3 điều cần lưu ý khi chăm sóc bà mẹ
sau sinh.
Khi mang bầu ở thời điểm sắp sinh, dạ con to như chiếc thùng 5-10 lít. Khi sinh
xong, chị em có thể sờ thấy một khối cứng ở dưới rốn (thường bằng quả bưởi), đó
chính là dạ con chưa thể co hồi lại như ban đầu.
Chăm sóc ngực
Khi mang thai ở ba tháng cuối, thai phụ đã có sữa non. Tuy nhiên, trước tuần thứ
37, bạn không nên nặn hay tác động nhiều vào bầu ngực vì có thể gây co bóp dạ
con, dễ sinh sớm. Sau 37 tuần, bạn có thể lấy 2 ngón tay vê kéo đầu nhũ hoa,
massage vuốt theo chiều từ trên xuống, từ ngoài vào trong rồi trong ra ngoài để
tuyến vú co bóp và giúp cho việc tiết sữa sau này tốt hơn.
Sinh xong khoảng 2-3 ngày, phụ nữ sẽ có sữa trưởng thành. Có nhiều người sẽ
thấy vú cương cứng và nhầm là bị tắc tia sữa. Thực ra, hiện tượng này sẽ hết sau
vài lần bé bú. Nếu vì thấy sữa mẹ chưa về mà cho bé bú chai ngay, sau này bé
không quen bú mẹ, khiến mẹ tức sữa, con không bú và sẽ gây tắc thật.
Ngoài ra, để giảm đau tức, các bà mẹ nên xoa nhẹ nhàng, bóp nhẹ ở quầng nâu
của nhũ hoa.
Chăm sóc vùng kín và giúp sớm co hồi dạ con
1. Khi mang bầu ở thời điểm sắp sinh, dạ con to như chiếc thùng 5-10 lít. Khi sinh
xong, chị em có thể sờ thấy một khối cứng ở dưới rốn (thường bằng quả bưởi), đó
chính là dạ con chưa thể co hồi lại như ban đầu. Thường sau khoảng 21, muộn
nhất là 1 tháng, dạ con sẽ co lại như bình thường (nếu mổ phải mất nhiều thời gian
hơn).
Nếu dạ con không co chặt lại có thể gây băng huyết, rong máu. Để tránh điều này,
phụ nữ nên đi lại nhẹ nhàng và cho con bú.
2. Sau sinh, chị em sẽ thấy có rất nhiều sản dịch. Đây chính là máu ra sau sổ rau.
Thường trong giờ đầu sau đẻ, lượng máu ra có thể lên tới 100 ml nên bạn cần phải
đóng bỉm to, những ngày sau đó nên dùng băng vệ sinh bình thường và thường
xuyên thay, rửa.
Nếu thấy lượng máu ra quá nhiều, quá nhanh (như tè dầm), bạn cần báo ngay cho
bác sĩ bởi có thể bị băng huyết.
Nếu sinh xong chị em thấy rất ít hoặc không có sản dịch cũng cần lưu ý bởi không
thoát được dịch, tử cung khó co lại dễ gây nhiễm trùng hậu sản, có người còn
nhiễm trùng huyết, phải mổ thắt dạ con.
Để tránh điều này, các bà mẹ sau khi sinh chỉ nằm bất động trên giường 8 - 10 giờ
(24 giờ với người sinh mổ), sau đó nên đi lại nhẹ nhàng. Tuy nhiên, ban đầu, bạn
cần ngồi dậy từ từ, hít thở sâu, nhắm mắt rồi chậm rãi đưa chân xuống đất trước
khi đứng thẳng dậy. Nếu thấy chóng mặt, bạn cần nằm xuống để máu lưu thông
lên não, tránh hiện tượng choáng ngất, bị ngã.
3. Đặc biệt, bạn nên tránh để bị táo bón bằng cách ăn nhiều rau, trái cây, uống
nước. Trong trường hợp bị trĩ, chị em có thể dùng thuốc bôi để đỡ đau.
4. Ngoài ra, phụ nữ ngay khi sinh xong có thể tập khít cơ niệu đạo, cơ âm đạo,
tránh bị són tiểu sau này bằng cách: Khi hít vào thì co khít cơ âm đạo, từ từ thở ra
đồng thời giãn cơ hoặc tập khi đang đi tiểu bằng cách nhịn lại 1-2 giây rồi thả ra,
lặp lại vài lần.
Trong trường hợp bị bí tiểu, sản phụ có thể chườm nóng, tắm nước nóng, xoa nắn
bụng...
5. Sau 3 tuần hết sản dịch, có người đã có máu trở lại (gọi là kinh non) và cần sử
dụng các biện pháp tránh thai ngay. Việc có thai lại sớm rất nguy hiểm với người
mổ đẻ, có thể gây nứt sẹo mổ, vỡ dạ con, mất em bé, hại cho mẹ.
6. Sau sinh, các bà mẹ cũng cần chú ý đến vết khâu tầng sinh môn bằng cách rửa
sạch, giữ khô, nếu dùng dung dịch vệ sinh nên dùng loại có bọt, có thể dùng máy
sấy làm khô.
Nếu sau 4 ngày bạn không thấy giảm đau, nhức nhối có thể bị dị ứng chỉ khâu, nên
đến bác sĩ để được cắt chỉ sớm hoặc xử lý nếu bị nhiễm trùng. Thường sau một
tuần, vết khâu tầng sinh môn sẽ liền hẳn.
7. Tùy cơ thể từng người, chị em có thể tắm gội sau vài ngày sinh nhưng không
nên tắm bồn. Nếu mệt, bạn không nên tắm gội cùng một lúc và chớ đứng cúi lom
khom sẽ dễ gây chóng mặt, ngã quỵ.
Về dinh dưỡng
Sau sinh, các bà mẹ thường bị mất máu nhiều nên cần được bồi dưỡng, ăn những
thực phẩm giàu dinh dưỡng. Bạn không cần phải kiêng khem bất cứ thứ gì nhưng
nên ăn những thức dễ tiêu, tránh các gia vị ảnh hưởng đến sữa, hạn chế đồ lạnh,
hải sản lạnh trong 6 tuần đầu sau sinh.
Để có đủ sữa, ngoài việc tích cực cho con bú, các bà mẹ nên uống đủ 3 lít nước
mỗi ngày và ăn uống đủ dưỡng chất.
Vệ sinh đúng cách
