BÀI 34

BÀI 34

CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHUYỂN SANG GIAI ĐOẠN CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHUYỂN SANG GIAI ĐOẠN

ĐẾ QUỐC CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC CHỦ NGHĨA

1. Những thành tựu về khoa học – kĩ thuật cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX

a) Thành tựu

Nhóm 3: Tìm hiểu những thành tựu KH-KT ứng dụng trong sản xuất

Nhóm 2: Tìm hiểu những thành tựu trong lĩnh vực hóa, sinh Nhóm 1: Tìm hiểu những thành tựu trong lĩnh vực vật lí

1. Những thành tựu về khoa học – kĩ thuật cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX

a) Thành tựu

- Lĩnh vực vật lí

Người phát minh Ý nghĩa

G.Ôm (Đức), G.Jun (Anh), E.Lenxơ (Nga)

mở ra khả năng ứng dụng nguồn năng lượng mới.

Tên phát minh

Tômxơn (Anh)

phân tích nguyên tử là nhỏ nhất

Phát minh về điện

Hăngri Baccơren (Pháp), Mari Quyri

đặt nền tảng cho việc tìm kiếm nguồn năng lượng hạt nhân.

Thuyết electron

Rơnghen (Đức) vào năm 1895

ứng dụng trong y học chuẩn đoán chính xác bệnh tật.

Hiện tượng phóng xạ

Phát minh tia X

Michael Faraday

Những phát minh về điện mở ra khả năng ứng dụng một nguồn năng lượng mới.

G.P. Jun

E.K.Len-xơ

Pi-e Quy-ri và Ma-ri Quy-ri

- Phát hiện về những hiện tượng phóng xạ -> đặt nền tảng cho việc tìm kiếm nguồn năng lượng hạt nhân.

Hăng-ri Béc-cơ-ren

Éc-net Rơ-dơ-pho (Anh)

Cơ cấu bên trong của vật chất

X quang

Vin­hem  Rôn­ghen (Đ c)ứ

*Lĩnh vực Hóa, Sinh học

Người phát minh Ý nghĩa

Tên phát minh

đặt cơ sở cho sự phân hạng các nguyên tố hoá học

Menđêlêep (Nga)

Định luật tuần hoàn

Đacuyn (Anh)

Học thuyết tiến hóa

Lu-i Pa-xtơ (Pháp) Phát minh vắcxin.

đề cập đến sự tiến hoá và di truyền… giúp phát hiện vi trùng và chế tạo thành công vắcxin chống bệnh chó dại. nghiên cứu hoạt động của hệ thần kinh cao cấp của động vật và người.

Páp-lốp (Nga) Phản xạ có điều kiện

Men-đê-lê-ép (Nga) Bảng tuần hoàn

Học thuyết Tiến hóa

Chế tạo vắc-xin chống bệnh chó dại

Đác – uyn (Anh)

Lu-i Pa-xto

Những phát minh áp dụng vào sản xuất

* Công nghiệp:

- Kĩ thuật luyện kim được cải tiến

- Tuốc bin phát điện được sử dụng để cung cấp điện năng.

- Dầu hỏa được khai thác

- Công nghiệp hóa học ra đời.

* Trong giao thông vận tải:

- Phát minh ra điện tín

- Ô tô được sử dụng nhờ phát minh về động cơ đốt trong.

- Chiếc máy bay đầu tiên được chế tạo.

* Trong nông nghiệp:

Sử dụng máy móc, phân bón hóa học.

Lò Bét-xme

Xe có động cơ đầu tiên ở Đức 1886- Benz_Patent_Motorwagen

Máy điện tín

Chiếc máy bay đầu tiên của anh em nhà Wright 1903

Đã làm thay đổi cơ bản nền sản xuất và cơ cấu kinh tế tư bản chủ nghĩa, đánh dấu bước tiến mới của chủ nghĩa tư bản ở giai đoạn này

2. Sự hình thành các tổ chức độc quyền:

a. Bối cảnh ra đời:

- Cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX, nhờ những tiến bộ KH-KT, sản xuất công nghiệp ở các nước tư bản Âu-Mĩ tăng nhanh, dẫn tới tập trung sản xuất, tích tụ tư bản.

- Để tập trung vốn lớn đủ sức cạnh tranh, các nhà tư bản đã thành lập các công ty độc quyền, các công ty nhỏ bị thu hút vào các công ty lớn.

- Nhiều tổ chức độc quyền ra đời dưới nhiều hình thức: Cac-ten, xanh-di-ca, Tờ-rớt.

-> Đây là đặc trưng xác định CNTB chuyển sang CNĐQ

Ví dụ: Trong ngành dệt may

Công ty a Công ty b

Công ty M Công ty M

Công ty c Công ty d

Công ty M độc quyền

Các công ty a,b,c,d bị thu hút vào công ty M

b. Đặc điểm: - Trong công nghiệp: sự tập trung sản xuất -> các công ty độc quyền ra đời - Trong ngân hàng:

+ Một vài ngân hàng lớn khống chế mọi hoạt động kinh doanh của cả nước, tạo nên tầng lớp tư bản tài chính.

+ Các nhà tư bản tài chính đẩy mạnh xuất khẩu tư bản. - Các nước đế quốc đẩy mạnh xâm lược và tranh giành thuộc địa.

- Mỗi đế quốc có đặc điểm riêng: Anh “Đế quốc thực dân”, Pháp “Đế quốc cho vay lãi”…

- Đế quốc >< Đế quốc

- Tư sản>< Công nhân, nhân dân lao động

- Đế quốc >< Nhân dân thuộc địa

c. Các mâu thuẫn xã hội:

- ĐQ >< ĐQ TS >< CN ĐQ >< Thuộc địa

Tranh giành thuộc địa Công nhân bị bóc lột nặng nề Các thuộc địa bị vơ vét, thống trị

Các cuộc chiến tranh nổ ra. Phong trào đấu tranh của công nhân. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc.

Tổn thất nặng nề (Phi nghĩa) Thủ tiêu áp bức, bóc lột (Chính nghĩa)