CHƯƠNG 2
CÁC MÔ HÌNH DỮ LIỆU
1. Tổng quan Quy trình phát triển ứng dụng CSDL
Source: Data Modeling Using Entity-Relationship Model, NGUYEN Kim Anh
Data modelling – Mô hình hóa dữ liệu
• Mục đích:
– Mô tả dữ liệu sẽ lưu trữ trong cơ sở dữ liệu (ví dụ các thực thể như sinh viên, bài học,…)
– Mô tả mối quan hệ giữa các dữ liệu – Mô tả các ràng buộc đối với dữ liệu
• Mô hình dữ liệu là :
– Một sự hình thức hóa toán học với một tập ký hiệu để mô tả dữ liệu
– Một tập các phép toán được sử dụng để
thao tác các dữ liệu
2. Mô hình thực thể liên kết (Entity Relationship Diagrams)
• Thực thể • Thuộc tính • Liên kết
Thực thể (Entity) • “Là một đối tượng cụ thể hay trừu tượng
trong thế giới thực mà nó tồn tại và có thể phân biệt với các đối tượng khác”
• Ví dụ: sinh viên, cán bộ • Tập thực thể: nhóm các thực thể giống
nhau
real customers
Tên của thực thể là duy nhất
customer surrogates
Thuộc tính (Attribute)
• Thuộc tính là một thông tin về thực thể. • Một thuộc tính có một miền giá trị • Thuộc tính (tập thuộc tính) khóa là thuộc tính (hay tập thuộc tính) mà giá trị của nó được xác định duy nhất cho mỗi thực thể
• Ví dụ:
– Số chứng minh thư nhân dân là thuộc tính khóa cho nhân viên trong một xí nghiệp
– Username và password là tập thuộc tính khóa
cho một tài khoản thư
Ví dụ
Mã số Giới tính Họ tên
Nhân viên
Tuổi Ngày sinh
Thực thể yếu (Weak entity)
-Là thực thể phụ thuộc vào thực thể khác -Liên kết định danh
+là liên kết giữa thực thể yếu và thực thể định danh nó
Thực thể yếu (Weak Entity)
VD:
-Thân nhân là thực thể yếu -Nhân viên là thực thể định danh của thân
nhân
-Phụ thuộc là liên kết định danh
Thực thể yếu(Weak Entity)
Giới tính Quan hệ Ngày sinh
Mã số
Tên Nhân viên Thân nhân Phụ thuộc
Liên kết 1-1 1 1
current marriage
partial functions
male- customer female- customer
A partial function from X to Y is a function ƒ: X' → Y, where X' is a subset of X
Liên kết 0-N và 1-N
N 1
partial function
airport from flt-schedule
Liên kết bắt buộc 0-N và 1-N
N 1
total function
airport from flt-schedule
Liên hết N-M (nhiều-nhiều)
N M customer reservation flt-instance
Liên hết N-M (nhiều-nhiều)
N
N
Đội bóng
Cấu thủ
Thi đấu cho đội nào
Sân nhà
tên
tên
Mức lương
Quốc tịch
Tài chính
Thể trạng
Liên kết lặp
out
connection
flt#
in
departure time
arrival time
flt-schedule
Liên kết «is-a»
• A “is-a” B nếu B là sự tổng quát hóa của A
Tên Thể lực Tốc độ MãNV Lương
Là-một Nhân viên Cầu thủ
2. Mô hình quan hệ
• Tích đề các (Cartesian Product): Tích đề các () của n tập là tập tất cả các cách kết hợp của các thành phần trong n tập.
• Miền giá trị (Domain) của một thuộc tính là tập tất cả các giá trị có thể của một thuộc tính. Kí hiệu miền giá trị của thuộc tính A là dom(A).
3. Mô hình quan hệ • Sơ đồ quan hệ (Relation Schema) biểu diễn R(A1, A2, …, An) là một quan hệ R và danh sách các thuộc tính A1, A2, …, An.
• Quan hệ (Relation): là một tập con của tích
Đề các trong miền giá trị. – Sơ đồ quan hệ R, – Quan hệ r – Tập các thuộc tính A1..An r(R) (dom(A1) dom(A2) ... dom(An))
3. Mô hình quan hệ (tt)
• Bộ quan hệ ((N)-tuple): là một tập các cặp thuộc tính-giá trị biểu diễn một thể hiện của quan hệ. • Bậc quan hệ (Degree) : là số thuộc tính của quan
hệ.
• Lực lượng của quan hệ (Cardinality): là số bộ
của quan hệ.
3. Mô hình quan hệ (tt)
• Khóa (Key): là một tập thuộc tính mà các giá trị của nó xác định duy nhất
một bộ trong quan hệ.
– t1 và t2 là 2 bộ trong quan hệ r trên mô hình quan hệ R
– sk là một tập các thuộc tính khóa
– t1[sk] t2[sk].
• Khóa tối thiểu (Candidate key):
là tập thuộc tính khóa nhỏ nhất. Một
quan hệ có thể có nhiều tập khóa tối thiểu.
• Khóa chính (primary key): là khóa tối thiểu được lựa chọn làm khóa cho
quan hệ.
• Khóa ngoài (Foreign Key): là khóa tối thiểu của quan hệ A và được sử
dụng trong quan hệ B.
• Cơ sở dữ liệu: Là một tập quan hệ
3. Mô hình quan hệ - Ví dụ
Courseno Subject Lecturer Machine
CS250 Programming Lindsey Sun
CS260 Graphics Hubbold Sun
CS270 Micros Woods PC
CS290 Verification Barringer Sun
Course(Courseno, Subject, Lecturer, Machine)
