1/12/2024
CHƯƠNG IV
KHÁI QUÁT HÓA BẢN ĐỒ
4.1- Khái niệm
Tính chất quan trọng nhất của bản đồ là khả
năng:
- bao quát trực tiếp
- nghiên cứu một không gian có độ dài
diện tích bất kỳ (một vùng, một tỉnh, một nước,
một châu hay toàn thế giới)
Để đáp ứng được tính chất đó ngoài việc sử
dụng phép chiếu bản đồ, còn phải được biểu
hiện thu nhỏ các đối tượng nghiên cứu và
phản ánh chúng dưới dạng khái quát
1/12/2024
Bản chất của khái quát hóa là:
“ sự lựa chọn cái chính, cái quan trọng và
khái quát hóa có chủ định nhằm phản ánh lên
bản đồ những chi tiết của thế giới thực trong
những nét cơ bản, điển hình và những đặc
điểm đặc trưng phù hợp với mục đích, chuyên
đề và tỷ lệ bản đồ”.
Định nghĩa trên đã chỉ rõ các yếu tố tác động
(ảnh hưởng) đến khái quát hóa, đó là:
- mục đích sử dụng,
- đề tài (chuyên đề),
- tỷ lệ của bản đồ
- đặc điểm địa lý của khu vực thể hiện.
1/12/2024
4.2. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHÁI
QUÁT HÓA
1. Ảnh hưởng của mục đích bản đồ
Mục đích của bản đồ sẽ quyết định nội dung
bản đồ, nên nó ảnh hưởng trực tiếp đến khái
quát hóa bản đồ.
Khi bản đồ có:
- cùng đề tài,
- cùng tỷ lệ
nhưng mục đích sử dụng khác nhau thì khối
lượng nội dung và mức độ chi tiết của nội
dung sẽ khác nhau
1/12/2024
Ví dụ về ảnh hưởng của mục đích bản đồ
Hai bản đồ cùng tỷ lệ, cùng đề tài (bản đồ
địa lý chung),nhưng mục đích khác nhau
(nghiên cứu và giáo khoa) thì mức độ thể
hiện khác nhau
2. Ảnh hưởng của đề tài (chuyên đề) bản
đồ
Nếu bản đồ có cùng tỷ lệ, cùng mục đích
nhưng chuyên đề khác nhau thì nội dung thể
hiện sẽ khác nhau
1/12/2024
Ví dụ: Hai bản đồ có cùng tỷ lệ nhưng
chuyên đề khác nhau thì nội dung thể hiện
khác nhau (công nghiêp, nông nghiệp)
3. Ảnh hưởng của tỷ lệ bản đồ
Những bản đồ có:
- cùng đề tài,
- cùng mục đích sử dụng
nhưng có tỷ lệ khác nhau thì mức thể hiện
nội dung sẽ khác nhau
Ảnh hưởng của tỷ lệ đến khái quát hóa rõ rệt
nhất khi thu nhỏ mặt đất xuống nhiều lần, ở
những tỷ lệ khác nhau.