H C THUY T KINH L C Ế
Ọ
Ạ
Th.S Lê Ng c Thanh ọ
Ụ t kê đ ượ
ệ
th ạ
M C TIÊU Li ượ ạ ệ Nêu đ c vai trò c a h Kinh l c trong sinh lý bình ườ Nêu đ
Nh n th c đ
i YHHĐ v các đ ng c toàn b h Kinh l c ộ ệ ạ ủ ng và trong tình tr ng b nh lý ệ c quan ni m c a gi ệ ườ ủ ề ớ
c v trí c a h c thuy t Kinh l c trong ứ ậ ế ạ ọ ị
toàn b h th ng LLCB c a YHCT ượ kinh châm c u.ứ ượ ộ ệ ố ủ ủ
L CH S
Tài li u c nh t nói đ n châm c u: Linh khu ( th k 5
ế ỷ ứ ế ổ
Ử ấ c CN )
Ị ệ ướ
ướ c CN ): Thôi D dùng châm ụ
– 3 tr VN: - Lĩnh Nam chích quái ( tr ệ
y th ( TK 14 ): Tu Tĩnh khái quát ư ư ệ
ạ
- Châm c u ti p hi u di n ca ( TK 15 ): Nguy n Đ i ạ
ứ ễ
ệ Năng đã h th ng hóa v châm c u. c u ch a b nh. ữ ứ - H ng nghĩa giác t ồ v h kinh l c. ề ệ ệ ệ ố ễ ề ứ
ọ ủ
ế ơ ả ệ ọ
ẩ
ạ
Đ I C NG Ạ ƯƠ ữ ộ ấ ớ trong ch n đoán cũng nh đi u tr . ị ọ
ạ ạ
ườ ạ ơ
Là m t trong nh ng h c thuy t c b n c a YHCT. Đóng vai trò r t l n trong sinh b nh lý h c YHCT, ư ề Kinh l c là tên g i chung c a kinh m ch và l c m ch ủ ạ ng ch y th ng là cái khung ẳ sâu, l c là cái l kinh m ch i, t ạ ướ ừ ạ nông.
ệ
i đ n kh p m i n i và đi ắ ở
ọ ơ ế ữ
ủ ứ
trong c th , kinh là đ ể c a h kinh l c đi ạ ở ủ chia ra nh m ng l ư ạ ướ ế Là nh ng đ ng v n hành khí huy t. ậ ườ Huy t là đ n v c b n v c u trúc và ch c năng c a ề ấ ị ơ ả ơ ệ h kinh l c. ệ ạ
ạ ủ ủ
ố ạ ạ ớ
ể ươ ể ề
NG Đ I C Ạ ƯƠ H kinh l c bao g m: ồ ạ ệ - 12 kinh chính: đ i bi u c a 12 t ng ph ể - Kỳ kinh bát m ch: Nhâm Đ c Xung Đ i, Âm ki u, D ng ki u, Âm duy, D ng duy. Có tác d ng đi u ươ ụ hòa s l u thông khí huy t trong 12 kinh chính. ế ủ ữ
ự ư ạ ạ
- 15 l c m ch l n: là nh ng nhánh ch y u c a 12 kinh chính, hai m ch Nhâm Đ c, Đ i l c c a Tỳ. Có tác ố d ng làm thông su t các kinh chính có quan h bi u lý
ủ ế ủ ạ ạ ớ ạ
- 12 kinh bi
ụ
t đi ra t ệ ẩ
ố 12 kinh chính: thúc đ y s liên h ệ ừ ng có ạ ữ ủ
ệ ể ự gi a kinh chính và t ng ph , kinh âm và kinh d ươ qua h bi u lý ệ ể
ng chi không vào
NG Đ I C Ạ ƯƠ H kinh l c bao g m: ồ ạ ệ - 12 kinh cân n i li n các đ u x ố ề
ầ ươ t ở ứ
t ng ph . ủ ạ - 12 khu da: t ệ ề ạ
ặ ơ Đ c phân đ nh b i v trí các đ ch c b m t c th thu c h Kinh l c. ể ộ ng kinh chính. ứ ở ị ổ ị ườ
* Huy t: g m 319 huy t 12 kinh chính, 52 huy t ượ ệ ồ ệ ở ệ ở
ệ ệ
2 kinh ph ( 319 *2 + 52 = 690 huy t ) và 200 huy t ngoài đ ụ ng kinh. ườ
VAI TRÒ C A H KINH L C –
Ạ
Ệ
Ủ SINH LÝ BÌNH TH
NGƯỜ ữ
ố ạ ạ ệ ạ
ệ ph ủ ở
ơ ể ủ ế ơ
H kinh l c là h th ng giúp liên l c gi a các t ng bên trong và các ph n c th bên ngoài. ầ Kinh l c là n i tu n hoàn c a khí huy t đ nuôi ể ạ ng t ng, ph ; ủ ạ ưỡ ng kh p làm c th ơ ể ớ
ầ ng toàn thân. Bên trong thì nuôi d ưỡ
ươ
d ngoài thì nuôi d thành m t kh i th ng nh t. ố ộ ng chân tay, x ưỡ ấ ố
Ủ
Ạ
VAI TRÒ C A H KINH L C – TRONG B NH LÝ
Ệ Ệ
ng xâm nh p c a ngo i tà vào các ạ ậ ủ ườ
t ể ượ ệ ậ ở ạ
ớ
t ng ph có th m n h kinh ủ các chi, các kh p ( khi ở i n i hai bên nách; khi Th n ậ
i n i 2 kheo chân…). ượ ệ ệ ố ị
c v trí b nh, ị c tr ng thái h th c, d đoán các bi n ư ự ế
ể ả
H kinh l c là đ ệ ạ t ng ph . ủ ạ Ng c l i b nh t ượ ạ ệ l c đ bi u hi n ra bên ngoài ệ ể ể ạ Can có tà khí, nó s l u l ẽ ư ạ ơ có tà khí, nó s l u l ẽ ư ạ ơ H kinh l c giúp th y thu c xác đ nh đ ạ ầ t đ phân bi ự ạ ệ ượ ch ng có th x y ra. ứ ệ ạ ữ
ề ẫ
H kinh l c có vai trò d n thu c cũng nh d n truy n nh ng kích thích c a châm c u đ n nh ng t ng ph ủ bên trong.
ế ư ẫ ữ ố ứ ủ ạ
Ệ
QUAN NI M C A YHHĐ V H Ề Ệ Ủ KINH L CẠ
ọ
ủ ố ề ặ ứ ả
ấ ng kinh châm c u v m t gi ườ ữ ậ ủ
Đi n tr da/ huy t < đi n tr da t
ệ ậ ị
ng kinh < đi n ả ề ệ ệ
Gi ớ ệ ọ ặ ệ tr da t ở
i khoa h c ngày nay ch a có th ng nh t v s ề ự ư hi n h u c a đ i ph u ẫ ữ h c, ch công nh n s hi n h u c a châm c u v ề ứ ự ệ ỉ m t hi u qu đi u tr và v m t đi n sinh v t/ huy t. ề ặ ệ ở ng kinh. i vùng không trùng v i huy t và đ ệ i đ ạ ườ ệ ệ ở ạ ườ ớ
Tóm l ẫ
i: h kinh l c đ c xem nh là h th ng gi ạ ạ ệ ượ ư ệ
ủ ệ
ố ạ ậ ậ ệ
ố ủ ọ ọ ố
i ả ph u - sinh lý c a YHCT. Do v y, h kinh l c có vai trò c b n, quan tr ng trong h th ng lý lu n YHCT và ch đ o trong m i chuyên khoa c a YHCT ( thu c, châm c u, n i hay ngo i khoa...) ơ ả ỉ ạ ứ ạ ộ
