ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ƯƠ

CH

NG 1:  KÊNH TRUY N VÔ TUY N

ớ ươ 1.1 Gi ệ i thi u ch ng

ươ ệ ượ ươ Các ph ng ti n thông tin nói chung đ c chia thành hai ph ng pháp thông

ơ ả ữ ế ế ạ tin c  b n, đó là thông tin vô tuy n và thông tin h u tuy n. M ng thông tin vô

ế ở ộ ươ ủ ế ệ ệ ậ tuy n ngày nay đã tr  thành m t ph ng ti n thông tin ch  y u, thu n ti n cho

ộ ố ệ ạ cu c s ng hi n đ i.

Kênh tin ậ Nh n tin

Ngu n ồ tin

ơ ồ ố ệ ố ề

ứ Hình 1.1:  S  đ  kh i ch c năng h  th ng truy n  tin ế ề ậ ạ ồ Trong m ng thông tin vô tuy n ngoài ngu n tin và nh n tin thì kênh truy n là

ấ ấ ộ ươ ứ ạ ố ọ m t trong ba khâu quan tr ng nh t, và có c u trúc t ng đ i ph c t p. Nó là môi

ườ ể ừ ế ươ ế tr ề ng đ  truy n thông tin t máy phát đ n máy thu. Vì th  ch ể   ng này tìm hi u

ệ ượ ề ề ưở ế các thông tin v  kênh truy n: Đó là, các hi n t ả ng  nh h ề   ng đ n kênh truy n,

ơ ả ề ề ạ ươ các d ng kênh truy n và các mô hình kênh truy n c  b n. Ngoài ra ch ng này

ớ ề ệ ố ệ ế còn gi i thi u khái quát v  h  th ng thông tin vô tuy n.

ề ệ ố ế ệ 1.2 Khái ni m v  h  th ng thông tin vô tuy n

ộ ệ ố ể ệ ủ ả ộ ơ Hình 1.2 th  hi n m t mô hình đ n gi n c a m t h  th ng thông tin vô

ế ồ ướ ế ư ừ ồ tuy n. Ngu n tin tr ể ả c h t qua mã hoá ngu n đ  gi m các thông tin d  th a, sau

ượ ể ố ỗ ề ệ đó đ c mã hoá kênh đ  ch ng các l i do kênh truy n gây ra. Tín hi u sau khi

ượ ế ể ề ả ề ể ề ế qua mã kênh đ c đi u ch  đ  có th  truy n t ả   ứ i đi xa. Các m c đi u ch  ph i

ệ ủ ệ ượ ề ề ợ ớ ở phù h p v i đi u ki n c a kênh truy n. Sau khi tín hi u đ c phát đi máy phát,

ướ ớ ệ tín hi u thu đ ượ ở c ẽ ả  máy thu s  tr i qua các b c ng ượ ạ c l ế   i so v i máy phát. K t

ệ ả ượ ả ạ ượ ở ấ ượ ệ qu  tín hi u đ c gi i mã và thu l i đ c máy thu. Ch t l ng tín hi u thu

ấ ượ ụ ộ ươ ề ế ph  thu c vào ch t l ề ng kênh truy n và các ph ng pháp đi u ch  và mã hoá

ệ ậ ằ ả ớ ờ ỹ khác nhau. Do đó ngày nay các k  thu t m i ra đ i nh m c i thi n ch t l ấ ượ   ng

Trang: 1

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ữ ề ế ậ ạ ộ ỹ kênh truy n nói riêng và m ng vô tuy n nói chung, m t trong nh ng k  thu t đó

Mô hình kênh (Discrete channel)

ế

ồ Ngu n tin

Mã hoá ngu nồ (Source coding)

Mã hoá kênh (Channel coding)

Đi u chề (Modulation)

là MC­CDMA.

Kênh vô  tuy nế (Channel)

(cid:0) (cid:0)

ka (cid:0), ka

ồ Gi i mã hoá ngu n (Source decoding)

Gi i mã hoá kênh (Channel decoding)

ế ề Gi i đi u ch (Demodulation)

Tín hi u ệ đích (Destination)

(cid:0)

ế ệ ố Hình 1.2:  Mô hình h  th ng thông tin vô tuy n

ế ề 1.3 Kênh truy n vô tuy n

ớ ệ 1.3.1 Gi i thi u

ấ ượ ệ ố ủ ụ ề ộ Ch t l ề   ng c a các h  th ng thông tin ph  thu c nhi u vào kênh truy n,

ệ ượ ề ừ ư ế ố ơ n i mà tín hi u đ c truy n t máy phát đ n máy thu. Không gi ng nh  kênh

ể ự ữ ế ề ổ ượ ế ị truy n h u tuy n là  n đ nh và có th  d  đoán đ ề c, kênh truy n vô tuy n là

ề ễ ệ ệ ẫ hoàn toàn ng u nhiên và không h  d  dàng trong vi c phân tích. Tín hi u đ ượ   c

ở ở ị ả ề ế ố phát đi, qua kênh truy n vô tuy n, b  c n tr  b i các toà nhà, núi non, cây c i …,

ệ ượ ễ ả ạ ạ ạ ượ ọ ị b  ph n x , tán x , nhi u x …, các hi n t ng này đ c g i chung là fading. Và

ả ở ượ ấ ủ ề ả ế k t qu  là máy thu, ta thu đ ệ   c r t nhi u phiên b n khác nhau c a tín hi u

ề ả ưở ấ ượ ế ủ ệ ố phát. Đi u này  nh h ng đ n ch t l ng c a h  th ng thông tin vô tuy n. ế Do

Trang: 2

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

́ ̀ ́ ̀ ̀ ̃ ư ̃ ư ơ ̣ ̉ ̉ đó vi c nệ ́ ̉  ăm v ng nh ng đăc tinh cua kênh truyên vô tuyên la yêu câu c  ban đê

́ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ự ợ ươ ̉ ̣ ̉ ̣ ̉ co thê chon l a môt cach thich h p cac câu truc cua hê thông, kich th ́ ́ c cua cac

́ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ́ ư ̉ ̣ thanh phân va cac thông sô tôi  u cua hê thông .

ệ ượ ộ ệ ố ể ượ Hi n t ng fading trong m t h  th ng thông tin có th  đ c phân thành hai

ẹ ầ ạ ầ ộ lo i: Fading t m r ng (large­scale fading) và fading t m h p (small­scale fading).

ễ ả ự ế ủ ệ ấ ầ ộ Fading t m r ng di n t ặ    s  suy y u c a trung bình công su t tín hi u ho c

ệ ượ ự ề ể ộ ộ ộ đ  suy hao kênh truy n là do s  di chuy n trong m t vùng r ng. Hi n t ng này

ưở ở ự ủ ị ừ ầ ị ả ch u  nh h ồ ng b i s  cao lên c a đ a hình (đ i núi, r ng, các khu nhà cao t ng)

ữ ườ ượ ấ ở ị gi a máy phát và máy thu. Ng i ta nói phía thu đ ậ   c b  che khu t b i các v t

ề ệ ượ ầ ố ả c n cao. Các th ng kê v  hi n t ộ ng fading t m r ng cho phép ta ướ ượ c l ng đ ộ

ủ ề ả suy hao kênh truy n theo hàm c a kho ng cách.

ễ ả ự ể ở ẹ ầ ệ ộ Fading t m h p di n t ổ  s  thay đ i đáng k ề    biên đ  và pha tín hi u. Đi u

ự ử ả ả ổ ỏ ỏ ị này x y ra là do s  thay đ i nh  trong v  trí không gian (nh  kho ng n a b ướ   c

ự ả ữ ẹ ầ ờ   sóng) gi a phía phát và phía thu. Fading t m h p có hai nguyên lý ­ s  tr i th i

ủ ệ ặ ổ ờ gian   (time­spreading)   c a   tín   hi u   và   đ c   tính   thay   đ i   theo   th i   gian   (time­

ố ớ ủ ứ ụ ề ề ế ộ ổ   variant) c a kênh truy n. Đ i v i các  ng d ng di đ ng, kênh truy n là bi n đ i

ự ủ ự ế ể ẫ ờ ổ   theo th i gian vì s  di chuy n c a phía phát và phía thu d n đ n s  thay đ i

ườ đ ề ng truy n sóng.

ả ơ ưở ự ủ ế ề ệ ế Có ba c  ch  chính  nh h ng đ n s  lan truy n c a tín hi u trong h ệ

ộ ố th ng di đ ng:

ạ ẩ ệ ừ ả ặ ằ ạ ẳ ộ ớ +    Ph n x  x y ra khí sóng đi n t va ch m vào m t m t b ng ph ng v i kích

ướ ấ ớ ớ ướ ệ th c r t l n so v i b c sóng tín hi u RF.

ễ ườ ị ả ữ ề ạ ẩ +   Nhi u x  x y ra khi đ ở ở   ng truy n sóng gi a phía phát và thu b  c n tr  b i

ậ ộ ậ ả ộ ướ ớ ớ ướ m t nhóm v t c n có m t đ  cao và kích th c l n so v i b ễ   c sóng. Nhi u

ệ ượ ả ượ ượ ạ x  là hi n t ng gi i thích cho nguyên nhân năng l ng RF đ c truy n t ề ừ

ầ ườ ế ề ẳ ườ phía phát đ n phía thu mà không c n đ ng truy n th ng. Nó th ng đ ượ ọ   c g i

ệ ứ ắ ườ ể ế ạ ượ ộ là hi u  ng ch n (shadowing) vì tr ng tán x  có th  đ n đ c b  thu ngay

ở ậ ả ị ắ ể ề ả c  khi b  ch n b i v t c n không th  truy n xuyên qua.

Trang: 3

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ạ ẩ ệ ừ ề ạ ặ ẳ ộ ớ ồ +   Tán x  x y ra khi sóng đi n t va ch m vào m t m t ph ng l n, g  gh  làm

ượ ị ả ạ ặ ả ạ ấ ả ướ cho năng l ng b  tr i ra (tán x  ) ho c là ph n x  ra t t c  các h ng. Trong

ườ ể ườ ậ ố ạ ộ ộ môi tr ng thành ph , các v t th  th ng gây ra tán x  là c t đèn, c t báo

ệ hi u, tán lá.

ệ ượ ả ưở ấ ượ ế ề 1.3.2 Các hi n t ng  nh h ng đ n ch t l ng kênh truy n

ệ ượ ườ 1.3.2.1 Hi n t ng đa đ ng (Multipath)

ộ ệ ố ứ ế Trong m t h  th ng thông tin vô tuy n, các sóng b c x  đi n t ạ ệ ừ ườ   ng th

ự ề ế ế ề ẩ không bao gi ờ ượ  đ ữ   c truy n tr c ti p đ n anten thu. Đi u này x y ra là do gi a

ồ ạ ể ả ở ự ự ề ế ậ ơ ơ n i phát và n i thu luôn t n t i các v t th  c n tr  s  truy n sóng tr c ti p. Do

ậ ượ ế ừ ướ ự ủ ồ ậ v y, sóng nh n đ ậ c chính là s  ch ng ch p c a các sóng đ n t h ng khác

ở ự ả ạ ừ ạ ể ậ ố ạ nhau b i s  ph n x , khúc x , tán x  t các toà nhà, cây c i và các v t th  khác.

ệ ượ ượ ự ề ọ ườ Hi n t ng này đ c g i là s  truy n sóng đa đ ng (Multipath propagation).

ệ ượ ườ ượ ủ ệ ổ Do hi n t ng đa đ ệ ng, tín hi u thu đ ả c là t ng c a các b n sao tín hi u phát.

ễ ị ả ả ị ưở ẫ ỳ Các b n sao này b  suy hao, tr , d ch pha và có  nh h ộ   ng l n nhau. Tu  thu c

ủ ừ ể ượ ệ ậ ầ ồ vào pha c a t ng thành ph n mà tín hi u ch ng ch p có th  đ c khôi ph c l ụ ạ   i

ị ư ỏ ệ ố ứ ề ặ ho c b  h  h ng hoàn toàn. Ngoài ra khi truy n tín hi u s , đáp  ng xung có th ể

ề ườ ậ ượ ơ ứ ị b  méo khi qua kênh truy n đa đ ng và n i thu nh n đ ộ   c các đáp  ng xung đ c

ệ ươ ự ứ ọ ậ l p   khác   nhau.   Hi n   t ng   này   g i   là   s   phân   tán   đáp   ng   xung   (impulse

ệ ượ ề ườ dispersion). Hi n t ở ng méo gây ra b i kênh truy n đa đ ế ng thì tuy n tính và có

ể ượ ằ ằ ộ th  đ c bù l ạ ở i phía thu b ng các b  cân b ng.

Trang: 4

Tán xạ

Ph n xả

Truy n th ng

Khúc  xạ

Che khu tấ

Tr m di đ ng

Tán xạ

Tr m ạ g cố

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ệ ượ ề ườ Hình 1.3: Hi n t ng truy n sóng đa đ ng

ệ ứ 1.3.2.2 Hi u  ng Doppler

ệ ứ ự ể ộ Hi u  ng Doppler gây ra do s  chuy n đ ng ươ t ng đ i ố   gi aữ   máy phát và

ở ấ ủ ệ ượ ả ổ ủ ư máy thu nh  trình bày hình 1.4. B n ch t c a hi n t ng này là ph  c a tín

ệ ượ ớ ầ ệ ả ầ ố ộ ọ ị hi u thu đ c b  xê l ch đi so v i t n s  trung tâm m t kho ng g i là t n s ố

Doppler.

ả ế ớ ủ ớ ướ ế ủ ể ộ αn, Gi thi t góc t i c a tuy n n so v i h ng chuy n đ ng c a máy thu là

ầ ố ủ ế khi đó t n s  Doppler c a tuy n này là [5]:

f

f

D

αcos n

0

n

v c

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (1.1)

ầ ượ ủ ệ ố ầ ố ậ ố Trong đó f0, v, c l n l ể   t là t n s  sóng mang c a h  th ng, v n t c chuy n

n = 0 thì

ươ ậ ố ố ủ ế ớ ộ đ ng t ng đ i c a máy thu so v i máy phát và v n t c ánh sáng. N u α ạ Tr m phát ớ ầ ố t n s  Doppler l n nh t s  là:

(cid:0)

)(2 t

f

max

D,

v c

(cid:0) (cid:0) (1.2) ấ ẽ Tuy n 1ế f

(cid:0)

0 Tuy n 2ế

)(1 t

1

α V t ậ ph nả  xạ v

Trang: 5

ạ ủ ề Hình 1.4:  Hàm truy n đ t c a kênh

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ả ế ớ ườ ệ ế ề ằ ồ Gi thi t tín hi u đ n máy thu b ng nhi u lu ng khác nhau v i c ng đ ộ

ở ọ ướ ắ ệ ươ ứ ngang hàng nhau kh p m i h ổ ủ ng, khi đó ph  c a tín hi u t ớ ầ   ng  ng v i t n

A

2

ượ ư ể ễ ố s  Doppler đ c bi u di n nh  sau[5]:

f

f

0

1

f

max

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ế n u (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) = (1.3) ườ ạ các tr ợ ng h p còn l i 0

ệ ổ ượ ễ ạ ở ể Ph  tín hi u thu đ c bi u di n l i hình 1.5

ậ ộ ị ả ệ ổ ưở ệ ứ ở M t đ  ph  tín hi u thu b   nh h ng b i hi u  ng Doppler do Jake tìm ra

ượ ọ ủ ệ ổ ổ ượ ả năm 1974. Và đ c g i là ph  Jake. Ý nghĩa c a ph  tín hi u này đ c gi i thích

0, khi đó tín hi u thu đ

ư ả ế ệ ở ầ ố ệ nh  sau: Gi thi t tín hi u phát đi t n s  sóng mang f ượ   c

0 mà b  d ch đi c  v  hai

ậ ầ ố ả ề ị ị ẽ s  không nh n đ ượ ở c chính xác trên t n s  sóng màng f

ở ầ ố ự ị ả ưở ớ ộ ị phía v i đ  d ch là f ư D,max nh  hình 1.5. S  d ch t n s  này  nh h ng đ n s ế ự

ệ ố ộ ủ ề ồ đ ng b  c a nhi u h  th ng.

Trang: 6

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ệ ậ ộ ổ ủ Hình 1.5: M t đ  ph  c a tín hi u thu

1.3.2.3 Suy hao trên đ ̀ ̀ ươ ng truyên

́ ̀ ́ ̀ ̉ ự ̉ ̉ ̣ Mô ta s  suy giam công suât trung binh cua tin hiêu khi truyên t ̀ ́ ́ ư  may phat

́ ́ ̀ ́ ́ ̣ ượ ự ̉ ̉ ́ đên may thu. S  giam công suât do hiên t ́ ng che chăn va suy hao co thê khac

́ ́ ̀ ươ ̣ ̉ ̀ phuc băng cac ph ́ . ng phap điêu khiên công suât

ệ ứ 1.3.2.4 Hi u  ng bóng râm (Shadowing)

ưở ủ ở ườ ư ề ả Do  nh h ậ ả ng c a các v t c n tr  trên đ ụ ng truy n, ví d  nh  các toà nhà

ệ ả ầ ọ ồ ộ ị cao t ng, các ng n núi, đ i,… làm cho biên đ  tín hi u b  suy gi m. Tuy nhiên,

ệ ượ ộ ế ỉ ả ả ộ ố ổ ớ hi n t ậ   ng này ch  x y ra trên m t kho ng cách l n, nên t c đ  bi n đ i ch m.

ậ ượ ọ ậ ệ ứ Vì v y, hi u  ng này đ c g i là fading ch m.

ề ạ 1.3.3 Các d ng kênh truy n

ầ ố ủ ứ ủ ệ ề    Tùy theo đáp  ng t n s  c a kênh truy n và băng thông c a tín hi u phát mà ta

có.

ọ ọ ầ ố ề ề ọ ọ ầ ố +  Kênh truy n ch n l c t n s  và kênh truy n không ch n l c t n s .

ọ ọ ọ ọ ề ề ờ ờ +  Kênh truy n ch n l c th i gian và kênh truy n không ch n l c th i gian.

ọ ọ ầ ố ề ọ ọ ầ ố ề 1.3.3.1 Kênh truy n ch n l c t n s  và kênh truy n không ch n l c t n s

Trang: 7

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ề ồ ạ ề ỗ ả ả ầ ố ộ M i kênh truy n đ u t n t i m t kho ng t n s  mà trong kho ng đó, đáp

ứ ố ủ ư ề ầ ầ ạ ọ ầ ể ố ng t n s  c a kênh truy n là g n nh  nhau t i m i t n s  (có th  xem là

ầ ố ẳ ả ượ ọ ượ ph ng), kho ng t n s  này đ c g i là Coherent Bandwidth và đ ệ c ký hi u trên

hình 1.6 là f0.

ề Hình 1.6a: Kênh truy n ch n l c t n s  (f ọ ọ ầ ố 0 

ề ấ ậ ỏ ơ ớ Trên hình 1.6a, ta nh n th y kênh truy n có f ề 0  nh  h n nhi u so v i băng

ủ ạ ộ ố ầ ầ ố ệ thông c a tín hi u phát. Do đó, t ề   i m t s  t n s  trên băng t n, kênh truy n

ầ ầ ữ ủ ệ ố ệ   không cho tín hi u đi qua, và nh ng thành ph n t n s  khác nhau c a tín hi u

ượ ị ự ề ề ạ ả ị đ c truy n đi ch u s  suy gi m và d ch pha khác nhau. D ng kênh truy n nh ư

ậ ượ ọ v y đ ọ ọ ầ ố ề c g i là kênh truy n ch n l c t n s .

ề Hình 1.6b: Kênh truy n không ch n l c t n s ọ ọ ầ ố  (f0

0 l n h n nhi u so v i băng thông

ề ớ ơ ớ >W) ề Ng ượ ạ c l i, trên hình 1.6b, kênh truy n có f

ầ ấ ố ủ ệ ệ ọ ượ ề ủ c a tín hi u phát, m i thành ph n t n s  c a tín hi u đ ị   c truy n qua kênh ch u

Trang: 8

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ư ề ậ ầ ả ị ượ ự s  suy gi m và d ch pha g n nh  nhau. Chính vì v y, kênh truy n này đ ọ   c g i

ọ ọ ầ ố ề ề ặ ẳ là kênh truy n không ch n l c t n s  ho c kênh truy n fading ph ng.

ọ ọ ờ ề ề ọ ọ 1.3.3.2 Kênh truy n ch n l c th i gian và Kênh truy n không ch n l c

ờ th i gian

ụ ề ế ậ ổ ờ ấ   Kênh truy n vô tuy n luôn thay đ i liên t c theo th i gian, vì các v t ch t

trên

ườ ổ ề ữ ề ậ đ ể ớ   ậ ố ng truy n luôn thay đ i v  ví trí, v n t c…, luôn luôn có nh ng v t th  m i

xu tấ

ệ ừ ữ ể ệ ấ ậ ườ hi n và nh ng v t th  cũ m t đi… Sóng đi n t ề  lan truy n trên đ ề   ng truy n

ph nả

ể ạ ậ ướ ộ ữ ạ x , tán x  … qua nh ng v t th  này nên h ng, góc pha, biên đ  cũng luôn thay

đ iổ

ờ theo th i gian.

ề ấ ượ ả ằ ộ ố ọ ủ Tính   ch t   này   c a   kênh   truy n   đ c   mô   t b ng   m t   tham   s ,   g i   là

ứ ủ ả ờ ờ coherent time. Đó là kho ng th i gian mà trong đó, đáp  ng th i gian c a kênh

ề ờ ổ ấ ề ẳ ể truy n thay đ i r t ít (có th  xem là ph ng v  th i gian).

ấ ớ ề ệ ệ ớ ỳ ớ   Khi ta truy n tín hi u v i chu k  ký hi u (symbol duration) r t l n so v i

ề ượ ọ ọ ề ờ ọ coherent time thì kênh truy n đó đ c g i là kênh truy n ch n l c th i gian.

ệ ệ ề ấ ớ ỳ Ng ượ ạ c l ỏ   i, khi ta truy n tín hi u v i chu k  ký hi u (symbol duration) r t nh  so

ề ượ ọ ớ v i coherent time thì kênh truy n đó là đ ọ ọ   ề c g i là kênh truy n không ch n l c

ề ờ ờ ẳ th i gian hay ph ng v  th i gian.

ơ ả 1.3.4 Các mô hình kênh c  b n

ố 1.3.4.1 Kênh theo phân b  Rayleigh

ữ ế ộ ố ườ ượ Trong nh ng kênh vô tuy n di đ ng, phân b  Rayleigh th ng đ c dùng

ả ả ủ ườ ấ ổ ờ ệ ể đ  mô t b n ch t thay đ i theo th i gian c a đ ẳ   ng bao tín hi u fading ph ng

ượ ặ ườ ủ ầ ộ ườ ẻ thu đ c ho c đ ng bao c a m t thành ph n đa đ ng riêng l . Chúng ta bi ế   t

Trang: 9

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ườ ủ ổ ự ệ ằ r ng đ ễ ng bao c a t ng hai tín hi u nhi u Gauss tr c giao tuân theo phân b ố

2

ậ ộ ấ ố Rayleigh. Phân b  Rayleigh có hàm m t đ  xác su t[4],[14]:

r

r

exp

0(

)

2

2

(cid:0)

rp )(

r (cid:0) 2

r

0

(

)0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (1.4) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

σớ ụ ệ ệ ế ệ ậ ị ượ ướ V i ủ  là giá tr  rms (hi u d ng) c a đi n th  tín hi u nh n đ c tr c b ộ

2 là công su t trung bình theo th i gian.

ườ ấ ờ tách đ ng bao (evelope detection). σ

ấ ể ườ ủ ệ ậ ượ ượ Xác su t đ  đ ng bao c a tín hi u nh n đ c không v ộ t qua m t giá tr ị

R

2

ở ố R cho tr ướ ượ c đ c cho b i hàm phân b  tích lũy:

dr

RP (

)

(

)

rp )(

1

exp

RrP r

2

R (cid:0) 2

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (1.5) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

mean c a phân b  Rayleigh đ

ị ủ ố ượ ở Giá tr  trung bình r c cho b i:

(cid:0)

(cid:0)

rp

dr

rE ][

r )(

(cid:0) 2533

.1

rmean

2

0

2

(cid:0)

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (1.6)

r

ươ ủ ườ ấ ầ ệ Và ph ng sai (công su t thành ph n ac c a đ ng bao tín hi u):

2

2

2

2

2

2 rE ][

2 rpr )(

r

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) rE dr 2 (cid:0) 4292 .0 (cid:0) (1.7) (cid:0) (cid:0) 2 2

(cid:0)2  (căn b c hai c a giá tr  trung bình ủ

ị ệ ủ ườ ụ ậ ị Giá tr  hi u d ng c a đ ng bao là

r median

ủ ượ ả ươ ị bình phương). Giá tr  median c a r tìm đ c khi gi i ph ng trình:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (1.8) (cid:0) r median dr rp )(  p(r) (cid:0) 177.1 .0 6065

(cid:0)/

0

1 2

2σ 3σ 4σ 5σ 0 σ Trang:10

ậ ộ ấ ủ ố Hình 1.7: Hàm m t đ  xác su t c a phân b  Rayleigh

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ậ ỉ ị ượ Vì v y giá tr  mean và median ch  khác nhau môt l ng là 0.55dB trong

ườ ệ ằ ợ ị ườ tr ng h p tín hi u Rayleigh fading. Chú ý r ng giá tr  median th ng đ ượ ử  c s

ự ế ữ ệ ườ ượ ữ ụ d ng trong th c t vì d  li u Rayleigh fading th ng đ c đo trong nh ng môi

ườ ể ấ ố ặ ộ ệ tr ậ ng mà chúng ta không th  ch p nh n nó tuân theo m t phân b  đ c bi t nào.

ử ụ ễ ằ ị ị B ng cách s  d ng giá tr  median thay vì giá tr  trung bình, chúng ta d  dàng so

ố ị sánh các phân b  fading khác nhau (có giá tr  trung bình khác nhau). Hình 1.7 minh

ấ ọ h a hàm m t ậ  đ  xáộ c su t Rayl eigh.

ố 1.3.4.2 Phân b  Ricean

ườ ế ệ ầ ợ Trong tr ự   ng h p fading Rayleigh, không có thành ph n tín hi u đ n tr c

ế ầ ạ ạ ả ớ ị ti p máy thu mà không b  ph n x  hay tán x  (thành ph n light­of­sight) v i công

ấ ượ ộ ố ẽ ầ ườ su t v t tr i. Khi có thành ph n này, phân b  s  là Ricean. Trong tr ợ   ng h p

ầ ườ ữ ế ẫ ộ ớ này, các thành ph n đa đ ng ng u nhiên đ n b  thu v i nh ng góc khác nhau

ượ ủ ế ệ ạ ồ ộ ườ đ c x p ch ng lên tín hi u light­of­sight. T i ngõ ra c a b  tách đ ng bao,

ề ả ưở ư ầ ầ ộ đi u này có  nh h ng nh  là c ng thêm thành ph n dc vào các thành ph n đa

ườ ư ẫ ố ườ ợ ị đ ng ng u nhiên. Gi ng nh  trong tr ễ   ng h p dò sóng sin trong khi b  nhi u

ệ ả ưở ấ ượ ộ ủ ệ ộ nhi t,  nh h ng c a tín hi u light­of­sight (có công su t v ế t tr i) đ n b  thu

ệ ớ ườ ấ ế ẽ cùng v i các tín hi u  đa đ ơ ng (có công su t y u h n) s  làm cho phân b ố

ệ ơ ệ ổ ế ầ ị ợ   Ricean rõ r t h n. Khi thành ph n light­of­sight b  suy y u, tín hi u t ng h p

ư ễ ố ườ ậ ố trông gi ng nh  nhi u có đ ng bao theo phân b  Rayleigh. Vì v y, phân b  b ố ị

ở ườ ầ ấ ợ ố tr  thành phân b  Rayleigh trong tr ng h p thành ph n light­of­sight m t đi.

ậ ộ ấ ủ ố ố Hàm m t đ  phân b  xác su t c a phân b  Ricean:

Trang:11

2

2

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

r

(

)

A 2

r

(cid:0)

2

e

I

A

r

(

,0

)0

0

2

rp )(

(cid:0)

Ar (cid:0) 2

r

0

0

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (1.9) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0)

ủ ầ ộ ỉ A: Biên đ  đ nh c a thà nh ph n light­of­sight.

ử ổ ậ ạ Io: Là hàm Bessel s a đ i lo i 1 b c 0.

ố ườ ượ ả ở ố ượ ị Phân b  Ricean th ng đ c mô t b i thông s  k đ ư   c đ nh nghĩa nh  là

ệ ầ ấ ấ ị ỉ ố ữ t  s  gi a công su t tín hi u xác đ nh (thành ph n light­of­sight) và công su t các

2

k (cid:0)

ầ ườ thành ph n đa đ ng:

2

A 2(cid:0)

2

(1.10)

dB

dBk (

)

10

log

2

A (cid:0) 2

ế ướ ạ Hay vi i d ng t d (1.11) (cid:0) dB:

ố ị ệ ố k  xác đ nh phân b  Ricean và đ ượ ọi là h  s  Ricean. c g

(cid:0) (cid:0) ề ả ầ ị 0 ( ộ   dB) thành ph n light­of­sight b  suy gi m v  biên đ , Khi A → 0, k  (cid:0)

ố ở ố ả phân b  Ricean tr  thành phân b  Rayleigh. Hình 1.8 mô t ậ ộ  hàm m t đ  xác su ất

ố ủ c a phâ n b  Ricean.

k = dB

p(r) k = 6 dB

ậ ộ ấ ủ ố

ấ ỉ ớ ố ố Hình 1.8: Hàm m t đ  xác su t c a phân b  Ricean:  k =dB    (Rayleigh) và k = 6 dB. V i ớ k >>1, giá tr  trung bình  ủ c a phân b  Ricean x p x  v i phân b  Gauss

Trang:12

ươ ế ề Ch ng 1: Kênh truy n vô tuy n

ổ ế ươ 1.4 T ng k t ch ng

ươ ệ ượ ưở ấ ượ ế Ch ng 1 đã nêu lên các hi n t ả ng  nh h ng đ n ch t l ủ ng c a kênh

ệ ứ ề ườ ệ ứ ườ ề truy n, đó là hi u  ng đa đ ng, hi u  ng Doppler, suy hao đ ng truy n và

ệ ứ ừ ấ ượ ệ ố ầ hi u  ng bóng râm, t ả  đây mu n c i thi n ch t l ả   ề ng kênh truy n thì c n ph i

ệ ượ ụ ắ ậ ậ ờ ỹ kh c ph c các hi n t ề ng này, do v y mà nhi u k  thu t đã ra đ i.

ươ ế ệ ố ề ạ Ch ng 1 còn cho ta bi t các d ng kênh truy n trong h  th ng thông tin di

ế ố ộ đ ng. Và cho ta bi t hai mô hình phân b  kênh, đó là Rayleigh và Rice. Tuy nhiên

ậ ượ ế ợ ừ ỹ ậ ậ ỹ ỹ k  thu t MC­CDMA đ c k t h p t k  thu t CDMA và k  thu t OFDM, do

ươ ể ẽ ề ậ ỹ ậ v y ch ng sau s  tìm hi u v  các k  thu t này.

Trang:13