Bài giảng Bản đồ học: Chương 2 - Châu Phương Khanh

Tài liệu này cung cấp hướng dẫn tổng quan về cơ sở toán học của bản đồ, bao gồm các khái niệm cơ bản, hệ tọa độ, tỷ lệ bản đồ, phép chiếu bản đồ, phân mảnh và bố cục bản đồ. Tài liệu này nhằm mục đích cung cấp cho người đọc kiến thức nền tảng để hiểu và sử dụng bản đồ một cách hiệu quả.

Sinh viên, nhà nghiên cứu, kỹ sư trắc địa, và những người quan tâm đến lĩnh vực bản đồ và hệ thống thông tin địa lý (GIS).

Tài liệu này trình bày chi tiết về cơ sở toán học của bản đồ, bắt đầu với các khái niệm cơ bản như ellipsoid và geoid, là các mô hình toán học xấp xỉ hình dạng Trái Đất. Nó đi sâu vào các hệ tọa độ khác nhau được sử dụng trong trắc địa và bản đồ, bao gồm hệ tọa độ vuông góc không gian, hệ tọa độ địa lý (kinh độ và vĩ độ), hệ tọa độ vuông góc phẳng (Gauss-Kruger và UTM), hệ tọa độ cực cầu và hệ tọa độ cực phẳng. Mỗi hệ tọa độ được giải thích rõ ràng về nguyên tắc, ứng dụng và công thức chuyển đổi. Tài liệu cũng đề cập đến tỷ lệ bản đồ, một yếu tố quan trọng để xác định mối quan hệ giữa khoảng cách trên bản đồ và khoảng cách thực tế trên mặt đất, bao gồm tỷ lệ số, tỷ lệ chữ và tỷ lệ thước. Các phép chiếu bản đồ, là phương pháp chuyển đổi bề mặt cong của Trái Đất lên mặt phẳng, cũng được thảo luận chi tiết, bao gồm các loại phép chiếu khác nhau và các biến dạng mà chúng gây ra. Cuối cùng, tài liệu trình bày về phân mảnh bản đồ và bố cục bản đồ, là các yếu tố quan trọng để tạo ra các bản đồ dễ đọc và dễ sử dụng. Phân mảnh bản đồ liên quan đến việc chia một khu vực lớn thành nhiều mảnh nhỏ hơn để có thể biểu diễn ở tỷ lệ lớn hơn, trong khi bố cục bản đồ liên quan đến việc sắp xếp các yếu tố khác nhau trên bản đồ (ví dụ: tên bản đồ, khung bản đồ, bảng chú giải, bản đồ phụ) để tạo ra một thiết kế hài hòa và hiệu quả.