HÀNH VI SỨC KHỎE
dưới góc độ xã hội
BS Trương Trọng Hoàng
Thạc sĩ Khoa học Xã hội Sức khỏe
Bộ môn Y đức-Pháp luật & Khoa học hành vi
Khoa Y tế Công cộng
Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch
10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 2
Mục tiêu học tập
Sau khi hoàn thành bài học, sinh viên có thể:
Trình bày được các khái niệm cơ bản về xã
hội học
Phân tích được ảnh hưởng của các yếu tố xã
hội lên hành vi sức khỏe.
10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 3
Một số khái niệm
Thuật ngữ Sociology (Xã hội học) được sử
dụng lần đầu tiên năm 1780 bởi học giả người
Pháp Emmanuel Joseph Sieyès bắt nguồn từ:
Societas=Xã hội, Socius=người đồng hành
Logos=Môn học trong tiếng Hy Lạp
August Comte dùng lại từ này vào năm 1838.
Về định nghĩa, theo Emile Durkheim thì Xã hội
học là khoa học nghiên cứu các sự kiện xã hội
(social facts).
10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 4
Một số khái niệm
Cấu trúc xã hội (social structure): hệ thống bao
gồm nhiều hệ thống nhỏ và nhỏ dần đến đơn vị
cơ bản là con người.
Ví dụ: trường học, gia đình.
Quan hệ xã hội (social relation): quan hệ được
xác lập giữa các cộng đồng xã hội và các cá
nhân với tư cách là chủ thể của hoạt động xã hội
khác nhau.
Ví dụ: quan hệ giữa sinh viên-sinh viên, giảng
viên-sinh viên, sinh viên-trường.
10/2019 Khoa học hành vi-Y-RHM-Dược năm I TĐHYKPNT nk 2019-2020 5
Một số khái niệm
Thiết chế xã hội (social institution): các ràng
buộc được xã hội chấp nhận và mọi cá nhân,
nhóm cộng đồng và toàn thể xã hội chấp nhận
và tuân thủ.
Ví dụ: thiết chế giáo dục, y tế, giao thông…
Phân tầng xã hội (social stratification): Vị trí của
những con người trong một nhóm xã hội, một
phạm trù, một vùng địa lý hoặc một đơn vị xã hội
nào đó.
Ví dụ: giai cấp, chủng tộc, dân tộc.