước cho đến khi lúa đỏ đuôi thì tháo cạn để khi thu
hoạch được thuận lợi.
Lưu ý: Trước khi lúa trỗ 10 - 12 ngày nếu thấy lúa xấu có thể bổ sung
phân bón qua lá: Komix, phân bón qua lá đầu trâu 702,... tạo cho lúa trỗ
bông phơi màu được thuận lợi, hạt chắc, mẩy, cho năng suất cao.
4. Phòng trừ sâu bệnh: Các biện pháp kỹ thuật đã nêu ở trên về cơ
bản đã tạo điều kiện giúp cây lúa chống chịu sâu bệnh tốt, tuy nhiên tuỳ điều
kiện cụ thể ở từng nơi, từng lúa, cần thường xuyên kiểm tra, phát hiện sớm
và phòng trừ kịp thời. Cần lưu ý một số đối tượng sâu bệnh chính sau:
* Bệnh nghẹt rễ: Sau khi bón thúc đẻ khoảng 5 - 7 ngày cần kiểm tra
đồng ruộng, nếu thấy lúa đẻ nhánh kém, màu xanh tối ở những phần ruộng
trũng, hẩu, ruộng mất nước,... Nhổ khóm lúa lên thấy rễ thâm đen bó lại, có
mùi tanh đó là biểu hiện của bệnh nghẹt rễ.
Khắc phục bằng cách bón lân Supe và tro bếp hoặc vôi bột với lượng
15 - 20kg/sào, kết hợp với tháo nước, sục bùn lại. Tuyệt đối không bón thêm
đạm, chỉ khi nào có lá mới màu nõn chuối xuất hiện mới được bón đạm.
* Bọ trĩ: Lưu ý ở những ruộng cấy mạ non, cấy muộn, gieo thẳng,
trong điều kiện thời tiết âm u. Bọ trĩ thường gây hại ở thời kỳ bẽn rễ, hồi
xanh đến đẻ nhánh, lúa bị bọ trĩ hại thường phát triển chậm, nếu bị nặng
ngừng sinh trưởng. Phát hiện bằng cách nhúng ướt bàn tay, khua nhẹ trên
ngọn lúa, bọ trĩ như các mảnh trấu nhỏ dính vào tay, căn cứ vào đó ta có thể
xác định được mức độ gây hại. Bọ trĩ rất dễ trừ chỉ cần phun thuốc đúng
nồng độ, phun 1 lần ướt đẫm lá lúa là trừ được.
Dùng các loại thuốc như: Actara, Regent pha 1 gói thuốc với 10 lít
nước phun cho 1 sào.
* Bệnh đạo ôn: Thường phát sinh gây hại vào giai đoạn lúa làm đòng
đến trỗ bông, thời tiết âm u, mưa phùn là điều kiện thuận lợi để bệnh lây lan
phát triển. Để chủ động phòng trừ bệnh đạo ôn có hiệu quả cần phải phát
hiện sớm.
Chú ý thời điểm lúa làm đòng nhất là những giống, những ruộng bị
bệnh nặng ở vụ trước, những ruộng lúa xanh đậm, điều kiện thời tiết âm u,
có mưa phùn, mưa nhỏ,… Khi phát hiện có bệnh cần giữ nước trên ruộng,
đừng bón các loại phân kể cả phân bón lá, phun phòng bằng thuốc đặc hiệu
như Beam 75WP, Tryzobe,… Sau khi lúa trỗ nếu thời tiết thuận lợi cho bệnh
phát sinh phải phun thuốc nhắc lại lần 2, cần phun đủ lượng nước thuốc cần
thiết 30 lít nước thuốc cho 1 sào.
* Chuột: Là đối tượng gây hại nguy hiểm nhất, sau khi cấy xong cần
tập trung diệt chuột đồng loạt, bằng các loại bẫy bả hoặc đánh bắt, tổ chức
đánh bắt thường xuyên thì mới đạt hiệu quả,…
Vụ lúa xuân nếu chăm sóc đúng kỹ thuật, thường xuyên kiểm tra phát
hiện và phòng trừ sâu bệnh kịp thời là tiền đề để đảm bảo cho lúa xuân đạt
năng suất cao./.
