Bài giảng Hóa sinh động vật: Chương 1 - Nguyễn Thị Lệ Quyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:60

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Hóa sinh động vật" Chương 1 Hóa sinh Hormone, cung cấp cho các bạn sinh viên những nội dung chính như sau: Đại cương về Hormone; Các cách truyền thông tin của tế bào; Nguồn gốc của hormone; Phân loại hormone; Cơ chế tác dụng của hormone;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hóa sinh động vật: Chương 1 - Nguyễn Thị Lệ Quyên

BÀI GIẢNG HỌC PHẦN HÓA SINH ĐỘNG VẬT Số tín chỉ: 02 Số tiết: 30 Lý thuyết Giảng viên: Nguyễn Thị Lệ Quyên
Chương I. Hóa sinh Hormone
Thảo luận: Hãy kể những loại hormone trong cơ thể động vật mà em biết? Chức năng của chúng?
1. Đại cương về Hormone 1.1. Định nghĩa. *Về mặt hoá học: hormone là một nhóm các hợp chất hữu cơ có bản chất rất đa dạng: có thể là protein như Somatotropin, là polipeptide như Insuline, là dẫn xuất của acid amin, là dẫn xuất của nhóm Steroid, là dẫn xuất của các acid béo Về mặt sinh học: Hormone là những hợp chất hữu cơ được sản xuất với một lượng rất nhỏ bởi những tế bào đặc biệt chủ yếu ở các tuyến nội tiết, giữ nhiệm vụ điều chỉnh các quá trình trao đổi chất, làm cho các quá trình đó tiến hành với một cường độ và một chiều hướng thích hợp với nhu cầu sống của cơ thể trong từng giai đoạn, từng thời điểm nhất định
1.2. Các cách truyền thông tin của tế bào. • 1.2.1. Tế bào nội tiết: • Đó là những tế bào sản xuất và bài tiết trực tiếp vào máu những chất có hoạt tính sinh học được gọi là Hormone. • 1.2.2. Tế bào thần kinh: • Tiết những hormone thần kinh (Neurohorrmone). • 1.2.3. Tế bào cận tiết-bàng tiết (paracrine): • Tiết những chất có tác dụng trực tiếp đến những tế bào gần kề hoặc khu trú ngay trong cơ quan nội tiết, không vận chuyển bằng máu. Đó là những hormone tại chỗ
1.3. Nguồn gốc của hormone • Nội tiết (không có ống tiết) đổ trực tiếp vào máu. • Ngoại tiết: (chất tiết không được đưa vào máu) đổ vào các xoang và đi ra các bề mặt cơ thể. • Nguồn gốc từ thực vật
1.4. Vai trò SH của hormone và mối liên hệ TK và thể dịch
1.4. Vai trò sinh học của hormone và mối liên hệ giữa thần kinh và thể dịch
(VDĐ) (Tuyến Yên) (Tuyến giáp) (Tuyến cận giáp (Thượng thận) (Tuyến tụy) (Thận) (Buồng trứng) (Dịch hoàn)
1.4. Vai trò SH của hormone và mối liên hệ TK và thể dịch Hình 1.1: Sự điều tiết các tuyến nội tiết ở động vật có vú
- Khi nhận được tín hiệu TK đặc hiệu, VDĐ tiết ra: các y/tố gi/phóng (RF). Các RF k/thích t.yên (c/quan đích thứ nhất) bài tiết ra các kích tố (stimulating hormone = tropic hormone = tropin) như ACTH, TSH, FSH, … (hoặc các y/tố ức chế (IF) có v/trò ức chế tuyến yên bài tiết một hormone nào đó). - Hormone t.yên được máu v/c đến các tuyến nội tiết (c/quan đích thứ 2) để k/thích s/x ra các hormone đ/hiệu. TB, t/chức và c/quan chịu t/d của những hormone này là những c/quan đích cuối cùng.
Cơ chế điều hoà ngược (feedback mechanism): - Sự bài tiết hormone được đ/hoà bởi 1 h/thống k/soát tinh vi và ph/tạp dựa trên ng/lý tự đ/chỉnh để đ/bảo c/bằng nội môi. - 1 hormone VDĐ k/thích t/hợp và gi/phóng 1 hormone t.yên, hormone này lại k/thích c/q đích sx ra hormone. Nếu n/độ hormone trong máu cao sẽ ức chế h/thống này bằng 2 cách: • Hoặc ức chế t. yên làm ngừng s/xuất hormone • Hoặc ức chế tổng hợp và h/động của VDĐ - Cơ chế ĐHN còn th/hiện thông qua các chất chuyển hoá hay các chất có n/độ th/đổi trong máu dưới t/d của hormone. VD: [glucose] trong máu cao sẽ k/thích tụy tiết insulin để tăng cường hấp thu và s/dụng glucose. Khi [glucose] trở về mức b/thường lại ức chế tụy g/phóng insulin.
2. Phân loại hormone - HM là 1 thuật ngữ sinh lý - Có 4 nhóm: + Steroid: tuyến sinh dục đực, cái, vỏ thượng thận (ko tan trong nước) + Dẫn xuất aa: tuyến giáp, tuyến tủy thượng thận + peptide, protein: VDĐ, tuyến yên, tuyến tụy, cận giáp (tan trong nước) + các dẫn xuất của acid béo (ko tan trong nước nhưng tan trong chất béo)
2.1. Hormone peptide • Đây là những hormone có từ 3 acid amin trở lên, gồm những hormone của các tuyến vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến tuỵ... • Sự tổng hợp các hormone peptide thường xảy ra ở lưới nội chất, khi tổng hợp thường ở dưới dạng pro- hormone • Tan trong nước và được lưu thông trong máu dưới dạng tự do, thời gian đáp ứng ngắn • Không thâm nhập vào trong tế bào đích mà tác dụng lên bề mặt tế bào đích thông qua chất cảm thụ đặc hiệu của chúng ở trên màng tế bào. Insulin: Phân tử gồm 2 chuỗi: chuỗi A (21aa) gắn với chuỗi B (30aa) nhờ cầu dissulfid
Cấu tạo phân tử Insulin
2.2. Hormone là dẫn xuất của các acid amin • Có khối lượng phân tử thấp • Tan trong nước • Sự tổng hợp các hormone này thường đơn giản và nhanh hơn so với những hormone peptide. • Các hormone này được lưu thông trong máu dưới dạng tự do • Thời gian đáp ứng của các hormone này rất ngắn thường vài giây. • Các hormone này cũng không thâm nhập vào trong tế bào đích mà tác dụng lên thụ thể trên màng tế bào.
2.3. Hormone Steroid • Bao gồm những hormone của miền vỏ thượng thận, của tuyến sinh dục. • Được tổng hợp từ cholesterol. • Chúng có đặc tính không tan trong nước, chỉ hoà tan trong lipid • Chúng được lưu thông trong máu thường nhờ các yếu tố vận chuyển đặc hiệu • Nó xâm nhập vào trong tế bào đích và kết hợp với chất cảm thụ đặc hiệu của nó tạo thành hợp chất trung gian đến tác dụng lên DNA nhân của tế bào.
2.4. Hormone là dẫn xuất của các acid béo Thường phát huy tác dụng tại chỗ (ít vận chuyển xa từ nơi chúng được tiết ra mà có tác dụng với những tế bào gần nơi nó được tiết)