Lạm phát và thất nghiệp: Bài giảng chương 7 [Chuẩn SEO]

I. Laïm phaùt

 1. Khaùi nieäm  Möùc giaù chung laø

C7. LAÏM PHAÙT VAØ THAÁT NGHIEÄP

Laïm phaùt

 möùc giaù trung bình  cuûa taát caû haøng hoùa vaø dòch vuï  trong neàn kinh teá  ôû kyø naøy so vôùi kyø goác

II. Thaát nghieäp

Khaùi nieäm

12/25/2012 Tran Bich Dung 2 12/25/2012 Tran Bich Dung 1

I. Laïm phaùt

 Giaûm laïm phaùt möùc giaù

 Tyû leä laïm phaùt laø

 Laïm phaùt laø tình traïng möùc giaù chung cuûa neàn kinh teá taêng leân

 trong moät khoaûng thôøi

chung taêng leân nhöng toác ñoä taêng thaáp hôn  so vôùi thôøi kyø tröôùc

gian nhaát ñònh

 tyû leä phaàn traêm gia taêng  cuûa möùc giaù chung  cuûa kyø naøy so vôùi kyø tröôùc

 Giaûm phaùt laø tình traïng

möùc giaù chung giaûm lieân tuïc, trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh

12/25/2012 Tran Bich Dung 3 12/25/2012 Tran Bich Dung 4

I. Laïm phaùt

 Tyû leä laïm phaùt haèng naêm (If = )

 Caùc loaïi chæ soá giaù ñöôïc söû duïng ñeå

 ñöôïc tính theo coâng thöùc:

tính tyû leä laïm phaùt:  Chæ soá giaù haøng tieâu duøng (CPI):  Chæ soá giaù haøng saûn xuaáât (PPI):  Chæ soá giaûm phaùt theo GDP (Idt):

12/25/2012 Tran Bich Dung 5 12/25/2012 Tran Bich Dung 6

1

I. Laïm phaùt

CPI naêm t ñöôïc xaùc ñònh:

t):

 Chæ soá giaûm phaùt theo GDP (Id

CPI vaø Id coù 3 ñieåm khaùc nhau:

11 nhóm hàng gồm 572 mặt hàng (2009- 2014)

Các nhóm hàng và dịch vụ

Quyền số (%)

Mã

Tổng chi cho tiêu dùng cuối cùng

100,00

I- Hàng ăn và dịch vụ ăn uống

39,93

011

1. Lương thực

8,18

012

2. Thực phẩm

24,35

013

3. Ăn uống ngoài gia đình

7,40

II. Đồ uống và thuốc lá¸

4,03

12/25/2012 Tran Bich Dung 7 12/25/2012 Tran Bich Dung 8

Id( GDP Deflator)  Id phaûn aùnh giaù cuûa taát caû haøng hoaù vaø dòch vuï ñöôïc saûn xuaát ra;

CPI  CPI chæ phaûn aùnh giaù cuûa nhöõng haøng hoaù maø ngöôøi tieâu duøng mua

III- May mặc, mũ nón, giầy dép

7,28

IV- Nhà ở, điện, nước, chất đốt và VLXD

10,01

 Khi giaù haøng nhaäp khaåu

V- Thiết bị và đồ dùng gia đình

8,65

taêng leân

taêng leân:

VI- Thuốc và dịch vụ y tế

5,61

VII- Giao thông

8,87

VIII- Bưu chính viễn thông

2,73

IX- Giáo dục

5,72

 phaûn aùnh trong chæ soáù CPI  CPI söû duïng gioû haøng hoaù

X- Văn hóa, giải trí và du lịch

3,83

 Khoâng phaûn aùnh trong Id  Id söû duïng gioû haøng hoaù thay ñoåi theo thôøi gian

coá ñònh

XI- Hàng hóa và dịch vụ khác

3,34

12/25/2012 Tran Bich Dung 9 12/25/2012 Tran Bich Dung 10

2. Phaân loaïi laïm phaùt

Öu nhöôïc ñieåm cuûa CPI vaø Id

CPI

Id(GDP Deflator)  Id ñaùnh giaù quaù thaáp söï

taêng giaù sinh hoaït

 CPI coù xu höôùng ñaùnh giaù quaù cao söï taêng giaù sinh hoaït

 Tính If baèng Id chính xaùc

 Laïm phaùt vöøa ( laïm phaùt 1 con soá )  Khi P taêng chaäm , döôùi 10% / naêm.  Ñoàng tieàn oån ñònh.

hôn.

 Laïm phaùt phi maõ( laïm phaùt 2,3 con soá )

 Tính If baèng CPI deã daøng vaø nhanh choùng hôn Id

 Khi P taêng 20%, 30%, 200%/ naêm.  Ñoàng tieàn maát giaù nhanh choùng

 Sieâu laïm phaùt ( laïm phaùt 4 con soá )  Khi tæ leä taêng giaù lôùn hôn 1000% / naêm  Ñoàng tieàn maát giaù nghieâm troïng

12/25/2012 Tran Bich Dung 11 12/25/2012 Tran Bich Dung 12

2

3. Nguyeân nhaân gaây ra laïm phaùt

 Laïm phaùt do caàu keùo

 Caùc nguyeân nhaân laøm gia taêng AD:

 Xuaát phaùt töø söï gia taêng toång caàu  ñöôøng AD dòch chuyeån sang phaûi:

 Daân cö taêng chi tieâu .  Doanh nghieäp taêng ñaàu tö  Chính phuû taêng chi tieâu  Ngöôøi nöôùc ngoaøi taêng mua HH vaø DV

trong nöôùc.

 AD ↑  →Y↑, U↓  P↑

12/25/2012 Tran Bich Dung 13 12/25/2012 Tran Bich Dung 14

YP

SAS

3. Nguyeân nhaân gaây ra laïm phaùt

If cao

 Laïm phaùt do cung: (do chi phí ñaåy).

AD3

If vöøa

AD2

 Do chi phí saûn xuaát taêng  → ñöôøng SAS dòch chuyeån sang traùi

AD1

 neàn KT vöøa suy thoaùi, vöøa laïm phaùt.

Y2 Y3

Hình8.1

 → Y↓  P ↑:

AS2

AS1

12/25/2012 Tran Bich Dung 15 12/25/2012 Tran Bich Dung 16

3. Nguyeân nhaân gaây ra laïm phaùt

 Nguyeân nhaân laøm CPSX taêng:



Tieàn löông taêng (nhöng NSLÑ khoâng taêng)  Ñieàu kieän khai thaùc caùc YTSX khan hieám

AD1



Thueá taêng Thieân tai, chieán tranh

 Do khuûng hoaûng moät soá yeáu toá, laøm giaù vaät tö taêng

leân  VD: khuûng hoaûng daàu moû 1973 - 1979 , 2004-2005…

12/25/2012 Tran Bich Dung 17 12/25/2012 Tran Bich Dung 18

3

c.Laïm phaùt theo thuyeát soá löôïng tieàn teä

 Töø M.V = P.Y



 Ta coù theå tính laïm phaùt döïa vaøo:  %∆M.+ %∆V = %∆ P + %∆ Y  %∆ P = %∆M+ %∆V -%∆ Y

log(M.V) = log( P.Y) logM.+ logV = log P + logY) %∆M.+ %∆V = %∆ P + %∆ Y  Vôùi giaû thieát V, Y khoâng ñoåi:

 %∆V =%∆ Y = 0



%∆M= %∆ P



Keát luaän:

thöôøng ñöôïc dieãn taû  qua phöông trình số lượng:  M.V= P.Y (1)  M : Cung tieàn danh nghóa  V: Toác ñoä löu thoâng tieàn teä  P : Möùc giaù chung  Y : Saûn löôïng thöïc  Vôùi giaû thieát:  V laø haèng soá  Y khoâng ñoåi = Yp

 P phuï thuoäc vaøo M.  M ↑ thì P ↑ cuøng tyû leä

 Thuyeát naøy chæ ñuùng khi V

vaø Y khoâng ñoåi

4. Taùc ñoäng cuûa laïm phaùt

Năm

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Tỷ lệ lạm

3,9

3,2

7,71

8,29

7,48

8,3

22,97

6,88

11,75

18,9

phát %

Tốc độ tăng

Tyû leä laïm phaùt döï ñoaùn ( kyø voïng) Ife = e:

trưởng GDP

7,08

7,34

7,79

8,43

8,47

8,48

6,23

5,32

6,78

5,9

12/25/2012 Tran Bich Dung 19 12/25/2012 Tran Bich Dung 20

Tyû leä laïm phaùt ngoaøi döï ñoaùn ( khoâng mong ñôïi) If0 = 0:

Tốc độ tăng

 laø tyû leä laïm phaùt xaûy ra

cung tiền

17,6

24,5

30,4

30,9

35,9

29,9

25,0

28,67

M2 %

 La øtyû leä laïm phaùt  döï ñoaùn seõ xaûy ra trong

Thâm hụt

4,5

3,5

4,3

4,9

5,0

5,5

4,7

7,0

5,9

ngân sách %

töông lai

Thâm hụt

cán cân

thương mại

 naèm ngoaøi möùc döï ñoaùn  If0 Khoâng ñöôïc phaûn aùnh trong caùc hôïp ñoàng kinh teá

 thöôøng caên cöù vaøo If trong thôøi gian qua.

 Ife ñöôïc phaûn aùnh trong caùc hôïp ñoàng kinh teá

12/25/2012 Tran Bich Dung 21 12/25/2012 Tran Bich Dung 22

4. Taùc ñoäng cuûa laïm phaùt

e taêng 1% thì r seõ

 Hieäu öùng Fisher:  Khi If

 Neáu tyû leä laïm phaùt thöïc hieän( If)=If e: khoâng xaûy ra phaân phoái laïi

taêng 1%

 → rr = rr  Tuy nhieân gaây ra moät soá taùc ñoäng:

e + If

e: Laõi suaát thöïc kyø voïng e Tyû leä laïm phaùt kyø voïng

 Phöông trình Fisher:  Laõi suaát danh nghóa( laõi suaát thò tröôøng-r) ñöôïc tính :  r = rr  rr  If

 Chi phí moøn giaøy  Chi phí thöïc ñôn

 do P bieán ñoäng

 Thueá laïm phaùt”  Baát tieän trong giao dòch haøng ngaøy

12/25/2012 Tran Bich Dung 23 12/25/2012 Tran Bich Dung 24

4

4. Taùc ñoäng cuûa laïm phaùt

e:

 If If

e= 5%

 seõ phaân phoái laïi taøi saûn vaø thu nhaäp  giöõa caùc thaønh phaàn daân cö

 If > If

e= 9% ,rr  VD: Naêm 2011: If  Laõi suaát cho vay: r = 14%  Neáu If = 20%:  Trong ñoù If



e = 9% If0 =11%

rr < rr  Ngöôøi ñi vay  ngöôøi mua chòu haøng hoaù  ngöôøi traû löông  ñöôïc lôïi  Ngöôøi cho vay  ngöôøi baùn chòu haøng hoaù  ngöôøi nhaän löông

 rr = r - If = 14% -20% = - 6%  Ngöôøi ñi vay ñöôïc lôïi  ngöôøi cho vay bò thieät

 bò thieät

4. Taùc ñoäng cuûa laïm phaùt

12/25/2012 Tran Bich Dung 25 12/25/2012 Tran Bich Dung 26

4. Taùc ñoäng cuûa laïm phaùt

 VD: A cho B vay K =

 If < If

rr > rr

 Ngöôøi ñi vay, ngöôøi mua chòu haøng hoaù, ngöôøi

360 trieäu r = 14%

 Ñaàu naêm B mua vaøng  K$=360 tr = 10 löôïng  Cuoái naêm B baùn

 Cuoái naêm B phaûi traû caû

traû löông  bò thieät

voán laãn lôøi

 Ngöôøi cho vay, ngöôøi baùn chòu haøng hoaù,

410,4/43,2= 9,5 löôïng traû cho A  Cuoái naêm B coøn thöøa

 K2 = 410,4 trieäu ñoàng  Ñaàu naêm Pvaøng = 36

0,5 löôïng

trieäu/ löôïng

ngöôøi nhaän löông  ñöôïc lôïi

 Cuoái naêm A maát voán

0,5 löôïng

 If = 20%  cuoái naêm P vaøng= 43,2

trieäu/ löôïng

12/25/2012 Tran Bich Dung 27 12/25/2012 Tran Bich Dung 28

4. Taùc ñoäng cuûa laïm phaùt

 If < If

rr > rr

 Ngöôøi ñi vay, ngöôøi mua chòu haøng hoaù, ngöôøi

 Khi laïm phaùt xaûy ra,seõ laøm  thay ñoåi cô caáu kinh teá

 vì giaù töông ñoái cuûa caùc haøng hoaù thay ñoåi

traû löông  bò thieät

 Ngöôøi cho vay, ngöôøi baùn chòu haøng hoaù,

ngöôøi nhaän löông  ñöôïc lôïi

 thay ñoåi Y, vieäc laøm vaø U

12/25/2012 Tran Bich Dung 29 12/25/2012 Tran Bich Dung 30

5

4. Taùc ñoäng cuûa laïm phaùt

5.Bieän phaùp giaûm laïm phaùt

 Laïm phaùt do caàu:

 Khi laïm phaùt xaûy ra,seõ laøm  thay ñoåi cô caáu kinh teá

 vì giaù töông ñoái cuûa caùc haøng hoaù thay ñoåi

 If vöøa: coù lôïi cho neàn kinh teá  Chæ khi If cao xaûy ra  → tìm bieän phaùp giaûm If baèng caùch giaûm AD:

 thay ñoåi Y, vieäc laøm vaø U

 Aùp duïng CSTKTH:↓G,↑T  Aùp duïng CSTTTH:↓M,↑r…  Keát quaû:Y↓ ,P↓, U↑…

12/25/2012 Tran Bich Dung 31 12/25/2012 Tran Bich Dung 32

5.Bieän phaùp giaûm laïm phaùt

II. Thaát nghieäp

 Laïm phaùt do cung:

 →giaûm CPSX baèng caùch:

 1. Khaùi nieäm  Löïc löôïng lao ñoäng laø nhöõng ngöôøi

 Tìm nguyeân lieäu môùi reû tieàn, thay cho nguyeân lieäu

cuõ ñaét tieàn  Giaûm thueá

 trong ñoä tuoåi lao ñoäng  coù khaû naêng lao ñoäng

 Caûi tieán kyõ thuaät saûn xuaát, aùp duïng coâng ngheä

môùi ñeå taêng naêng suaát  Naâng cao trình ñoä quaûn lyù..  Keát quaû:Y↑ ,P↓, U↓…

 ñang laøm vieäc  hay khoâng coù vieäc laøm vaø ñang tìm vieäc.

1. Khaùi nieäm

12/25/2012 Tran Bich Dung 33 12/25/2012 Tran Bich Dung 34

1. Khaùi nieäm

 Möùc nhaân duïng( tyû leä höõu nghieäp-

L%):

 Thaát nghieäp laø nhöõng ngöôøi  trong ñoä tuoåi lao ñoäng  coù khaû naêng lao ñoäng  chöa coù vieäc laøm  vaø ñang tìm vieäc laøm.

12/25/2012 Tran Bich Dung 35 12/25/2012 Tran Bich Dung 36

6

2.Caùc daïng thaát nghieäp

 Caên cöù vaøo nguyeân nhaân:

 Thaát nghieäp tự nhieân(Un) töông öùng vôùi traïng thaùi caân baèng thò tröôøng lao ñoäng

 Thaát nghieäp taïm thôøi  Thaát nghieäp cô caáu  Thaát nghieäp chu kyø



 Un= U taïm thôøi +Ucô caáu  U thöïc teá = U taïm thôøi +Ucô caáu + U chu kyø  U thöïc teá = U n+ U chu kyø

12/25/2012 Tran Bich Dung 37 12/25/2012 Tran Bich Dung 38

3. Taùc haïi cuûa thaát nghieäp

III. MOÁI QUAN HEÄ GIÖÕA LAÏM PHAÙT VAØ THAÁT NGHIEÄP

 Ñoái vôùi caù nhaân ngöôøi

 Ñoái vôùi xaõ hoäi:

 Laïm phaùt do cung:

 teä naïn xaõ hoäi vaø toäi

 khoâng coù söï ñaùnh ñoåi giöõa If vaøU

phaïm gia taêng

thaát nghieäp:  ñôøi soáng khoù khaên  kyû naêng chuyeân moân

 chi trôï caáp thaát nghieäp

bò mai moät

 Laïm phaùt do caàu:

gia taêng.

 maát nieàm tin vaøo cuoäc

 Toån thaát veà saûn löôïng:

soáng.

 ñöôøng cong Phillips

 theo ñònh luaät Okun :  khi U taêng theâm 1%  thì Y giaûm 2% so vôùi Yp

 ngaén haïn  daøi haïn.

 coù söï ñaùnh ñoåi giöõa If vaø U  thöôøng ñöôïc moâ taû baèng

12/25/2012 Tran Bich Dung 39 12/25/2012 Tran Bich Dung 40

1.Ñöôøng cong Phillips ngaén haïn(SP)

1.Ñöôøng cong Phillips ngaén haïn(SP

 Trong ngaén haïn:

 Moãi ñöôøng SP ñöôïc xaây döïng

 giöõa If do caàu vaø U  coù moái quan heä nghòch bieán

e cho tröôùc

 töông öùng vôùi Un  vaø If

e thay ñoåi

haïn(SP)

 Khi Un vaø If  → ñöôøng SP seõ dòch chuyeån  nghóa laø khi  ADõ ↑→Y↑U↓,P↑  ñöôïc moâ taû baèng ñöôøng cong Phillips ngaén

12/25/2012 Tran Bich Dung 41 12/25/2012 Tran Bich Dung 42

7

If (%)

YP SAS(W,Ife)

If (%)

If2

SP1(Un1, Ife2)

AD2

If1

SP(Un, Ife)

AD1

SP(Un, Ife1)

U(%)

(LP)

If%

12/25/2012 Tran Bich Dung 43 12/25/2012 Tran Bich Dung 44

2.Ñöôøng cong Phillips daøi haïn (LP)

 Trong daøi haïn:

If2

 ñöôøng LP thaúng ñöùng  khi ngöôøi ta coù theå ñieàu chænh caùc yeáu toá

If1

SP2

SP1

hoaøn toaøn theo laïm phaùt  Neàn KT seõ quay veà Un  baát keå If theá naøo töùc laø,  khoâng coù söï ñaùnh ñoåi

 giöõa laïm phaùt vaø thaát nghieäp trong daøi haïn .

12/25/2012 Tran Bich Dung 45 12/25/2012 Tran Bich Dung 46

If%

(LP)

LAS

SAS1(W1,K0)

LAS

SAS’(W’,K0)

If%

SAS(W0,K0)

If1

E1

P1

E’’

If1 If’’

E’

AD1

SP1

P1 P’’ P’

If’

AD1

P0

E0

If0

SP’

AD0

If0

AD0(A0 ,M)

SP0

U%

Y

U’’

U’

Y’’

Y’

Yp

12/25/2012 Tran Bich Dung 47 12/25/2012 Tran Bich Dung 48

8



c. Ngöôøi cho vay bò thieät



13) Khi tyû leä laïm phaùt thöïc hieän thaáp hôn tyû leä laïm phaùt döï ñoaùn thì: a.Ngöôøi ñi vay ñöôïc lôïi b. Ngöôøi cho vay ñöôïc lôïi d.Caùc caâu treân ñeàu sai 14) Hieän töôïng giaûm phaùt xaûy ra khi:



5) Trong moät neàn kinh teá , khi coù söï ñaàu tö vaø chi tieâu quaù möùc cuûa tö nhaân, cuûa chính phuû hoaëc xuaát khaåu taêng maïnh seõ daãn ñeán tình traïng: a. Laïm phaùt do phaùt haønh tieàn. b. Laïm phaùt do giaù yeáu toá saûn xuaát taêng leân. c. Laïm phaùt do caàu keùo. d. Laïm phaùt do chi phí ñaåy. 6) Möùc giaù chung trong neàn kinh teá laø:



a.Tyû leä laïm phaùt thöïc hieän nhoû hôn tyû leä laïm phaùt döï ñoaùn b. Tyû leä laïm phaùt naêm nay nhoû hôn tyû leä laïm phaùt naêm tröôùc c. Chæ soá giaù naêm nay nhoû hôn chæ soá giaù naêm tröôùc d.Caùc caâu treân ñeàu sai



a. Cc. a,b ñeàu ñuùng.

d. a,b ñeàu sai.



b. Tyû leä laïm phaùt



hæ soá giaù 9) Caùc nhaø kinh teá hoïc cho raèng:



a. Coù söï ñaùnh ñoåi giöõa laïm phaùt vaø thaát nghieäp. b. Khoâng coù söï ñaùnh ñoåi giöõa laïm phaùt vaø thaát nghieäp.



c. Coù söï ñaùnh ñoåi giöõa laïm phaùt do caàu vaø thaát nghieäp trong ngaén haïn, khoâng coù söï ñaùnh ñoåi trong daøi haïn.



15) Chæ soá giaù naêm 2011 laø 140 coù nghiaõ laø: Tyû leä laïm phaùt naêm 2011 laø 40% Giaù haøng hoaù naêm 2011 taêng 40% so vôùi naêm 2010 Giaù haøng hoaù naêm 2011 taêng 40% so vôùi naêm goác Caùc caâu treân ñeàu sai 16) Laõi suaát thò tröôøng coù xu höôùng:



d. Caùc caâu treân ñeàu ñuùng.



10) Laïm phaùt xuaát hieän coù theå do caùc nguyeân nhaân:



a.Taêng khi tyû leä laïm phaùt taêng, giaûm khi tyû leä laïm phaùt giaûm b. Taêng khi tyû leä laïm phaùt giaûm, giaûm khi tyû leä laïm phaùt taêng c. a vaø b ñeàu ñuùng



a. Taêng cung tieàn. b. Taêng chi tieâu cuûa chính phuû



a vaø b ñeàu sai 17) Theo hieäu öùng Fischer:



c. Taêng löông vaø giaù caùc yeáu toá saûn xuaát d. Caû 3 caâu treân ñuùng. 12) Neáu tyû leä laïm phaùt taêng 8%, laõi suaát danh nghiaõ taêng 6% thì laõi suaát thöïc:



a.Tyû leä laïm phaùt taêng 1% thì laõi suaát danh nghiaõ cuõng taêng 1% b. Tyû leä laïm phaùt taêng 1% thì laõi suaát danh nghiaõ giaûm 1% c. a vaø b ñeàu ñuùng



a. Taêng 14% c. Giaûm 2%



d. a vaø b ñeàu sai



b.Taêng 2% d. Giaûm 14%



12/25/2012 Tran Bich Dung 49 12/25/2012 Tran Bich Dung 50

19) Phöông trình Fisher cho bieát laõi suaát danh nghóa( hay laõi suaát thò tröôøng) laø



a. Toång cuûa laõi suaát thöïc vaø tyû leä laïm phaùt b. Hieäu cuûa tyû leä laïm phaùt vaø laõi suaát thöïc c. Hieäu cuûa tyû leä laïm phaùt vaø tyû leä taêng möùc cung tieàn d. caùc caâu treân ñeàu sai



c. Ngöôøi ñi vay bò thieät d.Caùc caâu treân ñeàu sai



20) Khi tyû leä laïm phaùt thöïc hieän cao hôn tyû leä laïm phaùt döï ñoaùn thì: a.Ngöôøi ñi vay ñöôïc lôïi b. Ngöôøi cho vay ñöôïc lôïi 22) Thaát nghieäp töï nhieân cuûa neàn kinh teá laø:



a. Tyû leä thaát nghieäp öùng vôùi thò tröôøng lao ñoäng caân baèng b. Thaát nghieäp taïm thôøi ( coï xaùt) coäng thaát nghieäp cô caáu c. Thaát nghieäp thöïc teá tröø thaát nghieäp chu kyø d. Caùc caâu treân ñeàu ñuùng

